Ke Au Hou, Volume III, Number 3, 24 January 1912 — Na Kuhinia o ke Kalana [ARTICLE]

Na Kuhinia o ke Kalana

He eha mau Pake i waiho ae i ka lakou mau hoopii koi poho imua o Lunakanawai Kupa no $4,000 pakahi, ma ka Poaono i hala, no ke paniku ia ana o ko lakou mau hale hana poi i ka wa korela ame na hana hoopilikia a na luna nana. Ma ka auwina la Kapule nei i malania ia ai ke anaina hoalohaloha hope o Miss Malia Kaniakaea ke kaikamahine 13 makahiki i make ai i ka lele ana mai ke kaa uwila mai ma ke alanui Hotele i ka Poakahi mua, ma ka luakini o Malieokamalu a lawe loa ia 110 ka Ilina o Koula. O ka hana a na poe po'ipo'i makika i nei mau la aku nei, he hapala puna kameki i na puha laau, he elua no kumu kiawe po ka la. Pinana kekahi ilnna, a hamohamo hoi kahi ia lalo me ke kini aila. O kahi poe hoi, iloko ona lua hooleina moka e kiai ai me na pakeke waiala. Eia o Miss Jones o Kapalakiko, ke kaikamahin6 ili puakea opio i poino pu ai i ka lele ana i.ke "kaa uwila mamuli o ka maka'u i ka lalapa ana o ke ahi i ka pahu uwila, ke malamaia nei e kona mau hoaloha ma ka haukipila me ka maikai. Aole ona ohana maanei. O John Bull ka helu 13 ma kekahi papaaina ai poi i ka Poaono nei iloko o ka haleaina Pake mauka ae o ka makeke i'a, oia ka luna alanui ame 12 poe e ae. E pauaka ana paha? He helu hoopauha keia i ka poe piliwaiwai. E ole o Sam K. Kamakaia puhi ohe, paa ai kekahi kinipopo mahuka a na manuwa Ameiika i ka Lapule nei, maluna iho 0 kaupoku ka iho ana a poholo i ke eke-kalena, ame ka niniu hema alawiki i nou lima kahi mai ai ua keiki ala. Nui ka mahaloia. He elua mau Kepani i eha i ka Poaono nei i ka wa i hopuia ai ka poe piliwaiwai maLeleo, e ka Hope Makaikiu Kellett, ua maui ka papa nuwae o kahi no ka lele ana mailuna iho o kaupoku, a 0 kekahi he moku nui ma ke poo no ka haule ana iloko o ka hale amara a pa i kekahi apana hao oi. Ua lawe ia ka mea poino no ka haukipila e lapaau ai. Ke pa nei ka makani hema me ka ua liilii ia Honolulu nei, a o ke kehau hu'i iniki i)i ko ka wanaao. Maikai nae, moe aku la ke kai olalo. He olu ia. Ua haki hiki no.

Ile keaka limahei me na kii ooa akua Aigupi ako ka Opiuma i keia mau la. Nui ka ike, oui ka eleu a nui no hoi ke akamai o ka imi aoa i ke dala. Ua.koho ae- nei ke Komite Kuwaeoa Repubalika ia Clarence Crabbe, C. C. Jones ame William Thompson i mau komite hooponopono i na rula o ka aoao. E hoomaka ana ma ka auina la hora 2 a 5 o na Poakolu apau ame ka Poaha ke kula haoa lihillhi uku ole a na wahine ma kahi o Ehlers, a ma na Poaono na kaikamahine, mai ka hora 2a ka hora 5 p. m. : E wehe hou ana ka Hui Himeni Pupukanioe a Ernest Kaai ma ka Hale Mele Hou i keia ahiahi Poakolu, lan 24. He 35, 50 me 75 keneta ka uku komo. Ma ka hoike a ke Kupakako o Mauna Kea, eia iho ka nui o na eke kopaa o Hawaii i makaukau no ka laweia mai: Olaa, 12,500, Waiakea, 14, 500, Wainaku, 8,201, Honomu; 3,000, Hakalau 5, 653> Laupahoehoe, 4»6oo, Ookala, 3,700, Kukaiau, 919, Hamakua, 3,640, Paauhau, 10,500, Honokaa, 800, Kukuihaele, 3>400, Piinaluu, 675, Honuapo, 1,265. Huina nui he 73.353 eke kopaa. Ina aole e loaa ana he mau kuia, alaila, e paani hou ana ka hui kinipopo West Viriginia ona manuwa me ka hui C. A. C., o na Pake i keia La Puie ae. Ona pomaikai no ka waihona kokua aloha o na mokukaua. * I keia ahiahi Poaono ka hulahula aka Hui Nalu ma lana Hotele no ke kokua ana ika hoouna ana ia Duke Kahanamoku. He $1.00 auhau no ka Lede me ke Keonimana. Nui na kauhale o Manoa e komo ia mai nei e na lima-apa, a lilo na lole, na lako meaai, na lako hoonani, a pakele ka pu-panapana a ke kakau nupepn A. P. Taylor mai lilo. Ua manaoia o John Lua keia holapu e palamimo mai nei me na lima huluhulu. Ua poino o Fugimoto Kepani o Hilo, oiai oia e a'o ana me Jack Young i ka hookele ana i ke kaa otomobila ma ke alanui e hele ala i Mokuola, ua hookui aku la ke kaa me kekahi kaoaka kuli mamuli oka huhewa oka hookele ana. He elua la o ke kanaka kuli i noho ai i ka haukipila, a na ianei i uku na lilo.

Ano okaikai ka makani o keia mau la ma ka huli South West o kukulu o Tahiti mai. Ma ka Poaha aku nei i hanau mai ai na Mr me Mrs. K. C. Doo o ke alanui Kula, he mau keikikane mahoe o 7 paona ke kaumaha o ke keiki hoo kahi. Nui ka hauoli o ka makuakaae ame ka makuahine no ka loaa ana ia laua he elua bebe i ka wa hookahi. Ma ka hoike a Kauka Wayson he 129 ka oui 0 na poe i nana ia ma kahi hoomalu oKalihi, he 78 poe i ikeia ua ma'i, a he 19 poe aohe ma'i lepera, he hookahi i hookuuia, a o kekahi poe aohe 1 maopopo. Mailoko mai o keia huina, he 72 Hawaii, 17 hapa Hawaii, 4 Pake, 6 Kepani, 6 Pukiki, ahp elua lahui e. He umi mau kulana like ole e hoohanaia nei no ka lapaau ana. Aohe aae he ma'i hookahi i ola o keia huina. ona poe ma'i akepau i hiki ole iaa kauka laikini piha ke hoola, ke holo nei i na laau-Hawaii. He poe haole kekahi, a na ua poe kauka ala oo i kauoha e imi i na kauka Hawaii ike lapaau, a ua ola; la lakeu nei aohe ola o ka ma'i akepau me na dala nunui. Ua hooholo ka Hui Mahiko o Hawaii nei no ka hoomahuahua ana i ka uku o na limahana mai ka $18 aka $20 oka mahina, e hoomaka ana mai ka mahina aku o lanuari, 1912. A e loaa no ina P°e hana he $24 a pii aku o ka mahina, he hookahi keneta kaulele no ka makahiki, no $71 kumukuai o ke tona kopaa hookahi, a he hookahi keneta no kela ame keia dala oi aku oke kumuk«ai oke tona ko hookahi. Eo kahui kinipopo manuwa Amerika West Virginia ika Hui Hawaii ika La Dominika nei, he 6 puni ia 1. Aohe wa a hua-moa. Nui no hoi ka hoopaapaa o ka haole pahu ekahi o ua poe ala. Na Kupa Kahooleawai kaeo o ka heihei kaa baikikala 3 mile a ka 5 mile ka pahu loa ma ke Sabati i hala, mai ka hoomaka ana a hiki i ka panina. Nui ka hauoli oka poe makaikai. O ka manawa holo no 5 mile ia Kingf ma ka Lapule nei, he 27 minute, 59 sekona me 4-5. O keia ka manawa hdlo loa i ikeia ma -Hawaii nei. He holo hookikina ia nae keia, aole he heihei io maoli. He palapala hoopii ka na poe oka Hui Uniōna no ka hoouna ana i Amerika, no ke noi ana i ka Ahaolelo Lahu/, e hanaia i kanawai e kaupale ana i na hui hana aelike, aole e liaawi i na hana aupuni i na lahui e; aka, i na poe kupa Araerika »ale no.