Ke Au Hou, Volume II, Number 13, 29 March 1911 — He Moolelo Walohia No Evalina Minela KA UI NOHEA I ALANA IA MAWAENA O NA ALOHA ELUA—KE ALOHA O KA IPO AME KE ALOHA O KA MAKUA—KA MANA O KE ALOHA [ARTICLE]

He Moolelo Walohia No Evalina Minela

KA UI NOHEA I ALANA IA MAWAENA O NA ALOHA ELUA—KE ALOHA O KA IPO AME KE ALOHA O KA MAKUA—KA MANA O KE ALOHA

MOKUNA II E Kuu Makuahine, ua. Ike Oe ua Aloha Au ia Oe, KA PuHAKA NANA I HaakOHl MAI lA'u e Ike I KO Keia Ao Mau Inea "Ke ike nei au, o kekalii kaikainalūne opio i like me oe ke ano, a i alana iaia iho no ke aloha ana i kona makuahine, a i ruare i kekahi kanaka elike me a'u ke ano, oia maoli no ke pookela o na wahine i kupono maoli e aloha ia e na kanaka apau. "Mai ia wa mai a'u i ike ai ia haawina maikai luaole iloko ou e kuu Evalina, oia ka wa i paa loa ai kuu manao e lilo mai oe na'u, a owau hoi nau. Pehea la ia?" "He keu hoi keia a ke kanaka akamai nui wale i ka olelo hakuepa," wahi no a Evalina i noonoo wale iho ai no iloko iho ona, "oiai, ua maopopo no ia'u, aole he aloha iki o keia kanaka ia'u," nolaila, me ka leo nui pane mai la oia imua o kana kane: "Aole paha a kaua mea i koe e kamailio ai, oiai ke ike nei au, ua mihi maoli no oe no kou pupuahulu loa ma ka mare ana ia'u, ua paa wale no au i wahine nau mamuli o ke kanawai me kuu hoihoi ole ia oe. "Ua hiki oe ke hana elike me kau i makemake ai me kuu inau wahi loaa makahiki i keia wa, a ma ka wa hoi e ili pono mai ai kela mau dala maluna o'u, ma ka w r a e make aku ai kuu makuahine hanai, ua hiki no ia oe ke hana aku ia mau dala elike me kou manao, a maloko hoi 0 na palena i ae ia ai oe e ke kanawai o ka aina. 1 ko'u manao, he mea makeliewa wale no ia kaua ke hapai hou mai i na olelo ame na hana elike iho la ine keia.'' Oiai oia i kamailio mai ai i keia mau huaolelo, huli ae la oia a hele pololei aku la oia

no ka ipuka o kona rumi, a malaila huli mai la ia a kunou mai la me ke ano puanuanu hoihoi ole o kona mau helehelena i kana kane. Aka nae, i ka panee awiwi ana ae a ke au o ka manawa, i hoopalupaluia mai ai o keia mau manao uilani o ua Evalina nei, a emi pu mai la nohoi kona ola kino, a e puana mau ae ana hoi oia i kela ame keia wa ana e noho mehameha iho ai. 0 ka make ko'u maha Malaila pau kuu ehaeha A nalohia ae na ehaeha A'u e auamo nei nona. A elike hoi me ka pua mimino i omilo ia a pau kona hie, pela okoa iho la no ua Evalina nei, aia no nae ke mau la no ke oolea o na koiikoi, aka, e owili pu ia ana no nae ia wa like e ke kaumaha ame ka luuluu. I kela Poaha ame ka Poaono o kela ame keia pule, i hookaawale ai oia i mau la nona e hele aku ai e ike i kona makuahine, a o na hora e hoohala ia ana e laua mana hookau oleloana oia kona mau hora hauoli loa. E hele pu ana nohoi laua me ke Kauna i na aha hoohauoli a pau loa o Parisa, i ka wa e hiki ole ai iaia ke alo ae i ka hiki ana aku ilaila. I ka hapanui o ka mauawa ana e ae aku nei i keia hele, e hoonana ana oia i kona mau kaumaha. A i kekahi ahiahi, ike aku la oia ia Madame Lamabereta iloko o kekahi anaina hulahula i kono ia mai ai oia e hiki aku, nolaila, manao iho la oia he hana kupono maoli naua ka hele ana aku e ike iaia, oiai aole no i nolahia ae kona mau hoomanao ana no Goorge Leone. Aka nae, iaia i anehe aku ai e hele aku a

hui kino pu me ua Lcde Lamabercta noi, oia no ka vva i lioohuli koke mai ai oua Lede Lamabereta ala i kona kua me ke ano lioowahawaha ia Evalina. Oiai o Evalina i hele aku ai me ka nianao ohaoha o ka niea i piha aloha maoli, me kona manao e holo aku a e puliki ia Lede Lamehereta, eia nae hele hou aku la ua Lede Lamebereta nei a noho iho la ma ka aoao o kekahi wahine luahine. Ia manawa, ua like pu ko Evalina Minela puuwai me kekahi mea i hou ia i ka pahi oi lua a komo aku iloko o kona umaunia, oiai, ua ike koke iho la oia u,a hoowahawaha mai o Lede Lamebereta iaia, no ia mea hele aku la oia a noho iho la ma kekahi kihi mehameha o ke keena hulahula, me ka helelei pu ana iho o na waimaka ma kona mau papalina. A i ke akakuu ana iho o kona mau manao uluku, hele aku la oia e hui pu me kana kane ke Kauna de Birene, a hai aku la he makemake oia e hoi koke laua, oiai, ua loaa ia oia i kekahi nawaliwali. I kekahi la'ae, nonoi aku la oia i ke Kauna de Birene e ae mai iaia e hele i kahi o kona mak.uahine, a i kona ae ia ana mai ua hele aku la oia ilaila, a i kona hiki ana aku hoike aku la oia i ka ka Lede Lamabereta mea i haua inai iaia me ka olelo pu ana aku: "He keu maoli no a ke aloha ole o Madame Lamebereta ia'u! A ua noonoo nui au, heaha la hoi ka'u hewa nui i hana aku ai iaia, i huhu kumu ole ai oia a haawi mai i kona kua ia'u?" Pane mai la kona makuahine iaia: "E hoomanao oe, e kuu kaikamaliine; ua hoehaeha loa ia o losepine no kau mea i hana aku ai no kana keiki, 110 Keoki Leone; a e like nohoi ine ko'u aloha ia oe ka'u kaikamahine ponoi, pela nohoi kona aloha no kana keiki īnailoko aku o kona puhaka. "No'u nae keia hewa nui, oiai, aole aū i hai aku iaia i ke kumu o kou mare ana i kela kanaka puuwai eleele makona, eia nae, e hele koke ana au e hui, pu me ia, a hoike aku i ka moolelo piha no ke kumu o kou alana ana ia oe iloko o ka berita o ka mare. no kou aloha ia'u

leōu luaui makuahiue nei," wahi a ua Barona waliine ala. "E mama," wahi a Evalina i kona makuahine, "aole o'u makemake e lohe hou au ia oe e hoopuka ana no na mea e pili ana i ka'u kane, ma ke ano he kanaka puuwai eleele. E • hemolele loa kou. mau lehelehe e mama ma īa mea, ua lawa ko kaua kamailio ana elike me ka kaua e ike nei i kana i hana mai ai ia oe a me a'u, a e īke mai oe e mama, oia ka'u kane mare i kuleana piha ma ke kanawai o ka aina. Ua makemake loa au ia oe e mama, e malama pono loa oe i ka maemae o kou kulana, a mai noho oe a olelo ino liou nona, o. lilo auanei ia i mea no'u e pilikia ai." A mahope iho o kekahi manawa, ua haālele iho la oia i ka Barona wahine a huli hoi aku la i kona hale, a oia ka wa a ka makuahine i hoomakaukau ai iaia iho a hele aku la i kahi 0 Madame Lamebereta. Hoēa aku la ua Barona wahine nei i ka hale a halawai pu iho la me kona hoalolia kahiko, a oia ka ua Barona la 1 pane aku ai: "Ua ike anei oe i kuu kaikamahine i ke ahiahi nei?'' "Ae," wahi a ka Lede Lamebereta, "oiai nae ke ike nei au, ua hahai aku oia ia oe i na mea apau loa a'u i hana aku ai iaia." "Pela no;" wahi a ua Barona wahine ala, me ka helelei ana iho o kona mau waimaka. "He oiaio,'' wahi a ka Lede Lamebereta, "lie wahi hana kekahi a'u i hana aku ai iaia, a ke manao nei au, ua eha io no paha oia no ia mea?" "E kuu hoaloha maikai," wahi a ka Barona Mareeeli, "aole nolioi i kana-mai kou lokoino ia Evalina ka kaua kaikamahiru>. , ' "Ae, aole au i olelo iki aku iaia," walii a ka Lede Lamebereta. "O kou lokoino hoi ia, aole oia wale, aka, ua haawi aku oe 1 kou kua iaia. Lokoino maoli no oe i ka u keiki, aka no'u, aole au i hana aku i kau keiki pela?" "A peliea ka au e hana aku ai iaia, i ka mea i hoehaeha mai ia'u ame ka puuwai o ka'u keiki? Ke makemake nei oe ia'u e kunou haa-

haa aku imua o ke Kauna wahine de Birene, a e hoike akea aku hoi au imua o kela anaina, aole o'u aloha ika hua o ko'u opul'* Ua pane ia aku keia mau huaolelo me ke ano hoihoi ole e ka Lede Lamebereta. "Ae, ke maopopo ala ia'u, aole oe i ike i ke kumu i hq,i-na ai o Evalina iaia iho, a ina oe e oluolu iki mai ana, alaila, e hahai aku no au ia oe i na mea apau." Hoomaka mai la ka helelei ana o na waimaka mai ko ka Barona wahine mau lihilihi mai, a haalulu pu mai la kona leo, a hai mai la ua Barona wahine ala i na mea apau loa me ke koe ole aku o kekahi. Ai ka wa i pau ai o kana hahai moolelo ana, ua piha pono ae la na maka o ua Lede Lamebereta lai ka waimaka, haalulu pu ae ]a kona kino holookoa me ka ninau ana mai: "E kuu hoaloha, ua hana anei o Evalina pela? Ina i hana o Ēvalina elike mekau ehai mai nei, alaila, aole oia no keia ao, he anela oia, he serapima maemae, oiai, ua alana aku oia i kona kino iho i mea e pakele ai kona makuahine. Ke hai aku nei au ia oe me ka oiaio a pau, e hele aku ana au e ike ia Evalina, a e noi aku iaia e huikala mai oia ia'u no ka'u hewa i hana aku ai iaia, nolaila, e hiki kino aku ana auikahale.'' "E hele ae oe i ka Poaha," i pane aku ai ka Barona Maraceli, "alaila, e hoea aku anaau malaila ia la." He elua la mahope mai oka halawai pu ana o ka Barona wahine Mareceli me losepine a o ka luaui makuahine hoi o George Leone Lamebereta, oia ka wa e noho ana o Evalina ame kona makuahine ma ka runii humuhumu lole, a e nana ana laua i kekahi halii pakaukau i humu lau ia, a e kamailio ana laua i na mea e pili ana i ua halii ala. I ke kokoke ana ae e kani ka hora 2 o ka auina la, oia ka wa i kiei mai ai o ka Barona wahine ma ka puka, a oia nolioi ka wa a Evalina i ninau aku ai; "E mama, e hoea mai ana anei kekahi wea i ka hale noi i keia la?" ~A «v' wnhi a ka umkuabin«,

"Ina hoi ha pela, alaila, e hele aku oe e kali ma ke keena hookipa, malia, ua kokoke loa kona wa e hoea mai ai i ka hale nei." "Ke manao nei au e Evalina, ma keia keena no a kaua e noho nei, e hookipa mai ai au i ua malihini nei au." 0 ka wa koke no ia i hemo mai ai o ka ka puka a komo mai la ke kauwa a hoike mai la, eia he Lede ma ka inoa' o Lamebereta, ua makemake e kipa mai e ike ia olua. "Hookipa mai oe iaia maloko o keia keena," wahi a ka Barona wahine. A ku koke ae la hoi o Evalina iluna me ka haikea ana ae o kona mau helehelena me ka pioo pu o kona mau ano apau, a ua maopopo ole iaia kana mea e kamailio aku ai. Komo mai la ua Madame LameberetaTiei me na hiohiona i haiamu ia e ke aloha, a hele pololei mai la oia īna kahi a Evalina e ku ana, me ka piha pihoihoi nui. Pane mai la oia me ka naau i haehae ia e ke aloha: "E Evalina, e kuu kaikamahine, e hele mai oe imua o'u i puili aloha aku ai au ia oe. Mai pihoihoi oe, oiai, i hele mai la au e nonoi aku i kou kala ana mai ia'u, oiai, ua hana hewa loa aku au ia oe e Evalina. Ae, e hele mai iloko o ka'u mau puili ana, (eome to my arms.) 1 kela wa i huli ae ai oia imua o kona makuahine a pane aku la me ka halo'ulo'u uwe ana: "E mama, ua hai aku ka oe iaia ina mea au i hoike aku ai ia oe. He keu maoli aka ehaeha o kuu puuwai." "E kala mai oe ia'u e kuu kaikamahine, iiia ua hewa au kou mama nei 110 ka hana ana pela, alaila, e kala mai no oe ia'u. Aka, pehea la e hiki ai i kou mama nei ke uunii iho i ka hana hiwahiwa lua ole au i hana ai no'u nei, ka mea hoi nana i kono aku i ka Mndame Tjamebereta e noho iloko o ke kuhihewa me ka manao ana, ua hoowahawaha maoli aku oe ia Keoki Leone, a pela hoi i kona luaui makuahine. Ano, e Evalina, e]ike me kou aloha ia'u kou makuahine, pelaau e aloha nei ia oe e kuu hihi hookahi walo iho no,"