Ke Au Hou, Volume II, Number 21, 24 May 1911 — He Moolelo Walohia No Evalina Minela KA UI NOHEA I ALANA IA MAWAENA O NA ALOHA ELUA—KE ALOHA O KA IPO AME KE ALOHA O KA MAKUA—KA MANA O KE ALOHA [ARTICLE]

He Moolelo Walohia No Evalina Minela

KA UI NOHEA I ALANA IA MAWAENA O NA ALOHA ELUA—KE ALOHA O KA IPO AME KE ALOHA O KA MAKUA—KA MANA O KE ALOHA

MOKUNA 111 lle Leo Walohia Mai ka Ilina Mai—"No ke Aloha o Ka'u Mea i Aloha ai," Na keia leo uwe i hoopuiwa ,loa inai i ke kanaka malama pa kupapau, a okala ae la kona mau lauoho me ke kuku hulu pii ana. Na keia leo i poha palanehe inai mailoko mai o ka luakupapau, i hoauliee ae i na manao kanalua a kunana apau mailoko aku o ka umaunia o ua kanaka la. Hookahi mea maopopo loa iloko o kona noonoo ia wa, he oiaio na mea apau a ke kanaka opio i hai aku ai iaia. He mea oiaio, aia he wahine i kanu ola ia iloko o ka luakupapau puanuanu. Nolaila, emi iho la ka opuopu ana okepihoihoi iloko ona, a kupu ohaoha ae la hōi na manao ohohia o ke aloha iloko o kona houpo, he mea pono iaia ke hoopakele koke i ke kino kanaka i kanu ola in. Me ka eleu ame ka awiwi hikiwawe, lalau iho la ia i ke kolopa, ame na kapuai mama lele aku la ia ilalo o ke ala anuu a komo aku la iloko o ka hale-pao i waihoia ai o ka pahu kupapau o Evalina. Hookomo koke aku la ia Ike kolopa ma ka niao o ka pahu kupapau, a hoomaka ae la e ue i ua pani pohaku mahala ala. He oiaio, ua hemo ae la ia me ka maikai a waiho ae la ka pale aniani o ka pahu, a oiai o Keoki Leone i hoomalamalama iho ai i ka ipukukui ana e paa ana, ike iho la ia maluna i na helehelena waloliia o kana niea i aloha ai, e waiho ae ana nie he la e hiamoe ana no. Me ka eleu lua ole, aia kahi kanaka kiai pa ilina ke weliewehe ala i ke pani a kaawale

mai ka walm ae b ka pahu. Ia wa hoi i ike pono loa iho ai laua i ke kino o Evalina e waiho ana iloko o ka pahu. He oiaio, he ku no i ka manaonao ame ka walohia keia ike ana iho o laua i ua kino ala. O na aahu e paa ana maluna o.ke kino o Evalina ia wa, oia no ka aahu hulahula, e weliiwehi ana no na pohaku makamae maluna o kona kino, ke elaimana, ka momi, ka rube ame ke topaza. O ka mohala maikai no o kona mau helehelena e mau ana no ia; aka, e kau ana nae na hiona o ka nananakea. v Aohe a laua nei hooka'ulua hou ana iho, ua lalau koke iho la o Leone me na lima i uwila ia e na aa-koko ikaika, mamuli o na hooni ana a ke aloha i ke kiino o kana mea i aloha ai, oiai hoi na waimaka e kahe ana sia kona mau papalina. Me ke oolea, hapai ae la ia i ke kino o kana Evalina mailoko mai o ka pahu. I ka hemo ana ae, ua hiipoi pono loa mai la ia ia Evalina a paa pono iloko o na puili ana o kona lima hema malalo pono ae o ke kua, oiai hoi kona lima akau i kakikepa ae ai a paa mai la mawaho o ka pili u-ha, a ka'ika'i mai la a pili i kona uinauma. Honi iho la u i kana mea i aloha ai, eia nae he huihui puanuanu ka mea ana i ike iho ai ma na lehelehe o Evalina. "Auwel he puanuanu wale no keia a'u e ike nei. Ua hala, ua hala loa anei oe? Aole hiki ia'u ke hoopakele ia oe, ua lohi loa kou loaa ana mai nei ija'u. E Evalina, e kuu Evalina aloha. he oiaio anei, aole au e lohe hou ana i kou leo, aole au e ike hou ana i na mahiehie maikai ana mai a kou mau onohi maka?

"Aka, he īnāu minutc pokole , wale no i liala ae nei, ua lohe no au i ko leo, a na ia īnea i lui'i mai ia'u, eia no oe ke ola nei, aka, i keia wa, me he la, ua hala l<»a aku oe mai a u aku. Aole paha oe i ike mai, eia au ke ku nei nia kou aoao me ka naka haalulu ana o ko u kino hoiōokoa, a ua niakaukau au e hiolani pu aku ina kou poli ika nioe kau a hooilo. Aloha oe, Aloha nohoi au. "E Evalina—e kuu Evalina aloha, aole au i poina i kau i olelo mai ai i ke ahiahi mauiua iho o ka la a'u i haalele iho ai ia oe, 'E Keoki, ina au e make, o kou honi ana mai la. u ( oia ko'u niea e ola ai.' Auwe! ua honi iho nei au ia oe iria kou ihu anie kou pepeiao—akahi; alua, akolu, a ua pau ke kauna o ka'u honi. pinepine ana ia oe, aka, aole oe i pane ao, aole nohoi i ala mai? I wehe aku nei ka au i kou pahu kupapau a i kou lua pao hoi, i mea no'u e apo hewa aku ai i kou kinowailua, a o ka waimaka ka'u uku e hoopulu elo nei i ka liliilihi. EEvalina e, e Evalina hoi, e moe pu no au ma kou home k<)()-//, nei. Ua lawa no kou pahu kupapau no kaua elua e hiolani ai, a hiki i ko kaua lilo ana i mau anela maemae ma kela ao." I kela wa i hapai ae ai oia i kona kuli akau a koo ae la malalo o Evalina, oiai hoi kona linia akau i haha iho ai no kana pu panapana a huki ae la, alaila, kamailio hou iho la iaia iho no: "E kuu aloha, —« ka uhane o kuu hiwahiwa, niamua ae o kou hoi ana aku i ka home lani a haalele iho i keia ilihonua, e kali mai oe i kuu uhane luuluu a hookahi wa a olua e liele puakuai." Ia wa i hapai ae ai ia i ka pu panapana a kau pololei ae la i ka waha ma kona lae, a makaukau ae la kona lima uo ke kulai ana i ke kiko, aka, o ka wa no.ia o ke kanaka kiai pa ilina i lele mai ai a hopu i ka lima o Keoki e paa ana i ka pu, a pane mai la me ka leo nui oolea: •'E ke kanaka hupo a pupule, e aha ana oe?" Ua pane ae la hoi ua Keoki nei: "Makemake au e make, e hookuu koke ae oe i kuu lima."

"Hc keu oc ako kanaka hupo loa," wahi a kc kanaka kiai, "niakeniake oo e hoopakele i % keia wahine, a eia nae oe ke hana inai nei he hana hupo loa. Aole anei ou ike, eia no keia wahine ke ola nei?'' "Peliea kau olelo?'' i ninau uiai ai o Keoki me ka li-o ana ae o kona niau niaka. "Ke olelo aku nei au ia oe, aole i niake keia wahine, aka, ina nae e make ana keia waliine i keia wa, alaila, i niake oia ia oe. Lohe oe?" O ka manawa 110 ia a Keoki i haalele iho ai ia loko o ka lua-pao, a puka aku la mai ia wahi aku a hoea i waho. Alaila, lalau iho la ia i kona koioka e waiho ana ma kahi kokokei ke pani hao, a owili iho la i ke kino o Evalina ia mea. <{ Eav ? ' wahl a kalii kanaka i pane mai ai t "manao au, he mea pono ia kaua ke hoala i ke kanaka kiai puka. E haawi aku hoi kaua ike kaunawahine nei malalo o ka malama ana a ka» na wahine, a e kii hoi au i kauka." "Aole—aole," i pane ae ai o Keoki me ka leo oolea, "ua oi loa aku ka pono e hoi hou au iioko o ka lua-pao a malaila au e lawe ai i ko'u ola -iho a hookahi ko maua make pu ana, inamua o ko'u ae ana e ikeia keia liana a'u i liana iho nei e kekahi kanaka mawaho ae ou ame a'unei.'' "Alaila, heaha kau hana e manao nei e hana no ke kauna-wahine?'' E lawe aku no au iaia mailoko aku o keia wahi, ma ke alahele no a'u i hele mai ai malaila no au e hoi aku ai. Ua komo mai nei au iloko nei ma ka pii ana mai maluna oka pa, a ma ia wahi no au e hoi hou aku ai." "No keaha oe i manao ai ehanapela? O ka hana mua loa au e liana ai, oia kou hana ana i na mea apau e ola hou ai keia waliine. O ka'u alahele i olelo aku nei ia oe, oia ke alahele oi loa aku o ka palekana." "Aoli—aole! O ka hana a kaua i hana pu iho la, he mea pono ia ke lilo i mea huna mawaena ou ame au. Aole pono e ikeia e kekahi kanaka i»koa aku mawaho aku nei o kaua, ua laweia ke kino o ke Kaunawaliine Birene

inailoko mai o ka luakupapau. O kc kunau o ko'u makemake ana e lilo keia i mea huna, e hoihoi aku ana no au ia mea iaia ma ka \va pono ma keia hope aku, nolaila, e ae mai oē ia'u o oe ame a'u wale no ke ike i keia hana, a e hoomanao pu iho hoi oe, ua ae aku nei au ia °e ma ka hoopaa ana e hoolilo aku ia oe i kanaka waiwai." 7 "Hookahiwale no o\i niakemake nui,'' wahi a kahi kanaka i pane aku ai, "oia keia, e ola loa ae keia wahine." "Pehea }a, he alahele e ae no anei kekahi e hiki ai ia'u ke hemo laelae mailoko aku nei o ka pa ilina?'' "Aole; aka, o kela alahele wale 110 au i hoike mai nei ia'u. Aka, i hea la oe e hali aku ai me kena kino au e hapai nei?" "E hele aku ana iuaua i kekahi hale hotele." "Auwe! Ua oi aku ia o ke ino loa mamua o ka'u i hai mua aku nei, oia kahi o ke kanaka kiai puka, a malaila hoi ia e malamaia ai, aka, e hai aku au ia oe i ko'u manao i keia wa, e lawe ka:ua ia ianei i ko'u wahi pupupu hale, aole no ia i mamao loa mai ka pa ilina aku nei. E hai aku au ia oe, he hana hewa paha keia a'u i hana iho nei, a he hana pono paha ia, aole au i ike. Nolaila, e hahai maioe 9 j » 7 ia u. Ua ike au i kahi e loaa ai ona alapii kukulu e hiki ai ia kaua ke pii aku a kau īluna o ka pa, a iho aku nohoi ma kela aoao me ka maalahi. Oia—ina kaua.'' I keia wa, i aaki ikaika iho ai ka pouli maiuna o ke kulanakauhale a pa pukalaki maila hoi ka makani. Ua haalele iho la laua nei i kahi a iaua i ku ai a hele aku la laua no ka pa pohaku e hoopuni ana i ka pa ilina. Aole i liuliu ka laua hele ana aku aia lioi hoea aku la laua ma kahi e ku ana kekalii alapii a ma ia alapii laua i pii aku ai a kau ana i luna o ka pa. Na kahi kanaka kiai pa nohoi i liuki aku i ke alapii, a hoomoe aku la i ke alapii mawalio. O ko laua nei haule ana aku mawalio, ua kamoe pololei loa aku la ko laua nei nuiu wawa« jk) ka pupupu hnlo i ?«iun ia u-« nri,

He elima wale no paha minute oko .laua nei hele ana aku mai ia wahi aku aia hoi hoea aku la laua ika hele. A waiho ia iho la o Ewalina maluna o kekahi wahi moe haahaa me ka owiliia ana iho i ka huluhulu mehana mahope koke īho no, ma ka wa nohoi a Keoki e paa ana i na lima o Ewalina, ike iho la oia (Keoki) i ka oni ana ae o ke pana aōle i kana mai ko Keoki hauoli no keia makana makamae i loaa mai iaia. ; . He mea oiaio no nae, ua hoomaopopo no 0 Keoki ma kona wa i hapai mai ai ia Evalina, no i haalele mai ia mea he ola iaia, oiai aole i laau oolea ae ko Evalina kino, elike hoi me ka mea mau i na kino i haaleleia e ke ola. Ma ka wa a Keoki i ike ai i ka eu hou ana ae o ke ola iloko o Evalina elike me ka hoike ana ae ake pana, ua hoohaliu iho la ia 1 kona pepeiao ma kahi kokoke i ko Evalina helehelena, me he mea la, e hoolonolono ana ia i ka hanu, aka, ua oi aku ka pinai a kona hanu ponoi iho, mamua oka hanu 01%,e puainawele wale mai ana no mailoko mai o Evalina, nolaila, aohe hiki iaia ke ike maopopo iho, e hanu ana paha o Evalina, aole paha. Oiai hoi o Keoki e noho ana no me kana Evalina aloha, oia ka wa i ninau mai ai kahi kanaka kiai pa-ilina, a ona hoi o kahi pupupu hale, ia Keoki me ka leo hawanawana: "Ea, aole anei he mea pono ia'u ke kiiaku i Kauka lapaau?'' "Aole," i pane aku ai o Keoki, niahope iho o ka hala ana o kekahi mau sekona o kona noho hamau a mumule ana hoi, "manao au, ua hiki 110 ia'u ke hana i na meaapaue pono'ai a Evalina nei f keia wa, ellke me ka hiki i ke kauka ke hana. He wahi viuiga no nae paha kd>u?" "Ae; aia aku no ma kena omole e kaumaila ma ka holowaa," walii a kahi kanaka i pane mai ai, me ke kuhjikuhi pu ana mai hoi o kona lima i kahi i kau ?ii oka omole viniga. "Ua pōno." "Pehea la, he makemake hou no anei kekahi ou ia'u i keia wa?" i ninau uiai ai ke ko. kooluu. (Aūk i puu,)