Ke Au Hou, Volume II, Number 17, 26 April 1911 — He Moolelo Walohia No Evalina Minela KA UI NOHEA I ALANA IA MAWAENA O NA ALOHA ELUA-KE ALOHA O KA IPO AME KE ALOHA O KA MAKUA-KA MANA O KE ALOHA [ARTICLE]

He Moolelo Walohia No Evalina Minela

KA UI NOHEA I ALANA IA MAWAENA O NA ALOHA ELUA-KE ALOHA O KA IPO AME KE ALOHA O KA MAKUA-KA MANA O KE ALOHA

MOKUNA II E Kuu Makuahine, ua. Ike Ox ua Aloha Au ia Oe, ka Puhaka Nana i Haakohi mai la'u . e Ike I ko Keia Ao Mau Inea VMalialo !" wahi a Keoki Leone, "alaila, heaha kou manao no keia mare ana o Evalina me kela Kauna?" u Ke hai aku nei au ia oe e kuu hoaloha, aole loa he kulike iki o ko'u noonoo me ko na poe e ae i ike i ko laua mare ana. Ma ko'u manaoio, he elua wale iho no paha mea i ike pono i ke kumu o ko Evalina mare ana i ke Kauna de Birene, oia no kou makuahine ame ko Evalina makuahine." "Ke maopopo ala ia ia'u," wahi a Leone, "aka, ua makemake au i kou manao ponoi no na mea e pili ana i kela mare.'' "O ko'u manao maoli no," wahi a Robata me ka hoomau ana mai, "ua mare aku o Evalina aole me kona manao hoihoi maoli, aka, mamuli no ia o kekahi kumu okoa loa a'u e olelo ae nei me ke kanalua ole, he mea hunaia i pili ponoi mawaena ona ame kona makuahine. "A o ua mea huna ala nae, aole loa au i ike iki a hiki i keia la, a o Evalina i keia la aole ia he wahine hauoli, oiai, ua hiki i na mea apau ke ike aku i na kahoaka o ka mokumokuahua ame ka eha welania maluna o kona mau helehelena." "Ina aole na ko Evalina manao ponoi i kauo mai iaia, alaila, no keaha hoi kona kumu i ae ai i keia mare?'' wahi a Keoki. "Oia hoi ka mea huna a'u i hai aku nei ia pe,'' wahi a Robata, "me he 'la, aole paha oe i

haalele iho i ke awa kuinoku o Breno, i pahola ae ai ka lono iloko o ke kulanakauhale o Parisa nei no ko laua mare ia aku. I kinohi o ko'u lohe ana, aole o'u wahi lihi manaoio iki, aka, mahope mai ua hiki ole ia'u ke alo ae i ka pololei maoli oia lono. A oia iho la ke kumu i ulu mai ai he manao nonohua iloko o'u no Eva lina, a kupu koke mai la iloko o'u na hoomanao ana nou, ua hana maoli aku o Evalina i kekahi hana hoehaeha noonoo ame ke aloha ole ia oe. "Eia nae, i ko'u ike maopopo ana i kona mau helehelena ame kona ano mahope mai, ua hooholo koke iho la au ia'u iho, ua hana hewa loa aku au ia Evalina, a eia au ke noho nei iloko o ke kuhihewa nui loa nona." "No keaha hoi kou mea i hai ole ae ai ia'u i keia mau mea apau loa iloko o kau mau leta i hoouna ae ai ia'u?" "Ua papa ia mai au e kou makuahine, aole au e hai aku ia oe i kekahi mea e pili ana i ka mare ana o Evalina i ke kane, oia hoi ke Kauna de Birene.'' "Pehea, he mea hou no anei kekahi au e hai mai ai ia'u?'' wahi a Leone. "Ae. I hai aku au ia oe, he mare keia hoowahawaha loa ia e Evalina mai ko laua la mai i mare ia ai a hiki mai i keia la a kaua e kamailio nei. A mai kela po mai i mareia ai a hiki mai i nei la, aole i komo hou aku ke poo o Madame de Maraoeli iloko o ka hale o kana hunona, A i keia wa, he keu aku aka uhauha maoli o ua Kauna nei i ke dala, aole loa o'u kanalua iki ke olelo ae, o ke dala no keia a

aa wahine o ka uku hoomau mai kona mau makua mai." <4 Ke iko nei au, M wāhi a ua Leoue nei, "he mau olelo waiwai nui loa kau e hai mai nei ia'u e kuu hoaloha." "He mea oiaio ia, aka, ke minamina nui nei au, oiai, aole e hiki ia'u ke hai aku ia oe i kahi mea hou aku, a e hoomanao iho oe, o kou makuahine ame ko Evalina makuahine wale no na mea elua i maopopo i keia mea huna pohihihi. Ke manao nei au e hana aku i na mea apau au i makemake ai e Keoki ia'u e hana aku, aka, ke hopohopo nei nae au i ka olelo ana aku ia oe, o hooko ole ia kou makemake." "E kuu hoaloha, o ka'u mea i makemake ai e ike, oia keia, heaha la ke kumu i makemake ai keia Kauna e mare ia Evalina?" "Ina o kou makemake ia, alaila, aole ia he mea pohihihi, oiai ua ike no oe aia maluna o Evalina na haawina apau o ka ui e hiki ai ia kaua ke olelo iho, he mau haawina ia e hiki ai i ke Kauna ke olelo mai, na ia mea i kono i kona naau e mare ia Evalina. "Eia nae, ina kaua e hoohuli ae i ko kaua mau noonoo maluna o ko Evalina aoao, i ke kumu o kona mare ana i kekahi kanaka i hoonele ia me na haawina o ka ui, e loaa ana ia kaua he kumu e hiki ai ke huli aku." "Ke ike nei au, ua pono io kau olelo, e kuu hoaloha, a heaha iho la ke kumu i mare ai o Evalina me keia kanaka?" "Pololei io no ia, oia ka mea huna a kaua e imi aku ai. "Ae, e hoao io kaua e hali aku ia mea a hiki i kona loaa ana, aka nae, e George, he makemake nae au e ae mai oe imua o'u, oiai kaua e hookolo ana ma ka meheu o keia mea huna, aole oe e hana i kekahi hana i oi aku mamua o ka mea pono, ke hana'ia e ke kanaka noonoo maikai." "Mai hopohopo oe e kuu hoaloha no ia mea, ua ike au o ka hoomanawanui me ke akahele, he haawina waiwai nui loa ia." Nolaila, he mau la kakaikahi wale no mahope mai o keia kamailio ana a George me Robata de Malatere lohe inai la ia ua loohia

ia o Evalina i kekahi ma'i ikaika loa i ike ole ia kona kumu, a tia kokoke loa aku ia ma kae oka lua kupapau. Ua lilo maoli keia lono i pa-e mai ia George i mea nona e kaumaha loaai. Pela i uluahewa ikaika loa ae ai kona noonoo, me ka hana nui launa ole hoi kona makuahine i hoomalielie aku ai iaia, me ia i pau wale iho ai no ka manao ana o George i ka hele ana 1 ka hale o Evalina ame kana kane, me ke ake e ike lihi aku iaia. Nolaila, e hele holoholo mau ana oia iloko oka mala pua o ko lakou pa hale, a e noke mau ana oia ika olelo olalau mau ana. Ai manawa e olelo mau ana oia iaia wale iho no, ina e make ana o Evalina, alaila, ua oi aku kona pono e make pu no oia. Nolaila, he ekolu la ma ia hqpe iho make iho la ua Evalina nei a kakou, oia hoi ke Kauna de Birene. Ika manawa i hoea mai ai o keia nuhou kaumaha aole no i lawe ia aku keia lohe imua o George, ua huna maoli no kona makuahine i keia make ana o Evalina, a me he la, ika elua o na la mahope mai i hai ia aku ai ia George mai kekahi aku o na kauwa o ka hale. Mamuli o keia lohe ana o George i lilo ai ia i mea hoopilikia maoli aku i kona noonoo, a pela i loaa ai oia i kekahi poniuniu a pouli pu ae la kona mau maka. īka nana aku me he la, ua pau ka pana ana a kona puuwai, a pela oia i haule iho ai ika honua. Ua hoihoi ia aku la oia no loko o kona rumi, a malaila oia i waiho ia iho ai me ke kiai makaala loa ia ana e kona mau makua, ame ka ohana me ka naau i piha me ka walohia. Aia ahiahi ana iho i hele inai ai o Robata de Malatere e ike iaia, a i kona ike ana raai i kona hoaloha George, ua hoohanini maoli iano kona mau waimaka. Nana aku la oia ia George e oni wale ana no oia i o a iauei iluna o kona wahi moe, a no keia pilikia ana e ike nei i ili iho maluna o George pela oia i nonoi aku ai i kona makuahine e noho pu iho me ia, ia la holookoa ame ia po ana iho. I ka hyle aua a lioea i ka hora 9 o ua ahi-

ahi nei oia ka wa i ala ae ai o (?eorge a komo iho la i kona paa lole eleele, oiai nae kona makuahine ame kona hoaloha e kaua aku ana laia. Aka nae, huli mai la oia me na niaka kuoo ame na hēlehelena hoi i hele a haikea, pane mai ia oia imua o kona makuahme: •'E kuu mama maikai, mai aua oe ia'u mai ko'u hele ana aku e ukali i ka huakai hope loa o ka mea a'u i aloha ai, oiai ua ike no oe e mama ia mea." Ia wa huli ae la oia a kamailio aku la ia Robata: "E kuu hoaloha, e ae maia nei oe i ka'u noi e hele kaua i ka huakai hope o Evalina, oiai ua lohe au o kona la keia e hoolewa ia aku ai, a ke ole au e kuhihewa, aia paha ka huakai i keia wa ua makaukau. Now o§me friend, e hele kaua mai lohi mai oe, aole oe e hopohopo no'u." Ku ae la kona makuahine iluna a hele aku la e kaohi iho iaia, me ka paa ana i kona lima, me ka olelo hoomalielie ana aku, e hooki iho oia i kona manao e hele aku, aka nae, aole oia i ae iki mai i ka manao o kona makuahine. A mamuli hoi o ka Hobata hooia ana mai imua o Madame Lamabereta nana e kiai maikai ia George a hiki i ko laua hoi ana mai, pela i haawi pio aku ai ua makuahine nei o George. Haalele iho la ua mau kanaka opio nei i ka hale a hele aku la, a e aneane ana paha e hiki i ka hapalua hora elua oia la, i holo mai ai o Robata i kahi o Madame de Lamabereta. Oia ka ua Madame nei i pane aku ai me ka pihoihoi i kona ike ana aku o Robata wale no, a aole hoi kana keiki George elike me kana i ae paa ai nana e malama pono i kana George aloha. "Auhea ka hoi ko aikane?" "Pane mai la o Robata, "ke kuhi nei au ua hoi mua mai nei oia i kauhale nei," a pii ae la ka haikea ma kona mau helehelena. "I hea ka hoi oe i haalele aku nei iaia?" wahi hou a ka Madame de Lamebereta. "Mahope iho o ka pau ana o ka halawai, ua huli hoi pu mai no maua a ma ke kihi o ke alanui e holo ana i ka hale o ke Kauna Birene ku iki iho la maua malaila, oiai hoi au i lilo aku

ai i ke kamailio ana me kekahi mea. I ka'a hoomaopopo, ia wa no paha a'u e lilo la ike kamailio me ia hoaloha o'u, oia ko iala manawa i haalele mai ai ia'u me ko'u ike ole* ae, a i ko'u huli hou ana iho no ko maua hoi mai aole kela. "Aole i kana mai o ke ano e o ko'u noonoo i ka wa a'u i ike ai aole oia, ia manawa koke no au i noke iho ai ika imi me ka ninau ana i na kunaka nona, aka, aole nae ona loaa iki, a no ia nele i manao iho ai au ua huli hoi mai paha oia i kauhale nei, eia ka, aole no." "Kupanaha no ka hoi oe," wahi a ka Madame Lamebereta i pane mai ai me ka uwe ana, "olelo mai hoi oe, nau ana e malama pono iaia, eia ka e pilikia ana mamuli o kau olelo. Auwe no ka hoi kuu* keikil Ke maopopo loa nei ia'u, ua lawe oia i kona ola me kona mau lima ponoi. Auwe kuu menemene ia oe e kuu lei aloha.'' * Nolaila, me ke kuoo ame ka malie me na minoaka ma na helehelena o Robata pane aku la oia: "E Madame de Lamabereta, i nonoi aku au ia oe, mai hoopilikia oe i kou noonoo ma kou manao ana ua lawe o George i kona ola iho." "E Robata,'' wahi a ua Madame nei, "aole oe i ike a hoomaopopo i ko George ano, oiai mamua o kou hoea ana mai nei, a i kela mau la aku nei, ua hai mai oia i kona manao imua ponoi nei no o'u, he makemake loa oia e make.

"Ua maopopo no ia'u, aole e hiki iaia ke ola iho ma keia ao ina aole o Eyalfha pu kekahi, a pela au e manaoio nei e Robata, ua haalele mai i keia ola ana kou hoaloha oiaio, a me he la, ua hele aku oia ma kahi e hiki ai iaia ke lawe i kona ola iho." Ia wa, ua lilo keia mau huaolelo a ka ma* kuahine o Leone e olelo nei, i mea e holo puanuanu ai ke koko iloko o ko Kobata puuwai, ku iho la oia me ka naka haalulu ana o na ami o kona kino holookoa, a no kekahi manawa pane ae la oia: "E Madame de Lamebereta, e hele aku ana au e imi iaia i keia wa, a ke hooia aku nei N au ia oe me ka oiaio loa, e hoihoi mai ana au iaia me ka paiekana imua ou." "Pela no, e Robnta, aka, ehia ka hoi mea aloha o kona luaui makuakane, oiai, aole oia i lohe a hoi mai e ike i kana keiki, no ka mea, aia oia i keia wa i ke kulanakauhale o Liona." Puliki ae la oia i kona mau lima elua mamua o kona umauma a pane mai la me ka uwe ana, "aloha ino no ka hoi kaua, aloha nohoikekeiki a kaua, ka luhi o ko kaua mau la ui.'' Aole no i hoolohe mai o Robata i keia leo kaukau a Madame de Lamebereta, ua haalele koke mai la oia iaia a hele aku la ma na wahi ana i manao ai aia ilaila o Leone, me ke ake nui e loaa aku me ke ola maikai. laia e hele nei, aia ke hakoko nei ka lunaikehala iloko ona, a ke ninau ala oia, ua make io anei o Leone i kona lima ponoi iho? līe kanaka hupo anei oia iaaai e hana pela? A aia hoi oia i hea i keia manawa? E hoohuli ae kaua e ka mea heluhelu a hookolo aku ma ka meheu o Leone e hele ala, oiai, i ka wa a Robata e nanea ana i ke kamailio me kona kokoolua, oia no ko Leone wa i hele nihi aku ai a komo pono iloko o ka huikau o na kanaka e hi-o hele ana. Kamoe pololei aku la kona mau kapuai no ka pa ilina i waihoia aku ai ke kinowailua o Evalina iloko o kekahi haie, a i keia w& ana e hele nei me na kapuai mama pu, oia no ka wa ona o haohaoia nei a kona makuahine ame Ro. [Aoki i