Ke Alakai o Hawaii, Volume I, Number 41, 7 February 1929 — HE MOOLELO KUPANAHA LOA NO WILAMAIKI HE KEIKI I HANAU KUPANAHA IA A HE ALOHA MAKUAHE NAAUAO LUA OLE ME KE KEIKIMAHINE O KA PUNAWAI KUPANAHA [ARTICLE]

HE MOOLELO KUPANAHA LOA NO WILAMAIKI

HE KEIKI I HANAU KUPANAHA IA

A HE ALOHA MAKUAHE NAAUAO LUA OLE

ME KE KEIKIMAHINE O KA PUNAWAI KUPANAHA

Wilama e'kau aku ai no ka hioku a holo bo kahi o ke kula ana e komo aku ai, •'Hoaumoe iho. Ia Jkeia. ma ia wahī ia pc> a ao, a ia la a po, a i kekahi la ae kau ma ka moku a holo no kahi o ke kuīa. I ka Wilamaiki ka-a ana malniia o ka moku, ike aku la kela he'poe *no tnaf~xī a o, nolaila aoie ona hoa kamailio pu olnna o ka moku no kekahi manawa a hiki i ka hoowalaau ana mai ō kekahl o kona inau hoa al o ke pakaukau hookahi,, He ekolu oi nei mau hoa ai o koiia pakaukau, he elua keikikane a hookahi kelkimahifte; a o ke keiklmahine nae kai me'o loa mai iaia nei ho ka ike maī paha hoi i ko ia'nei ui, nolala hoopipili loa mai la oia ia Wilimaikl, Aoie nae he makemake i ka hoopipili mai o keia keikimahlne iaia, aka nae, mahine, Aole ko Wilamalki he hoowahawaha i kela opio wahlne oia! he ui no ia i like iio me kona ui. a iie hoohaahaa no hoi elike no me kona hoohaahaa, aka āole kona manao maluna o na keikimahine aka s aia kona manao mii i na.haawma ana e haawiiia mai ana iaia e hlki aku ai I ke kula. Aka mamuli o kahoopipili loa o keia keikimahine ia Wilamaiki, a mamuli o ka ike o Wilamaik aole he hooha mai o kela Keikimahine, oiai no nae t kinohi loa īa lakou maluna o ka papa alna, ma ka Wilamaiki nana aku, me he mea la e me'o mai ana oia iaia nei, nolaila ulu iki ka manao hoowahawaha lloko o Wilamaiki nona, aka, mahope o ko lajja kamaaina loa ana kekahi i kekahi, ike iho la o Wilimaiki, aole ka keia he keikimahine me'o l kane, nolaila, pili mau iho laua iluna o ka moku, a pau Iho la ko Wilamaiki mehameha ana, 0 ka mea kamehai loa eia ka e hele ana no hoi keia keiki mahine i ke kula a Wilamaiki e hele ana, nolaila aole o laua nei pilikia loa ke hiki aku i kahi o ke kula oiai alua iho la laua i kamaama kekahi i kekahi a o ka mea i oi loa aku ai ka pono akahi makahiki o keia keikimahine i hele mua ai i keia kula, a i hoi oia i ka hoomaha a ke hoi hou nei i ke kula no ka lua o ka makahiki, nolaila loaa ko WHamaiki kamaaina o kahi maiihini ana e hele nei i ke kula. » I ka ike ana o ke keiKimahine e heie ana o Wilamaiki i ke kūla hookahi me ia. ninau mai la oia s "Ua hēle mu? no anei oe i kekahi kula nui mamua?" Hai aku la o Wilamaiki, "O ka makamua loa keia o ko'u hele ana i kekahi kula nui," V Olelo mai ia ke keikimahine iaia. "He pilikia na keiki hoū akahi no a komo iloko o na kula nui o keia ano." Ninau aku la o Wilamaiki, "Heaha hoi ka pilikia?" Olelo mai 3a kela, "Aole he pilikia maoli, aka,_ he hana ino >a e na kamalii kula mua, a ina ke keiki mahhini e hoao ana e hoike i kona ano kuokoa a kue paha i na mea e hanaia mai ana mai«na~omt, e oi loa mai ana kona hana ino ia mai. Hookahi wale no pono iaia o ka noho malie a hookuu aku i kela poe keiki e hana mai i ka lakou mea e makemake ai maluna ona. 1 kela makahiki aku nei, hookahi keiki o ko makou kula i make mamuli o keia hana Ino o na haumana mua, a p kona mea i pilikia ai, n.amuli no'ia 0 kona hoao mai e kue a e paio 1 na hana a na haumana mua i makemake ai e iiana aku maluna ona. No ka manao no hoi paha o kela keiki he ikaika oia, nolaiia i ka hoohana ia ana aku o kekahi mau hana uialima oim a ku ole i kona īnakemakē, hooinaka mai 3a oia e kue i na haumana kakaikahi i hana aku i ka hana maluna ona. a i ka ike ana o na haumana e ae i kona kue, pauapau maila lakoU maluna ona. a pela kona lele mau ia ana a kua pilikia maoli oiā a he "iaa la waie no mahope mai make oia " KiUou iki iho la'ko Wiiimāiki poo ilaio a mahope ea ae ia oia a ī aku la 1 ke keikimahine."Kupanaha maoli hoi ha ka oukou kuia" ' j Aole ! pau ]

, Mahope o kona nana ana i o » ia net ltft tke ole i 'kekahi kanaka, hele mai la oīa ma ko ia iiei wahi t pct- ana. I ka ike ana o Meleana i na helehelena 0 ka waiiine e hele mai ana. hoomaopopo loa iho la oia aole he waliine o ko lakou wahi i like me.keia. Ike pu aku 2a keia 4 ka-ai-paiena oie a keia v:ahmrr Aole ana wahine ui i ike ai e Uke me kela mamua. laia nei nae e mahalo ana ī Ma ui o ka wahine, ke pii pu ae la ka H-a o kona ili me ka makau no kona loaa pono mai i ka wahine. Aole e hikl īaia ke ,holo. no ka mea. ina no oia e holo ar.a. e ike ia, ana no oia. Kolalla, noho malie no oia a hiki wale 1 ke ku ana o ka wahine imua o kona alo. I ke ku ana o ka wahine imua oi nei s nana poito mai la oia me ka mino aka ana mai ' iaia neī. rTnnom, "ua piaa loa o Meleana i ka makau, aka ; mahope o kona ike ana aku i ka mino aka mai o ka wahine, emi , —iho-la- -kona- ano makau. -Aoie nae hiki iaia ke ekemu iki aku imua o ka wahine. O kai nei 0 ke kienenei ilalo a o ka ka wahine no 3ioi o ke ku iluna me ke kukai olelo ole mawaena o laua. A hala he manawa pokōle a laua nei i nana aku ai kekahi i kekahi, me he mea la he ao i uhi ae maniua o Meleana. o ka pouli ae la no ia o kona mau maka no ka ma:nawa pokole, a 1 ka mao ana ae ; ua nalowale aku ka wahine. Pahaohao loa iho la ko Meleana noonoo i keia wahine kupanaha ana i ike ai me kona nalowale hikiwawe loa ana. Hoi awiwi aku ia o Meleana i ka hale a kahea aku ia ia Wilama, a hai aku ia i kana mea i ike ai. Noho iho ia laua noonoo, aole nae he wahi mea hiki ia laua ke wehewehe i keia mea pohihihi. Lilo keia he mea nui loa na rm wahi elemakule e noonoo nūi ioa ai. Hoomau iho la o Meleana i ka hele mau i ka . mala pua o ka punawai e holoholo ai no ka iini e ike hou i ka wahine, a malia' paha hoi o loaa he kuka kamailio ana aiawaena o laua, eia nāe aole he ike hou ia o ua wahine nei a hiki wale i ko Meleana molowa ana i ka hele malaila. O kahi elemakule no ka mea heie mau mahope mai i kela a me keia man&wa e mahiai a ; i ka nahelehele o ka mala pua. Aole wahi mea ano hou o ko laua nei wahi, koe wale no o ka hele mai o ke kauka e ike ia laua i kela a me keia manawa. Maanei e waiho iki ka'kou i na makua o Wilamaiki e maiama ana i ko lakou wahi, a e huii ae hoi kakou no Wilamaiki, oiai oia maluna o ke kaaaln i ka po mua loa o kona haalele ana i ko lakou home a me kona mau makua. Ia Wilimaiki e lola ana iluna 0 kona wahi "mde iluna o ke kaa ahi, a hala paha ka waenakonu po loaa iho'la ka pili i koha mau maka, a hiolanl aku la oia me Niolopua, a i hoala maoli mai kona no ka mea, ua moe lōa o Wilamaiki a ua hiki mai ka manawa aina kakahiaka. Ala ae la no ke keiki Wilamaiki a hoomakaukau :no ka aina kakahiaka.; MainuU o kona ai ole ana i ke ahiāhi mamua iho pololi loa iho la oia a ono mai la kona puu 1 ka, ai, a ai iho la oia i kekahi o kana mau mm ana 1 paa mai a! mai ka hale mai. . A pau no hoi ka ai ana a ke kahunapule, noho pu iho la no hoi laua e kamailio, no ka mea ua oi aku ka makemāke o ke kahunapule ia Wilamaiki 'mamua o kekahl o kela poe, no ka inea he poe puhi paka wale no lakou a koe mi wahine. Aole oia wale, aka, aole he makemake o ke kahunapule 1 keia poe no ka mea e kuamuamu mau ana lakou, a he hoowahawaha na pepeiao o ke kahunapule i ka lohe mau i ke kuamuamu aai» ia o ka inoa o ke Akua Aole no a lau.i nei mau nu.. Ano nui o ia la a o kc kam.ii iio ana. Ano like no ku lau.i mau olelo o ia la me ko aP. Hi.iiiiua iho. J fca po iho, ka aku k-- k.rjh~ hl 1 k« hale hoolulu o kahi a