Ke Alakai o Hawaii, Volume II, Number 10, 4 July 1929 — HOAO ANA E PAKELE MAI KA LOAA ANA I KE AKEPAU [ARTICLE]

HOAO ANA E PAKELE MAI KA LOAA ANA I KE AKEPAU

Oial ke aleakuu mai nei ka "inak<? o kanaka 1 ka ma'i ak«jpau, eta nae ia wa hookahi u& Ikela aku ka nul īoa ae o na wahlne oplo e loaa nel.! keia ma'l, ola hoīi ke mahuahua loa nel' na wahīne oplo e loaaa nei I kela kupulno I kela wa mai nei mamua o ka wa 1 hala. O keia ka mea 1 ikela ma n» hoike a na papa ola o na Mokuaina o Nu Philaeielphia ame kekahi mau wahi e ae he nui, a he amaamau ka hana a ka ma'i i kela mau pokole mal nel mamua o keia 'Wau makahlki a r ku nei i liala. j Pela no ka holke a Kaukp, J. F. Kent o ka papa_ola o ke Kula- ' nakauhale o Nu loka, a wahi &• < na, ua hoomaka mai keia kulaua e ike maopopo la mai ka 3921,! mal. Ke'holke nei ka hoike o keia kulanakauhale wahi a uka Drofet. papalua iho ka make iwaena o na keikimahiue mawaena o na makahiki he uini-' kumamaono ahiki i ka umi-ku-mam&iwa i ko na keikikane. I ka 1926, iloko o ke o.Nu loka, he 257 keikimahine i make I ke akepau, a he 139 keikikane mawaena o na makahiki he umi-kumamalima ame iwakalua; mawaena hoi o na. makahiki he iwakalua ame iwa-kalua-kumamalima, he 368 poe wahlne i make i keia ma'i a he 293 kane. I ka hoomaopopo pono ia ana 1 na hoike o na papa ola lehulehu aia hoi ke hoike mai nei lakou i ka mahuahua o ka heluna o na keikimahine ajne na wahine opiopio e loaa nei i ke akepau ame ka heluna pu o iakou i make. No Hawaii nei hol, ela no ko | kakou papa ola ke hiamoe mai ! nei no i ke alo paH, Wahi a kekahi kauka ! olelo ae ai: O kekahi kumu laha nui o keia ma'i iwaena o na keikimahine mawaena o na makahiki he umi-kumamalima ame kanakolu, mamuli mai no o ka ai ole o ia mau keikimahine ame wahine i na mea kupono e ikaika ai na kino, he kulana hoi i loaa mai mamuli o ka makemake o na wahine e miomiq na kino eflke me na keikikane, aole hoi me na ?;ahine kino ikaika. O iee Komo4 na kalikl ame na lote pullkiliki ame na laholio kaklni £alaha!aha loa. Mawa"ho ae d keia ka waiho wale o ka um» nma, na llma, na au olalo, kē komo nui ana i na kakini kiUka me na kamaa haahaa I na ano ea ap&u me ka nana ole, pehea la ka nul o ke anu., a o kekahi hoi no na kamaa hila •kio#a" |kohu ai kaka. , Wahi hou no a keia,3Ca«ka, 0. ke pmii nui lostf*mai nei o na wahine i ke kikjkiik me ka hele nui ana iwahr i ka po mai ko lakou mau hpme mai, O ka meal ai ole ana i na mea ai e lawa ai ka ikaika o ke kino, e powaana no ia i kona kino mai ka loaa ana o ke kulana ikaika e m:i ai ke ku pale aku i na anoano\na'i e kipa mai ana iloko o kona\kino, a i ke kipa ana mai o na anoano ma'i iloko o ke kino, e oi aku ana ko lakou la ikaika i ka paio ana ia mea oiai nae e euii iho ana kona ikaika ma ia pa»--afcia. Oiai, o ka momona mai%i, aoie ia he mea maikat no na wa--hine i hala na makahki mao aku o ka hapaiua o ke ola ana, aka he mea giaikai loa nae ia no na wahine opio ame na keiklmahine no lakou na makahiki mai ka umi-kumamalima ahiki i ke, kanakolu. Aole nae hoi o ka n\oimona naaupo, he oi loa aku hpi i ia mamua o ke kupono. | Ina e loaa he umi a umi-ku-, \ mamallma paona ka oi ae o ke 'kaumaha mamua o ke ana ku- ' pono 1 manaola no ke kino, ua 'ol aku ka pono o ia mamua o ka' Ihaule o na paona malalo. Oiai aole ne lioi he maikal o ka nui ino leu o ka lole e komg at ela nae he pono e loaa l na poohiwi ka lole. a peīa hoi me na Uma ame iala apau okf kino, o ka oi loa aku hoi i ka,wa anu, a he mea no hoi ia e hoo- . pakele a! i ke kino mai ka lia mai, ka mea ho» nana e haawī mau mai i ka m* i hano i k&' kuw aiiie kekah; mau m& i e uo e ioaa nei ; na ake m&ma ke kanaka O r.a aluaiu a ka,, peo wah.ue e J;ele ne t i na pain&| ame na haUhulā. ;;e mau lihi-J Uhi waie no o,::ua, & he waUi\) 4

!wal« hol ke kus, a o ka h«*!e no |ia o'ltjj waiho wale a haīa nia hop<t 0 ka opu a walho wale ka iwi ktt»*n<y. oia kekahi mea nua» koke nel i na «,3hiiwopo i na lua kupapa'u Aoio pono iki e komola kPkal.imauinea puliki mai i ke kino me &a lala o ke .kino, oia he ma»s mea ke'ake'a lakou o ka liolo pea& ana o ke koko, a ke'ake'a ' pa aku 1 ka lawelawe an» o na mea paahana oloko o ke kino 4 ka iakou mau hana. 0 M* kekahl k»rru e 1 na ioakua hansu r v?i'; « hanai at ka Igkou mau pepr a olea hopena e hanaii? na ftke kanak?\ J na al. i hooole •ia 'mal e ke A.vv a "ira'lakou ai e hanaila ai • mkokoke no el'ke-k* n&' V : - kmA o na wphine *. )keia wi me kelkikan" o ke'a hahou. O ka mea pillkla loa 1' Mrtsla iwaena o na wahlne <• ana I ke puhl klkaliki atik, ola no hoi ka hiki ole U liikou ke rula ia lakeu iho. O ke|>nh! kikaliki nui ana me ka h#tr'ana i ka uwahl 'ioko, he ia e nawaliwaH a$ ke kino āpale ana aku i na anoano mai k.e komo apa & hoolaniloko o ke kino. Hookahl w®?le no laau no keia mea. oia nokA waiho loa ana aku La kupuinio, Ina no hiki ole ke hana pela l ka manawa pokole, e hoomau ino i ka paio ana me kela keipalo au i hoomaamaa ai Ina he makemake ka wahine e hanau keiki, aiaiia. aole ona kuleana iki e ai me kikaiiki, no ka mea e hanainoia ana oloko o ia wahine a kupono ole loa aku ia no ka hapai ke.ikl ana mamuK o ke puhi kikaliki ana. . Aoie oia wale, aka, e ka hele ana ika po i na mea like ole ame ka lawe ana mai no hoi i ke kpkoolua o kikahki oia ka wai' hoopupule noonoo, he mau mea, » hoonawahwali mai ai j a iiiki ole fct paie aku I ks. kōmo ana mai o na anoano , pepehi i ke kino, a o ke «.IHHAI(,..no.„hQi ia e komo nui la .MLo t ke kan&ka ena anoano ikaika, mamuli o ka, heie , iHf, Sfahi aku a ia wahi aka, i ka iawa ole ka hiamo'i. O ka honi kekahi nana e hoolaha nui nei i na anoano ma'i iwaena o kanaka, » puni k? honua nei, a peia hol-k-* 4jx>nl ana i na ea poiopolona uioko na haie i paa &a puka an>ani a PUka komo paha, no ka mea, e jmhiu ana no ke kanaka i ka ea inoino no i puka aku la maiJoito aku o na puka ihu, a sna Jae mea mai kekahi iloko o ia : iumi, a puka ko la la anoano laa'i iwaho i ka la la hanu ana i |fe» ea, e lele ana kela anoano ma'ī a ina e komo - iloko o kou puka ihu ma kau hiuiu ana a i ole ma kou waha ,iika.u. ,wa e kamauio paha ft<manawa e ae paha au e ikē ole iMw ai, a o ka loaa iho la nei ia ia.lakou la he home hou e hoo~ : ai , a o oe no ka luaaln. , '0 kekahi pilikia no e loaa mai ai keia ma'i he akepau ame kek&hi mau ma'i lele e ae apau, , pia ka hele o ka poe : na hak , alna e ai ai, oiai he nui na poe i }^CSTi keia mau ma'i e p&i i na halo aina hke oie e a- * ajj kela ame '.a : ana i na pur..'„ Ō'jpa ame bola ; aole e r.oia:;;HA' pili aku o na anoano e piU ana i konr. v. kfla mau inea ar.a i hoena::?. ?.i. a-i ka holoiia _ska, •• piu kekahl a e koe ar.a kekp,hi. & ina e maL ia oe mau mea i ka,: a. aeie ~ ana ke keka ht o ia mau ar.crtr,o il-.ko e k,-.: , "wjaha ia oe e a: . kc:r. ... O ka uiu ana \ ka v..i: mai ke i hoohana niua e ke'iekahi alaheie e ioaa a. . , iike ole. '£ hoomanao kakou, o na ke:o keia !a, o iakou aku na makuaiune'o aku, noiaila he meā pouo lo* e malama pono loa ia ko Likc„ mau ola kmo, a ua p.li pu no |Uii keia i na keikikan*. aka. e Pkeikunahu:-: ka ei loa aku ka mea iloko o lakou e vra;l:c na pope r.o r.a ".nah.ua & ol a o ka kikou m<\i ? *; aī, oia \k ola o na pepe * moe ana io ko lakou mau opu. a M las\i make ka !,\ko: e & x\ «S)te me k? kikalik: ki o ame r.«. V.kf « k ana no ! aiTr.au :rea :Iok; o hua o ko nakeu opv. Iw aaea hoohW&iien * .'',e ke I ke sru- o ke" īr.a : ke Si&uo;i neho ;:<&* m*. * M Msa oku ma. & noh*. ee, Ue ka iiuL xk*ika e