Ke Alakai o Hawaii, Volume II, Number 11, 11 July 1929 — HE MELE PULE NO NA WAA A KANA Hakuia e Uli NO KA MOOLELO O KANA AME NIHEU Buke IV A FORNANDER, MAHELE III [ARTICLE]

HE MELE PULE NO NA WAA A KANA Hakuia e Uli NO KA MOOLELO O

KANA AME NIHEU

Buke IV A FORNANDER, MAHELE III

Kakaula mai e'Theodore Kelsey. 11 E kil e kii e kii 1 ka waa ' Ma ka oleit3 iaula, o na waa o Kana keia. Ma ke kaona o Hina, ka makuahine o Kana me Niheu, i iawepioia e Ka-pepee-kauila, ke alii o Haupu, Molokai, oia ka waa 1 makeinake'nui ia, •12 E kii kai mu a kai naiu. i Oke kai nw oia ke kai hoho"iiiUi kai pepehi, mawaho aku o | ke kai naiu e poi ana ma k& ai- | tia. E piil ana 1 ka waa maoll, i he waa kupua ia e hiki ai ke ho- | Io ma ka moana me ka pllikia ole. I O na huaolelo waa. moana, | ame kai, ua hoopiliia i_ ke kaiI kamahine a wahine paha. E naiu ana (noonoo ana) o Kina no kona ohana ma Hawaii. 'He waa kai mu he waa kahiko ia, he waa ooiea ole. O ka waa kai-nalu (naiu kai) he waa'aipulu (waa kahiko) | 13 A Hale-kou a Hale kanalĒa j O ka laau Kou he iaau laa ia et like ]a me ka hau, kauwila, ame ka milo. O ka Hale kou iloko o ! ka helau oia kahi laa loa, kahi i noonoo ai ke kahuna nui i ke akua.. Ua hahaia na heiau Hawaii ma kahi o na ulu kou (Pro. ! Bcckley). ! oka hale oke ālii maluna o | Haupu he hale laa ia. ! O kekahi hale kou oia ka hale ! laa o ke kahuna maluna o ka j pola o ka wāa. Kou, aohē kanaka waīho wale iho no (Luaihiwa). Aohe mea maluna iho, [he o'ohelohe (Kaloku). Aole kanaka (Rev. H P. Nalimu). Hale kanaka, v.? hale iloko o ka ! heiau kahi i noho ai a I mohai lāi' na kahuna '■ malalo. O ke- ! kahi hale kanaka he hale ia ka- ■ hi kanaka i noho ai. j Aia o maluna oka puu ! o Haupu ke alii ame na kanaka, i 14 A Hale-ohe a Haie-ola I i Piii ka ohe i ka moku ana a Ime ka make ana. E make ana | ke aiii o Haupu a e ola ana o IHma. ka ohe maluna jae o ka puka o kekahi hale i i mea e kipaku aku ai i na uhane ino, elike ia me kekahi mea ma ke alo o ka luaklni Kepani, Aole e hoopilikia mai ana na uI hane ino i na waa o Kana. I <Prof. Beckley). [ i O na waa kaulua nui ua uhi | la i ka pola aneane elua hapa- | kolu. Aia malalo o ka pola he hoiopapa ohe kahi o na mea hooholo waa (navigators) e moe ai, a ua hanaia i na ohe like ole ma ka loa i oki hapa a hapahaSa paha O kahi ma ka mda o ka pola ua na mea hooholo waa (navigator). Mahope iho ua kukuluia he hale bhe no ke alii wā-hine a i ole alii kane. "Ua kapiliia me na ohe nunul i hui puia me na ohe liili, a ua hanaia na aoao } ka ohe. He puka huinaha malalo ma ke alo o ka hale. O na pou ma"na kihi eha ame na poo e ae ua hanaia i ka ahakea a amilo paha. I kekahi manawa he moena lauhala a i ole launiu 'makalii e hoomalu ai ke alii, (David Malo Kupihea). Ua hanaia i ka ohe ma ka pola 0 na waa, a ua hanaia i hale maluna o ka holopapa ohe no ka mama o ka laau ohe (Z, P, ' .* 15 A kuaunanui o Lei-pe | O Haupu ka pun ma ke kua Ho !rs. _ hc;rj far.ā, twrma ! Oka lei he mea i makemake ( nui ia <Geo. P, K. || O ka k'i oia kahl i hlkiUa al ma ka makuu o pe oia ka Jhu :|mamuā o ka makuu (Rev H. P, liNalimuK .. ,j Hina-pe. klīialh, pafepalu E pili ana no na w&a 1 kanuui iloko o ka lepo ma kua«n» me he make la (Kaloku). ' Lei-pth ua pepe. (Nalimu). L _ .AOLI | PAU " _