Ke Alakai o Hawaii, Volume I, Number 18, 30 August 1928 — HE MOOLELO KALIKIMAKA [ARTICLE]

HE MOOLELO KALIKIMAKA

M;muo <i Kimo oJa ke kelkl pakalaki loa t hanaqja iloko o Im lionua nei. Me he mea U aole he wahi hlohlona o ka pono nona t oial ua kakaa aku !a kona wiihi mea paanl hooknhl, v/ale no he mabula uniani jnal kona ]ima aku a pohulo uku lu !bko o ke pāipu sua. * Aole o!a wale, aka. .lie lah'lahl Kona wahi welu aahu i naliaehae, a he ānu wale no kana mea Kke. Aole iaUhil ma kona 'wa-1 wae, aole hoi hc wahi paleili nsaloleo, iio ka mea he iiihune maoll kona mau makua, a aole hoi he hana a ka makuakane )a \va Aole no hoi waie, aka e pololi mau an.a kona opu, no ka mea he uuku loa kahi ai komo iloko ona, oiai he mau wahi apana palaoa elua wale no kana i ai i Jta aina awakea, hoi e ioaa wahi mea ai hou ana a hiki i k6kahi awakea ao, ame he mea la_ i _ka wa e_ komo _ai_ n.a wahi apana palaoa iloko o kona opu, ua hele la i hea, no ka mea aole he piha ae o kahl opu. Hiki aku la oia mawaho o kej kahi halekuai kii a kamalil, ua iliele a maamaama i na a | ua piha hoi me na mea paani e j hoohauoli ai i ka naau o ke kei-; j kikane. Ku ike jho la ia no ke- ! j kahi ihanawa e nana ana 1 ke- | kahi '"j»e keiki e puka mai gjna' jjnai!oko mai o ka halekuai -me i na puolo malalo o ko lakou poi aeae me na helehelena hauoli. j Onou iho la oia i kona lima lloko j o kona wahi pakeke me he mea jlajie dala kana oloko. j He iini'*nui kona e ioaa ona wahi mea e hoihoi aku ai i kona j kaikuahine omaimai e noho mai j la i ka hale. j "Owau ke pakalaki loa i jhanauia mai," ana i hawanaj waaa iho ai iaia iho. I kekahi ia ae,' loii ae la-kpna pakalak! i ke ano laki iki. E hele wale ana no oia ma ke alanui ma kahi e kokoke ana i ko lakou wahi, haiawai mai la kekahi lede i aahuia i ka lole maikai a ninau mai la iaia, "O Jlnimie Mackay anei kou inoa?" , "Ae, oko'u inoa ia," wahi a Kimo i pane mai ai rae ka pihoihoi, me kona nune ana iloko iho ona, heaha la hoi ka keia wahine e makemake nei ia'u, Wahi a ka wahine, "O kou Inoa kekahi i waihoia mai i ko makou halepule, a makemake makou ia oe e hele mai i ka paina Kaiikimaka i keia pule ke kikM hookahi nou e hele ae ai i kela paina."* • ft "Pehea la kuu kaikuahine o Jane—e oluolu ana paha oia ia m'anawa, Pono paha oia kekahi e hele mai," wahi a Kimo i olelo aku al i ka lede t Pane mai la ka ieele, "He hookahi wale no i mai kela ame keia ohana mai. No kekahi wa aku paha, oia ke hele mai." "He laki keia a he iaki ole no (hoi. He laki no u a he laki ole no j kuu kaikuahme. ; Uiu aē la kahi manao maikai ?iioko oua i kona manao ana, e hookuu oia o ke kaikuaniiie ke hele a e noho oia. I kona nana ana iho i ke kiklki. ike Jho īa ola i keia mau huaoie o ua pai a ilu-' na o ke kikiki: "E ae la Kimo, Mackay wale no." ' i ' Poho hou no kona manaolana no kona wahi kaikuahine, a l iho' la oia, "Pakalaki hou no oe e: Jane.", ' j I ka po ahaaina». hele o Klmo,; a o ka niakamua loa ia o kona j ipoina ana ikona mau pilikia. Like oie na mea a pau, he nanl maoli, Aole oia ! ai e like me keia mamua I ka hale»a piha ka opu i na mea ono ia e ka puu, Mahope o ka paina ana, paani liio la na a pau a hikl i j ka wa 1 haawlia*ai o na makana j Ka ki naka i na 'kamalii a pau, aole hookahi I nele. Na kela ame kela keikl e koho 1 kana n\akana iho i ka wa e kaheaia mai ai o ka inoa. Me ka': pihoihoi nui o Kinio e kaii ana o ■ ke kaheaia mai o kona inoa. | Hiki pono ole iaia ke nohoj Ouna o ka noho oiai oia e nana aku ana I na kamalii e hele ana j : imua e kii ai i ka lakou mau . makana. Ua ike aku nei oia !j kaanhi paani a kamalil, a ua hooholo kona nianao oia kana e koho ai ke UIo ole e ae \ na kamalii maniua ona„ E iini mau ana oia e koho ole na keiki ( kane mamua ona i kela kaaahl A I\ikt no hoi i ke kaheaia nna ] ■"mel o koik inoa, aole i koho \a ' ke ka&ahi, a i ke kahea ia ana ] mai o kona inosi. lele ino ae In j oia snai kona noho ae me he | poka ia ka hJkiwasve a hele aku īa i Rahi o na makana «? waih-j | mai aua. O Ke kaaahi wak nu; hnua o kona niau inak:\. | 1 koha hiki UM aku Imua. -ke t

i kf4 kflr- i k:ifr;aHjo| .u: i kela J-s aku, u 03a īio i . ?-'a r?eu 3 Uaawi m?0: liala 1 ke kikiki, Emo ole Komo' I mai la Hoko ona'ho manao okoa '' "H'nlia kau i>ica i makemake iti e Kimoi 1 ' i mmu* mai h' k» Judē. "Hiki ia oe ke koho i kpkah! mea aii 1 makemake at " O ka mea a'uj makomake loa ai, oia keia kakahi aka ina aote oe e huhu mal, makemake aii e law(; i kela kii (doli) e walhp wiai la mao." Hooma-u ia iho la kona -mau papallna e na wftJmaka lala i pane aku al l ka Jede, M&opopo iho la nae i ka Me kf kumu o ko Kimo koho ana * lawe i ke kii. Ja, Kimo i hol ai, pulikl iho la oia i ke kii a i iho la/"Hoopomalkal mai ke Akua 1a oe " Aole i maopopio keia mea-f~tia kamalii e ae, aka uwa mal lakou e hoohenehene ana la Kimo no kona lawe ana I ke kii a kamaiii wahine, a kahea mai la hoi kekahi iaia nel, "Si§sy!" O kekahi hoi kahea ae la, "E nana i ke keikikane lawe i ke kii a kamalil wahine Pii ae ka ula o ko Klmo mau papalina, a hu pu ae la me kona aloha i kona wahi kaikuahlne, aka hoi aku la oia me ka hauoli no kona kaikuahine, a 1 kona hoea hoea ana aku no hoi } ka lakou wahi heile pelapela, e kali mai ana no kahi kaikuahine aole i moe. Olelo inai la ia ia kimo, "Hauoii loa au ua hoi mai la oe; mehameha loa au ke ole o oe kekahi. Heaha kau puolo e paa mai nei?" Na'u anei kena puoio? O. Kimo r ua plha oe me ke aloha ia'u!" Poina loa iho la o 1 Kimo i kona TAkaiaki no kona j 1 ike aku 1 ka piha o kona wahi ] {kaikuahine ika hauoli. . 1 I Ia wa kani ana he kikeke ma! i ka ipuka o ka lumi, O ka lēde ! jkeia nana i haawi na makana | l i ka harepule. j ! Kahea mai la o Kimo, "Owai; j keia?" | j: "Owau no keia, i lawe mai nei: iau i ka kaaahi nau, Kaumaha j ; loa au i ka hana a na kamalii i i ia oe i keia po, aka aole lakou i imaopopo 1 ke kumu o.kau koho ana i ke kii ua maopopo nae la lakou i keia wa, a ua hooholo mai nei makou e lawe mai I keia kaaahi nau, E hoi koke aha no au." Lelele iho la o Kimo lloko o ka iumi me ka oielo iho, "Aole no ka au he keiki pakalaki loa."