Ke Alakai o Hawaii, Volume II, Number 25, 17 October 1929 — HE MOOLELO WALOHIA NO NA ONAMILIONA I LAWE A HUNA MALUIA I KA AINA MEHAMEHA [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA NO NA ONAMILIONA I LAWE A HUNA MALUIA I KA AINA MEHAMEHA

MOKUNA IX w KEKAHI MAU LAWEi-AWE MAKAI KW Ua hoea mai la ke keiki elele ke teltgarapa a Chalm.frß i kauoha aku ai. Ua kilohl aku la o Ohalmers l ke £elegarapa. "Aha, elike me ka'u l manao 'aJ," wahi a Chalmers 1 kamailio ae ai, a haawi aku la i ua telegarapa nei la Mi»s Hamona. Ua kakauia keia teleg&f-apa maluna 0 kekahi apana pepa nupepa; me ka penikala. "O ko Sidane iimakakau anel keia?" wahi a Chalmers i ninau aku ai la Miss Hamona. "Aole," wahi a ua kalkamahlne nei i hooho ae ai. "Aohe like iki o keia Hmakakau me kona. "Na Heseka I kakau kela," wahi ft Cha!mers, "Ua maopopo pono la'u ke ano o kona limiakakau; aohe he hiki ia'u ke hoohewahewa iho he nu! ko'u mau manawa i ike ai i kona līmakakau, a ma keia, e Miss Carmody, e loaa koke ana kaTiāTna o keia mea pohihihi. Ma kela aohe 1 nalowale kona mau meheu wawae. Malia paha; aohe oia i ike 1 ke ano o ka uhl ana l kona meheu, a i ole he manao ole iho la no paha e hunahuna, Aole loa e hoouna kekahi kanaka hana hewa ano akamai I kekahi telegarapa mal kona limakakau ponol. E kakau no oia me ka mikini. I hoouna mai o Heseka i keia telegarapa i mea noii e pioloke ole ai i ko Sidane nalowale ana ua mo'a keia mea elike me ka la." I kona manawa 5 hoomakaukau ai e hoi aku no kana hana ma ke keena nupepa, ua papa aku la ola i na lede oplo aole e hoopaka 5k2 i keia māw mea a olua i lohe ai I kekahi mea okoa aku. I kekahi Mkahiaka ae, ua kahea aku la o Kivini 1 kona mau hope e hele mai e hui pu meia. Ua hoouna aku la oia | eha kanaka no Bosetona, eono no Pilakelepia, a 1 eha no Nu Olina a me Galavesetona. Ma Nu loka, ua wae ia iho he iwakalua a eono hoi e noho ma ke ano kuikawa. "E ninanlnau aku oukou ) na kanaka hana a kukulii hale o keia mau kulanakauhale a oukou e hele aku ai," ke kauoha a Kivini. "Olelo aku oukou he poe kakau nupepa oukou e hele ana ma o a maanei īao ka huli ana i mau mea hou no ke kakau ana ma na nupepa e plli ana i na home oka manawa wela. E ninaninau mau aku no nae oukou no na mea e pUi ana no na hale kupono no ke kukulu ana ma na aina wela. Alalla, ninaū pu aku nawai Ia i kaha ke kii o ka hale o Walter B. Heseka. E haa?,d makana ia no ka mea kakau nupepa i $25,000 ina e lfraa iaia ka mea nana 1 kaha ke kii, a he huina i like ae la no hoi me keia i ka mea e loaa ana nawai la ! kukulu. Ua maopoptf mua no ia Kivini

ffiohe laau kukulu hale I kau aku Emlnna' o ka Mano. XTa !īōalcālc"a aku pia Ina mea k-upoiio ana i i manao ai e hana aku kona poe a aoh« no hol he wai- , wal ka oleio ana aku e hana lalsou me Ka eialu, no ka mea. oa ike lakou he nul ku puu dala e loaa ana ia lakou sna e lofia īo ana na mea i kauoha la mal, a he mea mak«hewa wale no 'ka walaau ana ae no na mea e plli ana 1 keia kumuhana. Ua haawi la aku la kela ame keia mea kakau nupepa me ke dala, a ua hele aku la lakou n6 ko lakou wahi e hoohana aku ai i ke kau- -. : Ma'ka auwina la o ka la 8 o Mei, ua komo aku la 6 Chalmers anr.e Kivini maloko o ke keena <j> Heseka, a wehe aku la i ke pakaukau, a ua huli Uio la laua ina mea a pau o loko me ke akaheie loa. Me ko laua kahaha nul s ua lo&a aku la he ekolu buke kikoo dala e waiho anā maluna o ke Pakaukau. Malaiia laua i ike jho ai ua lawe o Heseka mai ka ba?ako mai he huina dala i hiki ku i ka $4,648,000, mal Aperila ahiki i Mei 1, , "Pehea la i loaa ai iala keia huina dala?" wahi a Kivini 1 ninau mai ai i ka pau ana o kana houluulu ana i ka huina. "Eia kana buke hoomanao, a malaila e ikeia iho ai," wahi a Chalmers. I ko laua nana &na :ho ma ka aoao hope o kekahi e buke kikoo dala, ua ike ihe ].a laua i ka huina o $4,627,000 i kakau hoomanaoia no ka loaa ana mai ke kudala kea ana. "Aia ka hapanui o ka waiwal o Heseka malalo o ka hoopaa bona ana o kela ame keia ano." wahi a Chalmers. "Ke hoomanao nei wau i ka olelo ana mai a Heaeka i kekahi wa- aku nei 1 hala aia rna kahi o a 516,000,000 paha kona waiwai io malalo o ka hoopaa bona ana," "Heaha hoi kana haiia me ke <|iala kuike?" wahi a Kivini, me ka nanaina e hoike mai ana ua liiki no iaia ke ha'i mai i ka haijtta o kana ninau. "Na Street & Eogeis e ha'i maii kena ninau ina no nae lakou e ha'i niai ana," wahi a Chalmers. O ke kanaka e like me Heieka, ua hiki iaia ke kuai i 750,000 kea me-keia puu dala. Naauao no kona hana ana 1 keia mau bila kikoo <Jala aole e haawiia ke dala i kekahi mea okoa, oia wale no ka mea e loaa ai. $lalia paha ua Jawe oia i keia mau huina ma na bila. Ina oia 1 lawe ma ka bila $1,000, aole e nui ka puolo. Aia paha ma kalii o $30,000,000 ia Heseka ma keia hana ana. He huina kela ano pupule ai kekahi kanaka. Ina owau keia s ano pupule no palia wau." "A heaha ke kumu nui o kona makemake ana i kela puu dala nui hewahewa?" wahi a Kivini i ninau aku ai. "Haawl pio wau, He mea ia i kuhohonu i ko'u noonoo ana," wahi a Chalmers. "He kanaka noonoo ole o "Heseka no kana Kumuhana e like me kau l nlnau mai nei; He hooholo wale aku no kana 1 ka hana lmua, a hookuu aku no na na mea no mahope mal e nana no lakou iho. Aole no hol oia 1 haawl i manawa nona e hoolilo ai i keia mau buke kikoo dala i mea ole. Me keia mau meā, ua hiki ia kaua ke hahāi aku ma kona nteheu e like me ka hahai ana I kekahi iole lapika lloko 6 ka hau." I kekahi manawa ua hoomaka iho la o Kivini e noonoo no na mea e pili ann. 1 koia kumuliana ma na kulanak:iuhale e Mke me Balatsmoa, \Vas;uotona ame kekahi mau ku'aiu\kauhale e ae o ka hema, me ka manaolana malia paha e loaa ana kekahi wahi meheu, Ua hooUna kaueha aku la oia ma L&flana, FaĀm, amo kuiauakauhale e ae o Euroj>J[. a ua liuliia iho la ia mau wahi, a abhe rjo nae Wahi mea 1 mai. I keia maula e mau sna 0 k«h\ <t C;umody. l'A hoolana $Cku o'm manao a Helen Cannody me ka oli»lo mau aku mai hookomo I ka .nanao hop<ih po il &o ana, I

kekahi la. 'ua olelo mai la ua lede opio nei ia Chalmers he makemake kona e holo aku maluna 0 kona, moku holo lealea i kaheaia o "Helen Carmody, M _ a e huli no kona makuakane 'ame kona mau hpa i nalowale pu ai. maikai keia,' : wehi a Chalmers i pane aku ai, "hele .aku imua a e hoomakaukau koke i ka moku i ka lako ai no hp-'| okahi mahina ame n.a lako apau e pono, ai no ka heie ana, Mai holo koke no nae ka moku a loaa mai ka lohe mai ko'u mau 1 kanaka e huli nei. O ka la n ke|ia o ka mahina. E kali oe a hiki [ i ka Poalua, oia ka la 16, a ina [ aohe e loaa kekahi wahi mea, e hpouna aku i ka "Helen," E kopmappopo iho oe, he nux na naoku e holo nei ma ka inoana i keia manawa. He akea keia wahi honua a kakou e noho nei, a aia he miliona ka heluna o na wahi a kakou i ike ole ai, a malia paha aia ma kekaiu o kela mau wahi ka Heseka wahi i koho ai. Me ko kakou maopopo ole ae, eia paha oia ke holoholo nei ma ka moana akea o ka Pakipika. Ma k.a la 16 kakou e houluulu ai i na mea apau, a ma ia la ka)cou e ite ai i ka hele ame ka hele ole. E hana no nae kakou i keia mea ina aohe e loaa ana na kumu kupono ma o ka huli ana a ko'u mau kanaka. O kekahi no hoi, aohe no o'u makemake e hele ma. keia huakai huii au, aia wale no a haule na mea apau I hoolalaia e a'u. Aohe i maopopo ia kakou ua hewa o Heseka. Ē like me ka kakou i ike ai ma kana mau hana, ua hiki ia kakou ke hoakaka ia mau mea, a o ka kakou mau hoike ku-e aku iaia, he mea kohokoho waie no 3a. He mea, maikai no hoi e haawi kakou i manawa no Heaeka e ku aku ai ma kekahi o na awa o Europa. TJa kauohaia na awa apau loa e kiai nona, a e lohe koke no kakou mai iaia mai ina oia e hiki aku ana ma ia mau wahi, a nana ia e hoike i kona hewa ame kona hewa otfe Ke hewa koikoi keia e hookauhihi aku ai maluna o kekahi kanaka hoopono, a he meft pono e haawi kakou i manawā no Heseka e kamallio ai nona iho! v ' "Ua pololei oe, e Mr, Chalmers," wahi a Miss Carmody, "E hoomakaukau no wau i ka moku hoio lealea no kekahi hualkai loihi, Me iie mea la aohe io no paha na Heseka i hana keia rne~ a. He kanaka oluolu a lokomalkai oia,_ Ua ike no wau he hana hewa loa ka hoopii ana aku iaia me ka maoi >opo pono ole o na kumu kupono," O keia mau hui kamaiiio ana a keia mau opio i na la apau, aole ia no ke kamailio w«ale ana no no na mea e pili ana I ke kumuhana, aka, ua kamailio laua maluna o na kumuhana he nui wale aku. Ua manao o Chalmers ua kaa mai maluna ona ke koikoi o ka hoolana nna i ka manao 0 keia le<iē opto> a ua kamaiiio aku oia i na me&hou apau ana 1 manao ai he mea kupono. He k&n&ka, akannu o Chalmeas ma ka haha'i inoolelo hoomakeaka & no ia kumu ua juu ioa ka makemake o keia kaikamaiūne e ljooiohe i kana kamailio ana. I aa ia apau » eiialmei'i,' e mmpopo «i e Wki aku aiis ma walū « kah mau ana ua kaikāmaliine nei o ke kani koke ae o ka horaAOLE I PAU

| 1 hoike <x» ikn malamalama! e &mu ma heieliekna*