Ke Alakai o Hawaii, Volume I, Number 14, 2 August 1928 — KA HANA PONO A NA MAKUA MEA KEIKI KA HOOPOLOLEI ANA OI OPIOPIO-HE WA PALUPALU O KA NAAU. [ARTICLE]

KA HANA PONO A NA MAKUA MEA KEIKI

KA HOOPOLOLEI ANA OI OPIOPIO-HE WA PALUPALU O KA NAAU.

I (Hoomaula) | ? Olelo ke kanaka Aaauao loa ka honua ne! ote o Soīomona : ma ka moknna 2&, pauku 20 amuhl pololei ana): Ike anei ōe he kunaka hiklwawe ma Mna oklo? 1 He oi ak« ka manaolana no ka ' hupo mamua o iu Ma Solom0na 17:32, Maikai ke ahonui mamua o ka lkaika, a o ka ! mea hoomālu i leona uhan'e, ma- 1 mua. o ka mea hoopio 1 ke ku-1 lanakauhale. j He mau oieio kupono loa keia! e loaa a e paanaau i na makua! mea keiki, a e hoolilo ia keia mau ] olelo i ana na laua e lula i ka ! makua i kona ao ana i ke keiki' i kona wa e ulu ae ana malalo o 1 kou malu, 1 ole ai e oi aku kau ! hana mamua o ke kupono, no ka mea he nui na makua hoopai na- ! aupo i na keiki, a lo#a maoli kekahi poe keikl I ka pilikia mamuli o ka hoopai naaupo ia e na makua, a o ka oi loa aku hoi o ! nā makua kolea, No ka meā paha aole na lakou pono! aku na keikl, nolaila āo!e no i kōmo lloko o lākou ke alōTiā nut I na keiki a ha'i aku. I kou lilo ana aku i makua no' ; ka 'nai keiki, aole emi iho kou | pono e ao a e malama ia keiki i ] mamua ō ka makua ponpi, a tna ; oe e hoopai kumu ole ana i kela , keiki, alaīla aole ou wahi kule-j ana ikt e malama a e ao ai tsi { keiki; e hoomanao oe, aia ka! makua nui o rta keiki 1 ka lani' kahi i nana mai ai i kau hana pono a &ana pono ole ana paha l ke keiki malalo o kou maiu. ! I ka hiki pono ole ana i ka makua'e ao pono i ke keiki a hiki 1 kona nui ana a hele iwaena o ka honua e huli i pono nona iho, e hele ana ia mai kou alo i aku me ka hemah®ma, oiai aole I i loaa pono laia na ao pono ana; nolaila i mea e hiki ai i kau keiki ke huli pono aku kona alo a paio me ke kuoo no kona pono o mua aku, e haawi oe iaia i ni ao pono ana, i lilo ia mau mea i alakai nona e ikaika ai i kana paio ana me ko ke ao no kona pono kuokoa ō ia mua aku. O ke keiki e loaa māu ana kana mea e ne al; i ae mau ia j hoi e lo&a ka mea ai i na wa & | < pau ana e koi ai; i hookuu map j ia hoi e nuha a e huhu i na wa a pau me ke kaomi ole !a, a i ike ! mau hoi i ke aho hemahema o! ka ka makua hookele ana iaia i iho, he keiki pono ole ia ma-! hope aku ke ole e loaa iaia na ! kokua mawaho mai. ma ke ai> I pono ia ana paha iloko o ke kula ao naauao, Kula Saabti paha a [ pela aku. | - O ka wa pono e hoomakā ia at' na ao poloiei ana, mai ka wa! pepe mai no ia o ke keiki, Aole ' e kali a nui loa ae ia, o nui aua- ; nei kau hana ; a hiki ole 'no ia oe ! ke hookomo aku i kau ao oiai ke oo ae la ke -keiki. i Eia ka oielo a kela kanaka j kaulāna o Plato, "O k© ano mai- j kai loa e ao ai i ke keiki aia koti j ao pu iho ia oe ia wa hookahi au e I ao ana 1 ke keiki i kau mau niea ' e ao ana iaia, aole hoi o ke>ao j iaia i ka mea maikai, oiai nae oe j e hana ana i ka mea kue i kau \ e ao ana." y\ I O kekahi mea jf° mau a na J inakua i na keiki me ka pepehi j pu ia o na keiki me ke oolea loa j ke hoole ole, ola ke puhi paka. j He huhu paha ka hapanui o na j makua i ka lakou mau kelki k|ej puhi paka, no ka manao no hoi! o na makua aole ia he mea mai-! kal na na keiki e puhi at, eiia j nae o ka hapanui o na makua e j papa ana i ka lakou mau aolo e puhi i ka paka, he puhi no j lAou i ka paka. Pela hoi me ke- j kahi mau mea e ae a na maku|a f e pgpa,ai i ka lakou mau keiki ;

aole e hana, la v;a hookahi no | nae e hana ana r o na makua ln ! mau mea. Manao nnM kaleou f j na makua e lohe nna na ke!kl ia I mau r?o? He oiaio aole ka f-npa- j ! nul o lakou a i ole o lakou no j ' paha a pau e hana ana ia mau : hana, Kole no ko lakou makemaka maoll e hoolohe ia mau ao ! ( ana, aka no k* maka'u mai i ka ! ■ hoopai ia. " j Ku ilio la ma keia wahi ka j lesu i ao at i kana mau hauj mana ma Mataio 23:3, Nolaila, o | na mea a pau a lakou e kauoha I mai ai e malama, e malama ou- ' kou ia a e hana aku pela; ak'a! j mai hana oukou e like me ka la-' i kou hana ana: no ka mea ke j oielo nei lakou, aole nae e hana. I Pela ke ao ana a kekahl poe makua, he pono ke 10 ana, aole nae he hana e like me kp ao ana. Pelā Kā Parlsafo; po 4 rl(ri no k:a 1 lakou ao ana. aoie nae o lakou j hana e like me ka la* ou ao ana. | I kekahi manawa no nae, he j pono no ke ao a~ kekahi makua i I ke kelki, eta no nae, pono ole ! mai la no ke keiki. O ka hapat nui mai o keia pllikia ua ulu mai mamuli o ,ka nawaliwali o ka 1010 ! a x ole o ke kino o ke keiki. XTa i like no ia me kekahi okomopila 1 maikai pono oīe na mea paahana i ī kou wa e hoopii ana iala i ke- ! kahi hoopiina, e hiki pono ole . ana iala ke pii, aka i ka wa e , maikai pono ai kona mau mea i paahana, e pakika ana kona pii ana ma ia hoopiina. Nolaila he mea, ano nui loa ka loaa i ha keiki ke ola kino maikai i hikl pono ai ke komo na ao maikai ana iloko ona. Ke loaa keia kulana, pono no e lawe i ke keiki i ke kauka nana e nana mal I ka pilikia o ke poo a i ole o ke kino o-ke keiki, e like me kou lawe ana i kela okomopila apiki 0 ka pii ana i ka hoopiina i ka mekanika e lapaau ia mai al. i i He ōi aku ka hikiwawe o kej kahi poe makua i ke kii i ka I mekanika e hele mai e nana i ka I pilikia o ka okomopila mamua o |ke kii i ke kauka e hele mai e 1 nana i ka pillkia o ke keiki 3 a o I ka pono ao wale aku la no a i I lohe ole ke keiki o ka laau hai hau no ka hopena, me ka maoj popo pono oie o ke kumu o ka ' pilikia o ke keiki. Nolaila he mea j ano hui loa ka ike o ka mfikua i lke kulana pono a pono ole o ke ! poo a o ke ola kino o ke keiki. He ulu mai keia pilikia i ke keiki i kekahi manawa mamuli o ke kupono ole o na mea e haf nai ia ana iaia, a i ole lawa maij kai ole paha o ka hiamoe a pela J I aku, nolaila he pono i ka maj kua e lapaau i keia mau hema- j ! hema. ■ i Oka hemahema oke ao ana 1 a ka makua a komo iloko o ke' ; keiki ka huhu a i ole o ka mai kau paha, he mea pilikia nui loa keia, no ka mea e noho ana ia ! mau mea iloko o ke keikl e hooi hapai mai ai i kekahi mau mea oi 1 aku o ke ino. Nolaila, aole pono ! e hoomaka'uka'u i ke keiki, aole ! no hoi e pono e hoohuhu iaia, 1 aka e hoao e loaa i ke kelki ka 1 īke* maopopo i ka waiwai nona | pono iho o ka hoolohe piāi i na ! olelo ao aloha a ka makua no kona pono o ke ola ana' mahope ' aku. ' ! Oka lanakila oke ao naauao ! ana a ka mukua 1 kana kelki, he mea ia e ili aku ai oka pono o ! ia ao ana mahma aku o na moo- ' puna, oiai ua loaa aku la ka io ! o kau ao ana i kau keikl, a iaia 1 aku hoi a i kana mau kelki, a e< j oi hou a*u ana ka pono o na I hanauna o mua aku ke mau ke 1 alakai o na ohana o mua aku ! ma kau alahele i kukulu ai. i (Aole i jfeu)