Ke Au Hou, Volume II, Number 22, 31 May 1911 — NO KE KANAWAI POI [ARTICLE]

NO KE KANAWAI POI

Ua ike iho makou i na puka ana o kela mau pule aku nei i kahi nupepa a Sliwai e hoole ana i ka o keia Kanawai, a e keha ana i ka pilikia i ka wi ame ka nele i ka ai. Ua kamaaina no kakou o na hakuepa pela aole ia he mau mea e pomaikai ai, aka, e huli io aku kakou i na mea i hanaia a e wae ae kakou i ka mea oiaio a o na mea ike makaia ka kakon e lawe uiai a hoolilo i mau mea waiwai. Mamua &ku o kd koino ana mai o ka Papa e kau jpa)enft ike o haniia »n& ok#

poi, heaha ka kakou mau mea i ike? Ka mua, ua hoea mai kekahi n>ai ahulau, a o ka mea apiki o na kanaka Hawaii wale no ka mea i inake. Ka lua o na mea a kakou i ike, ua olelo mai na kauka no ka poi mai ke kuniu o ka ma'i. I ka heleana aku o na hoa o ka Ahaolelo, na Lepupalika, Home llulo, Demokalaka, e imi i • ka oiaio o keia mea, me ka huhu pono ole i ka Papa Ola amo ka manaoio ana no he mau haiia hoopilikia wale no keia, heaha ka mea i ikeia? Ua hoi mai ka poe kue i ka Papa Ola me ka mumule a hoahewa ole i ka Papa Ola, aka, me na manao ahewa i na Pake hana poi. Heoha na Kumu o keia mumule ana o na poe a oukou i hoouna mai ai e kiai i ko oukou mau pono? Hookahi no kumu o ka mumule, o ka ike paka ana aku i ke kapulu io ia no o ka hanaia ana o ka poi. Ua loaa aku no na Pake e kapulu ana maluna o kahi e ihiia ai o ke kalo, e okioki ana i na ia maluna o na papa ku'i ai, na ikeia aku ka nalo e mumulu ana maluna o na papa kui ai, mamuli wale mai no keia-o ke kapulu. Ua hele aku keia poe Ahaolelo me na manao huhu.i ka Papa Ola, aka i ka hoi ana mai, ua kau aku ko lakou manao inaina i na poe hana ai, a o ka hopena na hooholoia ke Kanawai Poi. E hoomanao niai e ka lehulehu, o keia mau hoa o ka Ahaolelo, ko oukou mau kiai, mana mea apau. Ua ike lakou o lakou pu ana no kekahi e loaa i na haawina o ka wi ame ka pilikia ke kauia kekahi kanawai hoopilikia, aka, ua hanaia no nae keia kanawai poi ē lakou. E manao mai ana anei kakou ua hana lakou i ka mea hoopilikia wale? Ke ku aku nei o Ke Au Hou a kupale aku no na wahaolelo o ka lehulehu a e hooia aku hoi i na pomaikai e loaa mai aua mamuli o keia kanawai. • E nana pono kakou i ke kanawai ame kona kaupalena ana. I keia manawa, ina e hele oukou e nana i kahi hana poi e ike ana oukou ua hanaia na wahi hana poi me ka maemae. Ua uhiia na puka me na puka-aniani i ka uwea pale nalo ame na mea lele e ae e ike mauia ai i ka mumulu ma kahi hana ai. E manao anei kakou he mau hana hoopilikia keia? He oiaio, ona hana hoomaemae apau he mea ia e hoo-

pilikia mai an» i kō kanaka ma kehahi nana ana, aka, aole ia he mea e hoopilikia mai ana i ke kanaka ake maeniae, o ka poe nnoloa wale no ke ike ana i ka lioopilikia oia mea. I ke ala ana'o ke kanaka i ke kakahiaka o ka holoi i kona ma.ka a kahi i ka lauoho ka mua loa o kana hana, oia lioi ka hoomaemae iaia īho. () ke kanaka e īnanan ana he hana hoopilikia ia, aole oia e holoi i kona maka a hele e ai uie ka holoi ole i kona waha. Aole io no pāha e pilikia ana ke kanaka moloa, aka, owai ke kanaka niakemake e hele i ke alanui e wae ai ike konahua oj na maka? Aole anei oke kanaka e hoolilo ana i kekahi manawa o kona la e hoomaemae iaia iho ke kanaka a kakou e manao-ai he kanaka hoomaemae? Pela no keia ninau hana poi. O ka hoonj.aemaeia ana o kahi e hanaia ai o ka ai ka mea ano nui ma keia Kanawai. Ma keia kaupalenaia ana oke ano o ka hanaia ana o ka poi, e ike ana kakou i ka pii ae o ke kumukuai o ka poi, aka, aole o ka pii ana ae ka ninau nui, no ka mea, ua ikeia no ka pii ae o na meaj apau, mamuli no o ka uuku 0 na wahi e kanuia nei ke kalo, ina na kanaka Hawaii e komo nui aku ana iloko o ka hana kanu kalo, a e hoonui mai i na wahi e loaa mai ai o ke kalo, e ike ana no kakou i ke emi mai. - He lahui hoomaeAiae ka lahui Hawaii, a he mea kaulana ia i na poe apau i ike i ko kakou noho ana. Ai ka uianawa e hanaia mai ai na kanawai no ka hoomaemaeia ana oka kakou ai lahui, ke manao nei o Ke Au Hou, aole ia he mau hana hoopili'km, aka, he mauhana ia e hapai ae ana i kulike me ke ano o keia lahui mai kinohi mai. O Kuhio ke Kiaaina no ka lanakila o Hawaii, oka makematfeia o ka lehulehu. A e hookuu aku ia Kahiliaulani me Likana e aumeume i ka Elele Lahui. He oi aku ka maikai o ko ka Elele Lahui kakoo ana i ko Amerika lawe ana i ka aina o Mahuka, mamua o ka hoolauwili hou ana aku 1 mea e nele ai. Oke koho balota ka mea e ikeia ai ka manao o ka lehulehu.