Ke Alakai o Hawaii, Volume VI, Number 10, 12 March 1919 — HE MOOLELO IRELANI -NO KE KOAMAHONE -Ke kea a me- BERIANA -A i Ole- O Lucinia Malaki Ka Ui Nohea Ka li Puuwai [ARTICLE]

HE MOOLELO IRELANI -NO KE KOAMAHONE -Ke kea a meBERIANA -A i OleO Lucinia Malaki Ka Ui Nohea Ka li Puuwai

MOKUNA IX.

Na emak'a «lii-o iu.; k•»hn'« « 13 Kalonnkopii—N». liioai.i \w.li wel'i * m'e na hopen nia.naonao i ii.i...;ijcy luna o ke keik.i iilii Muk idi) ra« k:t Moi l'friaiia . Iloko o kela w;», ua hoopuiwa ia mai la ko lakou manao e J a ko o kekahi o-!e, a mai la ka Nait\ Opio M .hone i Se kaula kaohi n knHa lio, la —pane aku la-i ka U F'mevoia ka eha a kona puuwa 1- me keia msu olelo: Ke hoomau nei no kekahl • ' ihat> kw.a ka Moi i ka huH ana a ke hookokoke nei lakou i o k »kou neii. E Ma-hone, i pane enai ai ke kaikam.ihi u\ ke hoike lea nei k i e > o ka o-ie i k « m iKe e k,»u mai ana maluna n k*>'u aakua a!oh i. E hotke mai ana ia i ka lahakila, w.ihi a ke ahipowa, iaia ] lele aku at me ka hikiwawe a ae la i K8 papalina o ka Ho a ka Naiti Ōpio e kau ; aha, a na ia mea i .hp.aui ae i kona Jarlaiia, » : Ē ma|ait»3 ia oe ihp e D ">nala, i kahea aku ai-ka Na?ta OpH Mahone, eia ma' ka « ilēmi aiualu aku ia oe. Lihe mai la o Oonala ? besa leo. kahea a kont hoahmau, pupue iho la oia i ka hok.ia o ka noho, aka, loaa aku h nae oia i kona enemi, a lalau k I kona mau lima a k ; ol • ae U iaia mai ka lio ae a i ka »• honua.*' 14 : Ileko o kela wa i iioom ,ika aku ai ka Naiia Opio Mahone e alual» m-hoj:e o ua puhi olali n i i o ke kuahiwi me ka hoolei'u pau aoa i ka. ho!o o kona Ho. Oiai hoi, iloko. o ke!a wa i puki mai ai m eepa hei" i ko kiula kaohi o ko D.>naia ho, hao ae la i ke peku i k ; op aoao, a haHu aku !a ileko o i- a uluUau ftu kona akau a aalo

' aku 'i ;k:kcu Mahnne txifihope-o | kona' irx beu, rr,c ko:ia liooho ! leo nni ana, ... , | | Nalo aku !a ke alii-powa me [Muiioue lioko oka wao lipo o ; ka ululaau, a ko? iho la ke kai-| [kamahme e hnawi ana . i kana i kokt:a ana i na palppu o Do-n-iia. . , Iloko pu no hoi o kela wa i oili mai ai ke Keikialii Mukada a me kona aiar. i-'-.naka a hair,wai pu iho ia ine-ka" Ui Fine~ vola. He<b keia mau mea a'u e ik'? nH, ana i aku ai iris ka -leo oluolu. A'n ki ke aku ia no ua kai'kamahine nei ika hoopunipuni roe keia naau o!eI(j: /z 'M koke no pn i ike rps: nei i ka Naita Opio Mahone" me ke kahī pio, eia nse, ua palemo a Hewo hou aku la no oia mai kana mau umii ana -a hoea mai !a no hoi oe» Aia oia .mahea i tiolo aku nei f- k j <hiTs- t wehi a ke ai' Mnksd-? ~. . • • E ha' I) ki!, w 'h' a Mahonp, iai i■ i« >'• ai maiioko mai.o.Ik i nhil'pu niahope o kona na?iele ana i ke slu:lj ar,i .i kan*. oio rae kf: i mau 01010 kuio a pelel i: E kmh haku, m *pVemo aku mai ia'u aku, mahof o jh>> n k> u 'aw^p 1 ; ana mai i ko k-kou enean ma ke aia e hiki aku ai i ke kuahiwī. Ua c ! ak, i mai noi au i 'ko ka kou'enemi ik' ht hoomoana,- a imua hoi'ou e kuu hāku, aka, hemo e īho h oia mamua ō ka hiki ana aku imua ou e kuu haku. Nolaiia, i hoike no ka'u mau -t*leio, 'e»a ko'u ukaii ke Wiiho nd:! Uoko o ka eha mai keia .pohaVru !oko;nn a ko kakou enem' puuwai eleeie, Kau aku la m maka ok3 K> m in Mukadi m,Juna o rv 'ak.ni Mahone me ke aho kanv 'n . i ! r ' !a, s la maiuna o , ke .ihnie, e makaikai una i kona be r ehelena, a i ka hope ioa. Pane aku !a oia i ka Naita Oj.!o Mahone: Ua hweia ac.ei 'na kaua mai ke 'āl ipowa ae, i kona wa i. -hema uku' ai m »i a oe aku? Ae e kuu haku, ua ! n m?'i e a'u» ■ Huh ae !a ua Ke kia'ii Mu-k-,d \ a pane aku U i kona mau kanaka: E na Deiek3s*ana aioha o|ca Moi Beriana, e he!e akw pukou ilokn oka uluiaau, a e imi aku i kt j pio a kakou e huii «ei, ka mea i mshuka mat keia opio aku, a e hoihoi mai i; i i imua o'o nei. Nolaīia, e Sa Naila Opio ē h;\\ ip o mui i kau pahikaua tntn o'.i eno ka mea # ke hop/ln po ne : au, malia aia he mau h *.na ana mi kou aoao no ke pio. i.£ k' i h , \\ahi a MaiK-pe. ua aheu , ,>fe mai ee -a'u^ e kua he.kn, . *o ka u ei, im! hooko m au i ke ———~ I B hamau i kon feo e Sa Nai-| ta, mka rnv., aole keia o-* ke] ano o tia hanā ana a t« j j i;u nr' > ke makem ro»u pr,. - 'ikau !*'\ a ; iiakou ka ha- . 1

Ho fnea maopopo loa, ua ■ Jkuhinuia oe e na olelo pahee a ■ na maka uwauwali o kela |kaikamahine, a nolaila, imua o ■īka Moi Beriana e hoike ai ee i Jkau mau olelo no kau mau | hana. . - ■ j Aole anei e ka opio, o kela aliipo*va oia hookahi no ka makuakane o kela kaikamahine nohea? . - a — . | Oia ko'u makua, a ua pololei' mai la oe i kau i koho mai la no kuu makua. ; " , Aka, o kela opio 1 ole, aole oia i kumakaia i kana hoohiki i hana ai, ua lawepio oia i j ko'u makua iloko o ka ikaika a | me kona heipo ole ihCrhoi, nol'aiLa, ua— — '*" ■ ! Ua hookuu aku oia iaia pa-j muli ou, wahi a ke Keikialii Mukaela i ke kaikamahine me ka huila aāa ae o kona mau maka. Ua maopopo loa ia mau mea ia'u, uoki na kamailio ana, a e hele aku ano no kahi heomoana a na ka Moi Beriana e hoolohe i kou pono. I ke!a wa, ua hookui ia mai Naita ;Mahone "rae ke'a mau olelo e ahewa ana iaia, a ua nalohia ko"ke aku la na manao hauoli naai loko aku ona me ka hīki ole iaia ke ioaa na ■; ■ a \ ■ manao maikai e pale ai nona iho, hoopuniia ae la oia e na ikoa De!ekasiana a alakai ia jaku la miua o ka Beriarja. Ua ukali aku la o Muka'da me ke kāikamahine no kahi hoo moana o na koa o ka Moi Beriana, me kona hoolohe ole aku ina olelo mihi walohia a ke kaikamahine no Mahone, a ua papani ae hoi ua Mukada nei i kona pepeia'o me he Ia ua kuli ,ia oia, mamuli hoi o kekahi kumu maopopo loa i loaa aku iaia. o Mahone a me Fine%oU e kamakamailio ana ihko 0 ka ululaau, ua loheia keia iiukakuka ana a laua e kekahi koa Delekasiana, a na keia koa 1 noike aku, a pela o Mukada i hookolo māi ai mahope, a ike mai la oia i ka Naita Opio Mahone e alakai ana i ka powa ko .iakou enemi, a ua olioii hoi kona manao ho kela mau mea ana e ike nei. No ka mea; ua hiki mai ka | manawa no ka ht>opokoleia o ka lakou hana maluna o ko lakou epemi nui; eia nae, he okoa nae ka mea i hooponoponoia no ua eepa nei o ke kuahiwi me he puhi uh ka pakelo, me he haiu hookalakupua la. Ua maopopo i ua Mukada nei nahaawiioa e kauia aku 'ana maluna o ua powa noho waonei, mamuli hoi o kana mau hoakaka e waiho aku ai imua o ka Moi Berian». Aka, iaia naeilke ai i ka httno bcu ana o ka gaahao, ua komo koke iho la iloko ona na h ohuoi «ina Hō ka oiaio o na j hoike a kekahi o kona mau koa I i olelo aku ai. i Ua mohai aku kela Na 3a Op'o iaia iho .mamuli o na o!e--jIo hoinainau a hooheue a ke a «hine a ae aku e hot>i ke aliipowa mamua o ko U;kou hoea ana aku imua o kei-i.-. No Donala iho hoi o ka

Laa'/he. kx. hoa uk .1. pti _• Naiu'Op'o Mahen-. Ao>l' e hiki uia ke piuie ue i ■ kekahi mau n'eio pnie tjo ko;,a oiai, ua hoopeuii' ih ias la koaa mau noonoo ana e na haawina oka paiapu, e kau ana maluna ona. ' J : l?kou hiki ai 1:j k?,-" hua hoomoc_nH ? imua hoi o ka Moi Berian;j, ua kaa aku la ka Mait» Opio Mahone m'alaio 'o. ka hoonnlu ana a kekahi aia- ■ hele koa ikalka. Ma keia m~<nav/a j puaua ae ' ai ka Naita C)pio Mahone ,ms' tia leo oke kaniuhu kuumaha no keia mau*mea i hekau iho : maluna ona: Auwe au ileke «j ksia hopena ! o'u, ua ahewa kuhihewa ia au ! no ke pale ana i «a oinio ma l keia-Ia o ka ana i ke kaua. i A aole e hiki ia'u ke kapaej ae i kou leo a hoike i ko'u inoa i ame ko'u kulana, oie s , ua haawi au ika hoohikip?a a luli o ! e; e hunakele loa au ia mea huna| a hiki i ki pau ana oka hooilii kaua. • I Ma - ka-wanaao manope' iho ■ 0 )ka po i kaua iā jai ka kahileo. I Ma ia po, ua hooiuoilu tho ka i Naita Opio Mahone iaīa iho no| kekaKi mau hora, a ua hoau-.l wana loa ia aku oi.T i ka aina | moeuhane oNiolopaa, e hoolele' ana i kona hauli me ka loke ana i kona noonoo, i awihi pu ia me na akaku o ka hano-| hano kiekie ka mahaloia a| me na hihio meeuhane hooma-j kn'uka'u a ku pu i ka hoeweli-]. weli, ao ka hopena nae, ua lei' 1 ka lei ei ka lanakila ā me ka! hanohano. . i E"hele ana oia maluna u ke; kahua kaua me ka haaheo mr,-; luna oka lio Fiona t malalo hoi, oka hakilo ana a konā haku kiekie ka Mo: Beriana, ke Keikialii'MukaeU a rae ka Moneka! Malaki hoi na kena aoao ukali ana. _ ! Alaila,%la ma? lā ke keeie l« na mekakiia, ka oakeke a me: ka uluaoa ana oke k&ua ma ke kahua paio,.ka hee mua ana o' na Denemaka i aahuia me na aahu kila, na ieo hooho e na| pualikaua a me na leo mauliawa ( 0 na poe make. i Ike hou aku !a oia maloko o' ka hihio, e \viro ana oia malu-; na oke kahua kaua, a e paa! iana no ma k;>na aoao pahij kapa poomuku, a e kalele iho ' ana maluna on.i na heleheiena kunānahi oke aīiipowa me :n hu-aolelo kakana e hihio sna i kona mau pepeho: E mike ana oe ia'u e Mahone, a u.* hookoi 1 k\ o ka T u b~ana. ■Ua pii: ae la ke kaua, x ua loaa ka lanakili ia ee e ho ke ai ika vv;»iw.'i h'.ma o keu eU ana raa ka hoivja nei e ke koa opio a\s i hanai .ii me kuu rr.omona ame ke '■ pu ana hoi jiaoema k.i hcokapah! ; aaa i j«a mea kaua, e ; a nae, ua huīi kve mai ee i | NolaUa, e uele ana ki loheia oia mau me.i, ks.e wale no p*ha |ka poe Sa e ViPlaume, e ako aua i kou . oia ma ka poho o kui^'lima---ka lima nana i pe* ehiaaku i keu makua; , i

A u.; [ : ■ Op:c i kiikei ana t;e ouii- a n >'"a pa'iwui t.!v j'e a?\ 1 k , in'\ peihikaiu e ihe ni.h nn . ona-. . ■ Aka ua ke;-kea i*a āe 1-* ana iho o kn pahika')a a ua hpku p,:wa nei, «namuli o ke p?-l;ia Lna ae e ka Ui Fmcvola e Wnna m*swa'cna o iaoa, me tka .naopope ole nae iai-i o kena v.-ahi o !:a Imea ana nini a ■haule akn 'a ka pahik'uu ma , kahi e. I k;iopioe kaualupe ia rsna e hih'* ;■ moeuhane kupanaha o Ua po, eia nae, ua hoppuiwaia ae ia fiia e kekahi leo hea aan-ma kona aoae,F. ala ae a. hoomakaukau ia !oe iho e Sa Nsita, ua makema--1 keia oe e ku aku imua o ka Moi Brriana." . i Paobo keke a? la oia a ike jae !a he elele e "ku ana ma ka |aoao o kona moe. ,