Ke Alakai o Hawaii, Volume II, Number 9, 27 June 1929 — KE KOHO BALOKA NO NA BONA AIE O KEIA KALANA [ARTICLE]

KE KOHO BALOKA NO NA BONA AIE O KEIA KALANA

O kekahi ninau nui e nuneia nei e kekahi hapa o na makaamana o ke Kalana o Honolulu nei. oia ka meae pili ana i ke koho haloka kuikawa' i hoopu-a ia ae e ka meia a i kokuala hoi e kekahi mau lala o ka papa lunakiai o keia kalana, Aole he iike o ka manao o na makaainana o keia kalana maluna o keia ninau. O kekahi poe, apono lakou i keia mahao, a o kekahi hoi, he ku-e. He mea maamau no ia i na ninau apau. Aole he hookahi ninau i pii mai imua o ko ke kanaka ola ana i like ai ka manao o na poe apau. Ma kekahi mau he maopopo ke koho aku i ka mea pono e ai; a o kekahi hoi, he pohihihi. O keia ninau e pili ana i ke koho baloka kuikawa e waiaauia nei no ka waiho ana aku i ka ninau imua o na mana koho o keia kalana, ina paha lakou e apoao ana I ke kuai ana i mau bona ale no ka huina o hookahi miliona dala a oi, no kekani mau hana hou i makemakeia iioko o keia kalana aole paha. Eia kekahi o na hanahou i makemakeia ai keia mau dala ale; Alanui Koko Head, eha haneri kanalima kaukani dal; Na uwapo o ke Alanui Kamehameha elua haneri kaukani dala; Hoakea ana i ke Alanui Moi mai ke Alanui Desha ahiki i ka Papu Safter (Kalihi), elua haneri kaukani dala; Hoakea ana i ke Alanui Beretania mai ke Alanui ahiki i ke Alanui Alapai, hookahi haneri iwakalua kaukani dala; no ka hoakea ana i ke Alanui Nuuanu mai ke AIanui Beretania ahiki i ke Alanui Kauka, hookahi haneri kanalima kaūkaui dala; huina, hookahi miliona ekolu haneri iwakalua leaukani dala.

Ke nianao nei keia wahaolelo he pono e hana a e hookoia na hope eha, no k|i me.a, o na uwao ke Alanui Kamehameha ua pau maoli ko lakou pono, a he hoomanene wale no ka hele ana maiuna o ia mau uwapo, a o M oi loa aku o kela uwapo o Walmga; a o na alanui hoi e makemakeia nei e hoakea ae, he oloii io māoli no lakou, a he pllikia maoli no i ka wa o kakahiaka a ka poe e heie ai i na hana, a peia hoi i ka wa e hoi al mai na hana mai, a i 'ke ahiahi aku ao hoi kekahi i ka wa € iho hou mai aika poe i ke kaona e hele ana i: na wahi iike ole a o ka oi aku paha i na hale kii onioni, a he anoai waie no paha ka nui oie o na uiia e ioaa nei ma keia mau alanui. No ke ola o ka lehuiehu he pono io keia mau aianui e hoakeaia, N<s ka itamu mua hoi, « plli ana i ke Alanui o Koko Head, aole no he piiikia loa o ka lehulehu ke hana ole ia keia alanui.

Aole no noi paha e hewa ka hanaia keia alanui Ina he dala e waiho ana i ka poli, aka, o ka hana ana i=keia alanui ame na hana e ae apau e pilikia ole ai iehuiehu ke hoopaneeia ko lakou hanaia ana mamun o ka nele o ka waihona o ke kalana i ke daia ole, aole ia he mea e pouo oie «i ke hoopoina aku ia lakou'no ka nianawa ano ahiki ii.ka wa e lewaiewa iho al o Wilimana o ka waiwai o keia.Aianui o Koko Read, he wehe wale ae no i wahi hou no ka poe mea okomobile e hookikakaha al, a oiai he nui no na Wahi ©; ae e hiki ai i ka poe mea oko e hiookikakaha aTinaluna o ko la~ kou ksa, ua h;ki nō ke lioopolaaia keia mea i keia wa, He ku-ē loa keia wahaoielo i ke komo hohonu loa aku o keia kaiana iioko o ka aie, aka, ke nana ae nei aoie i kanamai © ka piilkia o na limahana AmeHawaii. a oia o na haiia aupuni wale no na hana hiki i n» tahwi e ke hana» manao iho la keia wahao'eo, no ka pono <5 na llmahana Amenka Hawali a ?ukikf tio hoi ame na lima> & AmerJka f ae e iiiki ana ke w«lawe i im haaa ma keit ua!

hana aupunl, e kakoo aku ia i keia koho baloka kuikawa. Elua kumu a kela wahaolelo e kakoo nei i keia koho baloka kuikawa akahi, no ke ola o ka lehulehu, a o ka lua i loaa ke oia i kekahi naau limahana Amerika e loaa ana ka hana ma ia mau hana. He pono no nae i ka papa e noonoo akahele loa maluna o keia ninau mamua o ka hooholo i'o ana e malamaia keia koho baloka.