Ke Alakai o Hawaii, Volume I, Number 47, 21 March 1929 — HE MOOLELO KUPANAHA LOA NO WALAMAIKI HE KEIKI I HANAU KUPANAHA IA HE NAAUAO LUA OLE A HE ALOHA MAKUA ME KE KEIKIMAHINE O KA PUNAWAI KUPANAHA [ARTICLE]

HE MOOLELO KUPANAHA LOA NO WALAMAIKI

HE KEIKI I HANAU KUPANAHA IA

HE NAAUAO LUA OLE A HE ALOHA MAKUA

ME KE KEIKIMAHINE O KA PUNAWAI KUPANAHA

i n - V-.. r - . f K r ' . ' V īama.ki i c,ke a, , M,3 H'le. aka, £,c;c r. ; .. a jKf ;+: iiek', v ka i_A hK'.u .. ko lak'.n ir.ai ha'.e ku)a, a e r.-. kurr.u < >„tv„ s>:t ole.a KO:-L >de ma: r Ei.as r.o a<„ keh h'uke E;r.a 1 k*js. al ■■ . };u Ba. bala, c;Si liio io& iiv, .a buk» i mea nui loa iala, & t hwlile n?.&i ana oiī. i kf k.,L, (i; panj o kona m*nav-a hoi'ho>- i ks heluhelu i ka Ba*b~ ;•, I ko iaua nt-l hu. :ma i ke.i, la rnair.ua iho o ku .a :.oEC' e , ke kula, ua akj uo ns ka a , "Hi keu ko"u !ke u. o«. «,■ kcid n ihlna i iuJo :.ka J : . ■*. e ka^ho^ v, JU wa3e ae ; ke. l. ke īa Onaima'i ia :ho r.-:i ix-.ha oe' a i ole ua polna ia paha oe i kekahl o kou rna a ;:okc rie! e ke kula." Mino ak& Iki n\bl:, k.-na. loha a pane mal "Ir a u heva, ko'u inaalo o'*. t *ke mai 2.1 oe ia'a I ir'. r * mahina i hala iho ia, aln 'īp o o f - rri&i ke kumu o kela no ka mea, * nau I walaau aia, : ku mea e pili ana I ka i hele ai au e kuai "i Bo!bfJa na'u, a ī ko'a hoom&k;- e heluhelu J k°;a huke, c.r.: 3s> ke'u rr:&~ kemake ; ka i ko'u wa hoopaa jh< o':«.- a liooUlō' iho īa au i ;<-k?) v ! har>;>nui 0 ia manawa ; •> \ -x w Bai6ala/ J Ninau 'hou maj 3a o VnH>r. "Alaila. ke - - - «iaie i pane ma! ai, "eir, "" ke hooikuika m&ū na, 1 ka hoopaa ana i ko'u i?ia . |Uina, & o & mea e ike nei 1 keia nv*\> ipnhina, oia ka oi ae o ka hikiwawe o ka paa ana o ka'u n.au haawina, aole hoi e hke ine mainua ka hookuanui. Me ka hana nui loa e paanaau ai ka'u mau haawina i ka wa, mamua, aka hoi, i keia w.au n.ahiiiA inai Ia t aok hoi pela, aka ,ua maalahi ae ia '' "Pehea, ke hele mau neī no paha ee i na hana lealea o ke • kula?" i ninau mal ai o Wilamaiki, "Aole 0"u hele nui iho oei 1 na hana hoohauoK a ke kula nei. ?kolu wale no paha a'o hele ana. i koi ia mai nap au e na kaikamahine- hoaioha o'u Ua ano pau ko'u makemake e hele ia mau mea 1 keia wa. I ko'u hoomaka ana e heluhelu i keia bu£e o ka Baibala, hoomaka mai ko'u hoopailua i kela mau mea, Manao au he hoopau nianawa ka hele i keia mau lealea. Ua oi aku ka pono e noho e hoopaa i ka haawina a e heluhelu i ky, Baibala mamua o ka hele ana ia u.hu mea hoopau manawa « hon) a.ī hewa wale i na maka." "Ke ano like mai la oe me a'u, a e hoohenekene ia mai ana paha oe e kou mau hoālohn." "Ua hala ia mau la. I kinohi loa piha koke mai ko'u lumi i na hoa kwia 'kajualliw,tii;;ir hoolei mai—ana imua 'o'u i na Munau like ole he lehulelm wale e pili ana i kela loli ano e o ka-u mau hana, a hoomamao aria mai la lakou īpai ame ko'u ike ole ia ī na hana lealea a hoohauoli o kp kuiai I ko lakou ike ana ia'u e heluhelu ana i ka Baibala, noke nui loa mai lakou i ka hoohenehene iau me ka i mai, owau ka ka mikanele nui 0 keia halekula, a he pono ka e hoolilo :ia au 1 kahunapule no - kakou. Ua ano nawaliwali no au 1 kinohi, aka, hoomanaVanuī nn au; a i keia wa, ua pau ko lakou kamailio ana mai la'u no ka mea. e pili ana i ka Baibala. M "Pomaikai maoli oe i kou haawi pio oie ana i kela mau hoaloha ou. I mat nei oe i kr ano maalahi iki o kau hoopaa ana i kau mau haawina mahopf mai nei o k(-u houmaka ana r helu helu i ka Baibala Aole h* hoike e hoike mai ana '.a no i. i ka <■ k;i Balbalft ,w "Ae, ke lioeia nei au : keia walwai ; !>'>« i. inai ia'n n:a, ka. ■ heluhelu fir ; a ka Baibals " ''Maopop-o nnel ia oe kf k ! .:?r.u

■ 'i '• kau iioopaa . s■-..•• !<-pe i?:o u k'>u . . . ; ka Baibaīa 9 " "A- • . a :i"i>opo loa ia'u, Ii • -r •? ftle no ko'u, mac k& noonoo i ka 3.!.r na mea a'u : ; ka wa ma- ; meā lealea a h r « 1.. s,*i. , . , ,"-ska. n& pepelao arr,'* kw ... . pu no hoS " ' Ac, *;a Lopena a ke Akua, he upaka » k.t opaia, i loaa ka luxtu oo na tnta waiwai nui e kon.o :r..t, i,ookuonoono fho jok , i-. vi Pomaikai maoi: ou, ji. kc ike ia aku I'a ku n-:. <• lu poinaikai, Mai l.ooiii. i >.c.u pomaikai i loaa ia ot, ak« /;oojnau aku i ka iitlufi< i ka Baiba!ft, nf« ka li.en, i,' iiiwj»r.u ;& no m īw-h upaa e ai.it i kana mau ao ana xi.u.. u mai ia oe &ku « i&=tc, a: r:e:fe pomaskai h keliai'ii u kou iiiāu iiOā kru*a." "He moe uhane palaualeio loa keia au e oielo hope mai la e p;ii ana ; ka ioaa aku o keia pomaikai i kekahi o ko'u mau hoa kuia ma; .a'u aku, no ka mea, aole hookah: o lakou mea makeiaake- . kt.a b«ke. I ka wa e koma iiiiti ai ko'u mau hoa kula a ike ua hamama ka'u Baibala a e Lūuhelu ana au ia huke, o ke pelu aka ia no ia o ia hoaioiia me ka olelo mai, 'gbod bye mikanele.', Nel&ila, pehea oe e manao ai" e 1110 ana keia buke i mea maktrr.dke ia e kekahi o ko"u mau hoaloha?" "Ua ike anei oe i ka mea nana e iioouiu iiti i ji& m.ea kanu nani oioko nti u Ku kakou pa kuia tif.i ? Ae; ua ji». HU )» notr- - ■ r - . • - * i !sp - . nooK&hekahe w&L/ *' .....o lioi paha, no ka mea f na e hookahe i ka wai a UiU iiiAi iiA mea icanu.. "Ua kunihewa ia manao ana ou pela.Aoie no ka niea nana e hookanekalK. . ka' v.ai, alaila nana oia Uio ia ka mea nana i hoouiu i keia mau mea kanu." " He hookahe wai waie no k kana a o ke Akua ka mea nana e hoouiu." . k "Pehea oe i i.vC ai na ke Akua e hoouiu ne; i Keia mau rftea kanu oiai aoie ike ia &ku o ke Akua e hana mai- ana i kekahi mea e ike ia ai ka poiolel o/leau e oieio mai nei?" "He oiaio no ia ?u e oleio ittai ia aole ike ia o ke Akua.e.hana maoii mai ana me kona maū lima e mki ai i na maka o ke kanaka ke xi-ce niaka aku i Kftaa mau iima i ka hana mai. AiS ioihi aku kau heluheiu'ana i ka Baibaia e ike no oe he uhaāe ke Akua, he mea ike ole ia me ka maka; aia no Oia a makemake e hoike mai iaia iho i kekahi mea, alaila oia ike ia; aka, aole makemake o ke Akua e hoike mai iaia i kekahi kanaka o make auanei ia kanaka. E nana kaua i ka la, Nawai ia i.hana?'" "Ma ka'u heluheiu ana i ka makima 1 o Kmohi ike au na ke Aku'ā i hana'ia mea." "Poloiei kau heluhelu ana; a nawai i hana mai ka wai?" "Ma ia mokuna hookahi 'no, haiia fsai na ke Akua no ia mea I hana." "Poiolei hou no kau heiuheiu ana; a nawai hoi i hana ke kanaka?" ,; Na ke Akua no." "Pololei hou no. Ina na ke Akua na mea apau i hana. alaila nawai e hooulu n>M i keia tnau mea ulu apau o ka hon.ua nei?" "Ke ike aku la au na ke Akua ( a o ke kanaka e hookahe ana i ka wai, ka la e hoomehana ana i Ka ien.3 ame ka wai e hooma-u ana i ka lepo, he mau akena wale no iakou no ke Akua." "Pololei mal la oe ma keia pai)e naauao , n " "Ke nui loa mai la ko'u makemake i ka Ba'iba!a mamuli o keia kamaillo pokole a kaua. Ua akamai maoll paha oe 1 na mea oloko o ka Baibala. Aole anei e hiki ia oe ke kula mai ia'u i na mea oloko o ka Baibala." ; '0 k« Uhant- nn nke Akua ke kumu-oi aku a oia no kau kumu e pono aS." "Oielo mai iiei hoi oe he mea ike ole ia ke Akua, a īna oia e hoike mai ana' iaia Lho ia'u, he make ko'u hopena,"

A <. r 'i' i |yk , . k-> - " «- .-'i'". iH«i« j»Tt fw f»uli ?».n*-i. s fHfi '« s-.'»Kua .t.'i i?i " f ■ • ' ■ , I nanf 1«* "PcJw* 0 iMf iTU Hflr. i:o kua au * T'. rf <* I homr 5 makemake oe Kh»a ia « loaa H lft dC>" O i-u: iio JiOJ 3 n& ; O'U." . > ' "PHa no hCjP mf-a koku'i a ka -tmßT>f iiole ia e B,o? ke noi airu 0€ i Jcou ppi B|fcfcua, no aole la w6a la 'm'ea Vhanr liemolelē", aka aia la 1 kr Akua. jjf>Ja.lla',*f fcfe Afeaa no of e noi al no TThan* Kemolele " h ' * "Ke poh!htKl ftel ao \ keia mea oiai tsa det<J fftaī 'iiel oe aole Ike ihalea is o & '&fctsā a pehea Iho la e hiki &i $*u ke īrui xne ia a no! aku no' k&a leokua o ka ka Uhaiie * "Ke makcynliS'e oe e not 1 ktkahf mea i 'Kofa makaakane, e olelo ana o# e ku« papa aioha, he fc?i%eMak* au i paa kamaa rro'u MtT ua pan ka pono 0 keia mau * J |>aa kamaa a'u e komo n?i, rlts 1o m»i kou papa ua pofi& !de loaa 'ia ne ka paa kamaa, eUWaI ansf o)a i paa kamaa nnu Fela no ,J ho! me ke noi ana i kf "Akfha O ke nnl ana 1 ke Akua, ta£"*#pa'la !a H«» i>ule, A e like no hōl'Trte kou hoopuka ana 1 ka inoa 'wlna i kay noi ana i ka na& f kou mi« kuakane, pela «e £ hoopuka āe al i ka īnoa © fcou Papa ma ka lani. Aole nae oe % olelo aku e Papa ma ka aka, e oleio ae oe penei i ka« hotfmaka ana i ka pule, oia hol 1W noi I ka Makua Lani; 'E kuu Makua 3Joko o ka lani, a J ole «Hhioopuka maol' ae no oe i konr%oa ; oia hoi o lehova, a hooaiaka aku nr> oe i ke kamailio ana rhe he mea la aia oia d kdu alo kshf 5 ku mai ai'* ' * _ "Hauoli lōalnaoii s u 1 kō'\i hul ana me oe l*ke)3 la a ( loaf> la'u keia mau ana, nō ka mea, ke no ke kula t ka la apope ( 'o Wu hol Iho la no ia i ko makou home, a ina aole keia»hui atta 'Bio Ka o kauft ina ua $oi aku la rm an m* ka h«*"'/V < U- 4**,- he&i*! i sa mahalo nui IoSt"T Kona hoāloha ia Wilamaiki-me ka oWo ana mai, he hauoii nul loa kona ina aole oia e hoi koke ana no ko lakou home, no ka mea, he iini nui loa kona i keia wa e hoomahuahua koke ia kona ike no kekahi mau mea aku I koe e pili ana i keia buke hoū 1 ioaa iala a e lke pu hoi I kekahl mau mea hou aku e pHi ana t ke Akua !ca mea naiiata buke lamaiki mai. Hoi aku la o Miss Hale no kona luml a hoi no hoi 0 Wilamaiki tio kona lumi. AOLE ī PAU *-■ -- i. ,• -*