Ke Alakai o Hawaii, Volume II, Number 11, 11 July 1929 — HE MOOLELO WALOHIA NO NA ONAMILIONA I LAWE A HUNA MALUIA I KA AINA MEHAMEHA [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO NA ONAMILIONA I LAWE A HUNA MALUIA I KA AINA MEHAMEHA

0 Robert Van Home, oia kekahi o na kanaka kaulana loa o ia kulanakauhale i kela manawa oia hui }cfcia kulanakauhale e kaulana mau nei apunl ke āo nei ke Kulai\akauhale o Nu loka. ■ ,* ,Ua hanauia keia kanaka .iloko 0 ka Mokuaina o Nevada, a ua hoonaauaoia oia ma na kula aupuni o ia mokuaina I kona mau la opio,mahope o jsona hoonaauaoia ana ua komo aku la oiailoko o ka hale hana nupepa a iiaiia oia i hoomaka ai e a'o i keia hana me ka hoomanawanui. ■ ■ Mai keia mool.elo- nanea a kaikou e.na makamaka heluhelu 1 he ona oia i keia manawa no i kekahi nupepa kaulana loa o keia kuianakauhaie i kapaia ma ika inoa o ka Nu loka Record l a i noho hooponoponoia no hoi i e ia. Iloko o ka manawa a puni ka aina aohe nupepa i oLae kona kaulana mamua o keiā nupepa ana, oiai o kana nupepa e kolo' hele ana ia ma na poopoo apau o ka honua nei, aole he wahi poopoo i koe i ike ole ia e kona mau papaiina 1 ahilah i, helehelena mohaha, O Robert Van Home nona ka inoa i ha ? i mua |a ae nei, oia ke keikikane a kekahi milionaea i haia aku ma keia aoao o ka muliwai eleele o ka make ā ua haalele iho oia mahope nei ma keia ao luuluu wale iaia hookahi ame kona makuahine aloha e noho hoomanawanui ana i keia manawa iloko o ka nui anu o ka aina. 1 ko Robert Vaji Home mau ia opio e heie ana no i ke kula me ka .iini nui iioko ona e loaa iaia kela momi kiekie loa oia hoi ka [naauao kiekie ua hookaumahaia lae la kona mau manao mamu'l 0 ke t kikoo ana mai ō ka lima menemene ole o ka make i ka hanu oia o kona makuahine aioha ame ke kaumaha 110 hoi ua, la;we aku la oia ame kona mau ohana e hoomoe i kona kino lepo iioko o ka home lua puanuanu a I ka manawa i nalohia aku ai o kona pahu e apo ana hoi i k.e kino waiiua o kona makuahine malaio * o ka iepo o na kopaia e hoohanaia ana e na kanaka hana, ua puana ae 3a oia <Robert Van Home) i keia mau hopunaoleio me ka 3eo hawanawana, "Aloha oe e kuu makuahine aloha, aloha kaua," a nalohia aku ia keia mau hopunaolelo hawanawana iioko o ka uwe kapalili, oiai ke aloha makuahine 1 -keia manawa ua paila ae la iioko o kona puuwai a hoea aku ia iiuna o kona mau lihilihi maka. Mahope o ka nalo ana o ke kino iepo o kona. makuahine a oiai no hoi ua pihaakuiaia i kelaAmanawa he iwakalua-ku-mamaono makahiki, ua ike maopopo le'a iho la oia n»e ka- hoohewahewa ole aia oia maluna o ka noho ana o ka wekiu hanohano o ka milionaea e noho ana maluna o na waiwai like ole o keia ano a o ka huina pau !oa o kona' mau waiwai ke huiia ua hiki aku maluna o ka, iwakalua millona dala. Maluna 0 ke kahua paa o na kaukawi awawa, na opapali ame na kiekiena e hoīoke mau ana kana mau pipl'l hiki aku maluna o ka huīna o na miliona a mai keīa pe'a a keia pe'a no hoi o ka aina lua walewaha aku kona itioa ilo[ko home o na kanaka apau :mai na kanaka 4 ilihune |hoea loa aku i na eniOi>era anie Ina, moi o na aupuni mana nul. O kana m«u miklni eli gula ame ka lanahu keia e lv,xuiakolokolo mau ana lakou 5 r,a paift kawahawaha o na kuahiwi e hcopuni ana hoi I na Mokuaina o Dakota, Coloracio ame MonUna e kulepe ana mailoko mai o ko iakou mm opw ana ole ? r,n ame na i&nahu no k;\ lioolaupai ana i ka honua me na mea e pili ana ilaila. Ehke no ;ne ki?na piha eleu maa mau ame ka ma-r-ao ikaika h:ira e mau iloko o ":oupo, u& raokio mua a ] a . hele no ke kahua gula ame ke clainjana o k* Mokuaaina o A'aska a o'..i i;c. ke ka;u;ka mua I6a i holke a: ka loa sme k& lauia o ks aina, aia ke gula ame

MOKUNA I

ke dWiana Ke mae loiii hei iio-l ko o ka opu ana ole o Alaska, j Na keia mea 1 wehe ae i kona alahele me ia malaelae loa ma ka piina #na i ke alapii kiekie 0 ka waiwal Me na manao e haakoni mau ana iloko o kona waihona noonoo no ka hoomahuahua ana ae i keia mau biliona daia ua hookomo aku la oia i kekahi mau miliona dala iloko o kekahi hui e apo ana i kekahi mau aina nunui i hoopihaia kona opu mē ka hao ame kekahi mau makelia e ae. Iloko o. kona waihona poopoo i * kela ame keia la ua loaa mau aku iaia ka hihio moeuhane e apo aku oia i na mea apau a ke.aupuni e hoohua ana i ka waiwai m&lalp o kona-mau hooponopono ana a no kekahi manawa mahope o kona ha-lo ana ame ka nana ana mao a maanei o ka aina ua loaa iho la iaia kekahi mau noonoo maikai. Aole 1 ioihi loa ua kuai aku la oia i ka, nupepa. i kapaia ma ka iiioa "Nu loka Record," he nupepa. i komohia aku iloko o na pilikia o na ano like ole iwaena o kona nupepa, a i ka lilo I ana o keia nupepa malalo o kaj na hookeie ana ua hoomaka koke ae ia no kona kulana e pii eiike me kona -kulana mamua akahi no a makili ae. I ka la mua i pa'iia ai o keia nupepa malalo o kana mau hookele ana ua hoopalahalaha koke ia aku 3a kona kino lahilahi e na keiki kalewa nupepa ma na kihi alanui apau o ke kulanakauhale o Nu loka a na na kaaahi o ka aina ame na mokuahi |nunui ® ka moana i ahai aku j ia lakou (nupepa) ma na aupu:ni malamalama o ke ao noi.,Ua koke ia, Ja ka ] *nanac o na- makaalnana, q~ jaupuni ame na makaainana iie I o na aupuni e i ko lakou ike | ana i na papalina hou o ka nupepa a lakou i manao mua a! ua pau loa kona a_ ua nalohia aku hoi mai ka ike ho'u ia ana aku e na maka o ka lehulehu. He mea oiaio me ka hoopaapaa oie ua apoia mai la ka nupepa me ke ohohia nui e na kan&ka 'apuni ke ao hei a ma keia ahiahi hookahi no ahiki wale i kaiao o ke alaula o ka. malamalama he m&u miiiona olelo hoomalk&i ī loaa mai i ke keena mai na emepera mai, na moi ame ha kanaka koikoi no hoi apau o na aupum malamalama ma o ke kupinai ana a ka ma»a o ka uwila iloko o ke kino lahilahi o ka uwea olelo.. Elike me ka pulumiia koe ole ia o na aumoku kaua Sepania e na aumoku kaua Amerika malalo o Akimarala Duwe iloko o ke awa o Manila pela iloko o ka manāwa pokole loa keia nupepa i holo pipa aku ii īloko o ka manawa pokole iluna o ka Hi o ka honua a ma na wahi apau a na keiki kalewa nupepa i >hele aku ai aole i nele ka lilo o kana pepa, a o ke kanaka makapo wale no ka mea Ike ole eia paha keia nupepa ke puka nei aole paha: He kanaka loīhi o Mr. William Chalmers Ice poo lunahooponopono o keia nupepa he miomlo kona Wahi auwae, mau maka polu, lae akea, a he hiehie no ho! kona kulana a o kona mau makaWki ua hoea aku la mahma o ke kauakeiu-ku-mamalima mau kau wela (35 summersV O l:ana mau hana 1mi naauao apau loa aole i hoololi~a? i kona kul.\na ma na ano apau, aka, na hooiīa ae* kona ike ma na mea pohihihi apau !me ka nana oie ae i ke ano o jia mea. O na hana e pIU ana fio ka hooholomua ana i ka nu* pepa i twea e aponoia nu\i al e na kAnaka me nuuuio ehehu | ua wakwaha aku ia iaia ei l:ke me ka hlki ku «uia 1 kekalii pepe ke i ka waiu o k& mak\sahine; rc> pono ame ka |pomaifeai o uupepA ua hui a ] halawai aku oia rr.e na moi ame na na aūpuni maū•walama o ka honua nei a ua hiki 'oa ike 5 kekahi SaInaka n-,a ka nana waie ana |no i kona mau helehelena * 0 hope loa us hiki na | ano apau <*e hal i ka Ua maopepo loa ia Mr.

Van Home ! ka inoa mua 1 holkeia ma leeia mokuna ka oni hol 0 keia nupepa ke ano o Kana nupepa e al ia apoia mal ai e ka lehulehu me na manao hauoli a me ka makahehlia no 1 hol, a me keia mau kumu e h&[na mao ole ana iloko o ltona iwaihona noonoo ua hoohana aktt. 1» oia i kana nupepa maluna o keia keehlna. O na kii hoomakeaka ame na kii no apau % ka manao e hialaai ae ai, na mooielo ame na oleio hoakaaka ua." hoop£aia *ku iloko o kona mau kolamu; na manao e hoohauoli ana 1 ka manao o na kanaka a me na manao hoonaauao ua paa no ia iioko o kona mau koiamu a ua lilo aku keia nupep& i kela inauāwa i mea e nune nui ia ma na poai alanui o ke kulānakauhaie. O na kanaka apau loa e makemake ana I ko lakou mau kii iioko o kona mau papalina iahilahi ua hookoia aku me ka hakalia ole.