Ke Alakai o Hawaii, Volume II, Number 12, 18 July 1929 — HE MOOILELO KUPANAHA LOA NO WILAMAIKI HE KEIKI I HANAU KUPANAHA IA HE NAAUAO LUA OLE A HE ALOHA MAKUA ME KE KEIKIMAHINE O KA PUNAWAI KUPANAHA [ARTICLE]

HE MOOILELO KUPANAHA LOA NO WILAMAIKI

HE KEIKI I HANAU KUPANAHA IA

HE NAAUAO LUA OLE A HE ALOHA MAKUA

ME KE KEIKIMAHINE O KA PUNAWAI KUPANAHA

X kela lohe ana o WilamaiW 1 kela olelo a ka wahlne, pulwa koke ae Ja ola a ala ae la noonoo 1 ka manao o na-olelo'&<%&' wahlne laia. Pa\s ka hiki ana lala ke hiamoe hou aku, na ka mea, ano malka} ole mai la kona wahi noonoo, 3 ka loiele ia : a hala kesa mau la loihl i ka alna malihlni, me ka hiki koke ol,e iaia ke hol i kona mau makua a patt wa!s hoi k& manawā I ka noho palaualelo ia me ka loaa wahi hana ole e lawelawe ai o na Uma, *• - l'kekahi ahiāhi ae> hoea aku la o Miss Hale 1 ko Wilamaiki' raa hale, oiai ua. ano maikāi. ae. 3a oia. Ha'i aku 1& o Wilamaiki ia Mias Hale i ka moe i loaa iaia i ka po i hala: A lohe oia 1 keia moe, kaumaha iho la kona noo-j noo, »o ia mea, a i hooi loa ia ? aku hoi ke kaumaha o kona no-' onoo mamuli o' ka olelo ana aku o Wllamaiki, he manao kona e' hoolohe 1 ka olelo a ka moe, no \ ka mea, ke haīialia wale mai Ta: no oia o k& leo keia o ke ola.Aole makemake o Mi-ss Hale„ e hauie oia i ka moku o kela pule, no ka mea, ua maopopo iaia e ano e loa mai ana ka' manao. 0 kona mau makna. Ua paa kona manao e hoi no oia i ka mo-. ku o kela pule, a koi ikaika mai ia oia ia Wilamaiki e hoi pu no iaua ia moku, Paakiki loa iho la 210 fcoi ko Wiiamaiki manao e hoolohe i ka olelo a ka wahine ma ka moe uhane. Elua no la koe holo ka moku. IkaHe holo ai ka moku a mamua ae o ka hemo ana o ka puka o ka lumi iual kikiki o ka hui moku, ku ana o Wiiamaiki ma ka puka e kaii ana o ka hemo 'mai o ka puka a korno aku oia e holke ī 'kona Kiiuiao ole na ia moku. hoi o ke v. v ēheia ana o 'iA p„uka o ua lumi kūāi kikiki »ei'ku ana. no hc: o Hale, no ka rnea, n- e hai aku o ; Wilamaiki iaia e hek &na oia e hookuu 1 konā luml no ka mea' aole oia e kau- ana rna kela moku; a l hiki mai ho? o Mlss Halē e hooikaika ia Wilamaiki aole e hookuu i kona lumi, aka e pu hol iaua ma ia moku, Iloko' no o ka ikaika o iea Miss fiale noi ia Wilamaiki aole na6 he āfe 4ki o Wiiamaikl. Paa iho la nd kona manao e hoolohe i ka īeo p ka wahine o ka punawai. t ka hemo ana o ka puka o ka luml "kuai kikiki, komo aku la o Wilamaiki & hoike aku la i kona manao i ke kupakako, a. huhtt mai la kela iaia no keia Weopanee hou ana, no ka hookahi no hoopanee ana a kā hui e -ae &i, a i ka lua o ka wa, ina aole he kumu kupono, aole e hoihoi hou ia ke dala f hoopaala ai no ka lumi. Kaumaha iho la ko Wilamaiki mahao no ka mea na Miss Hale kela mau dala i hoopaaia ai no kona luml. Aole uo he na wahi elal»* 1 aka,- oiai 3Wle nana La ua lilo iho la ia i 'mea hookaumaha loa mai, i ko ia nei manao. Hoao ma < im °ftrio apati' « hoihoi ia mai kela mau dala aole nae he ae ia mai. Ua ninau ia mai oia i ke kumu o kona kau ole aku ma kela moku/aole nag ona hai aktt no kela iloaa ai iai'a, aka', olelo wala 'aku la nooia, no kekahi kumu kupono no'ana i manao ai he kupono, " ' No keia ko ole o kana kei, nolaila puka aku la oia iwaho a oielo aku la ia MLss Hale' "K®, kaumaha loa nei kuu k& hiki ole ia u ke heie pu me oe maluna o keia moku, aka. e hiki mai ana ka manawa e ikeia ai ua pono ko'u kau ole ana ma keia moku. a mihl '&i oe no kou hoolohe ole ana na&i i ko'u leo, Hoi like aku : iu-i aka $jfe 0 n.akua oka ' wale no ke noho mai mea, ua liala no ka makusksj^ 1 kana haha. A.>:o no hol i hoi-o Miss Bai? r.j kona . a iiol no hoi o Wilam&iki , im lumi e heiuhHu ai 1 mau buke, O ka mea ioa nae n\a km heluhelu Wlke t gna a Wilamaiki, &ote hV jpaa ' o kana mau mr.i e hf>Btc:lu «i iloko o kona poo. no k« WH. | ua nul kona m t kela mm dala a NSsm [.ho- . ep&» &i no kona ki*:kt. vm h&alele iho la oi& 1 !

Inhelu ana i kana mau buke no ; %& manawa nma ioa a hele-ho- ; loholo wale aku la no oia e hoo- i l|ilau ai i lilo ole hoi kona .noo- j hoo maluna o kela mau dala a 114188 Hale. Noonoo fho ia oia, he dala no kana o ka banako O ko lakou wahi. aka nae, aole i makemake e unuhi i kekahi oja)a ,n.o kekahi mea i* loaa ole mai iaia he waiwai panai inai ia 'mau ds3a Ua makemake no nae oia e uku I kela mau dal?, aka ua hoole loa mai no o Mis,s a oia ka mea nana i hooloa mai 1 ko la r,ei I kf'kahl manawa, īkaae la ka manao iala nei e k|§u no ma kela moku. a ua olijb mai no hoi ke kupakako, e no-iaia-nei ke loaa ke kikinie ka -heluia no o kela mau a o ke koena iho no ke uku ke hoololi oīa i kona manao la &e. oia-no hoi ka la e holo ai o ka moku. I kekahi j3pAja&w&-ano poina iho la no oia uhane, a kokoke maoli oia : e hooholo e holo ma ka mo£u.i ka la* apopo. O ka loaa waQ ke kikiki kekahi kumu-na-e hooikaika ae ka manao iloJgp ona e kaa no ma ka moku; jfce kula haihaia is Miss Hale Jfcfikahi kumu koi mai iaia e hoi 4p. m& ia mokU; a o ke kumu ipa aku hoi, oia ka ike aku i mau luaui makua. ,i f |a po iho, kula baibala hou la no o Wiiamaiki nia, eia elke me ko ka po maiho. Maopopo maī la no i aoie i. moe kahi ko .%}%nftiKi i'iooaoo, a manao iho I&ua, uo.ko Miss Haile,hoi -qjgi{ paha.> k.t la apopo ke kumu 0 keia ano-t- o Wilamaiki noaaaika: oie ka kje4a, i Aoie i oieie iki mai iva makua iv4ccfc&hi mea mawaho ae o ka Baibaia ia pu no ko laua ike aWiiamaiki ano pono ole, no ka mea aoie laua i makemake e ike mai o Wiiamaiki ua hoomaopopo iaua i kona ano< I3e hookahi paha hora a oi iki ko iakou nei kuia 3aibala ana a oieio aku ia ka makuakane o ka home ,e hookuu lakou e hooluoiu a wikiwiki koke aku la q Wil&maiki i ka ae i kona manao. Aole- no hoi o Wilamaiki i hele 1 kekah? wahi*ia po aka hoi aku la no oia i kona lumi me ka manao kaumaha no, a lalau aku la i kekahi o kana mau buke a hoao iho la e heluhelu, aole nae he fcbmo wai o kana mea e heluheiu aha i!oko o kona poo, a no ia mea hoi aku la oia e hoaō e hiamoe, aka, aole no i hiki iaia ke hiamoe a kokoke ioa i ka wanaao; I ke kokoke ana e wehe kai ao, loaa ak.u la iaia he m'oe uhane, a ma ia moe ike hou aku la no oia i ka wahine o ka puti!awal a hele mai la oia a olelo mai la iaia nei e koi aku ia Miss Hale aole e hoi ma ka moku o ka la apopo. me kona oleio pu ana msi he lohe ke ola a he IkUli ka make, a nalo aku la oia [-me ka maopopo o'e o kana wahi ' 0 ka nalo n a nku Puiwa koke ' ae 1a o U'r".T"ilV a noonoo iho jla i ke ;n:o o kr--.x moe Q k» lua [jfcpia o V.* K; . \\.\hir.t pr.nn ana j«riai Tain aole e hoi nm ka moi.k|i o ka la apopo. a i keia wa ; ihOi olelo pu mai la oia ia'u e , l£gi aku :a Mlss Hale aole e kau ka moku o ka !a apopo me ka o\elo pu mai he lohe ke ola a;he ku!i ka make, Pohihihi loa ; ia kona 71001100. Ua ike no oia jufe paa ko M)ss Hale noonoo no : ke l<au aku i ka moku 0 ka la apopo. a eia l;o : keia wahine ke olelo mal ia'.a n.a ka n-.oe 0 koi la i» )a aoh- r '-o. ma ia moku. Aole \ maopopo iaia ke kutriu o h ;;!-,ano 1 \mars''<\a a; ; •ka mannw-a. hook.-h' ?nt\i av.R 5 noor."v' s V\ n-e '-• 1 'r,on :•(' paino paha k:> ■? k'"ia mok'i r holo r. k.' , i ke kiinr' o keia kp 'U£ ia i kau -VLi p tßOkn Arle o-.r, • hi.\:voc hou |niah.'»' - V,.. piw;\ m-..-moe. ak.; :Ia i.-,. la tH. ;;t a r v k(u»io k. 11 -: 'o'.; ".0 ka i'Mko ' ti|ake' e 'iele e 1-oike ' Kana iroo , , i na !v:-,k„ ? k i hooie I kc:-a t?ih<" , 5 ■ .-i ,*k' ; * i makua <- *v.,); k'-ke fikr ht . i;< ' K.'t 'o Ia S r O - s mu.l '.m 3xl- 5

'-j n W!!s»maik! J Gr*-* J 3 , K 1 noonoa apau |ft«iuna o \ana j ' ° aa lieiehelena I : .-u o'; ; -• u-:.j ai imua o ns j *»»<; ka ekamu ole, a Io a & e mai la oia 1 ka laua :% goori morning a good morning aku '.a nn hoi leeia me ke ano ho - jnfccnuta. Aoie r.ae na wahi t k--makuie i hoao mai e niele iaia j - -- >-? mea aole lai:? 1 rr." ' kemake e ho&no e loa ae i ko- ! na noonoo, aka, i ka Wilamaiki | s, ;.>-.ming ana mai, ninau ' koke mai laua ma ke ano paani j wale no,"Heaha. kau moe mai- ' kat o ka po nei?" Aole he make- | make maoll o na elemak-ule e! ninau mai i ka la nel moe no 1 ka makemake p )aua e hai aku \ ioi fiei 1 karf& imoe uhane, akaj hol, no ka lāui ninau ana mfi\>: ! manao iho ia/o Wilamaiki o ka ; ! wa kupono loa iā ana e ha'i aku 'ai ia laua i ka moe. a hoomaka [koke aku la keia e ha'i I kanai moe me ka ninau pu ana aku ka wehewehe ana o ka moe, ! Aka mai la na wahi elemakule I a i mai la kahi elemakule kane, I "He mau hupo ma'opopo maua ! ma keia mea he wehewehe moe, lua oi' aku paha oe mamua o Imaua-. Eia wale iho no ka r u e ! manao nei. he leo kena-o ke ola ! nolaila hoolohe ia. ,E hooikaika ! aku oe i fea hoaloha o kakou ia [Miss Hale e hoalo i keia moku I a i kela moku aku oia e hoi ai." ! Olelo mai ia o Wilamaiki. .."AI ole paha e ae mai. 0 Mi.ss Hale [e hoopanee i kona wa hoi, oiai !ua hoopanee oia hookah! manaI na. a he maka'u loa; kona o hu- ! hu loa mai kona mau makua 1

! kona hoi koke ole aku " i ' la lakou nei no e kamailio a-_' ina maluna o ka Wilamaiki moe, { ! hoea ana no o Miss Hale, a good I ! morning aku a goo<i morning j Imai. a kahea aku la ka makuaIhine o ks hale iaia e komo aku | iloko o ka lumi hookipa. Pau a- ! ku la lakou a loko o ka lumi ho- | oklpa. a e like no me ko Miss f Hale ano mau o ka eleu, pela oia ! i eleu aku ai i ka ninau ana i ! ka lakou īa mea hou, a pane mai ■Ia ka maku&kane o ka home, i aole a laua mea hou aka o Wi- j ! lamaiki ka mea mea hou. Huh 1 koke ae la o Miss Hale me ka i hoihoi a ninau aku la ia Wila- | maiki mea imu Olelo mai la ke-! la; l, Na mama e h&l'mai oiai 1 ua hoikē aku nei au ia laua ī ua' mea hou nei a he rnc>e uhane ua mea hou nei." HooKuene pono iho ia o Miss Hale i kona no-!-ho & huli pono aku la imua o i ka makuahine o ka hale me he |xnea ia e olelo okoa aku ana no ' ia ia la e ha'i io mai oe l kela ■ ! moe. i Me na helehelena kuoo ka makuahine o ka hale i hoomaka mai ai e ha'i 1 ka moe uhane a Wiiimaiki. Apau kana ha'i ana i" ka moe, ninau aku la o Miss Hale ia lakou la. 'He hilinai no &nei oukou i keia mea he moe uhane?" Pane mai la na elemakuie, aole o maua hoomaopopo i keia mea'he. aka, i keia moe uhane, ke māhao nei maua he leo keia o ke ola e koi niai ana ia olua aole e. kau ma kela moku." Oleio mai la o Miss Hale. "A.ole o'» hilinai 'iki'i he moe uhane ahiki i kēisf w, a ina au e hooiohe &na i keia moe uhane aiaiia o ka mua loa keia 0 ko'u hookuu an,a |a'u e alakai ia e ka moe uhane.* Olelo ma !a o Wiamaiki, "Pono paha oe e hooioh« i keia moe." Oleio mai la o Miss Hale, "Aole o'u makemake e haule i keia moku, no ka mea, ua haule au hookahi moku, a ke haule au 1 keia moku oehea ana la na ma - nao o ko u maū makua ia'u. Ē manao mai ana paha laua ua auwai a ka laua keikimahine."» Olelo hou mai la o Wilamaiki, "E leka aku n© hoi oe ia la\ia." "E ha'i aku" anei au ia iaua i noho iho nei au mamuli o ke a'o a kek,ahi moe uhane. Aole' 0 laua hilinai i keia mea he moe uhane, nolaiia aole laua e majxiaoio mai ana o ke kumu ia o* ! ko'u noho, aka e manao mai a!na iaua he kumu okea, no k'a i nea o ka lua aku keia o ka mo- ■■■* * - j ku a'u e haule ai. Aole pono o ! ia. Aole no hoi o'u makemake 1 e noonoo inoino' mai ko*u mau j makua iati oiai ho nut loa ko j iana hilinai ia'u a e pau auanei f ia hilinai o laua sa*u a he hoo--1 !iuoi ka mea e loaa Aole ' e noho, aka e h«M*afca no au j ;r, keia moku. a I hele* nmi la | au i keia kakahiaka e ia Wilamaiki e hoi pu maua ma ' keia moku Pehea kou manao e 1 Wilamaiki i ka h.o'. pu me a'u !raa keia moHu' 1 " I AOLE I PAU lie mea mo ioa ka ike i-\a aole 'ia e a* e hoonui h e 1 ka ike.