Ke Alakai o Hawaii, Volume I, Number 22, 27 September 1928 — LAWE AIHUEIA MAI KE KULA MAI HE KEIKI Ua Hpohikileleia Ko Ke Kaona Holookoa a Pioloke Na Makua [ARTICLE]

LAWE AIHUEIA MAI KE KULA MAI HE KEIKI

Ua Hpohikileleia Ko Ke Kaona Holookoa a Pioloke Na Makua

Mal ka hookumula $.na n ka honua nel a hifei 1 keia Ja, he raea la, aole I hahaia kekah' hana kalalma puuwa} eleele o ke ano naaupo a haah{ia loa e hlk! ©le al ke holoila mal ka moolele 0 HawaH net aku, e līke me ia i hanala Iho I al ka Poalua o kela pule aku la 1 hala maluna o kekahl keikl opiopio haole nona na makahiki' he IC» no. Me ke akamai ame ka maalea pu i hanaia ai keia hana, a penel: I ke awakea Poalua, kele,- ; pona aku Ia i ke kula o Punahou e hoike ana ua īoaa ia ka makuahine o keia kelki uuku i ka ulia okomopUa a ua .makemake loa oia e ike i kana keikikane, nolalla e kil ia aku ana oia ma ka okon\opila, O GiU Jamieson ka inoa o keia keikL Aole no hoi i emo hoea ana ke kaa a hookuuia mai la no hoī ke keiki-, a laweia i ke kahua o ka Hokele Alii ma Waikiki. Malaila ■ pau ka mea i ikeia no ke keiki i kela la, A hala he mau hpra mahope iho o ka lāweia ana o keia keiki, kelepona aku la ke kumupoo o o ka halekula opio o Punahou e nlnau ana i ka home o ke kelki uo ke kulana o ka makuahine, ina paha ua ano maikai Iki ae oia mai ka uīia i hoikeia māi ai o ke kumu hoi i laweia ai o kana keikL Pane ia mai la aole i hui 0 Mrs. Jamieson me ka ulia a he maikai no oia. * .Akahi no a hoohuoiia he hana kolohe ka hana i hanaia maluna 0 Jamieson opio. LOAA KA LEKA MOOMAKA'IKAV' 1 KA MAKUAKANE Ia auwina la no loaa aku la ka leka 1 ka makuakane e olelo ana e uku mai oia i ka huina o $10,000 alaila hoihoi hou ia aku kana keiki. Penei ua .leka nei i leka ia ai i ka makuak&ne: Will KKK Kings Na Ke'Akua e Hoopake2c. Poalua, Sept. 18. I keia la aole la okpa aku. Hora 9 a. m. Sir: Ua hooholoia ka hopena noiaila ke lawe nei makou i keia manawa e leka aku ia oe maluna o keia kumuhana ano nui. Manao makou e puiwa ana oe i kinohi. Aka, manao no makou e ! pau koke no kou puiwa'a e | hoolohe pono mai ana oe 1 ka mea kakau me ke akaheie. No ke aha keia mau mea.a pau? 1 —UA AIHUEIA KO KEIKI NO KOU UKU MAI I DALA, E hamau kakou no keia mea.— Ke* hooia aku nei makou ia oe eia ko keiki me ke ola ipaikai i keia wa a ua pakele no oia, E mau ana la kūlana on'a e'llke me ; kou hoolohe mai i na kauoha a | makou a pau. j Ina aoleoe e hooloae i ka ma- | kou mau kauoha, aole au mea e manaolana e ae al o ka MAKE J o ko keiki. O KO MAKOU MANĀO OIAIO KEIA. Sir: Iloko o kou ola ana, ua ike oe o ka hilinai i kou mau lioa kanaka kekahi tsea nui, Aole anei oia ka pololei? Eia ka hana .makemake makou ia oe e hilinai piha mai oe ia makou. Hookaawale aku 1 ka makau mal i ia oe aku, E Kooko oe i ka ma- i kou olelo a e ike hou no oe i ko keiki, Paio mai oe ia makou, j aole oe e ike hou iaia, aole ioa, aka he *ka wate ana no oin, me ka hanu ōla ole, Aoie kakou e kalele ipaluna o ka make. Hooholo 1 kau olelo hooholo ma ka aoao maikai. Malalo iho na'ao ana no kein mea a pau, » HAHAI O® I KEIA MALALO IHO 1 S HUNA oe i keiu m«a.' MAI HOXK£ a imi i kokun. mai * hai mai, oia hoi na uiakai, Ae mai e t hoomnnao nku ma- < kou ia oe 1 keia mea Ua ao ia 1 na aihue keiki a r au hoikeia 1 na POE MAWAHO a hv hopena j polno wale no no na aoao a ]

* (.<■ e hw, ' ! ' ' »;;j !e like me ka makou 1 olelo mua > i • 'h t» . iiiakou --1 f I 2. & iioonia.KauK.au i Ulvīī »- 2 ~ m T { pau e Hke me keia* 1$ 4,000 i poe plla umi ame elima . • ! 4 000 3 poe pila iwakalua dala ' 2.000 i poe p!2a kanalima dala ($lO,OOO Huina pau—aole oi aole ■ | Aole e ma!;u ia kria mnu pila ! | daia Ina. e makala keia mau ' J pila daJa a lawe'ia paha ko IaI:ou l mau helu e walwai ole ana keia ', m'-a i 3, E wahī a pa'a na plia dala ,1 me ka pepa a paa porio. E hooj komo pw sho i'na leka a pau a ; makou i& oe iloko.o na pila oala ! Mai hana ino i na leka,. Mai ! lawe ī ko makou Ilma kakau 'oiai no nae aole o'makou ma- ! kau. He akahēle loa maknu. ! Aole mākou hoohana i ka miikini kikokiko hua ftypewr!ter). ! Koomanao he loea makou ma ! ka makou haha ma ka' iffii ana ! i ka hopena o ka makou pahu ! hopu. | 4. Penei ka kakou e hu; a' I 'i loaa ka makou. E holkeīa aku jno ka. manawa ame kaW 'u r 'p jma ke kelepona a i ole ma ka E hoomakaukau oe, j .E hele hookahi mai oe me ka inaakaukau i ke kaa ka maI nawa (?). E ku ma kahi e kau- | oha ia aku ai. e hoopio i ke kukui i umi «ekoim alaila 1,0-a hou ae. E kali- -A e hele mai no ke j kanaku n.ua i ou la Hookau j iaia iluna oke kaa. O ka.makej make e ike i kou ano a e ike hoi j ina paha he hana apiki mai kau. f O kekahi ; maopopo ,ina ua lawa ■ ia oe ke dala i makemakeyi. Hoj ike iaia a helu imua ona, In.a ua j pono na mea a pau e kauoha j ana oia ia.oe e hookani i ka o!e f a kou kaa. He hoailona no ke ! koena o makoū e hele aku ai i me ko keiki ma kekahi kaa okoa. Ē hanaia no ka hs na malaila imua o kou mau maka E hana ' pono a pela io no. ' 5. ī! hoolohe i na kauoha a Ipau e haawi ia ana ia oe ma ke kelepona a ma ka leka paha. E noho oe ma ka hale i ka hora 9 p. m. ka wa a.makou e keiepona aku ai ia oe a i ole hoouna aku paha i leka e hoike ana ia oe i kahi. ame ka manawa e hele mai e hui kakou. A he kahua keaka wale iho no keia honua a 0 kakou hoi ka poe ihana keaka. Kokoke makou e j hoohana i ko makou aoao i ke j keaka i kapaia "NA AKA HELE' i.WAWAE EKOLU." E hoomanao | he mau aka hele wawae ilihune; j makou ekolu. j j. I ka loaa ana ia oe o.keial leka, nana ana makou ia oe, kau j hana ame I%u mau nee ana a.j pau. Nolaila e akaheie. Aole me | ka lima heohahi oe e hana nei ■ i keia mea. Makemake makou j e hoomama i kau hana. E hana j oe e like %ie ka makou i kauoha afeu la ia oe a e pono na j mea a pau nie kakoii a pau. j Makemake makou. i dala mae-j mae~i paumaele ole m&'ke koko, j Aka hookahi keehina pono ole! ma kou aoao o ka make no ka j hopena. ,

"Eia 110 ka hopena o keia: Ke waiho nei makou i ke ola o kau keiki maluna iho no o kou poohiwi? A o ko MAKOU pu kekahi. Owai kai ike, malia o kou pu aku nō kekahi. AlaHa, o kou ka mea e hooholo ko makeu ponor He hana nui no ka mea hooE.hana pono oe a aole oe e mihi ana. Heaha ke dala ke hookuleu ia me ke ola. UA IKE makou e hookoia ana na M3ĒA A PAIT E LIKE ME KO MAKOU MAKEMAKE. KE HILINAI NĒt MAKOU IA OE. I a'o hope ~~ He apana hana i oiaio keia a ua hiki ia makou ke j hooks i ka niakou hooweliweli j ina makou e hoohuoi ua hahaki j oe i kekahi o na ole'u ao malnua ' ae. Aka hoi ina oe e hooko po lolei i ka makou mau kauoh.i , ihāluna ae me ka htK>pono» e ho ola aku 110 makou ia oe « lieuhoi ia aku ana ko keikl i ka.minuke e hookoia āi ka makuu papa kuhikulii. E hana pono me makou a e liooko no makou l kā makuu Nui loa na oiēlo i hmpaii wale la aka he mauaolana

ko rj.:ik'iu f h(joni pono ia ana r- i U')' (■ keia Jeka loihl, P'- o r.a mea a pau e heie ana NA AKA EKOLU no kekahi li'.'Pena. Kolaila e'/Wooko poho kakou i ka mea i hoomaopopo īa. He manaolana ko makou e make oe j kU hookikma. Kn'īiupeim—a'na 'nKn HELr". WAWAE EKOLŪ." •'Aole he Aupuni Moi ilihune e ae." A i ole Hupo paha. O Makou Na AUi 3, Me na Kalaunu Ole, NA ALII EKOLU. K* K+ K^

DUI O JAMIESON MF. KF KOLOHE : I ka hora 0 o ka po | lua lota aku la ke kelepona ia, I Jamiesqh makua e holo mai ma 1 kona okomopilā oia hookahi • wale no a 'ku'ina ka aoao mauka ' o Kamaki Kuea, hoopio i ke ku--1 kui o ke kaa i 10 sekona alaila ho-a' iiou ae. E lawe mai nae i ke dala i kauohaia ma ka leka, a hooko no hoi o Jamieson i keia kauoha. l/a hoike mua ia aku ka oihana no keia mea a ua, !hoouna ia mai ha makai ma kahi .] e kokōke ana i kahi i mokemake • ia no keia hui ana. ' A hiki o Jamieson ; kinai i ke kukui o ke kaa no 10 paha seJ koha alaila ho-a hou a maopopo : mai la i ke kolohe o ke kaa ke',a, J a hele mai la oia me ka uhl'mā ikona makā a hiki oīe ke Ike ia | aku kona helehelena a kiei mai la iloko o ke kaa a ike hookahi I wale no mea o luna o kaa, j kau mai la oia a kauoha mai ia ■'f Jamieson e kalaiwa 1 kr- kna a ! iho ma ke alanui ma waikiki o ! Kamaki Kuea, a hiki i kf alanui t Moi huli i waikiki, a hiki. i ke ī alanui e holo ana ma waikiki o \ ka pa kula o McKmlēy iho i kai. 'a 150 paha kapuai ! kai kauoha Ike kolohe e ku ke kaa a e helu [ia 'aku ke dala imua b kona mau ' maka. I keia ke paa nei kekahi ! lima ona he hamale iluna e ma--1 kailkau e uhau i ke poo o Jamie- ■ son ke pono ole paha kana hana. !a hookahi lima iloko o ke eke o ' ka lole wawae, me he mea la he i pu paha kana e paa ana ma ia | eke. "':■■'■■ ! Eha Kaukani dala i helu ia ' aku a loaa ma ka lima o ke koI lohe o ka holo no ia a nalo iloko j o ka ulu maia o kahi o ka waiwai i o Kuke. Kali aku nei o Jamie- \ son o ka hoihoi ia mai o ke keiki 1 a haia he 15 minuke aole hoihoi j ia mai, hoomaka oia e kahea i (kokua. Holo mai la kekahi poe ! a huli ia iho la- aole he meheu o ' ke kanaka kolohe, j Mai laila. aku holo o Jamiei son e hoike i keia mea i ka oit hana makaL ! NALOWALE KE KAA I NA j ; MAKAI 1 Olelo na makai ua hiki ole ia i lakou ke hahai pono I ko Jamie- | j son kaa no ka nui o na kaa holo | j o ke alanu|, nalowale kela kaa ia . lakou. . 1 KE KINO MAKE O I j JAMIESON OPIO j | Mai ka po Poaiua.mai ka huli j ia ana 'o Jamieson opio a hiki no hoi i ke awakea poaha loaa mauka ae no o ka Hokele Alii o Waikiki mahope ae o na hale o kā Hokele Seaßide iloko o kekahi' wahi i paa loa i n,a ulu kiawe j ame na laalaau e ae e hiki ole ai ke ike ia mal mawaho ke nana ia Ipko. Me he mea la wahi a ka olelo a na kauka ua make mua ke keiki he 48 tiora mamua 0 kona loaa ana, no ka mea ua hoomaka mai ke kino e maea, He mau palapu ma'kona kino; ua meu ke poo me he mea la ua hamale la no i ka hamale a ka makuakahe i ike ai i kela kanaka 1 haawiia a! ke dala e paa ana ma kona lima. Ua pau ka loa 0 kpna alelo iwaho. Ua uhiia j kona kino t ka nupepa, I ka Poa- ; lima ae i puhiia ai koiia kina a ; malamaia no hoi ke anaina hoolewa ia la no, OLOHANI KA LEHILEIIi E KOKUA "Nh' ke kahea ole la o na ka- i naka e kokua i ka hull ana i ke ■ kolohe. eia nae pau a pau ka; lehulohu i ka haawi ia lakou; si)o e kokua like i ka huli ana | 1 loaa k<» kupuino. Piha na ala- ! ke kaona i ka,poe make-; 'nake o hui pu ma ka huli ana ■ i ke ki>olhe ame ka poe o kah ' o ka lohe mai ir.a pah.a \ux loaa ke kolohe ■ Ni i KA poe i mnai:nlvu IA

MamuU o k:. s ) <-:a ana h e Kepani ka m*-a i.. . ■ kii iii Jāmienon oplo a ti ke kulu rnai j o Kapunahou noliiila hoohuli ji ke~kolohe" r 'i!•■,'■ U-a i JO «i ? ka-i ■j ka hoohuo! o oiiiana mrikai •maluna o kek-.hī muu Kepani ja hopula no h/. he Ke'pani op!o a hlnaninauia a hooKuma nu j'»«. —i—■> *k"kahi jnau Kepanl kakaikahi a Iwaeha <> i;i poe he kelki Kepani i kalaiwa kaa m'ua no ka ohana Jarni'-son, a oia kai paa loihi loa Nul kona ninininauia, alia iionle loa oia aole i ike i'kekaH! mea e piiJ ana 1 1 keia hana p'ini *ui f*leele. No ka j manaoia no' 'o'.i kekahi o keia poe, nolaila lo» ia oia Ike ahiahi Poakolu pi-umaia ka laau i hoomalue klho ■'< nooroo i!ok<j jona, he <? hlki ole ai 1 jke kant>ka ke hoopunipuni ma 'kana kamaHle j.< , a i '-'o ninaj ninauia ana i > o ke jkomo ana o k« iaau ilr»ko o kona ikino, hai maS ).i '.i.) r?.na i kaJ kau kela leka at"r- kekahi mau »olelo e ae e h!ki ai ke manaoioia 1 nana io kela lelc;i i kakau a o ; a | kekahi iloko o keia hana, Aka i ' ka p'au ana o V-i ikaika o kela ! laau a ninau hou ia oia, hoole j loa mai oia aole oia i ike i ke- ; kahi mea e p.īli ana i ke-īa mea, j pela no hoi ka hoole o na poe e ! ae a pau i hopu-a mamuli o ka ' noohuoiia. j Haawi houia kela kēTki Kepani i kela laau np ka lua o ka j manawa, aka nae, mmhule loa j oia aole pane ' iva ninau i ni- : nauia aku ai e )i:< mnknlkiu j LOAA KE KOLO»E A f*A A I M ! HOPUIA i Mamuli o ka maopopo pono ole ua paa paha kela poe i ka | hopuia iwaena o ria poe i hopuia, : nolaila ua kau iho ka weli ma- ! luna o na makua mea kelki a : pau o ke "kuianakauhale nei. ' Kauoha aku l? f kekāh* poe e hooj unaia mai ī makai e kiai i ko la- | kou mau home i ka po mamuli o j keia makau. ī Oiai ka la ika Poaono'nei e j iho aku ana e napoo a mahope . iki o ka hora elima oia ahiahi, j holopuni ae Ia ka lono mao a o ke kuīanakauhale, ua paa ke keiki Kepani nana keia hana i ka hopuia a ua ae oia i kona hewa. Emo ole paa pu na aianui o ke kaona i ha kanaka na kaa okomopila a kukuluia na makai ma na kihi alanui e holo ana i ka halewai i ole e holo j aku na kaa ma la mau al'anui ; oiai. ua hele a Le-i Kohala 1 ka | nuku na "kanaka.*He hapa mal ;ka piha o n'a halawai kalaiaina i keia piha. He hapa mai ka paa 0 ke alanui i ka po e hooleleia : ai ka heluna baloka o na moho holo haloka i ka po o ka ia koho baloka. UA HELE NA KANAKA E HAE Loheia ak-u-na kanaka e olelo ana i na olelo oolea e pili ana 1 ke keikl opio i hopuia nona na makahiki ana no i hoike ae ai he 20 wale no, Olelo ae kqkahi poe he pono ka e li koke aku i keia keiki me ka hookolokolo ole ia. No ka piha maoli.keia o.na ka- j naka i ka huhu. O na Kepani kekahi i olelo ae pela, a ina paha | aole e paa ikaika ia na kanaka' e ka oihana makāi,'ina no paha j weluwelu kela keiki i ka lima o | na kanaka, No keia makauia, j kiai paa loa ia ke kolohe a pela ' hoi me na alanui e hiki aku ai ī ka halewai. s

! HOOPIīKA N A SENATOA X KO , ; LAKOU MAU MANAO j O kk hoopai o ka mea aihue \ kanaka me ka lawe oieia o ke j ola o ka mea i aihueia, he hoo-! pai dala o $1000 a he hoopaahao j no elima r.i;!k,Uviki. j Hoopuka a» 1 na senatoa o Oahu j nei i ko lakeu makaukau. e hoo- [ loli i ke k.ui..v.Y,i e ku nei i keia j wa i koiko; a: ka hoopai maluna [ o keia h.ir..\ kalaima, ame hej mea la o keia ana paha kekahi 0 na hana nivia loa e» waihoia j mai aua ::nua o ka ahaolelo o kei* j makaliiki ae e noho mai ana i j ka maliina ae nei o Feberuari. j Aole o kc:a k.uiawai »ale no kai 01 ole o ka iMi#. aka he nui ae' no na ku:va\\J kumumu o na j niho, ela nae f ka waihoia ana j aku o na i kela mau kau aku nei ma'u sekahi o ia mau! kana*y '■ > J .'u wale ia mai j no ue na ?tn|vioa a pau wale j ka ahaoU'lo a palumiia iioko o ' ke ie opahv j tka luki .;;u ntai la keia ; pihk;.* ;:uj, no a k.iakaa , «e la }?a nmka o Kekain nuu | .nv.aK\i i- ... Mu: sho,

ka oukou hanu ma kela kanawai wale no, aka mai ka mai o na kanawai he 3ehuleh\i e ( ae, i makau ai ka poe hakih&ki j kanav/ai. j j HE KKI 2«J PAIIA ,KA VOlS.\ ! KOKE ■ : 1 I kela makahikl aku la no ka l ar." ! Hawai! a ua r haia loa aKu īa īono ! iM a punl ke.ao holookoa i ka ai-' !hueia ami no hol o kekahi kaika - ' mahina mai ke kula mai e kekahi' ;keikikane opio a pepehl hooma- ■ I inoinoia, eia nae poina Jho la no 'paha ke kumu nana I hookuu 1 mai \ keia keiki opio l pepehlia f tho lā I kela mau la aku la. Aole hoi o ko ke!r-pnna mua I ka home' a i ole ! ke kane paha hol o ka ! wahine i hai la aku ma ke kēlei pona i loaa ia i ka ulia a haiia; ma! he oiaio alaila hookuu la ihoi: aole, mai ka lanl no a ka ( honua hemo anft' ke'keiki a~o; kona ike hope loa la ana iho la' ia me ka hanft ela iloko ona. He; pono ke hanaia i kanawai e ! papa loa ana 1 na kumukula aole ! e hookuu wale mai i na kelki' ke kiiia aku e kek'ahl mea, ke j ole e kauoha maopoop loa mai j :na makua a i ole mal na poe e j i malama ana ike keiki, Nolaila i noonoo ia mai keia mea e oukou I e ka poe e puka ana i mau īala :no ka ahaolelo o keia makahiki ae. ■ j