Ke Au Hou, Volume III, Number 2, 17 January 1912 — Na Kuhinia o ke Kalana [ARTICLE]

Na Kuhinia o ke Kalana

E huli hoi mai ana o Lunakanawai Anaionio Perry me ka wahine ma keia mau mokuahi mai. He.kauka kawili laau ka oihana makaukau a Mrs. A, Perry. He ahamele hoohauoli ka ka Hui Himeni a Kaai e wehe ana ma ka Opera i keia Poaono ae. Aoe e nele aaa ka piha i na poe puni hauoli. Eia ka ma'i fiva eleele ke laha liilii mai nei, pela ia mai ana. Oka malama akahele wale no ka mea pono. Ma ka Poaha i hala i hoomanao ae ai o Mr. me Mrs. Morgan i ko laua nohona "mare dala," a ua nui na hoaloha i kipa ae me na makana ohohia hauoli. Ae, he maikai ka mare, ke malamaia kona maluhia. E wehe ae ana ia mau Hawaii he wahi hoahu ai i keia mua iho noka hoolawa ana ia Honolulu nei, a mai Laie, Koolau mai ka ai. He 34 paona i ke dala hookahi. Nui kela, O John Kalaukoa kekahi i hoike mai iamakou, ua makaukau oia e hoolawa i 20 poe lawe ai paa mau o ka pule me ka poi ono o Kailua, ma ka wa e loaa mai ai kana mikini nau kalo. He 35 paona no ke dala. O-ia, nee imua! Mamuli o ka loaa ana aku oke kauoha pili aupuni i na ona aina o alanui Papu e pili ana i ke kahua o Mahuka no ka nee ana iloko o 60 la, e kukuluia aku ana ka halepohaku hou o ka Hui o C, M. Cooke, Ltd., ma ke kihi 0 Papu me Chaplain, ma nae iho 0 ka halepule 0 Malie-o-ka-Malu, iloko o Feberuari ae nei. He 6,000 ahui mai'a a ke Siera i lawe aku nei mai Honolulu aku nei i ka la 27 o Dekemaba, a he 82 i nalowale. O ka inoa hanohano o ka hula Hawaii ma Nu loka, he "Mumbo Jumbo," oia hoi, he hulahula hapa Amerika. He aa hookuku hulahula wawae kapalili ame na ano like ole ka Gus L. Lapsansky o Vanekouwa, B. C., ina poe apau e kue aku ana iaia. He loea oia no Camp Very. *■ Ua makemakeia ka moolelo ame na kii o na poe mekanika ike hana o na mahiko e hoouna ae i ke keena pa'i 0 ka "Eulelina," i hiki ke hoopuka ia ma ka nupepa Buletina 0 ka la 22 0 Feb.

Ma Kailua i ka Nu Ia nei, ua mahuka iho la ka puaa nui momona a ia mau ipu aumakua kwaia no ka maka'u o papaa ika imu. Ahe mau la mai ikeia iluna o Olomana puu e hoonuu hua kuawa aaa. Aohe no he pilikia, oiai, ua maa no ko Kai* lua puaa i ka mahuka i ka makahiki hou, a mea no hoi; elike me ka John Kalaukoa i ka makahiki i hala. He naauao ko Kailua puaa. Ma ka hoike a ke Kiure Nui, ua manaoia e hana hou i ka hale hookolokolo o Hauula no ka apulu, a hapala pena aku a ui. 0 kekahi, e hoooui hou i na pahu kahea makai me pauahi ma na palena waho o ke kulanakauhale, a pela na makai wawāe o ka wati hookahi e kiai nei mai Kaimuki a Moanalua, he 2 makai haikikala, 8 makai lio ame na makaikiku. Ua ike pu ia nohoi ona wahi i ala nui mai ai na hihia karaima like ole, mai na pOe mai e noho ana ma na kauhale* loloa (Camp), he mea pono e kauia i mau rula oolea no ia mau hale. 0 ka nui o na ma'i pupule o Kalaepohaku e mala» maia nei, he 209 kane, ahe 62 wahine. He maikai ko lakou malamaia ana. Ua hala aku la ka mokukaua Maryland no Quaquila, Amerika Hema, malalo o kekahi kauoha ano nui e pili ana i na hana hoohaunaele kipi malaila, a no ke kiai a malama ana i ka pono o na kanaka Amerika. He hoikeike hi'u wai nui o na ano like ole ke malamaia ana ma ka po o ka la 21 0 Feb. ma Alakea uwapo, a ma ke kakahiaka o ka la 23, ka hoo* kahakaha paikau a na koa ame na hana heihei ku* kini, auina la ka huakai kaa otomobile me na pua, ahiahi ka huakai kukuia na Kepani ame aa lealea hulahula. E hoihoi hou ia ana kekahi poe limahana i na ia e kauka Clark a ikeia ka ponoole, he nawaliwali me ka ma'i pu, a o ka poe kino oolea wale no ke ae ia e noho i Hawaii nei. Haule ka hui kinipopo Kamepiano West Viriginia o na mokukaua i ka Lapule nei i na Pake, he 6 ia 3 puni. He heihei kukini elima mile ke malamaia ana 1 keia Dominika ae, no ka pomaikai o Duke Kahanamoku ko Hawaii moho au ma kona ala i ka hau oki o Maleka, E ala Hawaii, e haawi i na kokua.

I keia Poaono e holo ai no waho moana na ohiki Amerika no ka hoomaamaa ki pu ana ilunao na ohuku ale, a me he la, ma ka Poakahi e hoi nui mai ai. I ke kakahiaka Poalua nei i li ia ai tce Kepani pepehi kanaka o Kauai, i uku no ke koko ana 1 hookahe wale ai, Ua nui ka hooikaika o'ka loio ame ke kahunapule Kepani e hoololi ma ka hoopai a pau ke ola, aka, ua hoole ia. ; Ma Makiki e kokoke ana ika pa ilina ika po Poaono mua, i hoea aku ai o makaikiu Mfc Duffie no ka hoomalu ana i-kekahi poe haipule uwa ano ole a hoopuiwa ina poehe nui. O keia ka poe i uluhia e na uhane makani, e kakaa ai iluna 0 ka lepo me ka uwe ana. Ika papa ia ana aku, ua hoole mai la kekahi Holy Roller me ka olelo ana mai, "aole e hiki ia'u, mahope huhu ka uhane.'' Ua komo aku la 0 McDuffie a paa aku la i kekahi wahine e uwa ana, a oia ka wa i meha ai na poe apau.. Ua papa ia aku keia poe unihipili aole e walaau ano ole hou ika po. Eepa nei poe hooma* namana; Ua kipa ae he lima a-pa ma ka home o N. E. Gedge kakauolelo a puuku o ka hui mokuahi piliaina ma Alanui Liliha i ka Poaono nei, a hao aku la he mau lako gula ma kahi o $300 a $400 waiwai io. He maka wawae liilii olohelohe kai ikeia ma ka papahele, ua manaoia he keiki Poko Riko, a i ole, he kanaka uuku paha keia lima huluhulu o ka po. Ua hoike ae o Gedge, oka ekolu iho la keia o na manawa i aihue ia ai o kona home. Ua hoopai ia o Pauline he Poko Riko he umi la hoopaahao no kealualu ana i kekahiwahine ma ka po Poalima i hala. He nui na manawa i alai la ai oia mai ka Pa'lii mai a hoea i alanui Bete!a, me ka manao e kaili ika ekeeke a'a moai. Ua hopu ia oia e McDu£fie i kona wa i ike ai a holo, a ua loaa aku he mea eha ma kona lima. He elua mau moku nunui i ku aku no Kahu' lui, Maui) i keia pule iho la, a ua hoopihaia me ke ko. Aole he poe uniona iaeia e hana. Mc he la, e kokuaia ana ko Maui poe uniona olohani e ko Hilo mau uniona. Eia nae ke hakilo pono ia nei ka hoolala ana a na alakai uniona. Ma ka Poaono i hala i lilo ai o Makai Nui Sam Pua o Hawaii i lala no ka HuiUniona 0 Hilo. Maikai. ■V . ' He nui na poe e hele mai nei e kuai i ka makou Alemanaka Keneturia, mai ka poe lawe pepa a lawe pepa ole. No ka Alemanaka Hawaii, ua hoomakaukauia no nei pule ae.

••'E hoomanao e na hoalohaia Eugene Aiu, ka loio Hawaii hookahi e kupapa nei iwaena o na loio alunu o kakpu. He nui na palapala hoopii mai na kaikamahine noai o Hawaii ame kkhi poe e ae i loaa mai ia Kahukula W. T. Pope no kela kumukula o Hilea, Kau. Ua manaoia oke keiki o Bert \Vilson, kekahi i ike i keia mau hana. O Ceorge Friedenberg he makai i kamaaina nui ia, eia oia i ka haukapila mamuli o kekahi moku pa •hi nui mai kekahi manuwa paele mai. Ua olelo ka manuwa, ua Ku'i oia i ka wahine a ka makai no ka olelo iaia i ka "niga," a ua ku'i ia hoi oia e ks makai a eha loa, a pela oia i hou ai iaia i ka pahi pelu. ■" ...i. i» -