Ke Au Hou, Volume III, Number 1, 10 January 1912 — Na Kuhinia o ke Kalana [ARTICLE]

Na Kuhinia o ke Kalana

Ua makemake ia i limahana hoonoho hua mikini eleu no ka "Buletina" no ka hana ana i ka po. E ninau malaila. He $10 hoopai o Ah Leong Jr., no ka hoowaha waha aha, no kona ae ole e hele e ku hoike ma kekahi hihia. Ma ka Poalua nei la 2 i haalele mai ai i keia ola o Miss Edith P. Kaawalauole, kaikamahine a ko makou hoaloha oka oihana kaulei o Niolopa. Ma ka Poakolu i lawe ia ai no ke puhi lehu ana ika lei i mamina nui ia. Aloha no. Iloko o 9 mahina a i Dec 31, 1911, o Hawaii ka oi ona Panalaau i hookomo aku i na waiwai iloko o Amerika Huipuia: Hawaii $40,895,002, Alasaka, $6,375,257, Poko Riko, $31,916,564, Pilipine, $12,416,580. Huina nui o na waiwai i komo i Amerika, he $91,603,423. Ua hoea hou mai nei o Hen. Wise ka paele keaka hoolealea, a e hoikeike ana oia i kana mau hana hoomakeaka hauoli ma ka po o ka la 15 ma kaßijou. Ua loaa mai ianei na hoike telegarapa mai Wasinetona mai no ka laweia ana oka aina o Mahuka i kahua e kukuluia ai ka hale aupuni Federala. Aoe no e kala makou i ike ai no keia lanakila o ka ka Elele Kuhio mau hana. Ua paa i ka hopuia e makaikiu McDuffie o Franciso Castro he Poko Iliko, no ke apuka ana i ka huina o $2,900 mai na hui like ole mai. Nana ponoi no i hoi.ke i keia mau hana i kekahi o kona mau hoaloha, a poino iho la no ka hoaloha i ka hoaloha. AiaTte Kanawai Hoomalu a pepehi llio i ke Kiaaina kahi i lomiia ai, a ke hemo o ka pau no ia ona mamo a Kuilioloa i ka hopu ia a puhi lepo pele. Aloha no ka ilio holo ika uaua. Ua manao o Kenerala Alakai Mr. A. F. Wall e hoololi i ke kai huakai otomobila i ka auwina la 22 o Feb, i hiki ai ke loaa ka wa kupono e hoovehiwēhi ai i na pua, a loaa pu hoi i na poe o na kuaaina he wa kupono loa e ike ai mai ka wa e ku mai ai ka moku i ke kakahiaka nui Poaha.

Lilo i na kaikamahine hookomo popo eke o Kalilii ka eba o ka hookuku o ka auwina la Poa--0110 la 6 iho nei, me ke kula Anaru, he 18 ia 8. Eia ka inoa o na kaikamahine hopuhopu ulumaikai. E. Guerrero, C. Spencer, L. Kekai me F. Kekai, L. Ulunahele, L. Beek a me L. Akeo. Ina aole e hoi na aumokukaua, alaila, e paani ana ka Hui Kinipopo C. A. C. o na Pake me ka West Viriginia, i keia Lapule ae la 14, no ka pomaikai o ka Hui Kea Uiaula o na Pake. Hulipu ke pine o Cambell ia Ben de Mello ka "moho alanui hao" o Hilo i ka po Nu Ia nei iloko o hookahi puni. Aole i piha kaeluaminute o ka lepe no ia o ka auwae. Ua hoopaiia o Kenneth Gordon imua oka aha hoomalu ma ka pule i halaf he $60, no ke apuka me na pepa kiko dala hoopunipuni. 0 keia ka haole i olelo ai e lele maluna o ka mokuea ma ka La Karitimaka, oiai nae, aohe ona ike ia hana, a pakele mai lilo wale na dalaa kalehulehh i manao ai e lulu nana. He elua mau Pukiki uwi-waiu i hoopaiia he $15 pakahi e Maunakea, no ka ae ole e haawi i ka laua waiu ia Mr. Blanchard no ka nana ana, oia Manuel Rezents me Corea. 0 Dave Crowningberg ame Kanekoa kai hookohuia i luna nana no kahi hoomalu ma Kalihi. 0 ka īnoa mua ma kahi o John M. Aea i hoopau ia a pela me kona hope no ka hoohemahema wale. Ma keia puka ana aku o Ke Au Hou e oili aku ai ka makou Alemanaka Hawaii no ekolu mahina, a pela i na ekolu mahina a pau. E makaala. He palapala hoopii ka na poe o Hauula, Koolauloa, e noi ana i ka Oihana Leta e hoihoiia ka haawi leta ana oia mau mahele malaila. He puaa nui momona ka Paulo Isenberg i inakanā ae ai i na keiki Kinaiahi o Makiki i ka Nu Ia iho nei. Nui no ka mahalo i kona lokomaikai. Ua pauaho mai i keia ola ana ma Kunawai Lane, ma ka home o Kale Opio, o Mele Kaukani, ma ka po Poalima nei a ao ae Poaono, a nalo no ia auwina la. Ua haalele iho la he kane, na ke« iki ame Kakaio ka makuakane, pela hoi ka ohana ame ua lioaloha e paiauma kaumaha luuluu aku mahope ona. Aloha no.

O ka nui o na ohua a na kaa uwila i hali ai ma ka po Poaono Karikimaka aku nei, he 46»*55» he 33,437 i ka Lapule, a he 40,318 i ka Poakahi Karikimaka. He hoomaikai nui ka ka ohana o Lahela Ahlo i make i na makamaka ame na hoaloha i haawi mai i na kokua ame na hoohiwahiwa pua aha. 11110, Dec, 29 —Ua ikeia ka oiliili ana 0 ke ahi o Moknaweoweo, Mauna Loa, no ekolu po. Oka luapele ma Kilauea, ua ikeia ka emi ana no 6 kapuai, aka, eia ke hoomaka hou nei ka a ana. Nui ka huhu o kekahi poe i ka lakou mau puaa oke kalua ana ika hohono kiawe. No Molokai mai kekahi o keia mau puaa ai kiawe. Aole i moopopo ka nui o na hooKlo no ka poino 0 100 kapuai a oi o ka uwapo i ulupa ia ai e ka mokukaua Amerika West Virginia holo pupule i kela Kapule i hala, eia nae ke imi pono ia nei. 0 kekahi 0 na hoololi ano nui a na Pake hooka--huli aupuni, oia ke kukala ia ana 0 ka helu makahiki elike me ko ke au Karistiano, e hoomaka ana mai ka la 1 maio lanuari. Ua apono na lunakiai i ka hoolimalima ana i kekahi apana aina o Bihopa ma Kunana, Halawa, Ewa, no ke kukulu ana i halekula no na keiki. Na ke Kepani ame kekahi poe Hawaii i hoopiha ka mokuahi Columbian ma Kahului me ke kopaa, aole he ae ia ona poe uniona olohani. Ua kue loa ae o luna nui YVilliams i na uniona, oiai, he nui no na poe hana iaia ame na Kepani mahiko. He hoopii oki mare ka Iwataro Maruta i kana wahine Yoshi Maruka, no ka hana ole ika mea e pono ai ke kane, holo malu i ka po, huikau pu ana me na poe kupono ole, a hoopuka i na olelo jno i ke kane i ka wa e kii ia aku ai. Ma ka po Poaono makahiki hou iho nei, ua hoopahu ae la kekahi kolohe nui me kana ope pauda i-e nunui i kekahi kaa-pio, ua owaia ka lio a nahaha ke kaa me ka nui o na palapu i loaa i ke kalaiwa. Eia ke huliia nei ke kolehe. Ma ka halawai a na Pake ma Aala, i hoikeia mai ai ka manao o ke Kiaaina o Canton, Kina, o na poe apau e haawi ana i $1.00 no ke kokua ana 1 ka waihona o na poe hookahuli aupuni, e loaa no he $1.50 ka puka i ka pau ana o 2 makahiki no ia huina. He 4,000 aoi na Pake i akoakoa ae ma ia halawai me ka piha ohohia. Ua hookuu ia o J. Dye mai ka hoopii hoeha mai a Rudolph Heydenreieh ka lunahoohana nui o lana Hotele, e lunakanawai Maunakea, no ke kumu ua hopu mua keia lunanui i ka a-i o Dye a kulai ilalo, oia ka wa a Dye i ala ae ai a pale nona me ke ku'i ana i kona lima hema, a pela oia i hemo ai mai ka paa ana a ka luna nui. Ua uliuli nae ka maka o ua luna nui ala.

He $3 00 ka mahele puka o ka Hui Kaa Uwila 0 Honolulu nei no ke dala hookahi, no ka makahiki 1 pau i Dec. 30, 1911. Nui no ka iiiili « Ua hoopaneeia ka hihia o W. H. Thurtell no ke kue i ke oki ana i kana mau mai'a, a hiki i ka wa e puka ai ka olelo hooholo a ka aha kiekie ma ka hihia o Keoki Lucas. O kekahi mea nana e hoinoino nei na- alanui o ke kulanakauhale, oia no na hui ho >moe paipu e paeli mau nei a apuupuu, a na na lunakiai e hoomaemae me ke dala o ka'lehulehu. 80TE loaa no na lau iwaiwa me na poho iwaiwa leanu ma ke kuai ke ninau ia Mrs. Juha Kalakiela ma Alanui Pauahi, Tel. Helu 3176. 0 Mrs. M. M. Hunter-Jones, ka wahine i kaulana ma na lapaau hoola, ua haiolelo ae oia ma Alanui Kapiolani, Helu 1220, maluna oke kumu manao: x< Ke kumu e loaa ai ika ma'i r ame ka Hoola ana i na ma'i apau. ,? Ua nui na poe i hele ae e hoolohe i keia kumuhana waiwai nui.