Ke Alakai o Hawaii, Volume I, Number 18, 30 August 1928 — KA ALELO A KE AKUA [ARTICLE]

KA ALELO A KE AKUA

(Hoomauia) MOKUIANK A MJJI KANEZA Ma ka hapan, ' • o k«!a puuku, p ike kakou u: l. piohala mul o Dnnifla e pani huna Ina oleio o k" buko a h;ki aku { ka manawa o ka hop'-na, Nolaila, oiai 4cela rr.au mak;.Mki a kela mau m.akua maauao '• olelo ana 1 ka lakou rr.au cMV< no ka o keia mau buk-- o ka Palapula Hemolele, aclf : < o ka mani7/a oka hopena o v ;t lionna nei. nolalla aole e hiki ke toaa na ma nao o na olelo o ia mau buke oiai ua pani a huania ia e ke Akua, a aia w?.:-- no a hiki aku 1 ka manawa o ka hop na oia ka wa e loaa- ai Yt maooopo o na olelo o keia m?m buke a o ka oi ho| <5 na olelo 0 ka It)ūlce 0 Dank]a, oiai 5a Daniela ka'olelo 1 haawiia ai. Nolaila e hooniaopopo hou kou, ina e hiki mai ka wa e maopopo ai ka manao 0 na olelo 0 ka buke o Dan'"!a ( alaila o ka manawa ia o ka hopena, no ka ;nea ua olelo maqpoj>o loa la ne ka pohihih) 010 ma keia paultn. e pani ia na olelo'o ka buke a liiki aku 1 ka n.nnawa o ka hopena, a 0 ka m? nao maopopo ! maoli 0 kela mau olelo. oia ka I wehēla o ka bl<?Io ke hiki aku 1 |ka wa o ka hopena. ; Ke mau nei no paha ka ma- , nao o |ta hapar.'.: 0 kakou e like i no me ka manao 0 kela mau maI kua i hala aku, oia hoi eia no j na olelo 0 keia mau.buke.ke po- | hihihi nei. Ke manaoio nei au, I eia kakou i ka manawa 0 ka ho~. | pena, aole wale mamuil o na ! haawina he nui a kakou i hala

aku la, aka mamull o ka lioo- j Jtoia o ka plelo o keia pauku, oia i hol ka lehulehii o na kanaka e holo ana i o a ia nei. Aole manawa i ikeia ai ma ka moolelo o ka honua nei, ka lehuleiiu īoa o na kanaka e holo ana mai kekahi aina a I kekahi aupuni, a no ka oiaio o keia mea, nolaila nui na hokele nunul launa I kukulti!a i keia mau makahikl ■ pokole wr.lf> no i kaa hope aku la, a eia no hoi ke kukulu mau' ia nei, a hiki loa mai keia ku-j kulu o na hokele 1 Hawall nei, i | loaa na wahl o keia j>oe holo 1 0 ia nei, oia hoi na kanaka makaikai honua. Ina paha eia ka luahine o ka lua ke hana nei i kp.na hana maa mau, ina paha ua oi pakele loa aku na kanaka e kipa mai i Hawaii nei mai waena mai o keia poe makaikal honua he lehulehu. Aole o keia mau mea wale no ke hoike mai nei ia kakou eia kakou 3 ka manawa o ka hopena, ak"a o ka wehe maoli ia ae nei no o na olelo a kela buke a pau kona pohihlhi a hiki maoli i ke kanaka ke hoomaopopo lea iho 1 kona mau manao a noho ole iho he v, ahi ao poluluh} ,o ka pouli. : Ina he aweawe" > 'ā y l& āno e koe ana iloko o ke kanaka mahope , o kona huli ana me ka ikaika i na elelo o keia buke, alaila no ko ke Diribolo aoao mai ia, no ka mea oia ka makua o ka huikau. E hoao ana au, me kah'i malamalama liilii i loaa ia'u e hooloāa. akū ia oukou e na hoa na manao o na olelo o keia buke, me |ke kokna mai o l:e Akua ia ka- | kou, oiai oia no ke kumu nui, a e l oluolu no hot kakou>. pau kā poe ! e iini ana e lo;-a keia hopena, oia | hoi ka maopopo o na manao o kā i olelo 0 keia buke, e noi i ka Maj kua Lani e kokua mal ia'u a ia j k«kou no ]K'i a pau i olelo kakou I e alakai hewa ia e kekahi mana I okoa ae i ko kakou iioao ana e imi i kana olelo. Me ke kanalua ole, ua palapala io ia ka buke a Daniela i i ka irea nona ia inoa; oia hoi o JL)anieia, Aole i maopopo ia ko Daniela mooiumuhau. koe wale [uo, k«hi e lo*k<\lu aa no ka [ laiuni alii mai oia. Oia no "hol j kekahi o ka poe i lawe pio ia o j ka luda, i ka makahiki mua o . ko Ncbukaneza noho alii ana, ke i alii o Ea'oulona, i ka hoomaka t ana hoi o na makahlki kana- ! hiku o ka lawe pio Ia ana. I ka j makahiki 606 B. C. <mamua o ka j Hnku | IL ko o keia mau makahiki he |kann!;;ku o ka noho pio aaa o f na iudaio, liko me -ka wanana ( a io'.omia ke kaula, 25:11, e noho [:i:u o Oanieln. iwaena o r.a ala- ; o Eahuloiia, he kuhlna nui j i ka hapanui o ka ir\Јnawa no ( ko.a k.;ulana Ke ao 1 i».,t: i : K 'a j i }po ki> ao !if t . o kor& mau la a hikl loa 'n: ; o kalsu nei i ka i v.\,r-. .: r.u; o ! .i liah* piha ana 5 • ka k? Aku.s mau ame ka ' ' :tr.; ar.a i I: mn ittsketrAke. e h.-i\e ru !#■"■■> hot ia, he hiki p.o i ko k,vuk~ i hapiiia tr.ai ka ' h s .! kr Kekie .1 iw.ifna hfi o k'» poo ?-L.'o!.\ina kti eoetv,i ke i AiaUīi ".i 1 ka nvVi-uv,ft ana i& i ko k«> 'Uun

malama pu hoi I I<orta luakinl ola, ola hoi ke k!no. Oiai wi aloha flke la o T)anlcla me na keikl aIH « ae o Hahulona e Webukaneza ke alii, ola nap, iif : mea ol ae kekahi e aloha ana ia ; Oaniela oia hol k.® Akua o ka 1 lani, ke alil ol ae mamua 6 BabuI lona. i -Br like me ka noonoo e loaa ! mau ana i na alil o na aupim! i o ke ao nei, oia ka hoomau la i aku o ke aupuni no ka manawa I mau loa, i ili aku 1 na mamo o i mua akui pela no ka Nebukaneza i hana i kona wa 1 pH ae al lluna t o ka noho kalaunu o ke aupuni I o Babulona ka nui 4 laia p nooI noo nul ana maluna o kela mo&- y i maluna o kona wahi moe, aia hoi ihaawiia mai la laia he moe 1 ikona haule ana aku e hlamoo, I i\ana i hoopūoho ae l kona hlai moe, a lilo iho.la i mea nafia e j noonoo- aui ai, Ua huna hou nae | ke Akua i ka moe a koo nae ka I weliwell maluna o ke alii :io ua | moe nei ana a hikl ole ke hemo I aku, nolalla hia-a loa iho la oia | a hiki ole kЂ moe o ka po, a lilo hoi ia mea I mea nana e hoahonlnoni i kona uhane a kupillkli maoli ka manao o ke alii. No keia mea, kahea ia aku la.na kanaka naauao a pau o ke aupuni hele maUmua o ke alll, me ka manao ia ia lakou e pau ai ka I pilikia o ke alii. i JVkoakoa mai ia na mago!, ka S poe kilo, ka poe hoopioplo ame | ka poe Kaleelea imua o ke alo o i 1 ke alii a koe no o Daniela ame ' | kona mau hoa, aole lakou I laj weia mal, no ka manaola paha j aole e hiki ia lakou ke hana i ka . Ihana a ke alii i makemake ai e j j hana ia mai. |

Hal mai la ke alii i kona pt3lkia i na kanaka i manao ia he ■ poe noeau loa iloko o kona aupuni ma ka olelo ana mai, Ua mpe au i ka moe r a pohihihi iho la kuu uhane e ike i ua moe la. > Ekemu mai la ka poe Kaleeiea: 5; ke aiii ma ka olelo Suria, e ola i mau loa ke aUi: e hai mal oe J. kau poe kauwa* i ua moe la, a na makou ia e hoakaka aku. Ua ik6 no keia poe Kaledea. i ina aoie e hoike aku ke alli i I ka moe ia lakou aole e loaa ana t ia lakou he wahi kahua e kukulu i ai ka iakou wehewehe ana. No- | iaila iini nui ioa. lakou e loaa ! ka moe mal ke alii.mai, aka aole i ia e loaa. no ka mea, ua kaiii j hou ia ia e ka msa nana i haawi l mai, oia ke Akua, oiai ua makei make ke Akua e ike ke alii hooj kiekie ame kona poe kanaka ia j lehova ke Akua hookahi wale no, j aoie he lua; noiaiia waiho oia i jka moe ame'koiia hoakaka ana ; na kana kauwa na Danisla e haawi mai i kt alii. Aole nae he wahi raar.uo iki iloko o ke alii ame kona poe a pau no Daniela ame kona Akua; £ka o ka lakou mea no i maa ke loaa na mea pohihihi, o ke kahea no 1 na hanaiahuhu a lakou, oia keia poe i kapaia he poe naauao. O ka oleīo Suria a na Kaledea ji pane aku ai i ke alii, he olelo jia na ka poe naauao wale no e j oielo, | I ka lohe ana o ke alii i ka j na Kaieeiea, oleio mai ia oia ta lakou (ua haule i ka Baibala iHawaii) "'Ua nalohla aku ia mea j mai o'u aku" ua paa kuu olelo, ' ina aole oukou e hai mai i ka mcfe ame kona ano, e okioki llUii iā oukou, a q ko oukou mau hale e lilo ia i hooleina moka. Aka e hai mai oukou ia'u i ka moe ame kona hoike, alaila e loaa ia ou: ] kou ka makana, ame ka, uku ame | ka hanohano nui no'u aku; no ia mea, e hai mai oukou i ka moe j am£ kona hoike. Ekemu hou ; mai la lakou, i mai la, e hai mai ■ ke alii i kana poe kauwa i ka iv.oe, ja na makou ia e hoakaka aku. [ Oleio aku.la. ke alii, i aku la, Ua j ike au, he oiaio no, ke makeimake nei oukou e hooloihi i ka i manawa, no ka mea ua Hie ou- | kou ua paa kuu olelo. Aka, ke j hoakaka ole mai <jukou ia'u i ka j moe, hookahi mea paa no oukou; : no ka mea, ua hooinakaukau l oukou i na olelo wahahee j ame ka lapuwale e hai mal imua o\t, a ano hou ae la | ka manawa; no ia mea, e hai ( oukou la*u 1 ka īnoe, alaila, ;ua moakaka ia'u e hiki ii* oukou ' ke hoomaopopo mal i ke e.no. ! Alaiīa ekenui hou aku !a ka poe Kaleeiea Inuia o "ke alii, 1 n\ai la t j Aole kanaka ma ka honua e hiki i iaia ke hoakaka i ka ke alil mea; | aole alii, nole haku, aote luna i ' koi aku \ k? kilo, ame ka magoi 1 ame ke Kaleeiea i na mea V like me keii» A he mea pohihihi kela a ke aiii i koi mai nei; aole loa j he mea hiki ke hc:ikaka ia niea tmiux o k<* ahi. aka n na akua wnio no r.a iviea i sioho pn ole nie kanakii. : No ke'.A huhn Iho «iu a ukmkl loa, a ' nku l.\ ota e lnku aku \ ks poe a.j*su ma Babutn>a, A

sio:<', k;> olHo (.* iukuUi ka ])•)(; naii'nno n i>Ca. a iu ih<> i:-- o r 'n■;* ir.au <-* p* - -.. pehlia ai lakou. Maanel e l{se no kakou 1 ka makaala o Satana,'ohi ho! ma ke kll mua fa ana mal o Panlola ma kf pepehl mua Ja, otirf lakou i kli ia mai e h«le lmi|a o k« ulil o liuao a'i e liolke i ka (noe ame* kona weliewelie ana, <;-ia nae , ma' kalii o ka o lakou , kai kii mua ia. Aka, aole no,hoi i pofna ke Akua i kana mau teuv;a, , E pu ia 110 hoi ma keia tuuu pauku ka hoao ikaika ana ;,o ua poe naauao e pakeie lakon j ni»i ka inaina mal o alii, aka l auie iakou e pakele, no ka mea I na lehova keia papahana. j NuL no ka poe 1 hoahewa ia j Ne-oukaneaa, no keia mea, aka j aole na ke alil maoli Iho keia i paakiki, aka e like me ko ke j-Akua hoopaakiki ana 1 ka naau {o Palao ke alii o Algupita, pela ioia i hoopaakiki &i i ka naau o I keia alll hookiekie, i mf.a e ike tia ai ka nani o ke Akua o ka | lani. j Ma kekahi aoao ua pono no }ka: paa o ka manao o ke alii e 1 koi nei i na kanaka naauao e hoi ike mal i ka moe ame kona wehei wehe ana, no ka mea ua keha j mau ae kela poe naauao i ka hikl i ia lākou ke hoike 1 na mea poj hihlhi. He oiaio, ina paha o na j m«a pohihihi maa mau, i hooi pohihihi ole ia mai e ka mana i iua ole o ke Akua o ka lani, hiki I paha la lakoii a 'hiki ole no paha wehewehe pololel i ko iakou f mau manao. ! Na ke aupunl e mala,ma a e I hanai ana l kela poe naauao,; | me ka loaa o na uku kiekle ia;

lakou mai ka Waihona mal o ke j aupunl, nolalla kekahl kumu | kol ikaika alii, aka o ke | kumu nul no nae. oia keia, na ke j Akua ka hana, e hana ana oia a ] pau pono, nolaila hiki ole ia Ne- \ -hukaneza ke luli ae i o a ia nei, oiai 4ia hoopaa ia mal la kona manao o ke Akua. i Ika olelo ana a keia poe Ka'ledea, e like me ia i palapalala i ma ka pauku 11, aole loa he mea J i e hiki ke hoakaka ia mea imua. t o ke alil, aka o wale no, j na mea i noho pii ole me kaiiaka, j • hikl loa ia k,akou ke ikfc iho, aole i i hui o kela poe me na akua, a j aole no hoi mai na akua mai ko | lakou ike ina he ike io ko lakou, j a e like 110 me ka hui, ole o na | i akua me kela poe, pela no ka i hui ole o ke kanaka me na akua | i mai ia manawa mas a liiki i kela | la, ak& o na poe e olelo ana he hu i ] i lakou me ke akua ame na uhane o j j ka poe i hala mua aku 1 ka make j the alapihi ia me ka wahahee. O j t ka hui me ke Akua o ka lani mao j iKona Uhane Hemolele la, aole i e hoole ia ia mea. j, (Aole i pau> .