Ke Alakai o Hawaii, Volume VI, Number 40, 8 October 1919 — HE MOOLELO HOONIUA PUUWAI No Ka Makaikiu Wela KE AIWAIWA A ME KE [Illegible] KANANA O RUSIA Ke Koa Kiai Puka Helu Eono o ke Aloalii o ka Emepera Petero Ka Nui :-A I OLE-: O KE KAIKAMAHINE ALII ADERAISA O SANA PETEROBORO. [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONIUA PUUWAI No Ka Makaikiu Wela KE AIWAIWA A ME KE [Illegible] KANANA O RUSIA Ke Koa Kiai Puka Helu Eono o ke Aloalii o ka Emepera Petero Ka Nui :-A I OLE-: O KE KAIKAMAHINE ALII ADERAISA O SANA PETEROBORO.

A 1 OLE-: O KK 'KAIKAM\»ĪINF Al.ll ' aDKKAISA 0 SA.\A I»KTKJt<>UoItO. MOKUNA VIII. Kikania e GKOKGH K K ANB A. no |ya holoholi» niai o na koa, aole loa e hiki i ua K.ra K,iai Hein Eono nei ke" hia'nne, ala ae oia a komo •iho la i kona aahu a n:e k.-.nai k)loka loihi me ke kakua ;\r.a ae hoi'i kma mau ka'hei pok» a m-i kana mau pu-panapana ilofco o na ilikahpu a me kana pahikaua hoi ma 'kopa ' puhaka, ana boi i puka'aku ai iwaho a hui aku la me kahi koa kwi, ho ike ak(t Ja oia no k; hele hoioholo ann mawaho no kekahi mauawa a hu!i hoi mai oo ka wa pokoie. O keu nt i nu n-o i i > Ko,i Kiai Puka Helu I?ono iu hoole ia m.ii i.i o ko ko.i k .s wāhi no nae a ik-* koa ki.n nei imuao kak.Hk.Mi kne ea' hoo kapuhi. Ke kaumaha loa nn nu i ka hookuu ana aku ia oo o ! ke n o kau noi, oiai, o ke k.ui i k : mea kiekie ke alii ki.iaiiK>, ae ia kahi mea o hi-lo m.pioko nei aku a hiki i k.i i i ,i peta hoi ko waho nui ;lok * • Mahalo a nui u oe o k\ kh.hoopono, eia nae ka'i u ' i noi ia oe i keia m.uiaw.i. c - ae ana no anei oee lilo au i koa kiai ma knu wahi,oiai, aole'au

<i niskcoKike e hiamoe koke «vwU •;) ke iihiahi e 1 īkt i iho la r»fc keia, ■ He hana hoohaahaa wale ni p->'j i h ia ue a me kou kul?uj n% k i [,e maiihini hsnch;v no ee na k ; makon mei kiekit ke aln kiaaina. . Pela k ' no pah.i. maanei he maīih 11 i mi ,i-i ko o'.;kuu rslii k.iaamā, ak», ma ke -a!oa!h o Saaa Fci-i-obrru o ke kulanakauhale ahi. Ke w.-ihi kna kia' wale ihe iio an n ,• ki Emepera Pikn-ka-K'ui, r,o!a'l-', he mau ko<i kiai ! 'u ī' ktu;; (ii i k.i uihini h'in-k-;"ir Na k- :n"n o!rlo waipahe h-> <■ a ii- !-. , K,ja Puka Helu H ' f: ' u '■ n L J ua wahi koi kiai nei iv , hoi i kamai!i" m i ii : r >a auwann riej 0 1. , p-.'. ■ Aoie 'm e hiki iki/ana in'u ke U.-iokuu c«ko .m (>#, o ko makou a!"'k( i v.'c<!e mea hiki ke 3pon > m*ii 151? ka ole. 1.T3 r-Hta, o hele kaua -imua 1 'Mi ■ o ! i n >' -.k'i di ai; i-iia t.n k 1 ' i ~t i niai i t 'a e .< !-■ i ! i nr-t!"k''- < ko ou--11 ■ : "v i" ■ 4:iif nnni i no h : !a -.»/■ i ;-:n i i kein in u M-iik'ii kc;.i m.inno ou, e joas 10 oia ja k.'iu-a ihawaho o ka >.:kap r. . •• • 0 xo ! ;U. ,s ;:lrS(? i'io ia no 3 i kn !,nai, . i; !.. īa ke hele la ao-ka pukapa, ī'i laua e hele a-na ke ike ala v> K;m Ki«j Puka Heiu Eeio v.:i ina koa ma na wahi a pau o ea pa, mamuli.o ka malamalaīia ina auiaiua i kukuiu lalani a a puni ka o ke alii kiaaina Ma ka pukapa i halawai aku 11 laua nei me ke aliikoa a me ko.i e ku ki;s• ana a iftjua o ke alnkoa i hoike aku ai ia koa kiai nei i ky manao o ua Kieaea nei a kakou. 1 ka lohe ana o ua aliikoa oo! ; h;j k-.n. k?. ?oo kein, i kahiko rioko " ka oihuna koa. Ua huli koke tnn la oia e kamaiiio ,i ua Koa Kiai Puka Hei'u Eono nei mt; keia mau aielo. - ... K kuu K.ieena Wela, e hookini ōku au ia ee, me kou Likaii la hoi ;; eiua o ko'u mau koa iii.ii, nn ka enalama ana i kou maiuhia a hiki i ka pau ana o kou rrKikern:ike holoholo, he kauohn keia mai ka mea kiekie m,>j uo olua w«le no, aoie lini m.;vi;iho ne o ohia, ua noa hoi ia. o!im ina wa a pau e makv m:-ike ai. M«sha!o i kou ieko naikai, a !\:L..hoi me tiv» koa malalo o n.uī iii.'U Jiiopon<i ana hei iVvko p...ii?> lakou iii; kau-i 0:!li. i Nuiaii.ī, nKii hookaom.iha k> oe* i mr<* k--t e helo pu foK- .J 1:, .V!,-;:, 11; h'.k:. no i..\i ko iio o iho mo k i pilikia ō!e ;i iii l } ni •!, lu. m*i!i jt• ;o ,-e • knu K -pen.i k." ■ \j' \ , ;; hj o} , s ' .. : ;■ .>p>liku uui ju ».x?, -i ko iM.i.i »»ncnn e m>k t ! s nv.l -k i no o!.. i, e i;ke mr tv h.-.a.i 1> > o kei H - u a nv koia 5a pei.i i:.>i me keia ahiahi, N.M.-m >, .> kuu i Kie-

I . ■•■■ • . ■■■ i- .. ■ ■■ ■ | kieWela, e aemai oe i ko*u j m'&nao- e la\ve pu oe ? mau koa |oo k'e kiai ana ia oe a me kou imaluhia. , ; . M.ij hoopilikia oe i kou nounoo no'u, mawaho iho rei no u a hoi mai. keia māu o!do « ua Koa Kiai Puka Helu Eono n'ei, pau wale iho la no ka manāo o ua a'iikoa aoo nei, me kona haawi an:i aku hoi i ke kaūohai i(?a kiai no ka makaaia ana hoi i-ka wa ehuli ho mai ai o :ke Koa Kiai Poka Helu Eono. ' A e hookipa mai iaia me ka m-iiauna pu i kona hanohano a me ka maluhia a hiki i kona hoei ana no kona rumimoe' a hooluolu. Iluko o kela wa ua Koa Kiai Puka Heiu Eono nei ! i haawi m'ai ai v kona hoomaikai i ua alirkua aoo nei a pukā aku la oia iwaho a nalowale aku ia lieko g ka pouli o ka po p aneane ae ana hoi i ka hora 12 o usi po ne:\ A ua aliikoa aoo nel hoi i huli ae ai a kamailio aku la i na koa W' Me iike ioa kela Kap.-na Wrla !■' na diabo!o hehena oka poi.ii, ■No ka mea, aole loa oia i maka'u no na hoohalua no ko oiaJ a aole hoi i weiiweii no ka poka a me ka pahi a t|ā .kan.a-ka powa e ukaii ana ma bopr. o ko laua meheu ina minu :e a p u o ko laua ola ana. Ao"!*e lua he diabolo maopopo no aa hehena o ka lua po e maiu heie ana, wahi.hoi a kekahi «ahi koa i olelo ae ai. A ie no hoi oe e "ike iho i Keia poe he. umi ka nui i pau n&i ncj_Lka paiufeuia e keia mau iianak') oplo, a ō ka makamua loa hoi i hanaia maloko oka bome oko kakou alii kiaaina nei. . ,■_■■'■■ ■ A k:vkou no hoi a pau e ike iho al, he hieoa maopopo keia mau kanaka opio e hiki ole ai aku, oiai he mea punahele ka inoa o ka Emepera ia hur\ ' A no . nae hoi e o'u mau hoa heluhelu e nana ae ai no.ua Koa Kiai Puka Helu Eono-nei e maau hele ana iaia i kaa aku ai iloko o na alanui huikau oke kulakakauhale, ua hoohuli ae la oia i kona alahele no ka home oke kahulio Kau« ka eku ana ma kahi kokoke i ka Moiwahine. A me na kaina wawae mama i hoea aku ai ai on iloko oia iloko oia mau hora o ke aumoe a. mawaho o ka h&e oua Kauka nei pia kahi i lalo ai me ka nihi malie ana. Eia nae, aole sna wahi mea i ike aku he hamau pu wale no me ke anoaao mehameha. Ana hoi i ike iho ai, ua pau U»a na poe ika hiamoe, me ka ike ole ae aia he auwana o ka po kiei a halo nei mawaho o ko hikou halei. Mamuli o keia nele ua haalee iho ! i o"a ia wahi a hele «- ku Ia osa i ka hale o na keonimana he umi a Kauka i hoolimalima aī, he iiko no ka meharoeh> iw.ii e a ol Ain hoi i auwana wale aku ai no iioko o ka Paka Moiwahine e nanea ana hoi i ka hu'ihu'i o ka makaoi oia po.

- A ma[una o kekahi |nohola?.u ī'.oko o ka Paka ■*Moiwnhine i noho iho ai oia a hoomaha i keia huahai auwana atta oke aumoe. A no ka loihi-lo* o ka wa o keia noho ana- a ua k,i.'i - ea nei, a-no tr.ai la ke pr;lu!uhi hiamoe maluna o kooa: man lihi lihi maka, laia boi i moe iho ai iluna o ua noholaan nei, A haule aku la osa -hoohiolu me ka nana o!e ae h<.)i no na po ino e hoopuni nei ia laiia ma ko laua alahele, Mamua hr>i o kon t laia-loi in ana hoi e ka hiamoe lohe koliujiu ae Ia oia i kekahi man kapuai lio, ! "Ana hoi i olokaa ai i kino me ka e!eū nui a ka:i maīa lo oka noholaau ana j hia-' n> )e. Ike pu 'aku ta hc-i oīa i keīa j e maluna o na lio i ka puulu-j a!;v ana ae i kahi hoekahi, aolei loa mai kana wahi i aiamoe a aole nae e hiki iaia <e helu aku iko lakou heluna .iui: ■ A kona mau maka no nae e hakilo ala, me ka ninau ana iho a.oi, heaha la'hoi ka hana nui i keia poe e houluulu nef iloko ska Paka Moiwahine, ana no lae i lohe maopopo aku ai i eeia mau olelo. Mamuli oko kakou hawaw'a i me ka hupo maoii, i poino aJ ee oh e kek-hi o k kou i keia a,"a pe!a hoi me keia poe he imi o kakou i nalowale honua i eeia ahiahi, a i ae la hoi kekahi 3 lakon. Aia likou m i ka home o ke i'ii k ; aa t na v a. mea ae L hri keeohi o laks?u. Ina pela ua loaa ia lakou na wahi maikai'a oluolu loa e hiauoe ai i keia po ma ka lokomaikai o ke alii kiaaina o keia wahi. Maluna ae hoi oia i w.ahi hoi e hoopole ia ai o ka kakou mau hana maluna o kela man kanaka op|o i piha me na haawina o ka hehena. A 1 hou ae la hoi kekahi he hookahi wale nu mea nui o ke kaa mai o kela makana nui hewahewi ma ka poho o ko kakou mau lima. Ma keia wahi, pau iho la ka 'ohe ana aua Koa Kiai Puka Helu Eono nei, no ka mea, iiilii ba iho la ka iakou olelo ana koe wale no kona lohe aku ina leo hamumumu liilii ana iho ana' hoi i minoaka wale iho ai no me ka namunamu liilii aaa iho. A hiki aku i ka wa a'u e hopuhopu aku ai iko oukou mau poo ma keia hana i paahao na*u irriua o ka Emepera Pika-k.v Nui. Aole loa he wa; e hiki i\ ia oukou e kena poe ke hamohamo 3na hulu apiipii o na Bea Keakeo Nohaanu o na Llalokolokowai o Poiani. Me keia mau olelo a ua Soa Kiai Puka Heiu £cno «e ; , uoho aku la oia e nana.i ua pee nei me kefa mau ole|o, Oua poe powa la no keia o ka auna hookaln *ne iu keoaimana he umi e Iwaumoe ala ke kahi me na uhans lapu o ka pe,

a o kekahi hoi Hol-o nki ha'e paahao. Ai L aneane rrr>. inz Lcr'. o J-- &kahf ro u • f , f nei ' lo <■- -« P ka * . -Ki I-. ro ' _ 'e ' *e' ,j na ■ ■-» ■ O',: 'l? _lel- I*. <;! "V ; Sl : :eia 1 -;■ ■, 1:" ; . aiii kl»ainaj •- '" ; ■■: '■■!* *' , "-il: *'■ ! r • / «a i kai i- m'le hoi il V-" ':-' .V.-'. ■: " ■"■ 1 jo ka ps o kei ■ ae !a oi-s i keia, .ia. rnai m:.hope h Ov.'S'' '-e ; a <juvana h;-I? oka po? wahi 'hou a ua Kisi He!u Eono nei me ka Uuokauha ole ih"> me kcm-i hoo mau no hoi i ka he!e ana imua me ke-ku oie iho. O kekahi o n» kn ī ki;u o ke aiīi kiaaiiia, ks kkk'e hanioHano. F <i kou m -£ .3, he makemake ko'u ē k<n.\£,iiō pu ra"e> oe, He man iwa hans k'\i ( rol e hiki ia'u ke k»h a ho pau manawa w.i'e ne' nimi'! kau kauoh*. He wah i p .k'k > < hoj oe, wahi i kn -re< -u m 1 > fi ninao. Ilok » pu no Ik>! o • 'H-a i '333 ti ai at Lv> , , e t- ;>> Iw'; , o lc\ -« ' c , n qk. o «: e 5 i ana p- ' A k .!■*. *.v hi alaniu - 1 1 -> 6 h'l v ; e .( \i s, u "i-ik uk»' ! rv -i, i t o a j *%» i - i •tN . h .wih',.., «i.e k. n.i .■ i> k < maua p.i i on- k i'u », w 1 . a ua m>.u k.m k.) e\ I: - , ku t'ho ai m. 1 ki n-v v !>>• <:v mnau. Heahi iho ??i ko hu <•; io o kvt ann fho i - p.iu xr nn w a &- ' i» h > r ' e * ; k' j •ma

|rui« oka oii»ana koa, wahi a ti<. K''3ī Heiu Eono np', ! iaia hoi e nana ae am i ka imau hoa oia Waiiann wale. . ■ Ana hoi e ike pu a'a i ki hulaii o ka pah'ailua ma ko laua mau iima, a ke I-anaka no hoī n;na na olelo iua kaeaen ntM i [kamail'o mai ai me ka opa p;j iana iho hoi ma ko ianei mau (poohiwi. j E keia wahi koa parkike, ina iaole hiki ia oe ke pane pololei. ika haiaa oka maua inau ninau, a e hoomaopepo oe, he lranaka m»ke re. . Al>iig, e papehi uj*i ana ka .paha o'ua ia'u, wahi a euen nei. me'ka hroh,iaiulu ana ih<) ii K-on« kino, me he mea- ala, aa a uh mau kanaka nei L:>! i kaAa ae ai. E hoopakele no maua i kou ala,- ioa oe e hoike mai ana, o ! :ei' \i hele iho nei e ike i kū kiaa;ns, aia ?no lakou iioko vka home o ke ieiaaina! kahi i noho ai, ' i ; . ■ .. ' O! He m<u} malihim hanoha tlo iakfju iia ko m.akou alii kiaaina ma kona papaaina k keia ahishi, a heana ko olua manao, wahi ;i ua Koa'Kiai Puka Helu Eono ne' j a'o koke ak'i ai i ka hoopumpun». Oko m?.ja manao nui wale! iho in ;io , mamuli oko lakou huli hri oV ma', a ua noonoo maua i-a <-ja ia "paha lakou e ke ki.ui.iī - moe nn kona home. O k<i\i mn.i.io (Haoii ūo la, no Ka i-o'.e (akou i oili hou m.ii jA'aio, cvi me o ko la&ou m tii i o a pn'i aia no ia maioko o !-a h !e!'n. i ( i.s ipu ne i-i no ka J olua h.ina, e hookuu niai olua la'u no k.ihi o k,t'u wahi n k<i han.i, o h iule hoi au maho; e <> ka () ko'u :tlO K>. ' Aol" i p.U) k ■ >;-4um.iii ;•> •:» o: ;■ ,j k,k , !i - l-o ■»{.)- hi n m : kr--, -'„■ p 1U no ■£, .i pe. t ~j m..f .!-i »,cr n (1) v. . V... 1 - I,\i ~,0 ,< 1 1 i'e t le I nilr m.ir i' kima m ~ k.i ■ nuhh:nu' .\o eow » kv ( <■>' - < r.ian IlK'l', l'O k I tlH\ »\s l( s o oK . lumi • v L .i!ji ki:t--.„le n J" i r, e ku ai fa hoi ko .. ihC . \v.titi' e fuo< 1 «nva ne , Ai -iLi, e h > mai . ci;s e, e.i, i' hee • k." t 11 ,)u u o'iKi ' '•& !< .. ike ole uu. no ke kt. m 1