Ke Alakai o Hawaii, Volume VI, Number 24, 18 June 1919 — HE MOOLELO HOONIUA PUU WAI No Ka Makaikiu Wela KE AIWAIWA A ME KE AH KANANA O RUSIA Ke Koa kiai puka Helu eono o ke Aioalii o ka Emepera PEtero KA Nui A I OLE O KE KAIKAMAHINE ALII ADERAISA O SANA PETEROBORO. [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONIUA PUU WAI No Ka Makaikiu Wela KE AIWAIWA A ME KE AH KANANA O RUSIA Ke Koa kiai puka Helu eono o ke Aioalii o ka Emepera PEtero KA Nui A I OLE O KE KAIKAMAHINE ALII ADERAISA O SANA PETEROBORO.

mo&UNA VIII. ■ 4& ' e GĒORGE K F AtfE Mam' hoi oko n!u=> hee ana aku no lok') o We kulaiu-kauh-»le« ike '■ ke kiaain* ko makou Ua h;-.3wi ; i mai i:i makoo keia ralri miai ke ki * «i no ka 1 ka inoa o l;ein a me kpi'-> e k. plii a:id > kapuaih»r o kona i o m' W. u ha!» amt.ra ne', p-'- 1 uo a T na Inle :nn r3 e ue o k-:» mak-si kaona nei. Al .'i-3, he rola-ia nt* ou-. ko m 1 k». a 110 he-i !a i k-)ii 13 ai keid nila e k<>- oukon kia.l na? He w.'.h' roia m ikai, no k ī mea, ua paa no ,poe no ka aihue i ko hai lie, no ka me.?., e makma ana makou Ina mea a pau e plli sna i ka iio e like me ko nlua -mau iio a'u e hoo'paa nei. > Ina pelu, ua waiwal ioa keia j rula ma k-» oukou wahi.nei. I O'ke kakau īho ia no-ia 0 ua | mau Bea Keoken nei Iko i | |Pni#B ioo-.i i-.pukA r«kj Pilipo, he mausk3ii.ik.i h-i rj k»aheie ana ia Rusia, | Mahope iho o ko Inu.i uku | ana-aku i ke kanaka aim.r.! amci na lululima aloha pumehana anu ] haalele iho la Uu,a i ka ha'ehann | oke kan.ika :tmurt,a :i kamrt | pololei : J ku hk\ !.-u - hele ao? : no ke k'ikowaen ( o k" kul ,u;v kauhale. A ituia e maha'o ala ika maenvae o n:i alaniu i kanu ; a i . na la.iU o kel ia me l'o; ■ m \ ahe oluoln pu hoi ej o V.\ aina a'me ka hu'ihe'i m «ik -.i ka makaei. Ake Koa Kiai Pnk.i He!u Eono 110 nae i m'!k> mi' -i ia Hiuka kona pokii mo na •-•l -- io hoah#wa:

1 . uiTl K *5 .06 0 j ano hana au, sna : j c < hc:hoj ina txiea e waii;u i *j *a ir.i ei.ii', no oe i i >"i i', c)di, he makema--lieā" t ō ;n« nWōīeio o "kīlā i tne- r. ■ kaua e ike mua z\"\ . p'.u e p ; .!i ana i 'kelo . iiil- keia wsrii a ksua e , *.ip.i ak;; pu ih.> n f ' Hj" . hu-ikai r-n:> ?tui j KTi k i -'U ! Ak a:;.i ,>.n'c. i. mai la 'no e H.uk . kti. m..u olelo a ua Kea ! Paka Kefy kona kv- .ilio o : r rnai, oiai laua e -na !iip ki i-iu rr-au i 'i k . e f ;, !'■; yni sna rrshn : p% k.i me-* hol s> : hooki pil IwaL 1 ii'O n > 1 kei-i .o h oieio a !ke Koa A : -ii . jka Helu | E--no. }• la laua no nae? -i h?le ala i | ke '.nui f h- nui waie o na !ka.]-.k-,t i mai m-; l.ra, 'k". iau . hip iui i me*,» m.,-1 k'.s'< i rui> o nn m ; -a -a- pau;' 'n i k i i; i" 1 nr;i a ),) maiihini Ir> [p h.i (i k i ..-ii a nv? k? knlar,a ; o ko ikU..l !•<•: Tfi;u ;ah-'i .« .tte; n.i I;• n..! , ■ • ■> mainna o ko ii-.ua na r-/;. : 'i.p:-ie eleeie huh»u mr, 11 > •! " n o no noi o k.'niiM i ,v.!r nirsi ia hua ne:, a pe..i. n i b-1; laua rei ia i ikeu. ■ •■: V Oiai no n 1 .u i ?)'?» e naaea an: i ka hr-!r m.-.i'e a ko 1-na iU' l m -ui ? o. U.i heopui-vii ioa ja aa. • mau k je3ca t'p;o nti j kakou, i ko i,;.u ; w« i ike »k-i ai i ka puhee mai o n r ' kan;tka tna kahi o hapaha'mile ka mamao mai a iaua nei aku. A laua hoi r haupu ae ai no na eielo a ke kanak* amtra no k., poo p-w-> -.iuiiH', a ua Koa Kt<-ii Puir-. Heiu Eono nei hoi i hnli ae ai ia H.iuka koua wahi p'.iku 0 na poe powa. ;;inue nei L . .1" e ioe -• hou a: ia kaua ka t;-;n.w. !<>a e kiki roJ<« .m s >«.■ : .k "j •'i-.i.' !..e t a i t ie, h nu k i I ī ptahao i.a 1 ai; t a l sv » ku īmu i o ke k'inuia. '' h )' . ku 'i j ke ko i o ke \ 'l iii o rs ka n^k" l II uki i I lua e i n p !o iin'. i o ko '.u >hnui e ivte akj nei. a ij'<. n«-i Tl o n-i* • a'" ->k ī n ma k'!- ln < i 1 ( i.v a po e nju nan-, non i hoi ke K.'ek'e j f īnaha k pu-»'. A ke īke pu :i!a hoj iau? j ka t • i o h p f 1 Inna an i ī ka w p », a n -u'ii o otoīei I * i o Ve a ! m i i sr v h* a'iu'i h v " . u il hke, ua n h , < i 1 . > ke >'ve aku (T ) » a n' lo -> i k' ho e I wtu i i «-i-a e ke•>.h» poe iie th. ka nui maluna kJ i ,'v . , i E n 1 , ipi k) 11 i ko i\u a 1 1" > k ! k k v m. rr i tnp" k t ' ko m 'ir, e i'i, i ' '*"i ma !oa. ■ 1 ko l- ' • 1 1 . kl-l h» i'o ! >i .v m opop i .ku, h vt i 5 ■ Im i .n i ! e Vck<!v ' - . - ; n-!c !v p.i'ik' k.i ,<- • n;e ko k i::\ tu\, ha o:e, a' k i le 1. ■> \h o n ī km.k,. ,• hol 1 ,vi i m.; ki .uvo ko al.; 'ii o' , k . ; . . i k.ihOa I.*» '.v.v um nv k i-\oo Inui: s , j

Oki mea koa loal E hoopa V'.oīa ke kaukini o ko ,kikou kiaaina? E wik'i E ! wik '! O poino kona .>la, a hau ,k <hi'o o kela uwapo. ~U mau leō hooho plōō"o r?. k-:rir>ka, ka maa nana i hooi !oa -ju ika piena oua iioelee'e ne" a eie ka halulu mai o na kapu mahope on?, e ahai. r,na i kana ukana makamae rn:;icna 0 kona hokua, Me ka h'a anu m-iee'e hoi o ka weliweii iloko q ka houpo o •na m<-;a a pau e'hoao ana e hoo p.jke!e ae i ke ola o ke aliiwahi ne epio e halawa' ai oia me kona hopena weliweli e kau maopopo mai Ia Imua o kona mau maka i na manawa & pau. | Oi ii, iloko o keia w 3, ua pili! i iho na maka o uā Viola la aJhoo knu uku i ka lio eleele e haia;wai :ne kona hopena.

Ni keia man leo hooho o na a me ke kokoke loa ana mai h ii o ua lio nei me kana ukan* makamae a kona mau owili J-,uoho ioloa hoi e puielo an-i ! ka makani, me ka lnFe ana hoi ma o a maanei o kona mau ponhiwi. Nd keia mau mea hoi i hoo uilan' :ie i pa puuwai koa o na Bea Keokeo Nohoanu o na H;t!okolokoivai o Polam, e hoopa kele ae i ke kaukini 0 ke kiaaina, ,a ke Koa Kiai Puka Helu Eof.o hoi i huli koke ae ai e kamtaiiio ia Hiuka me ka awiwi loa. Rohe, ua makemake an ia oe e'hana i kekahi hana kaulana loa ma Norgorocl nei, e hoao oe e hopu i kela lio holo pupule, a e hoepakele hoi i kona mea hoohnlo. ' Aole ua Hiuka nei i pane rmi ncrkeia mau olelo, no ka mea; aohe ana wa e kali houiho ai, ua ko£coke loa mai ka lio i keia wa ma ka laua nei wahi e ku ana. I[oko 0 kela \va i iele . iho ai ua Hinki nei me ka hikiwawe Iq3 m u iuna iho o kona iio a holoii.ku la oia iwaena 0 ke alanui,_kahi a ka lio hiena e holo mai-ana me ka mama .loa. lioka pu no hoi 0 kel'a manawa i hoomakaukau iho ai ke Koa Puka Heiu Eono hia iho maiuna 0 kona lio, i ka wa e haia ai 0 ka hopu ana a Hiuka, 0 koaa wa ia e alualu ai i ka lio eleeie, no ka hoopakele ana i ka wahine opio. Oiai hoi aa kanaka a pau e nana mai ana i ka hana a keia mau kanaka opio maiihini, me ko lakou nune nui aria iho hoī, heaba ana la ka iaua hana e L.-na ;Ā, no ke n;ea, ?.ia o ua kanaka opio ke ku aia me ka oni ole ma kahi a ka lio hiena e holo aku ana. A o kekahi hoi o na kanaka opio, aia maluna o kona lio e ku makaukau ana, mt ka haakle ana iho i ka laua mau lio ka!ewa elna me na ope nunui ma na ao.u-; a he \va piheihoi loa hoi keia no ka lehulehu» i ka hopena e kau aku an.i maluni o ka v«ahineopb. He oiaio, i ka wa a 'Riyka i ku ih. l ai me ka ou'; ole iwaen.i .•> ko alanuī, o ka \va no ia i hoo kokoke tuai ai u.i lio nei he m,iu kap-i.n helu wale no ka mao.uo mai iaia aku. lioko pu no hoi o kela wa ua ; hoao a<e ua lio nei e alo ae nui

'k-ihi a īlii/k» e k-i an i; i ik2 m-t4 -ii i r:2s.i kan.#-i e k.; 'laku aaa m\'ru:i ais jk n 5 eT 3 | lann < oīe. i Eia pae, m»mua o k . "j nro o m ,t ~ t rnai We k:--,ki ;pio al- 1 * !. i 'e • bn!ehu >3 nana : t ku an? * >t j j men.euiene l-i',ina p!e. , | A rr,t. j ka i>ia-aia !u FTfokā ie: •! paa k* ?lipc... - kauiawah-i ;* me na | -peia > o .ua lia neī, • • Okawano |a 0 us P:irk nei i]al<» mc ka ik'sik ■ o■■ i mau lima kakaūha, k* . i\ 4 ua lio nei a wa)ho an=> .%!o 'ka honua. ■ A o kona mea hooholo roiX hiipoi ia mai an?. ia eke H>a Kiai Puka i]Luna o I:'o ka soao o Hi'jka e paa ika ho h ■_■ a. Oiai hoi oia i kaili aku ai i ka Wuhi' e opio luna aku oka loī.jna ika wa i paa ai ia Hiuk.i, he hana hoi nana i-hoo-i kahaha loh aku i ka lehulehu, i; holo mai ai a hoopuni ae !a ia nei, ika mea a na kan aka opio i hana ai me ka aiwaiwa lun ole, a na kanaka hoi' i hooho mai ai me kn- leo nui piha hauoli: v Ua pakele ka wa'hine opio ina kanaka opio malihini ikaika lua ole. ■ , O keia mau leo hooho, aoie i no ua m:»u kaeaea a kakou e mana |ae ai, oiai, Hiuka ko pna ala i ka lio o ka ika o kona mau A i ka hoea■ana'maīmka pee e aiuialu mai ana mah®e» oia hoi na ukali o k) opio, oia ka wa o ua llyjka nei i hoaia ae a» 1 ka iio iku laJ malalo o k:i Uikoi Mna'am]l im ana. A ke I iho a i lona ukana paa ana k : o kona hoi e haawi mau m ; ana i na hoomaikai ia iau'i Aua Koa Kiai Puka Helu Eono nei hei i nioau iho ai i ua wahioe opio nei me ka |eo niaiie loa. Uah.eha»a aue-oe e kuu Mea Kiekie? Aoie au i hoeh 'ia, kee wale iho no ko*>u ano pihnhoi m-nia-ii o ka ahai ana mat nei o kela lio ia'u, i ka wa \ me-ku ai o ke kahi aoao o ke ku'-ilawah* ia makou e huii ho: ana i k«» hale. Alaila, he waui u!ia keia ī loaa ia oe e kuu me,- kiekie, oia: oukou ma ko ahhe|e huū hoi? ! He w<hi u.ia nm anei «keia « uuku. Ua maopopo loa' ia'u me ka hoohewahewn o'v\ e halawa: ana au tne ko T a lu'pena, i:o k■. me 5, aelo !ca mo \ i a.v*nul. h.-opakele ae'ia'u uui ka hokua ae o ka lio o kui: kaukia! kia-i--na, oee wale no e' kuu hoopakele, wahi a ka wahine op'o opio, ana i nnna mai al' me na maka ohilahila o k? wah'.ne malona oko ka.v>k» opio :r..uihini. Aua Bea !Kefcke3f nei o na j M Polani ; ieaiuuilio iho ai m| ka ieo malie i iua ul aohe* eei. o puih am i 'kona mau lin^o ! ' i

i -v/au, e kuu msa kiakiiuopakeie. a' : ;r, a ka- !*• i op,o "ku *:• ,-n-j, i ' O'" , r..' i"-ri'n ii > : \i-V - r j lei? ~ F Tr r 'nr JoL u-~}fTTīTJT Ti:'iikaH : mai nel k,'u rr;"iii \Ti-j. i oka hokua o k._ki io hmr ko'u hoonri:iOf:opo ' :Te # koe r-■ ko'u ik-e ana; ' c .° ;-r\ /•«.' , Lon a -a i L: Vic]a -ei me ke kuiou jik: iho si: * iho hoi o konaj i pO'': |ī i , ; k- K : ~,: Puka Ueiu! |Ec-no'ho : i hea ak« .. ptr.e kah: u:k\o .k, 4 uuku, e k;n'Jiy.hu if■ 5.- maiut;u o ko;ji :n..u p. p^lin : i iaia' i h.-ikapor,o ■iho bS OT:l'jn i oua Ui Noheā Vio'a ne : . He mei oiaio, o ( vdu io no kou m3a nona i kaili m-.i nei rna: luna rn=i o ka o kela :io h : cn^. -W, oka mea nae nr,na ' hopu a p-a kela lio, eia "0 kou pokii p ku n;;i h m?,o. Nolaiia, mamu'i o ku 3 <natiao; o eha oe i ka wa e knala pj ai j ka lio, oia k 'u mea i koke maf<.:i is e,. 5 . e like iio hoi nir keia au e ike oia;, ua pakele oe riu ke aloha o ;n Lanii Kiek ; e Loa ame kou huopvke'e

hoi kuu pokīi. | — Hohola h namino:fku hoo! mahie maiuna ona papahna oj ua ndtt|r^i, A^^Koa K'ai Puka hol i iho ai no n-» olelo a ke kanaka am&ra, no ka mea,. ke ike ala oia mo ka hoohewahewa ole», he wahine ui 'nmoli' no kei=i Kama'iiiwahine Vioi-. i uha> aku no i ka ui o kana Aeleraisi aloha ame Daina, na ui 'noonnk&leho hoi o ke aioalii o ki Pika-kp-Nui; a ua V'< Noh?--* Vioh ne:ī no nae i •r. rnr. ; no m; s i ai m' j ka piha ihe, e hj?.w; aku ana no nialuio ia . olua: a i elui, noka pakele ana o kuu oia a'u "'ui e o!e ai ina la a pa : i' ko'u oU an:. Aole oe i-> rnaud e mah.ilo m«si ai, ak j, e hoemanao oe e kuu mea kiekie, ina La-m Kiekie wa ; e no oi v iia.iwi uku ai i kou m.au malni'o. Ika hookomo ana mai i ka manao km iloko o maua e heopake'e .-.e i koo o'.i mai ka hoku3 ae o ka holoh?Iona au i ma aao ai he hea'loha 0i. 3 . nou, eia nae, i kein Sa s ua he niio ns?i oia ia oe i enemi nona, Aele paha n. A k;na nnnao anaehoe-.ri.K-i? .e. : : k.i, ua makW. i keka'ū me.V a 1 ina oi-5 i kou :'.oro mam aaa |maluna ori,', a heoiilo eia iaia [iaia iho i holoholona ahiu a ihnlnu eia rtae, he oi aku ka ho- ! lohoiona mamua o ke ola ana o ikekahi i L\«a ki uhane |na*uao iaii, oni, ua ;x\> aku o;a fi ka hana a ka holoho'^na. | Ahvh\, ole'o mai n:.i oo 'in'n. he !'■- rr koi >, - ka I , ' nuM, ke h - wk ~\ ro ■ k-, hoīoh~"oM h.-oo h,- : k,- ' kannka. | Ae'o ;o ' - kV.i o';-to } k i ! boi , v , o» u>'" ,i i i ;ke k.ui h.v;,- ■ k\ ua . ?vt \\: oie'o :naua ou |e U' .v?i kiokie ika mea :una | a'o i keia ho'ohokm.