Ke Alakai o Hawaii, Volume I, Number 9, 28 June 1928 — LAPAAU HAWAII AME NA KUHI-KUHI PAPA LAAU He Mau-Hoikeike Pili Akeakamai i Manaoio Nui ia i Kela Au-Kahiko no ka Lapaau Malalo o ka Houluulu Noeau Ana a na Kahuna Hawaii Oiaio [ARTICLE]

LAPAAU HAWAII AME NA KUHI-KUHI PAPA LAAU

He Mau-Hoikeike Pili Akeakamai i Manaoio Nui ia i Kela Au-Kahiko no ka Lapaau Malalo o ka Houluulu Noeau Ana a na Kahuna Hawaii Oiaio

KA LEHU (Papahana & Kahikimwa) Oia no ka lehu o na laau°i puhi ia i ke ahi, a oia kekahi, laau maikai loa no na ma'i paaoao, ea, nae, ohaoliao, hokii me ka waiopaa, o!a ka ma'i wahine i kapa ia he kohepopo, oia paha ke akepau e olelo ia nei i 'keia \va. ! •Eia k'e ano o nu laau e hana ai no ka inu ana, penei: I—Maīa Manaiula, koiia kiiio» 2—KakalaioK, o ka iau. ke kino ame ka hua. 3—Wauke ka lau me ke kino. 4—-Nanau, k*> kino ame Jau. ' | s—Ohia lehua. pa*paa ir.c ka Jau.. 6—Pilihale, • , ' 7—-Popōlo, il'ma» uhaloa, B—Makou, pilikai. anamakue. 9—lnauli, limukala. 10-— Maialole, ke kino, ka lau me ka opuu. IJf—Ea me Ka una, ■'12—Hinahina. | —I,au »\va :ue ke ,lcI:io. ! 31—Kawa'u, wihwili. 15—Papaa ulu. ■16—Kapaaeok» 1 a'o«i paiula, mahiina, 1?—Milo. kou, rāt mole * ] l#—L!ko poho]'oho ] 39—Hulu ilio me ka huiu koae. I

20—Dh®, )su ame ke kino, 21—Ahma, ama'u ame ka 'hāpuu. 22—Liko iliahi aeae. 23——Koklo ,a pela aku. KA HANA ANA i KA LAAU E; paila i na iuu o kela ame keia papaa e like me ia ī hoike mua ia ae nei iloko o ka'ipu hao, a e malama ī ka eieele o ka lehu, e kanana me ka lole lahilahi loa, hookomo iloko o ka omole, makaūkau no ka inu ana. Na ano ma'i—Jna he ma'i wahine, oia ka waiopua ke ku i ke kane, a ii.-a-wahine kohepopo, oia ke akepau, nae 3 penei e hana ai: - E koli_ke kalo a pau ka ili okioki a liilii, paila a mo'a, hōokomo iho ka laau iloko o ke puna nui a inu ae. E ai mau i kakahiaka, a alt.ia.hi a hiki ike ola ana. Ē hoomahuahua aku i ka inu ana i ka laau ke'ulolohi ka loli ana o ka ma'i. E kahi. ma ke kino me ka opu i ka popolo i mama ia, me ka hana mau no pela i ka ha«ai ana i na keikl uuku, hapala i ke alelo i ka m'aiia 'pop.olo a.kahi ma ka opu. Ke hana pono ia keia mau kuhikuhi, e ike no oukou e Hawaii Lahui i ka waiwai o na laau kahikō no kc ola mai ame ka palekana. LAAU HOOHAPAI KEIKI (Papahana a S .M, Kam&kau) I ka manav>a kahiko o Hawaii nti. he niea mau ka hoohapai ana i na wahine hapai ole, a he hana akamai loa ia i lawelawe U\ e kekahi mau kahuna hoohapai, a ua loaa na keiki ma ke koKua o'ka laau ana. # O Cia niai ia S. M, Kainakua mai, ua hai mai oia OJ " J * .a'.-'olo jj 1876 e noho ana. i keia mau hoa r k:-. \ 1 ' , ■ ;..ī k:-inaka, penei: He nua -Kanawao ka iaau hoohapai alii, He Karawao ka liua hanau alii, Hanau a*Kanawao keiki, Hua mai Kanawao ka liua, . 'Mano & mano a lau, 'L:.,. kS m;fkā alīi ia Ilaw aii. ,

j Elua i ' * huy K:ma\vao, elua huiimoa, pulehu a mo'a, lai like kj.u. r,;au mea. Mnmua oka ai aua, e pule.mua, a penei ka pule aii£ a kahuna: "E ke Akua hoolaupui kanaka. hopulu kauaka, hoōlehulehu k;ir.aka. e haawi'mai oe i keiki na (hoopuka ae i ka inoa o ka n.akua nu l ko ano o ke keiki i makemake ia), E hook«mo pu nia ka pulo ana i keia mau olelo: "I kanaka mahiai, i lawaia, i kukulu halo, i ola ka hialihini' kipa i hale: E aoohapai ia iloko 0 (hoopuka i ka inea) i :,ciki na kaua. a manp a mano Kanawao kaiiaka i ko kaua hale'nei. Elieli kapu elieli noa i a*e honua. kapu ī l;a l-.ni uon i ka honua. ku kane helo ka'ivahine, a nuuna ua non," Ina he kaikamuhiiie kai makomake ia e hoohapai, e hoekoni) ke kahuna me kana pule i na hana pili i ka wa* hme. - • . * K hana mau aku no ka hanui ana me ka pule a pau ke kualima, u i ka v t a e mau ai ka wahine, oia ka wa € ho!o ai o Keoni ka lio, a i poha mahopo koke iho, e hoike •koke-aku i ke?kahuna. * • He laau tu«ioi koia nu ka wahine make wale o ke keiki, e al mau i '« h;ui Karu;wao i kaulai in i\ maloo, oi&'ka mea e ai nai k:i manaua e hnpaiai a nui ke keiki, He elua i-1 kapu. O ka a?:ae nnie ke aholehole: Ina. ;! —>leho!e i i-A kapu, o ka anae ka ia.ai noa. E a* okW& ki- i kar.& ia. a pehi hot 'ka wahine. &oie ]ka hai haknia i-a; a.peih s n ho ki eni okoa ai 1 kan* i-* a nui, a.a no u lalau ki kt ik i ka i-a knpu a i-a ai noa |>ah» pau Ke kapu. ' '