Ke Alakai o Hawaii, Volume I, Number 29, 15 November 1928 — AIA I HEA KA POE I MAKE MAHOPE O KO LAKOU KANU IA ANA [ARTICLE]

AIA I HEA KA POE I MAKE MAHOPE O KO LAKOU KANU IA ANA

: He nul loa ka p6e, m haipule ame na haipule o3e. a hiki loa i ! kekahi mau kahuuapul? e ma- : naoio nei, i ka ma>:e ana o ke kanaka pono, pH koke aku !a oia . a noho ma ka poli o ke Akua, a o na poe hewa hoi, ua iho aku la lakou ilalo i ka lua po, oia hoS ma kekahi ano, loaa ko|e mai tet no 1 kela ame keia kanaka kona uku i kona wa no i make ai. Aole he wahi ao hookahi iloko o ka palapala hemolele e ao mal ana peia. Eia ka oleīo ma 3o?ne 5:28-29: Mai kahafia ko "onienī' naau i keia, no ka mea e hi> 1 mal auanei ka manawa e lohe ai ka poe a pau iloko a na ilina i: kpna ?eo, a e hele mai iwaho; o poe i hana maikai, e a!a mal lakou no ke ola; aka o ka poe i hana ino, e ala mai iakou no ka make, ; Ina e Hke rae ka kekahi poe he lehulehu e oleio mau nei, a e lohe pinepine ia ana lioi ia mau olelo mai na kahunapule niai, ma na alialna hoolewa, ua hoii ka mea i make, oiai no nae o ka uhane ka lakou e olelo 'ai ua hoi; me ke Akua, 0 ka manao maoli J no nae o la olelo ana, aole o ka I hanu ola, aka o ka uhane mao-1 popo, alaila heaha auanei.ka like 1 o keia olelo o keia mau.* pauku| me ia manao? O kumu pilikia o ka-! %ou oia ke kapaia o ka. mea iīoko ! o ke kanaka oia hoi kona ola, he | uhane ia, nolaOa noho kela ma- ■ nao iloko o kakou i ka make ana | 0 kekahl, hoi kona uhane me ke Akua ka mea nana i hana rnal I ia. O ka pololei nae, o ka hanu | ola wale iio kē hoi me ke Akua, aole o ka uhane, no ka mea s ao!e 1 hookomo ke Akua i uhane iloko o ke kanaka i kona wa i hana ia ai mailoko mai o ka lepo. E heluhelu ia Klnohi 2:7.1 Hana. iho la o lehova ke Akua i i ke kanaka, he lepo o ka honua, I a ha iho la ia i ka hanu ola iloko | o na puka ihu ona; a lilo ae la ! ke kanaka i mea ola. j Elua wale no mea i hanaia ai 0 ke kanaka, ka mua, o ka leeo 1 a ke Akua i kahakaha ai, a o ka hanu ola a ke Akua i ha iho ai; ma kona mau puka i'hu a lilo ae ■ la ke kanaka i mea o' i. 0 ka hanu ola iloko o ke ka~! haka, aole ia he uhane ma ke.' ano & kekahi poe ianao nei, j aka o ka hai u o & o a no ka ! hanu maoli a kakou e hanu nei, a kakou e uumi ai ke luu kakou j iloko o ke kai, a oia ka ke Akua i e lawe mal ke kanaka aku a wa- ] iho ke kanaka me ka hanu ola _ ole, Oia kai hookomoia iloko o | ke kanaka a lilo oia I mea ola, a 1 oia no ka ke Akua e lawe a Hlo' hou ke kanaka i mea ola ole. E like me ko lesu moe ana iloko o ka opu o ka honua a ala hou mai, pela ana i>o kona poe kanaka, a pela pu no hbi me na | kanaka i moe iloko o na hala ame na hewa o keia ola honua' ana, E kali ana i ka pu a. ke Akua, a o ka poe i make Iloko o Kristo ke ala e mai, a o ka poe 1 make iloko o na hala, e mau ana ko iakou moe ana n hookahi kaukani makahiki mahone aku o ke aia ana o ka poe pono alaiia lakou hoalaia mai, a e kauia aku ka hoopai maluna o lakon, a raawaena o ke alahou ana o ka poe pono ame ke ala hōu ana o ka poe hewa, oia ke kana.wai o ka mllenlo (hookahi kaukani makahiki.) 1 mea kokua mai ia kakou ma ka hoola ana i keia manao, e heluhelu aku kakou ia I Tesalonīke 4:13-17. Aole hoi au i makemake e na hoahanau e naaupo oukou no ka poe i moe, i ole ai oukou e kumakena elike me ka poe manaoiana ole. No ka mea, lna I manaoio kakou ua make o lesu a ala hou mai, pela no hoi ke Akua e hoalahou mai ai i na poe i moe iloko o Kristo. Eia ka makou e oieio aku nei ia oukou me. ka oleio a ka Haku, o.kakou ka poe e aia ana i ka h%i ana mai o ka Haku. aole kakou e hik| e aku mamua <> ka poe e hiamoe ana. No ka mea, o iho io mai no ka Haku ka iani mai, me ka hooho ana o ku leo o kaluna anela, ame ka pu a ke Akua; a o ka poe make iioko o Kristo ke aia e mai. Aiaila, e kaiil pu La aku ka-

I kou ka poe 1 koe e ola okoa ana me lakou, iloko o īia ao kaale-Je-\a e halawai pu rne ka Haku, i ka lewa; ola lioi, e mau loa ana ko kakou ooho ana.me ka Haku. 0 ke ala hou ana keia o ka poe pono. - No ke aiahou ana ho| o ka poe , i make iloko o na hala ame na hew«, e heluhelu kakou ia Hoikeana 20:4-5. A ike aku lft I ka • iiohoalii, a noho lakoo maluim īho, a ua haawiia na iakou e hoopai "ku. A ike aku la au i na uhane o ka poe i oklia ko lakou poo no ka hoike ana ia Xesu, a no ka olelo a ke Akua, ame ka poe i hoomana ole i ka holohoiona ame kona kii, aole hot i loaa ko iakou hoaiiona ma ko 1 lakou iae, aole hoi ma ko īakou |lima; oia pu lakou me KristpO a hoomalu pu me ia i na makahikī hookahi tausani, Aole i ola ke kmm o ka poe make a pau ia mau makahiki hookthi tausani. i Ola ke ala mua ana. Ma keia, ke maopopo loa mai la ia kakou, e moe ana ho ke ka-. naka »rre ke kanaka hew. i make īloko o na ilina, a hiki i ka wa a ke Akua i hoomaopopo ai no ke aiahou ana mai o na papa a elua, ka papa o ka poe pono, ame ka papa o ka poe hewa, a he hpokahi kaukani makahiki ke kowa mawaena o na alahou ana a eiua. . . ' ; O kekahl mea kuhihewa loa la no ka po,e make e ka poe e ola "āna oia"lta hiki ia lakou ke hana i na mea oi aku mamua o ka mea hiki ia lakou ke hana i ko lakou wa e ola ana. Hlkl la kakou ke hoomaopopo } he phaei.i'ne na a kakou e lohe al\t ka poe i ke kaufcau iho t keia mau olelo penei; "Ke hele la oe, e hele a mai hol hou mal 1 hope nei>" ame na olelo ano pill pela, me he mea la he hik! i ka mea 1 make ke hoi hou mai 1 hope īiel i o kakou nei e hui pu' ai me ka poe ola. O ka manao nui o kela kaukau ana, mamuli no ia o ka manaolo o kekahi poe, he hoi hou mal no ka mea' i make ma kekahi ano kino hiki ole ke ike ia aku e ka maka kanaka, He kuhihewa loa keia, no kā mea, ke hai maopopo loa mai nei ka palapala hemolele ma Halelu 6:5, No ka mea, maloko o ke-make, aole he mea hoomanao ia oē malaila, m?loko o ka malu o ka make, owai la ka mea hoolea akū ia oe. Ina aole hiki i ka mea make ke hoomanao I ke Akua a aole hoi hiki ke hoolea aku iala, pehea e hiki al i ka mea : hala ke hana 1 ka mea oi ae, o!a hoi ka hoi heu mal 1 hope nei me kn poe e ola aku ana? Ha l elu 135'17. Aole ka poe make e halelu aku ia lehova. No ke aha I:a hiki ole i ka poe make ke halelu ia lehova? No ka mea, ua pau ko lakou ike ame ka Mki ia lakou ke hana i kekahi hana, Kekahuna 9:5. No ka mea ua ike ka poe ola e make auanei lakou; aka, o ka poe make, aole lakou i'ike i kekahi mea aole he uku i koe ia-lakou-no ka mea ua nalowale ko lakoif mea i hooinanaoia'i. Oia hoi aole hiki ia lakou ke hoomanao hoa. Ina āole ike o ka poe make i kekahi. mea, pehea e hiki ai ia lakou ke hana i kekahi mea? loba 14:10. Aka, o ke kanaka, e make 'no ia, a e aku. Oiai e make ana no ke kanaka auhea la ia. E like me ka maloo ana o na wai, mai ke kai aku ame ka emi ana o ka muliwai a maloo iho; peia e moe iho afke kanaka, aoie ku hou ae; aole iakou e alahou mai, a pau aku na lani; aole hoi e hooku houla, mal ko lakou hiamoe ana. Aia la, ke olelo nei ke Akua nana i hana ke kanaka, ke make ke kanaka, aole ia e ku hou ae. Pauku 14: Ina e make ksf kanaka, e ola hou anel oia? O m la a pau o ko'u kaua nna ka'u e kali al, a hiki mai ko'u majiawa. Pauku 21: Ua hoohanohanoia kana keīki, aole oia i ike; a ua hoohaaliaaia iakon, aole ia i noonoo no lakou, No ke aha ke kumn ike ole o ka makua I make 1 ka hoohanohanoia a I oie I kr» hoohaahaaia paha o kana keiki? Kai no hoi no ka mea, i kona make ana, pau īho la ka hiki ana laia ke hann i kekahl mea. Ua make noonoo. Kupanaha paha ke liiki i ka poe nmke ke hana ! ka mea a kakm e manao wale aku nei he' hiki ia lnkou, oiai ua pau ko la- i tou noonoo, Kai no o ka poe e'

vriiho r.,ri ka noonoo !loko o ko ilako'u poo ka poe h?kt ke hana ! |keKafci inea, fia.ka ua oJ loa aku ika ka hik! 3 ka poe mak ke, i hana i r.a mea, htki o!e i ka poe j ola kc hana. TJa Hke loa ia me! ka ole)o ae, e ke kanaka e walho! ana kona noonoo malka' iloko ! ona, ua emi iho k* hlki ias« ke hana mamua o ka mea ! pau loa iho la ka hlki f kona noonoo kc oni oini ua ir:ako ola. Alalla, o ni ae ana paha ka hiki 1 ka mra e ! iihanla ana o kona poo i k& pau|ku laau a poniuniu a pau ka ike ame ka iohe mamua o ke kanaku i hoopoino ole ia aku. Aole pela ka kakou ē ike nei, aka o ka mea i liooku'ila ke pop t a pouli loa kona no<;noo t aole ihiki iaia ke lawelawe hona iho, I aka na hai e lawelawe aku nona. ] Ua iike ke kanaka mc ke kuj kui aila. E a ana oia me ka maii kai i ka wa piha o ka ipukukui i j ka a|la, a i ka hele āna akvt o ka t aila e pau, e homimi sho ana | kona a ana a hiki loa aku i koiia | pio ana, ke oie e hoopiha iiou ia i ke kukui me ka aila. Pela no me ike kanaka, | Aole no e pau ioa ana na Ka- | naka i ka make i ka wa e hiki Imai ai o le»u. I Korineko 35:60155. Ke oleio aku nei au i keia e ! na hoahanau, aole e hiki i ka io | ame ke koko ke noho akii ma ke I aupuni o ke Akua; aole hoi ka ipalaho ma kahi palaho ole. Eia ■ hoi, ke hai aku nei au ia oukou I i ka mea pohihihi. Aole kakou a |pau e moe, e ano hōu ia mai no j kakou. Ma ke uekona, ma ka | amo ana no o ka maka ; % ke kanl i ana o ka pu; no ka mea, e kani io no ka pu, ae hoaia paiaho ole ia mai ka poe make, a e ano houia mai kakou a pau, No ka mea, e hookomo keia palaho i ka palaho ole, ame keia make i ka make oie e noho ai. A i ka wa e komo ai keia, palaho i ka palaho ole, ame keia make 1 ka make ole; aiaila e ko ai ka olelō i kakauia, Ua aleia ka make e ka lanakila. E ka make, auhea kou (hueio awa, e ka lua e auhea kou i lanakiia ana? | Be mea maopopo loa, ! ka | make'ana o ke kanaka pono 1 ame hewa a kanuia j e.moe īike'aha miiā"wl W lāua wahi 1 kamila ai e hiki I ka hoalftia ana. I mēa e maopopo lo ! aī'- keia mea, e heluhelu kakou ! ia Danlela 12:2. A e ala mai aua- ! nei na mea he nui e hiamoe ana iloko o ka lepo o ka honua; o kekahi poe t e ola lakou i ke ola mau loa, a o kekahi. poe 5 ka hillahila ame ka hoowahawaha i mau loa la. I .He lohe no kakou i ka olelo a ! kekahi poe t ka wa i make al o ' kekahi kanaka, aole oia 1 make, | aka ua pii aku la me ka Makua, Eia no kekahi poe iwaena o ka- ! kou i manaoio no i ke Akua, ke | olelo nei aole make o ke kanaka, | aka he loli o ke ola ana. Olelo | pu no ia poe, ina e mai ana ke- | kahi o lakou, aole no i mai ka | mea no a kakou e iko maka aku i ana ua mai mstoli a ua hele no hoi a nawaliwali, mau no lakou 1 ka olelo, aole i mai ia hoa kanaka. i Aole pololei o keia ke hookukuia me na olelo o ka palapala hemolele, no ka mea i kinohi 'loa ; no kau mai la o. lehova i ka hoopai make maluna o ka mea hoo- | ku'u i kana oieio. Kinohi 2:16-17, ; Kauoha mai la o lehova ke Akua ! i ke kanaka, i mai la, E ai waīe oe i ko keia lāau kela laau o ka mahinaai nei, aka, o ko ka laau | i ikea ai ka pono ame ka hewa, j mai ai iho oe ia mea; no ka niea, j i kou la e ai ai ia mea, he oiaio ; no q make oe. s. He nui hoi na wahi iloko o ka i palapaia hemolele e hoike mal ana ia kakou i ke kau o ka mai maluna o ke kanaka. Nolaila o ka olel<? ae aole mai o ke kanaka e mai ana, a pela hoi me ka olelo ae, aole i make ke kanaka i make, ua like no ia me ka olelo ae, he pololei ole na olelo o ka painpala hemolele e pili ana I ka mai ame ka make. Hai maopopo loa mal o lesu i iio keia mea e pili ana ī ka make; ma Homa 6:23, penei: No ka; mea, o ka uku no ka hewa he make ia; akā o ka haawina o ke Akua, o ke ola mau loa ia ma o: lesu Kristo la o ko kakou HakuJ Like iho la kela me ka olelo kau-1 lana a ko kakou mau kupuna e: olelo ai, O ka lohe ke <>la a o ke kull ka make. Ke oleio mal nei o loba a mako oia, e kali mallo ana oia a hiki mai kona hoololiia ana, Toba 14:14. Ina e make ke kanaka, e ola hou anet oia? O na la a pau o ko'u kaiia ana ka'u e kali ai, a hiki nmi ko'u manawa, O ka, unuhl pololel ana» oi& keia. a hlki mai ko'u hwlaliia ana. Like iho la keia me ka olelo ma I Korineta 15:53 e olelo ana, E hookomo keia palaho 1 ka palaho ole, ame keia make 1 ka rtiake ole e pono ai, oia hoi. ē hoelōliia ana na kino palūlv,.> c- ko ke Akua poe kanaka a 1 ka pa-| laho ole, aa kino make o lakou \ t na kiiio e make hou ol»' al