Ke Alakai o Hawaii, Volume I, Number 50, 11 April 1929 — HELUHELU IA KA LEKA A KE KIAAINA HOIKE I KA POMAIKAI O KA LEHULEHU I NA HOOKELE NAAUAO KOI E HOOHOLOIA NA PILA A PAU O KA OIHANA HOONAAUAO [ARTICLE]

HELUHELU IA KA LEKA A KE KIAAINA

HOIKE I KA POMAIKAI O KA LEHULEHU I NA HOOKELE NAAUAO

KOI E HOOHOLOIA NA PILA A PAU O KA OIHANA HOONAAUAO

(Hoomaula) . I PALAHALAHA KA NAAUAO ! ' Aolo i weheia kekahl mau ai- : na home hookuonoono liou, aka, |he 42 mau j wehe mua | ia I haawiia I fca poe makemake ; <t noho ma.ia rno.u asna. Ke hoike nel na puke o Vj- koena aina, 'mai ka m&k:.V;;k! 1892 a hiki i |koia 1h he 4151 ka nul. o na apaha aina, iwlakon na f-ka hc i 115,800 i haa'»v!ia i ka poo home | I)ookuon r >ono 29f57 o keia mau apana ua loaa na palapala kila, he 88,375 ka nui o na eka. o ia mau aina. 735 mau apana e hookuonoonoia nei, no lakou ka nu! oe 15.825 eka 487 mau apana i ' kupono no ica noōKuonoono ia waiho v.-«]p r>f! Oka haparmi 0 keip !'".pu f-paaa he .kupono' i ka hanai holohoiona a he 11,688 ?ka ka irai o ia maii aina. Ma ! kp ndi a kfe klaain&, ua hoonoj |honph6 iho la ka hma nui o na ! aina aupuni iio ka manawa mua ! 3oa 'i papia kuhikuhi o keia mau ! aina home hookuonoono apau e ' hoike ana i n'a "aina i kuai ia • mala,lo o na kuhikuhi a ke ka- | nawai e pili ana i na kanaka o jna aina e ame na hui nunui, a pela hoi me na aina t kual ia |,me ke ke'āke'a ole ia;, Aia friīS;; mau mea iloko o ka. holke a ka ' luna n ona aina aupuni, 1 82 mau kauoha mana hooko 1 iioopukaia e ke kiaaina e hookaawale ana i;. 3844 mau eka aI ina no ha makomake o ka lehulehu a h'e 421 eka 1 lioihoi hou ia. Ewahi mau 'ilanui home hookuonoono 'i pau'i ka hanaia no lakou. na hoolilo i hiki aku i ka $76,508, a elima mau alanul hou : e hanaia nei no lakou aku na ' hoolilo he $1t5.146. | Iloko o na makahiki he liml i kaa hope aku la ua hoomana na ole mi ke ano hoaie mai ka wainona laula mai | he $878,423 no na hana like ole a e ukuia niai ana mao ke kuai I ia ana o na aina aupuni. Ua pau pono keia mau hana apau i ka 'hanaia me na dala. he $724,178 mai na pila haawina like mai a he $84,S95eia ke hoopauia nei, Iloko ona mahina 18'I hala | āku lai he i uku hQU la ! iloko o ka waihona laula no kela | mau aie; o ka huiiia nui i &le ia m'ai ka waihona laula mai i; keia wa he $363,059,, ke hiii pu ia mē ke koena elala o ke alanui o Waimanalo 1 uku oleia mai . Pau ka Paka Laliul o Hawaii Ua loaa he 11,609 mau eka no ka hoolawa pono ana i ka makemake o ke aupuni no' ka mea e pili ana i ka aoao ma Haleakala : o ka Paka Lahui o. Hawaii a ua haawiia. ka palapala kuāl ka aina holookoa i ke auptfni 'fedelala. He hopko ana 'ikeia i ka makemake o ke kanawai o ka ahāolelo makua 1 hookaawale ai i ka Paka Lahui o Hawaii. No ka manawa mua loa mahope iho o ka holo ana o kela kanawai ua hiki ke olelo ae ua pau pono na hana no ka paka lahui. Ke ana ana i lea Aina O ka hana e pili ana i na palapala aina o na mokupuni apau o keia pae aina a ke keena ana | aifta o Ameiika, e hul pu ana me 1 ko ke kelikole, ke kokoke loa aku | nei ia e pau. Ua pau na hana a ' j pau o waho a koe ka mokupuni*' j o Oahu hei, a o kona palapala ! j aina mua hoi, ke hooponopono ! jihoūia nei ia i maikai ai. Ua oi | aku ka waiwai i loaa mai mai keia hana mai mamua o na hooiiio mamuli o ka waiwai nui e loaa ana no na pono hookahekahe wai.

K<* mal nei ka hana ana | honuh noko o Hawaii nei i na | e ioaa m! ana mai na kanaka loea o ke aupunl ' i loaa n.ai i ke keiikole me nā hoolilo 1 illi 1 loa. Oka hana Hke ana eJike iho la me keia ua hoohe mau dala nui launa oīp. rfja»nua o ka hoala maoli ana a,«* 0 t<p l kr-ena olhana J?iha nona īiuna. e hana keia hana. K.« ana ana no ka Waf. O k<- ana zr.ii i na kai ame nn. p h'ina likeia nei, mawaho ae o ka hoakoakoa ana 1 na ik<* e piu ana 1 na wai e kahe ana ma na kahawai a pela aku„ ua hoo.'nuu ;a i.u:;u i ke una i ka wai o na' luawai aniani o Honoluli! ame ka hoao ana e hoomakaulii ia wai He 31 mau iuawai |i rtlaia a paa iloko o ke kulana- ( kauhale o Honolulfi. oka huli ana i na mea e pili ana i ka wai Oahu hei ua koi maopopo mal ia 1 ka pono e hoakoakoaia na ike lapau e haawiia mai i kela ame I keia manawa e pili ana t ninau jwai o keia mokupuni, Ua ana I akahele loa ke komikina wai a (me sua i na mea e piii ana 1 keia ininau wai. Aole ola wale, aka ua hele loa aku keia komikina mawaho o na palena o keia kulanakauhale. Ua ana ia na pono wai e ae a puni keifi mokupuni holookoa. Ua hoakoakoaia keia mau ike apau a e loaa no ia mau hoike aole nae iloko o na na e hiki koke iho a! ke hOomaopopoia. He pono keia mau ike apau e hookuikahiia, a hanaia i papa kuhikuhl no lakou a hooponoponoia 1 hiki ai ke hoohana maalahiia 1 na la apau. v I ka haule lau o ka 1928, oiai ke kiaaina ma W&klnekona. ua hul a kukai olelo pu oia me k poo o ka buro ana fnoana a wai. i 0 ka hopena o ia kukai olelo ana e hoolako mai ana kela keena i poe loea ma kela hana lna ke kelikole e kokua ana i ka hoōlako ana i ke dala no ke kokkua like ana i ka ia poe hana, He itamu j no keia meā kai hookoaio ia iloko o ka pila ~haawina maialo o | ke komikina o na aina aupuni. ... Ke Komikina Home Waiakea | Malalo o ka mana o ke Kana- ; wai 275 o ke kau o 1927, ua hoo- i kohuia o W. W. Goodale, Ēdgar Henrlques ame An«3rew Adams 1 komiklna e huli I alahele e. maaiahi ai ka ninau o Waiakea. Mahope o ka noii ponp ana 4 ke kulana e pili ana.ia Wllakea ame ka hoike a ke komikina i kukuluia e ka ahaolelo o ka 1925» hooholo lokahi iho la ke komlkina e pau no ka pohihihi o keia kulana a e loaa no ka poīio i ka poe home hookuonoono, ke aupuni ame hui hale wili ina e hana hou ia i aelike hou i hookahuaia maiuna o eha mau kumu maopopo. (1) E malama pono loa ia na puke helu mawaena o ka poehome hookflbnoonq ame ka liale wili. (2) E hanaia i mea e hookuu ia ai mai ka molaki mai na pa hale ame na hana hou maluna iho o ia mau pa hale o ka poe home hookuonoono. (3) I mau hoopaa ana e loaa ai i pa poe hookuonoono ka pomalkal kiekie loa malalo o ka aelikao 16 makahiki e hoohana ia &nk malalo o na kulana maikai aaloko o na kumukuai aweke ko o Hawaii o na makahiki he kahaha i hala ae. nei, e hui pu ana me kekahi uau hoo ka makahiki no ko lakou mau aina ko me ka unuhi ole ia o kekahi dala iio na auhau o ka aina a i ole ia oo ko paha a i ole ia mau hoolilo e ae paha. (4) I manawa loilii kupono e hiki ai ke pau ka ale o ka hapa nui o ka poe home hookuonoono i ka hui wili ko a i ke aupuni a hoomaka hoi lakou e hauoli no ka loaa mai o na loaa mai ko lakou mau aina mai a e ioaa hoi ka puka kupono i ka hui hale wili. Ua kakau ke komikina he ae* f like o ia ano, a ua aponoia e ke kiaaina ame ke komikina o na aina aupuni, no ka hoomaka ana i Dekemapa 31, 1928. Ua aponoia ka aelike e ka hui hale wili a ua kakauinoaia ' e na poe home hookuonoono he nui. AOLE I PAU Oī aku ka pono e hoopili l kou poohiwi I ka huila mamua o ka hoopili ana i kou kua i ka paia. Ina e pa maikai ka ia, e lamaia kekahi o kou hauoli uo ka la ua. i Aoie ka holomua no ka haule ole ana, aka no ka maka'u oie ji ka hoomaka hou. E hookupono ia oe no ka hoohanaia; o ka pohāku kupono ao i ka pa uoie loa ia e haaiele ia.

Aole ka hauoli noho :r.at a ho n;ea oku %valc inai no a !ioh»o *n« m<? oe. Me k& huU ikaika e o«a ia fc» oe