Ke Alakai o Hawaii, Volume II, Number 16, 15 August 1929 — HE MOOLELO WALOHIA NO NA ONAMILIONA I LAWE A HUNA MALUIA I KA AINA MEHAMEHA [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO NA ONAMILIONA I LAWE A HUNA MALUIA I KA AINA MEHAMEHA

MOKUNA I

"Ua hiki anei ia oe ke walho mai i kau inau hoolala ana c pili ana i ka hoolilo ame na ieimuhana e hlki al ke hoohanaia aku leela mea?" i ninau mal a£ Morton me na nanaina e hoiiee moakaka mai ana„ ua ulu kona manao a makemake i ka hoolala a Heseka, "Aohe wau i hana i kekahi mea e pili ana elike me kau mea i ninau mai nei, no ka mea aole o'u makemake e hoonee wahi a Heseka. "He mea oiaio io, aia nui ke dala alaila holopono na hana, a e akahele loa hoi ka hookele ana i mea e holpmua ai a o kekahi noi, e hanaia me ka malu. O oe wiie no ka mea i lohe mua ae la i keia mau mea, 'eia nae, aole watu.e noi aku ana e maiama aole e kamallio aku i keia mea- ia hai." Ua kunou mai Sa o Mr. Morton a pane mai la aohe oia e kamailio i' "kekahi. mea no keia "E hoala no wau maloko o keia mau kulanakauhale i elua nupepa no ka hui. He kanakolu kr-. nui o 'na mokuaina. I keia manawa q. 1 ho. ike aku ai i kan'a ; hoolala psha e pili ana i ua hui' nupepa nei ana. Ua waiho aku oia he hiki ke kuaiia he kanaono nupepa no ke kumukuai i emi iho malalo' o haneri umi-kumamalima miliona dala, a mai ua hiki i keia mau nupepa ke loaa mū kahi o ehiku miliona elima hanen kaukani o ka makahiki, he ke kumuwaiwaiio. ua olelo aku oia e pono e hookaawale ? ekoiu mahele iloko o na nupepa, elike me keia: na nupepa o ka Lapule, ke keena hooponopono manao nupepa ame ka hoopau ana i na keeha hooiaha. E hoopukaia hoi i eono wale no pepa Lapule a puni ka aina, aole hoi i kanaono, i mau nupepa "oi loa o ka maikal. O keia mau nupepa Lapule, hookahi e plli ana i na mea hou hooikaika kino, a pela aku, hookahi hoi n$ na mea e pili ana i na olelo o na lahui like ole, a o_ke kolu hoi e pli ana i na hana akeakamai, -a o ka ha no na moolelo, he mau pepa piha pono ma na ano apau. Ma keia hookele, ua hiki loa ke loaa ka poe loea ma keia mau hana, no ka mea, aole nupepa e ae e hiki ke hoopapa mai iā lakou, Ma kela 'ua hiki ke hoemiia mai na hoollīo'ma kahi o eha miliona dala o ka makahiki no na nupepa Lapule no. Pela no hoi me ke keena hooponopono nupepa. Ma kahi Jioi 0 kanakolu lunahooponopono—e like me ko keia wa—i iwakalua waie no kona makemake, akamai ma ka lakou oihaip, pakāht. E hui mau hoi ke poo lunahooponopono me na ona o ka hui i loaa na manao e pili ana 1 ka hookele aupuni i na pepa Kepupalika ame Kemokalaka. "E hoemiia no na hoolilo o.ke keena lunahooponopono ma kahi o ehiku haneri kaukapi daia o ka makahiki," wahi a Hesekat "Ua hiki ia oe ma keia ke houluulu 'i ka puka o ka hui ma ka hiki ana 1 ke alakai ana i ka noonoo o ka lahui" Ua hoakaka ak\i o Heaeka he nul na mlliona. dala e loaa mai na hoolaha mal me 'k? keakea ole hoi a na akena hoolaha. He poe hoopli hoi rva akeiiii i ija uku o ka hoolaha ana. a ua pilikia hoi na aupepa keia mau hana. Olelo ae o Heseka ua hiki loa keia hana ke haiiaia e umi kanaka akamai» aole ho: na ke kahl tnau kaukaoi | "He uuku loa hooulo no ka jimi ana 1 lia hooiaha," \vahi a Heseka i hoomau aku a;. "hiki ' ia kakou ke papalua : ka uku ia e kaUi hol i ka hana a ka poe akena hoolalia. Ma ke.a i\t nui ka puka e loaa anu i :neA apau, a ko« ka akena a he me« imakehewa w&le tw ko'u h&awi aaa aku ia oe i mau hu;uieiu € piU a.ua i k&'puka. r.o k.; mea. e oi aku Aaa mamua e ka a mea p hoikeike aiu i.ei "He HMOkal ue kau mea « hoike neī," * ai:: a ka ona milioo*, % he £ 0 i • hUei ke har.a:& ;x;e aoo--000 oip aiia r.iar.:i:.; e koma o

keia hana mamua o ko'u kuka olelo mua ole ana me kekahl o ko'u mau hoa. Heaha kau hulna dala e hookomo ai iloko o kela hana?" "Ke walho aku nel au I na hana apau loa ma kou lima," wahi : a Hescka. "Aole wau i maopopo pehea ana la wau. me kekahi o ko'u poe hoa, aka he mea i niaopopo ia'u ua hiki ia'u ke hooj komo i umi mllion* dala ina no ,nae e hiki ka huina dala o ka ! hui i ka hanerl Iwakalua-kuma- | malima miliona dala a i ole he ' haneri kanalima miliona dala. I Ua kamailio no Jtioi wau me Van j | Home e pili ana 1 keia mau mea, j a ua hiki ia.oe ke hilinai i kona kokua ana mai." !'t;n * f He manaoio kou i ka holo- ; pono o ku mau hoolala ana/' wahi a Morfcon.. "He kamailio no wau me kekahi o ko'u mau hoa no keia mea, a ina lakou e hoike mai ana he hana keia e hoike mai ana he hana keia i e pono no e kohoia 1 la no kou e hui ai no ke kuka ana i ka mea pono ma ka hookele ana.. E hoomaopopo. no hoi oe, aoie wau#e hoopaa J ana īa'u iho malalo a. Ina e olelo mai ana keia' keonimana us ponō, e kamailio aku .no wau la oe. O na mea hūna e pili ana i keia mau hooiala ana aole ia e puka s aku mai ka waha o keia mau keonimana a'u e noonoo nei. I ka manawa hea la wau e lohe hou ai mai ī& oe mai?" ';E hiki mai ana maanei i ka la apopo he eha o na keonimana 'no kekahi hui ana. Mahope o ka hui. e hele ana makou ma ke kalapu e ai ai i ko makou aina awakea. Malāila wau e hoolohe ai i ko iakou a ina e holopono, e laweia $ku no kekahi iono ia oe i ko kaua wa e hui hou ai. O ka oi aku o ka maikai, e kakau mai oe i na hoolala apau e pili ana i keia hana. Ina he roea hiki, e koho mai oe i na hoolilo makahiki no keia mau nupepa he kanaono. E hana mai oe a maopopo pono kau hoike. Ua pau ko'u manawa kamailio me oe. E hui ana wau me kakahi mea nia ka hora eiima." Uft k« ae la o Mr Morton iluna a lttlu lima me Heseka. Ua hui pu aku la ua keonimana nel me na kakauoielo i ka pau ana o ka hana o ka la, iho aku la i ke alapii mabala a kau aku la iluna o kona kaa. MOKUNA IV