Ke Au Hou, Volume I, Number 12, 20 July 1910 — HE INO! HE INO! HE INOINO LOA "AHU KUPANAHA A KA LA I MANA." [ARTICLE]

HE INO! HE INO! HE INOINO LOA

"AHU KUPANAHA A KA LA I MANA."

(Kakauia Mai.)

I ka Lunahooponopono noeau o Ke Au Hou; Anoai kaua:—E ae mai i kekahi keena kaa« wale o kou oneki no keia poomanao e kau ae la ike ao polohiwa a Kanenuiakea, oia hoi, "Ahu a ka La i Mana." Hemanao akeakeia iniua o kuu lahui Hawaii aloha e alakai hewa a e kauo huluhuluia nei iloko p ka make kanu ola ia ou e Hawaii maluna o keia kumuhana ano nui o ka Ninau Waiona. Ua lilo maoli no keia ninau iloko o keia mau la pokole i akua lapu nui hoomakaukau a hooweliweli e pahola ana me he ma'i ahulau ala iwaena o ka lahui mai o a o, a mai kahi pe'a o ka aina a kahi pe'a. A nolaila, oka ninau nui a kakou apau e lawe mai ai a kaupaona, a ninau maopopo iho no penei: Heaha la ka manao nui ame ke kahua o keia hana koho balota i laweia mai nei imua ou e ka lahui, no ka papa loa ana ame ka hookapu Joa ana i ka waiona ma Hawaii nei, aka, o ko waho mai no ke komo. He kaulike anei keia? A owai ka auna na lakou keia mau hana? Oka Haina —O lakou nei ma no apau. O alakai hookahuli aupuni ma no. O kaili aina ma no ame haawi aina, o lakou okoa no apau me ka hoohewahewa ole. O Kumakaia ma no ame Awaawa Ahuna ma. O ka manao ame ke kumu, o ka lili manaoino mai no ame ka hoowahawahā ia oe e ke kanaka Hawaii oiaio, mamuli o kou pii ana ae nei a noho mana ma ka hooponopono ana maluna o kou aina ame kou lahui nia ke kulana Aupuni Kulanakauhale ame Kalana, me ka inana nui, a nele hoi lakou ma. Pehea iho la? Ku aku la paha ika o'e, he loha kolaila. Ae, loha, huhu, ahu ka ena, a ohumu e hoouna malu ia Wule i Amerika me ka hoike maopopo aku he lahui hupo keia, ua like no me na Ilikini, nolaila, e hookapu loa ia ka inu waiona ana elike me na llikini, a oia iho la keia la. A nolaila, pehea keia eka lahui ? Mahalo no oukou la i keia mau olelo a lakou nei? Kok\ia nui

no oukou a kakoo ikaika i keia mau hana a lakou e kumakaia mai nei? Nolalla, e ike oukou e ka poe e kakoo a e kokua ikaika nei ia lakou he hana hewa loa ia a oukou e hana nei ia oukou iho, a ke pepehi nei no oukou'ia oukou iho, ame ka oukou mau mea aloha he wahine, ame na kamalei aloha, na makua ame ka ohana. A e ike pu mai nohoi kakou i keia, aole loa no ka pilikia io ou eka lahui ma o keia' aiona la ke alahele o ka hoea kamahao ana ae o keia ninau waiona, aka, no kou lawe ana ae nei i ka mana hooponopono aupuni kuloko Kulanakauhale ame Kalana, oia ke kumu nui e hapai nei i keia hana i loaa mai ai ke Aupuni Komisina, a hoonele ia kakou me ia mau pomaikai, me ka nele pu ika pono koho balota. A eia nui ke olelo mai nei, he al«ha makou ia oukou e na kanaka Hawaii. Pilikia oukou no keia waiona, a o ka waiona ka mea nana e hoopoino nui nei i ka lahui, ilihune ka noho ana, pau kahi mea uuku i loaa mai ika lama, a pela wale aku, e uwe paiauma haalo'ulo'u mai nei ma keano hoouhiuhi iko lakou mau manao ino ohumu. He kupanaha keia aloha kamahao i oili ae nei. Aole nae mailoko mai o ka puuwai, aia wale noma ka lehelehe, a loaa pono ae la ua poomanaoala, "Ahu Kupanaha a ka La i Mana," i keia aloha hookamaai lehelehe o lakou ma. Aka, ma o aku q laila, he ukiuki, he inaina, a he hoowahawaha maoli ia oe e ke kanaka Hawaii. V Eia na hoakaka hope e ike ai oukou eka la« hui i ke kaona oiaio o keia kumuhana i hoea mai ai: Ina ua ike o Kakina ma ike kumu pilikia io o ka Lahui ma o keia waiona la, a he aloha io ko lakou i ka lahui, alaila, pehea o ua Kakina na i hana ole iho ai i kanawai e papa ana a e hookapu loa ana i ua waiona la, oiai lakou e noho mana ana maluna o ke aupuni, a aohe mea nana~e ake'ake'a? £a! £ ka Lahui Hawaii aloha e, ina keia e ike mai ai oukou i ka hoopunipuni ame ki waht* hee maoli no o ua auna nei, a he mau

doholalo maoli no keia e hanaia mai nei nou e ke kanaka Hawaii. Nolaila, e ka Lahui Hawaii, e lokahi kakou a pau i hookahi manao, hookahi puuwai, hookahi umauma ma ka hana, a hiki mai ka Poalua, lulai 26, 1910, ka la koho balota, e hele lokahi kakou a pau ma ka pahu balota, mai Hawaii ka aina ma Kalahiki a Niihau i ka mole olu o Lehua, e kaha Kke kakou ia [E} a no ka mea, o kou ola keia ame kou noho lanamau, a no YES 1 AE o kou make ia,-a ku k& lakou la makaia nou, a oia iho la kou hopena ame ka nalowale loa ana o kou mana koho balot& maluna oka lepo aloha o Hawaii. O kekahi o na mea a lakou nei e maka'u loa nei, oko llawaii nei lilo aku ma ke kulana Aupuni Mokuaina, he poino loa ia no lakou. A noleila ke makemake nei e umi-a-puaa koke i ka mana koho o na kanaka ma ke ano Aupuni Komisina, i lilo ia lakou na hooponopono aupuni ana a nele oe e Hawaii. O kahi mea hilu nae, o ke kuhi epa ae o na poe kakoo waiona kai makemake i ke Aupuni Komisiqa. O lakou no, o ka poe holo mau i Amerika e hakuepa ai i na Hawaii. , Anp, o ka lohe ko kakou a malama i ke a'o, oia ke ola ame ka lanakila nui". Oke kuli nohoi a haalele, oia ka nele, ka hoaa, ame ka poinomau loa. Nolaila, imua e Hawaii a lei ika lei oka lanakila. Mai poina i kau kaha pe'a X ma ka" akau ō ka huaolelo —NO me AOLE, elike me keia mamuanei: I X I a e haakle loa i AOLE | ~ | ka huaolelo YES me AE, elike me keiamalalo YES | I nej: I | ano ka mea, o kou kaha ana no YES me AE o kou kakoo ana ia i na poe e kumakaia nei ia oe e Hawaii e hol#nei i Amerika e wahahee ai, a e apuka ai. Nolaila, e hoolohe a e malama i keia no kou pono ame kou lanakila mau e Hawaii hoomanawanui. Kou oiaiō mau, j EDWARD L. KAUAI. ( Honolulu, T.H., lulai 9, 1910. f

S3F*Mai poina i ka alawa ae i ka makou mau hoolaha e hoopuka mau ia aku nei ma ko makou mau kolamu, malia o loaa 110 kekahi mau mea i makemake ia.