Ke Au Hou, Volume II, Number 18, 3 May 1911 — He Moolelo Walohia No Evalina Minela KA UI NOHEA I ALANA IA MAWAENA O NA ALOHA ELUA—KE ALOHA O KA IPO AME KE ALOHA O KA MAKUA—KA MANA O KE ALOHA [ARTICLE]

He Moolelo Walohia No Evalina Minela

KA UI NOHEA I ALANA IA MAWAENA O NA ALOHA ELUA—KE ALOHA O KA IPO AME KE ALOHA O KA MAKUA—KA MANA O KE ALOHA

MOKUNA II E Kuu Makuahink, ua Ike Ok ua Alōha Au ia Oe, KA PuHAKA NANA I HAAKOHI MAI lA'u e Ike I ko Keia Ao Mau Inea Oiai ua Keoki Leono nei i hoea aku ai i ka pa ilina, ua neoneo niaoli o laila a koe he poe kakaikahi wale no e palaina puna ana i ua hale ilina nei, a e kapili ana hoi keia poe he paia pohaku e hoopili aku ai i ua haie ala. Pela oia i hoololi ae ai i kona manao, aole oia e pono e hookokoke aku ma ua wahi ala, oiai, aole e nele ana kona ikeia mai e lakou, a pela oia i hele hoolalau wale aku ai no i mea e noonoo ole ia mai ke kaona o kana liana o ka hiki ana aku ilaila. O ka mea nui a kona noonoo e nalu ana, pehea la e hiki ai iaia ke komo aku iloko o ua pa-ilina la ia po iho? Ia wa like i oili hou ae ai he noonoo hou iloko ona a hooholo iho la oia, o ka mea oi aku o ka pono o kona pii aku no maluna o ka pa a lehei maloko, pela oia i hele huli ae ai mawaho o ua pa nei i loaa ai kahi kupono ana e pinana aku ai. Mahope iho o ka hala ana o kekahi wa loihi o kana hele huli ana, i loaa aku ai he wahi kupono no ka hana ana i makemake ai. Hoailona iho la oia i ua wahi ala, mamuli o kona ka'ika'i ana mai i kekahi pohaku nui a hoopili mai ia ma ia wahi. A hooholo pu iho la oia, ia po iho e hele mai ai oia, a ma ia wahi oia e pinana aku ai no ke komo ana iloko. Wehe ae la oia i kana uwaki pakeke a ike iho la o ka hora 6 ia a oi o ke ahiahi, pela oia i h£ n - )< 2'° a * e hoi aku no kauhale. A aku ai i kauhale i halawai ai oia me " f^)at.a ; oiai o kona hoi ana aku

no ia mai kā huli hele ana nohoi i ua Keoki nei ia auwina la. Ai ka ike ana mai oua Robata nei i ke kAno ana aku o Keoki Leone, he mea e kona piha i ka hauoli, a pane koke mai la oia me ka4eo oluolu: "E Keoki, i hea hoi oe i nalowale ai? Nui ko'u h.uli ia oe i keia auina la holookoa, aole ou wahi mea a loaa iki. Pehea hoi oe i hana ai elike me keia, i mea no kou makuahine e kaumaha loa ai?" "Ua lohi loa ko'u hoi ana mai la i ka hale nei," wahi a Leone i pane aku ai. "Auwe! I hea aku nei oe, ua hele kou lole a okiloa i ka lepo, a pela pu me kou mau kamaa?" # "la'u i haalele aku ai ia oe, hele holoholo aku la au i ke kula mawāho o ke kulanakauhale nei a iloko o ka nahelehele pohopoho, no ko'u ake e loaa ona wahi ea omamaka hou o ke kuahiwi." Mahope iho o ka pau ana o ka laua kamakamailio ana i komo loa aku ai iloko, a oia no ka wa a ka Madame de Lamebereta i holo mai ai a puliki mai la i kana keiki me ka hauoli nui no kona ike ana mai iaia me ka palekana, aole hoi o kana i koho wale iho ai no. Noho iho la ua Robata nei e paina pu me Leone ma ia ahiahi, a ua hoohala ia e lakou ia mau hora me ka maikai ame ka oluolu maoli. O na ano apau o ua Keoki nei ia manawa a lakou e kamailio nei, he mohaha maikai maoli no, a i ka nana aku he molale moakaka ka noonoo, eia nae ia wa hookahi no, he kuoo ke ano o kona mau nanaina. A na ia inan ano ona i kono mai ia Roba*

t& e hakilo pono aku i ke ano o kana mau me& e hana ai, a pela pa nohoi me kona makuahine ma ia hope mai. Ke hakilo pono loa ala kona luaui makuahine i kona helehelena ame ke ano o kana kamailio ana, a i kana hoomaopopo iho, ua oili mai ia ano o kana keiki ana e ike nei, mamuli o kona komo kukonukonu ana aku iloko o ka haawe luuluu ame ke kaumaha no ka make ana o kana Evalina. Ua nanea wale aku la no lakou pela a i ke kani ana o ka hora 10 o ka uwati o ke keena a lakou e noho ana i haalele iho ai o Robata i kona hoaloha ame kona makuahine e noho kokoolua, a huli hoi aku la oia no kona wahi. laia i hala aku ai o ko Leone haalele iho la no ia i kona makuahine, a huli hoi aku la no kona keena moe, a haule aku la iluna o kona bela me ka wehewehe ole ia o kona mau pono aahu. A o ka Madame Lamabereta hoi, aia no oia ke hiaa ala no ke kiai ana i kana keiki, a i ka hora 12 paha o ka po i lulumi mai ai ka maka-hiamoe i kona mau maka, nolaila, hoi aku la oia iloko o kona rumi a papani mai la i ka puka. Pepelu iho la oia i kona mau kuli i ka papahele, a nonoi nui aku la i ka Makua Lani e hooponopono mai i ke ano o kana keiki, me ka pule ana aku: "E kuu Akua, e aloha mai oe i ka'u keiki, e haawi Oe iaia i ka naau ikaika i kakoo ia ai oia iloko o kona nawaliwali, a i hoo mamaia ae ai hoi kona naau kaumaha a luuluu, a e hiki ai hoi iaia ke auamo hoomanawanui i na ehaeha i kau iho maluna ona. "E ke Akua, ka Makua aloha; e nana oluolu mai oe maluna ona, a e hoomalielie i kona uhane kanikau a ehaeha, a e kiai oe iaia i keia po, e hoopakele hoi oe iaia mai na hana mai e hoopilikia ai i kona kino iho, a e alakai pono ia oia ma kona wahi e hele aku ai. Nolaila, e ke Akua, ke waiho nei au iaia i ka poho o Kou mau lima aloha, a nau e kiai a malama maalahi iaia. Amene." Noiaila, i ka amene ana o ka pule a ua Madame de Lamebereta nei, ua hoi aku la oia e hiamoe, a aole nohoi i liuliu iho o kona lilo naaupo aku la no ia i ka hiamoe kulipolipo.

Eia nae, iaia a hiamoe ala, aia no o Keoki Leone ke ala mai la iloko o kona rami meka hiaa, a i ke kani ana o ka hora 1 o ua po nei, i ala ae ai ua Leone ala, lalau aku la he pahi puhaka a hookomo iho la ma ke eke maloko o koua kuka. Lalau aku la oia i kana pu panapana a hoōkomo iho la ma ka pakeke mahope o kona lole wawae, a oili aku la oia mai kona lumi aku me ka malie loa. Aole nohoi i liuliu iho, hoeaaku la oia i ka halewo ke kanaka kiai puka pa o ka ilina, kikeke akula oiā ma kona pani puka, a ala mai la oia a wehe mai la i ka puka. Eia nae, ia Keoki Leone i puka aku ai no kona hele ana, oia no ka wa i holo kiki aku ai kekahi wahine no loko o ka rumi e hiamoe ana 0 Madame de Lamebereta me ka hooho kapalili ana: "E mamal E mama, ua ike aku nei au ia Keoki e puka ana mailoko aku nei oka pa.'' Me ka puiwa hikilele nui i lele ino mai ai ua Madame de Lamebereta ala mailuna mai o kona bela moe uwea, me ka hele o kona helehelena a aiai me he pohaku mabala hinuhinu ala. Holo aku la oia ma ka puka aniani aka w.ahine kauwa e ku ana me ka pihoihoi nui, a nana akn la oia iloko o ia pouli aaki me ka hiaai nui e ike lihi aku i kana keiki, aole ana mea 1 ike aku ai ia wa, koe wale iho no ka pouli anoano papuhea lai malie, a i ahona wale no i ke kaomi kehau huihui o ka wanaao nana e hoonioni ana i na lau laau.

Me ka uwe kapalili ana, hina mai la ua Maelame Lamebereta nei i hope a kokoke loa e walakua iluna o ka papahele, a ina aole i hopu mai ke kauwa lawelawe iaia, ina la ua haule oia a waiho oni ole ma kahi a kona mau kapuai wawae e ku ana. A o ka wa no ia i hoalaia aku ai o na kauAva apau loa o loko o ka hale, a haawi pu ia aku la ke kauoha e hele aku e huli ia Keoki. TJa hookpia keia kauoha a ko lakou haku me ka pihoihoi nui, ua pau o lo'ko o ka pa i ke kuekaa ia a hala loa aku iwaho o na pipa alanui, no ka ninau hele ana i ka poe maau h-ele oia mau hora kuliu o ke kuluaumoe, he hookahi no nae haina o ka nele. Eia nae, ua hai mai la ke kanaka kiai puka o ko lakou pa, ua hoomaopopo oia ua wehe aku oia i ke pani puka he mau minute wale no i hala aku, no ka hookuu ana aku i kekahi kanaka i maopopo ole iaia kona ano. Nolaila, ua lilo iho la keia lono i mea e hoopioo ia ai ka noho ohana ana o ka Madame Lamebereta, a mahope iho o ka pahola ana ae o ua Maelame nei mai kona maule ana, ua paiauma hele aku la oia iloko o na keena o ko lakou hale no ka naauauwa ana no kana keiki, me ka hoopuka pu ana ae i na huaolelo kaukau 0 ka walohia: "Heaha la auanei ka'u e hana aku ai ke nele au i ke keiki? Aloha ino kuu kane, kuu hoa ohumu-humu o ka po anuanu? Eia ka, aole maua e ike hou ana i ka luhi a maua. O! E kuu Leone, aia la hoi oe i hea i hele iho nei, 1 huli aku ai au a loaa oe?" Pela kona paiauma hele ana a hiki i kona hoea loa ana aku i ka rumi moe o kana kane, ike aku la oia i ka waiho mai o ka moe, aole nae lie moe mai o kekahi kino kanaka, ia manawa oia i holo aku ai a kalele iho.la maluna o ka paila uluna e waiho ae ana me ka noke ana i ka uwe. Auwe ke aloha e. Nawai hoi e ole ke aloha, a aloha wale ia k.a hoi o Kauuuohua he wahi puu iki wale no. a pela hoi me ka makani o lau-niu o Keawawa» a-ihe i ka holio i ka ihona pali nie ka luu o ke

Hooho ae la oia: "E papal E papall ka makua pauaho ole o kuu keiki, ua hala o George aole oiame kakou, auwe nohoi Kuu kaumaha e, me kuu minamina pu nona, ame kou kaawale ana aku nei hoi, aia oia ma kela aoao, a ua imi aku nei no ia Evalina aloha." "No'u no ka hewa i hoea mai ai o keia poino i ka kaua keiki i ko'u haalele ana no iaia, ina no paha au i kiai iaia ina no aole oia e poino, no ko'u ike aku hpi ika maikai o kona ano, ame kona noho mai, eia ka ua alakai hewa loa ia au eia kuhihewa nui o'u.'' A i ke kani ana ae o ka hora 4 o ka wanaao hoouna aku la oia e kii kekahi o ka lakou mau kauwa ia Robata de Malatere e hiki kino mai, a aole nohoi i liuliu iho hoea mai la oia iloko o kona kulana pihoihoj nui. laia i hiki mai ai ua hopu aku la o Madame de Lamabereta i kona lima a huki aku la iloko o ka rumi o George a kuhikuhi aku la i ka holowaa e waiho ai.o ka pu panapana a ke aikane, me ka pane pu ana aku: <4 E kuu keiki e nana iho oe aole ka ukana o loko," a pela nohoi ua Madame de Lamabereta nei i nana pu ae ai i kahi e kau ai o ka pahi a kana keiki, ua nele pu no. Oia kana i hooho ae ai: "E Robata, ke ike aku la anei oe, aole pu me kana pahi puliaka ma kona wahi?" Ke ku nei o Robata me ka noonoo nui me ke pihoihoi ole, e nalu ana iloko ona iho, he mea oiaio ua haalele iho o George i kopa rurai a ua hele mai ka hale aku 0 kona mau makua, me kona lawe pu ana aku 1 keia mau mea ku i ka lawe ola, e hiki ai no ke hopohopo ole ia ua hiki loa oia ke lawe i kona ola iho. A i ka hala ana o kekahi manawa loihi o kona noonoo ana, a e hoomaopopo ana lioi i na liiona weliweli ana e haupuupu wale nei me ke kohokoho, alawa ae la oia i ka Madame de Lamebereta, ame ka leo kuoo a pihoilioi ole, pane aku la oia: A keia pule ae loaa hōu aku ko puni o ka poko oio aala lipoa o Oneawa, Sua kela. hsmm*