Ke Alakai o Hawaii, Volume II, Number 15, 8 August 1929 — HE MELE PULE NO NA WAA A KANA Hakuia e Uli NO KA MOOLELO O KANA AME NIHEU Buke IV A FORNANDER, MAHELE III. [ARTICLE]

HE MELE PULE NO NA WAA A KANA Hakuia e Uli NO KA MOOLELO O KANA AME NIHEU

Buke IV A FORNANDER, MAHELE III.

Sakauia mai e Theodore Kelsey. Ua hot ia na manao o Ka lehuehU; - - 31. O Ke aka-milo ia' ke ama No ka hikiwawe loa o ka holo o;na waa kaulua ua Kke loa ama me he puhi la im$o, wiii). He oni'oni'o eieele wale no (ta,l ike ia maloko o ke kai nie h<> aka' ala,(Ka-ha-pula—Profe3scu' Beckley) I kekahi manawa he laau miin ke ama, (Oeorge P. K, Kaiama'. M|lo, mimilo, aole hiki ola, he ma'i milo. Ina ua kai'iu ia ka milo o kahi o ka hale mal ana ka poino £ ka mea nona ka hale. He make ka^mlena. Milo mau ka ma'i a hiki i kona hope loa. Milo, he wili kekahi, Ua,pepehi ia na kamaiki iloko o ka opu e ka laau milo. Mai ia Kiane-milo-hai mai ka inoa o ka milo. O ke a'a'o ka milo oia kekahi a'a maikai loa o na kamaiki no ka ea huna 1 «aole ike īa), ea manawa iwel'a ma ka mino o ke poo), ea ma lae 'ma na wahi a pau loa) , ea makaha (oia hoi ea puhi, pau ke aho>, a me na ea e ae , a paiLloa Holoi a maikai ehma a'a milo, kppekope i.ka ili, oki i ka i'o, ku-a-wali, kanana iloko o ka welu. uwi ma ka poho me ka alaala hee hookahi i lawalu ia i ka la-i a mo'a maikai, a rne hookahi apana niu (eiua iniha a hookahi iniha) i kaula'i ia i ka la a maloo a i pulehu' ia maluna o ka nanahu a papaa loa. Pahupahu mua i ka alaala a wali i ke kauila ula (elua ano kauila, o ke kauila keokeo aole pia, maikai), a hui pu me ka niu i anai la maluna o ka pohaku ala palahalaha eha manawa ma kela a me keia aoao. (O ka ili o ke kauiia ul?. ua malama ia, a puhi ia i ke ahi a lehu, a hamo i.ke alelo.) Hanal i ke kamaiki i ka 'wa kakahiaka 110 elima la. Kuhikuhi ka po ia"u; aole mai na makua mai keia. (Ph8ip Lud"hiwa.)" ; ;:: Ke aka ! .a i oie ka aka; laau, ke aka iaalaau, Ke aka milu paha. He laau e hui ai na waa, he Iaau mil'o ia. (.Kupihea) Ua pau na hoakaka kokua nui o ka loea kahuna kalaiwaa kahiko o ka pali kapu o Keoua, o Z. P. Kalokuokamaile. . E manaoiana kakou no kana. kokua waiwai loa mahope aku. O ke aka milo oia ka hoailona o ka make o ke 'iii o Haupu. Pili paha ke ama i kona poe koa. O ke ama dia ka mea e kahuli ole ai ka waa, ina he waa kaukahi. 32. O Haiau-loa ka-~iwi-ka'ele. Ū& iike o Haupu hatyju ioihi a kiekie. O ka'ele ka hoopokole ana o k& huaolelo iaalēie (kalele), 'a pili ina aoao i hui ma ka iwi. Pili ka iiuaoleio ko'ei" malalo ■ (manao o Ka-ha-puia> * Iwi-ka'eie, malalo pono o ka waa (keel) (James Anania lokepa). Pili Halau-loa i ka ioihi ioa o ka waa. Nui na aumakua o ka wahine mana o Uli (Luahiwa). He ano kialoa keia mau waa: he huina malalo . aoie po ai malalo e like la nie ka waa pumaia. (The sides of tlie kialoa meet at an angie at the bottom. whieii serve as a keel, The pumaia eanoe has a rounded bottom, The end of the bow oi the kia loa is steaighi< and des<.ends a, an angie of perhaps about forty fīve degrees. The bow oi tlic pumaia lorms a loi\g euj've, The large, wide pelt:leu fer ho!dlng mar.y has a flatier botiom a eun - ing bow uike 'a Iife-boat bow than.-the pumaia. iKupitea O ka īhu o ka waa ka halau kahi e moe loa a ke kunk i ma •• ke a lilo i iwi waie i Piu ka eie 1 ka eien«» i fce&ahi rt a oia ka eiemakule soa & i ole ke kwpu!\a i hala Manao a ka mea ks|;au > 33. O Luu-i-ke-kai k& ana. Hohonu i ke leai ke kuma « Haupu, a kiek:e r«o hoi (Ka-ht-puk). Luu i ka naiu. iKaiama ke:a e ;\r.A : i;» waa i ka '.uu r,A ;hu i'alo. F ;v;k. mai sr, ; i ka lur.*v:;i a ?.tvr ka petkai. mea awaawa\ , Mo« l»e Ir, '.v. i.\ H;na kekal 1 ? Le'.e pi'ik'a k.i, rr.i"a awaaw-ii _ \ic kOH. :v.;hee ;',rkc ke ka; ka.fcau>. AOU* X PAU