Ke Alakai o Hawaii, Volume I, Number 6, 7 June 1928 — E HOOHELE I NA KEIKI I NA KULA A PAU NA KULA O Ka Naauao Ka Makua o Keia Mua Aku [ARTICLE]

E HOOHELE I NA KEIKI I NA KULA A PAU NA KULA

O Ka Naauao Ka Makua o Keia Mua Aku

He mau la hoike kela o na kula aupuni o kākou a lioomaKa aku na keiki mai na hana Imi haawina akn, a tfele aku kekahi poe e hana ma n¥ wahi like oie 0 ke. teriiore nei, a noiio no hoi na kelki liilii ma na home me na makua, ;a Kele hoi kekahi poe kelki mā na apana kuaaina e hoomaha ai me ko iakou maii m&kua. . ' • > I ka hoomaha ana o na kula 1 keia makahiki/.he nul ana o na keiki e waiho loi ana i ka hele ana i feē kula. o kekahi poe keiki. ua pau na kula i ka hele ia, oia hoi mai na kula haahaa a puka mai na kula kieMe mai, a hoohuli aku i ko lakou noonpo no ka huli ana ) ka poro o keia nohona honua ana. O kekahl poe kelki hol, e walUo an& lakou i ka hele ana i ke kula, aole no ka inra ua pau Ia lakou na kula i ka hele ia a pi'ka pono mai na kula Kiekiē mai iloko nei o ka aina, aka, nd ka mea ua paū ee la ho ko lak<->u •a i ole o ko ko-lakou mau makua makemake ana ia lakou & i hele i ke kula, a hele aku I.>, i 1 ' " '"'ia,' a ! 'ole noho wale ibo l 1 m naha m? ka loaa ole o ka : hana, a no keia papa elua o na keiki ka manao o keia k3k*ui ana. * > i Ina e nana 1 pono ; i e rn r.6 kakou, o na k#ikl T waii ka hapanul loa o na keiki « haalele koke ana i ke kula m ka heie oie i na kula kiekie, H>mc;i hookaumaha ioa :r.ai ke \ ka oiai i na nukaH' ko kako!', »naku;s he nui iem o iakou S hoomau i ka he»je ana i na kuh». elike n>e ke UuU o Lalialualiuia a puka 3K>n-i n-.ai. nu 1 ki loaa maoli e» ku u.i,vu»\o ir,ii, a h!,"> no lakou u'.au alakai no Ha lahnl ke aupui\l mau 1a O wale no paha kahL kuia kiekie m nmu 3h, eia nae uh l)Oi>usa- ] no ko n.&u r--s--kua i ka imi ana i nei ho

, naauao. Iloko no o .ka ilihune ame ka nele keia hoomano ana I o lakou e loaa ka naauao. I keia au mai nei hoi, ua piha ka aina i na kula e . Lke me ko kela au, he uku ka hole ana i ke kula, aka he loaa vrs.le ka naauao i keia wa me ka uku ole o na keiki e hele ana i 'na kula a'upuni,- eia nae ka mēa apiki, o ka wa hoohemahema loa ia iho la keia o ka imi ana i ka naauao. Nov. a; iā ka hemahema i hoomau ole ai ka kakou mau keiki i ka he 1 -' ana 1 ke kula a loaa ka na i piha mal na kula kiekie mai o ka aina; No .kakou anei e na makua, a 1 ole no ka kakou man kelki no anoi? O kela ame keia makua kai ike i ■ ka pane kupono no keia ninau. Aka e hoao ana no nae KE ALA[KAI e panē maluna o keia ni- ! nau, a penei; i No na makua no kekahi hema- ; hema a no na keiki no hyi kekihi.. Aia uae ke ko'iko-i o ka ' ma ka āoftō o ka makua, no ka mea aia malalo o ka malu o ka makua ke keiki. a he pono iaia e hookele i ke keiki e like me kan.i i ike ai he pono no ke keikl, O ka pilikia me kekahi poe makm. he nawaliwaii 'akou ma keia mea, a- hookuu wale r<k i i ko keik?e hana e Ilke , me kaoa e >-.a\t,make ai. me ka ike aku'ne nv »> ka makua he poro <- , e« ki 'ielki man?o. O kekp!- k->, ! > o ki poomoki: o ka in o ke keiki l Xe kula. p;xha ia o ka pll!~ kia o k;t iion e-, a i niea e pono ai ak noho ;u.a o ka home, ua" hoopni! -,a :ho ka hele ana o ke keikl \ k-ila a hoohele ia »ku la i ka han,v He mea hiki oie keia ke a'.o ae. eia n»e. ua hiki no i kel:i k?i'ki ke hoomau •"i»u r.,- ; ],„ !r.-. : ka naauao ma k< jio- a » i k-"\< hola kaao keln a:v-* fej?la 1r O kekahi o n.i po'* : " l «i& o ,\n.erika o r.a n\skah'-' ; *aa hope aku. 1.0 |\if> '.akou i nul ole i ke ak.i ko r,\.u home h:\na ; ht\---\u; ;.i i k*. imi !;snuao aiiii l hski wale S ko Ukoii kr,-; iluna o n* oti)fira Kh'h «• ::oko » i.» uk-n k<* i-el? aele r \fki i k.» k«kou wau k«>ikt

kf- hana pela O kekahl kumui pilikia nul o kf» kakou poe kelki,! aole i komo iloko o lakou ka ma- j kee i kela mea he naauao. A me he mea la o kekahl mau makua pu no kekahi 1 ]ooh!a e keia ma'l, nolalla aole o lakou hor/llcaika t ka paipai ana I na keik! ,e hoo- 1 mau l ka hele ana t lee kulft a \ pukA pono I na &uJft nui, a o ka hopena, 1110 lakou 1 hi'u Uoko 0 ko lakou aina iwnoi Iho, a o na kelki o na lahui e ke Ulo i ,; mau poo. Tna kakou e kJfil aku | floko o na haJ« hana oihana iioko nel o ka aina, e ike no kakou i ka nul maoil o na keiki o na lahui malihini e hoohanaia nel maloko o ia mau keena. No ke aha mai ke kumu o keia? fCal no hoi no ka mea o lakou kai a'o a makaukau i na hana o kela mau keena, I ahona no kakou i na wahi keena oihana o na aupuni teritore ame kālana, oiai he j mahuahua na Hawaii e hana imaloko o ia mau keena. No ke {aah ke kumu? No ka mea aia | ia kakou ka hapanui o na balola, j Hc poe naauao kupono no nae 1 keia poe Hawaii iloko o na ke- | ena'āupuni; eia nae ke komo liij lil mai nei na keiki o na lahui e. jNo ke aha ke kumu? No ka rnea ke mahuahua ae nel ko īakou māu bo,iota, a i mea e loaa ai ka bSlota. o ia mau lahui I ka j aoao kaiaiaina ke hiki aku i ka la koho balota, nolaila haawi ia na hana i na keiki o ia mau lahui, a he Uaulike no nae ia hana, aka aole no ke kaulike ka mea i loaa aV la mau keiki na *kakou, "aka ■ no ka maka'u ia o na balota p ko lakou mai? lahui. 'ē hoopiha Uilii ia mal ana keia mau keena me na opip o kela mau lahui; oiai ko lakou mau balota e pii mahuahua mau ae ana, a o ko kakou hoi e jBmI liilii mau iho ana, a o keia no hoi kekahi kumu e pono e koi ikaika loa mai ia kakou e m&lama loa i ko kakou mau ola kino i ole kakou e emi hlkiwawe loa, a ina he mea hiki e pii ae kakou i ka maKuahua. Ke hele loa nei nae au mawano o ka naauao. Nolalla e hoi hou ae kakou maluna o keia ktimuhaan naauao, O ka iinl e hoomau 1 ka hele i ke kula, aole ia he mea ulu wale ae' me ke kanu ole ia iloko oke keiki. Aole oke kanu wale no iloko o ke keiki a pau ae !a ka hana a ka makua, aka o ke kipulu, a hookahekahe i ka wai, a waele no hoi i na nahelehele e like iio me na mea kanu a kakou ; aole o ke kanu wale aku no ia mau mea kanu, a haalele aku no na lakou e ulu mai, aka e malama mau ana kakou ia iakou i na manawa a pau, ma ka haawi ana 1 ka wai, waele.ana 1 ka naheiehele, hoopalupalu ana i ka lepo a pela aku. Pela no ka hodulu ana i keia mea o ka m%kemake naauao iloko o ke kipulu aku ma hoi .mau aan iaia e hoomanawanui i kajmi ana i ka naauao. me ka hoomaalo ma» imua ona i ka manao, o ka naauao, oia koha (keiki) maku o keia mua aku, no ka mea e napoo aku ana ko kakou mau la, a noho makua ole iho oia iloko o ka honua nei, a ina loaa ka naauao, aole mea ana e maka'u ai o mua aku; waele no hoi i nahelehele, oia na manao pono 61s e ulu ae ana iloko ona, e laa na manao alualu kamaliiwahine, a e ao aku. a loaa ka naauao, na ka wahine e alualu mai iaia; e ao aku e hoopau i ka manawa o ka i>o i ka īml haawina, aole hoi i ka nele i na hale kii onioni ame na mea ano like ole; e hoopili i na hana pono, i konio o!e mai na J anoano kikania i ka :naau; a pela aku, B a*o aku i ka pilikia ke hole me na kaikaa o ka oi aku o na kaikamahine r>uwana he'e inao a maanei, no ka mea, malia ua loaa lakou i na r.ia'i iuo o kau mai ko lakou ma'i ino maluna ona Aole he pilikia o ka heie ana me aa kaikaniahine ma ke ano maikai, aka o ka pilikia o ka hooniaha ole iho nui ka mrfikas I'a pili no hoi keia mau oielo a'o I n& kalkamahine. No na kelkikane ame na kaikamahlne koia mau olelo k'o a pau. O lakou paha ka ol loa aku e pono e loiie i na o>lo ao hope ae la malung. oiaf o lakou na makuahine o ka lahui o ka hanauna e pii, mai ana ma ko kakon m.vu *m*kalua. Maluna ae o na mea a pau. a ioaa k* naauao.' e pono e heMe pu ka naauao me ka hoopono, ;no k& mea, ina loaa i ke ke-ik* ka nauuao, aka nae, ina ah i'oko " ona ke e liīo an : \ * naauao e loaa ana iaia. \ niea ' hooi I<w aku I kona kapak.ih? C\ ; ka maka*u i ke \kua ka r\oīe o ! ka naauao, a pehea e 'oAa a«. *a 1 makA\i 1 ke Ak«a ina hoo- ! pili i kahi e loaa al ke Akua* ' Aole ke Akv:a o huV kil * onioni- ame na wahi ano ? e ae i . ___ , Oka noho oU ka o I ka mal»hia