Ke Alakai o Hawaii, Volume I, Number 49, 4 April 1929 — HELUHELU IA KA LEKA A KE KIAAINA HOIKE I KA POMAIKAI O KA LEHULEHU I NA HOOKELE NAAUAO KOI E HOOHOLOIA NA PILA A PAU O KA OIHANA HOONAAUAO [ARTICLE]

HELUHELU IA KA LEKA A KE KIAAINA

HOIKE I KA POMAIKAI O KA LEHULEHU I NA HOOKELE NAAUAO

KOI E HOOHOLOIA NA PILA A PAU O KA OIHANA HOONAAUAO

'Ko' rr:ti.uia> PALAHALAHA K*A NAAIAO O ke a'o la o na kamalil 11011 loa Iloko o na kula aupunl kekahl mea nana e hoopau ae i kekahi mau pohihihi e ku mal nei mamuli o na kula o m lahui e, a he pono e apoia la mea e na kuia aupuni. He kokua au i ka manao e hoohuila ke Kula A'o Kumu me ke Kula Nui o Hawaii malalo o na manao huki like. He mau kumu maikal no ke koi mai .nei. no ka hoomauia ana aku o ka hapanul 0 na hooponopono ana o ke kula kumu malalo o ka papa hoonaauae. Ūa oi aku ke kula kumu mamua o „ka mea hiki i na hale ke hana nona, a i ka haalele ana iho o ke kula kumu i keia mau hale e lilo ana lakou no na kula iho. KOMIKINA HOME HAWAII Ua hoonipaaia ka hana o na Home Hawaii a ua lawa pono hoi ke daia. Ua aponoia ka hoopalahalahaia ana aku o keia hana no ka hoonoho ana i ko kakou poe kanaka iluna o na aina maialo o na kumu maikai ioa e ke kakauolelo, ka ahaolelo o Ame-rika-Hui-Puia ame ka Peresidena me kekahi leo kue ole. Aia na Home hookuonoono nunui ma ame Hoolehua ma ka mokupuni o Molokai a me Keaukaha, Hawaii. O ka poe home hookuonoono o Hoolehua, ka poe e kanu hala kahiki nei. ua loaa ka lakou aelike maikai me ka Hui Hana Kini Mea Ai Libby, MeNeiU & Libby. E oki ana ka lakou oo hala i keia makahiki. . He mea hoohauolī nul mai i ka manao ka ike ana aku i ka heiuna o ka poe home hookuonoono e lawelawe ana me ka holomua i na hana o ka lakou mau 1 mala hala maiaio o ke alakai ana a ka poe i a o la ī ka hana mahiai. | Ke hoao nei na hui māwaho ae |o ke aupuni i ke kupono o na | aina malalo o 400 kapuai kiekie ma ka mokupuni o Molokai e kupono ana no ke kanu hala. Ua anai iho nel ke komikina home i kekahi mau apana hou he 85 ma Hoolehua. Ua hoomahuahuaia ae ka' wai no na pono |o na home ma o ka malamaia l ana la o ka wai kuahiwL Ua hoomakaia ka hoopii e iawe i ka aina lokp wai o Meyer. E loaa ana he luawai maikai no ka hoahu ana i ka wai ke kaa mai keia aina malalo o ke aupuni. E waiwai ana ka hoonuiia ana ae 0 na aina ululāau e hoomaluia no ka pono wai o ka mokupiaii holookoa. 1 Eia ke nee mua nei ke ana no ka pono wāi o na home ma Nanakuli, Oahu a e wehe kokela aku ana ia mau home no na Hawaii e makemake; :.na i mau apana aina hale aole e oi aku mamua o elua a i ole ia ekolu eka. O ka me'a i ikela, he holomua |ka home hookuonoono ma Hai wan ina e hoohana na akena auipuni na, lakou e alakai ana na hana. me ke akahele. Aole no |i ike maopopo ia ka liolomua o na Home Hawaii, aole no hoi ia i awiwi, aka mailoko mai o 103 poe i lawe, i na home he elua wale no i liaakle i ka aina. lleokahi i laweia e kekahi mea i makaukau e lawe i na aie o ka aixaa ame ka aina. O kekahi e lilo aku ana no paha ia ma keia hope koke iho. . Ke hoike mai nei keia poe ma~ hiai 1 na hoiomua like oie. Ua hookoia ka iini e ka ika'i ae I na ohanauiiaiioko mai o na haluka loloa & e hookahua i mau home kuokoa no lakou. lloko o na auna Hoine Hawaii mahiai ma Molokai aia he 121 ohana no lakou ka heluna kanaka q 800 poe kanaka. He 230 poe home o hookahl eka pakalii i weheia a he 1087 ka heluna kanaka malaila. Na Aeiike Mahi ko He pono e hoomanao aku ia oukou i na mea i h&naia e piii ana i na aeiike kanu ko mawaena o ka poe home hookuouoono anie na hui wiii ko i na makahiki i hala &ku la ma e ke a'o & ka kanu ko. Va lke maopopo ia ka waiwa l i % ka mokupuni o K*ugi lolau aku hei iua U

o Hawail, ma na apana n Kohaia ame Hiio. Ma Keaiia a,me,Kapaa kc kuai nel na j»6e home hookuono-r.r-.-j i ko ko I ka Hui Ma~ o n)a];Uf) o elua ane aeu«e. Ma kekaiii aelike he kual iri.it hnl J Y(" Iko ma na k'.mn ■ <, » :< :I;I k* k»j)ta kopna f:<><> l'.i'n M!il:.īo }lo! O k*»k:t)li he 70 pa keneka ke loaa 1. ka nu;a ] home hookuonoono o na loaa a | j>«u o ka hoo]a.*Ai!a ana | r<ti hnnWo a, pnu. Ma'alo o ko)a rl:sn na k:x mf:a home hoonuonoono no e uku na hoolllo j apau o ka mahi ana 1 kt: ku. 'He' 54. (. ke kona ka oi ae e i k-i n\".ri maialo n keia mamua o ka mea malalo o ka aelike mua. Ke hana nei ka hul a maalahl iki ae ka hoolako ana i ka poe malalo o ka aellke elua me ke <lala a he nul ka poe e l&we nei i keia aellke I keia wa. RJa ka apana o Kohala, malalo 0 ka aelike hpu 1 hanaia mawaena o ka poehome hookuonoono ame na e pSH ana i na oo ko a pau «līBwnaka ana me ke oo ko o ka 1928, oiai no he $2.50 ka emi lho i loaa i ka huimahiko ho ke kona kopaa hoofehl mamua o ka mea i loaa ia iakoii i ka makahiki mamua lho, eia nae tia loaa i ka poe home hookuonoono he $5.50 ka 01 aku i ke oo ko o ka 1928 mamua o ko ka 1927. Malalo o ka aelike hou i hanaia mawaena o ka Mahlko o Laupahoehoe ame ka poe home hookuonoOno e pili ana i na oo ko apau e hoomaka ana me ke oo ko o ka 1928, ua loaa 1 ka poe home hookuonoono he 25 keneka oi ae no ke kona ko hookahl no ia oo ko mamua o ka mea i loaa ia lakou i ke oo ko o ka 192 1 /, wa iike hoi ia me $2.25 no ke kona kopaa hookaht He%)kua na hana o ha poe mahiai kuokoa malalo o ke keena o ka loea kanu ko i ka hana 0 ke kuīa e hoomaamaalea nei 1 iia hauamana ma ka oihana mahiai ma o ka loaa o ka ike he loaa ka puka maikai i ke kanaka i a'o ia i ka maialkp a e aa ana hoi e lawelav?ig"i na hana o kona aina ponoi iho, Ua lawa loa ka aina iloko o keia mau apana e hiki loa ai i kekahi kanaka home hookuonoono kuokoa e kukulu ai i home nona a loaa laia ke kuokoa io ka ilni hoi o na kanaka Amerika olaio. He manaolana ko'u e pau āna na aina home hookuonoono o keia mau apana malalo o k& mahi ana a na kanaka mahiai opio e mahi ana I ko lakuo mau aina ponoi iho. He holke ke kulana holomua o ka hana home hookuonoono o ka HalewiH o Waiakea he hiki no ke iaweiaweia a holomua ka hana home hookuonoono kuikahi. ... Ka Lawelawe Oihana Aina Aupuni O ka hoike a ke komikina o na aina aupuni no na mahina 18 waie no ia i kaa hope aku, oial ua hoololMa ka manawa e hoike ai ma o kona pau ana i ka hope o ka makahiki i waena o ka makahiki aole hoi i ka pau ana o ka makahiki. O na loaa o ke keena no na mahina 18, he $1,144,968, a ua ano kulike no ia me ka huina loaa o na makahiki elua mamua aku. I ka la SQ o lune, 1928, he 770 ka nui o na hoolimalima maa mau e ky Mia, no lakou ka huina aina 0 610,173 mau eka, a he $567,256 hoi ko lakou inau loaa hoolimalima. I na mahina 18. he 115 mau hoolimaiima hou maa mau ame ekoiu laikini I hoopukaia, e hooiimaiima ana i na eka he 152,088 me na loaa he $86,700 o ka inakahiki, o na ena he 59,419 e .paa la ana e Parker malalo o eiwa maa hoohmalima like oie, no lakou i» loaa hw Umalima o $13,020, ua hoolahaia no ka hooliualima aku iloko o 1» apana like ole me na uku hoomaka o 515,619, ua iilo lakou no $36,066, a kokoke hoi e papakolu iho i ka uku hoolimalima mua. He umi o ia mau hooiimalima hou i iilo ia Parker a he-eiwa i kekahi poe okoa aku. He $223.417.17 ka huina i haawiia i ke komikina home Hawaii i na maMna he 18. O-ka huina nui i haawiia i ke komikina home Hawaii mai kona hookumuia ana i lulai 9, 1921, he $986,887.43 ia. He mau apana kukulu hale kakaikahi .wale no kaī kuai ia, oiai ua hooiawa maa la no na koi iliaika ana i nmu kahua kukulu home,. He !T aia apana aina hale i kuai ia, no lakou ka huina 0 34 eka, m 131 355 m ka uku Uiiii, a he 10 maa a*>ana 1 kuai ia ma ke kuike, Aole hookomo o ke Akua i kekahi uhane o ke ahi ke oīe he gula Hoko ona. O ka uani wale m kā nu-« hik\ ōle i ke su 0 ka maaawa ke hsna uio a uiupa. iHo,