Ke Alakai o Hawaii, Volume II, Number 25, 17 October 1929 — J. K. MOKUMAIA. HE KANAENAE ALOHA NO [ARTICLE]

J. K. MOKUMAIA. HE KANAENAE ALOHA NO

Mr. Jonaii Kumalae, Lunahooponopono o KE ĀLAKAI O HAWAII, Albha nui kaua;— E oluolu hoi oe e hookomo ilio j rna kahi kaawale o kau hiwahlwa, oia hoi ka makou mea aloha i haalele mai i keia ola honua ana, oia no o Kuliaikekaua a Kamehameha I Mokumaia, auwe ka manaonao ia oe e kunane e, ke hoomanao ae. Ua hanau ia mai oia Kai ka puhaka mai Kanakahahalawai o Kaahunianu me Kelii Mokumaia i lulai 1, 1871; Nolaila Ua piha iaia na makahiki he 58 o keia ola malulelule ana, he kupa oia a he kamaaina no Moanalua neī, kuu kaikunane i kahi wai o Waialamihi, ame kahi wai o Keuki, ua ukiuki paha oe i haalele manao ino mai ai. Auwe kuu kaikunahe e,- Haalele iJio la oia i kana wahine aloha ame kona kaikuahine o Roseline A, K. Wjlliams aie na moopuna mahope nei e paiauma aku ai. E.Moanaīua e, aia iho nei ihe^ 0 kunane? Aia aku nei paha oe j 1 kai c Keauau i ka a.uau kai. | Aloha no ia mau wahi a olua i pili ai. Ua pili wale ia no e olua na alanui kikeekee o Moanalua nei. Kuu kaikunane mai kahi j piina, o Pohaha, ka makou hoi j ia e haha ae nei, aohe oe e loaa I ia makou, manaonao wale ia oe ' e kunan.e e.. Kuu ikaikunane, ma.i ka ihona ana o Kahauiki, i e uiuiki mai nei ke aloha, e uwe no makou ia oe e kunane e. E Honolulu e, e ka ua kukalahale e, aia iho nei i hea o kunane, aia aku nei paha oe i ka paalii, kahi i nana ai i kau poe hana, auwe ka manaonao ia oe e kunāne e, aloha no ia mau wahi apau au i hana ai, a pela no hoi me na kahili ia oe no hoi i ikeia ai ka maemae o ka pa Alii, aole mai kinohi mai, aka, e lilo ia i mea hpomanao nou no na kau a kau. E kuu kaikunahe mai, ka hui kaulua o ke kaona e, ua pau kou ike hou ia ana ma na uwapo e kali ai o ka .loaa o kahi ohua, manao ae o kahi puu i'a o ka makeke, e kunane e. Hanau. mai ka makou mama ia makou a hala aku īa ko makou mua a koe iho la, makou, E Kona e, e Kona hoi, e Kona Kai Opua i ka La'i, Opua Hinano ūa malie. Aia iho nei i hea o kunane? Aia aku nel paha i puu o Hau !ke kui lel llinia, Aloha no ia wahi a ko makou niāu kupuna i npho ai. Eka pali kapu o Keoua & ua ike lihi iho nei paha oe i maalo ib nei ma kounhi kahakai, amu ka ehaeha ia oe e. E Kau e, e Kau kuamakani aohe oe e kipehi hou ma na papalina aloha o kunane, 110 ka mea, ua hala oia I ke ala hol ole mai, e ka pali oPohina e, ua ike lihi iho nei -paha oe ia kunaiu 1 ' 1 oi&i, ua pili wale ia no keia mau wahi a pau loa m« kana aliiwahine & hiki i Pun&luu i ke Kai Kauhaa d ka maUhini, aloha no ia mau wahi a olua i pill hele ai a hiki ika luapele, īiaila no hoi ike i ka nani o ke aln a ka v,ahlne, Mailaila aku ike la Kilo Hanakahi. E 'Hiio e. e Hiio ho«. d Hiio i ka ua kanilehua, Aoie oe e hoopuiu hou ana 1 na papaiina aloha o k\n> kaikumm E Kohala «?. e Koh&la iwi, ha ka hala nui a kunane i haalele manawa ino mai ai ia kakou? S Waimea e. i ka ua kipuupuue: aohe oe e hoepula hou ana ia kunane: ua lula e ka puulec& ai& I Hilo. ur \ml aku

la PapalauahL E Lal:atnfi?\Tria s, ipuKukui aa mau e,; aohe oe e ike hou ana i kuu kaikunane e niaalo hou aku ana ma kou ipuka hale. E Maui e, lei ana i ka Lokelani; aole oia e leī hou ana i kou nani. E Molokai nui a Hina e, aole oe e ike hou ana i kuu kaiKŌnane ma kou mau maKalae. E Kauai niu īnoku o lehua, auiie w e īke huu iuia īaia. He nui kana mau hana; oka mua, ne pakaukau Ta me Hamaia; pau ia, aph,Q me Pain ma ke ano he kalaiwa kaa Bas; a. pau Makai nana; i'a, & holo i ka, ; Bafaio Biil,. I ka hoi ana mai i\oho i luna mahiko no Aiea; mahope mai, he Makai kau lio, kalaiwa kaapi'O; ame kaia okomohile. O ka hope loa no hoi oia ka iilo ana i luna no ka pa alii, Ia hana oia haalele mai ia i keia ola. ana. Mamuii oke kauoha a ke kauka, ua iioihoi. ia aku oia i ka .Haukupila Moiwahine i ka la 2 q Sepatemapa, a haaiele mai i keia ola ana i ka la 8. Aohe makou i ike i kona hanu hope loa. Auwe ks. mea lihaliha e ke hoomanao ae. Ke liaawi aku nei makou 1 na hoomaikai nui loa i ka Ahahui Kamehanieha no ke ku kiai ana i ke kino o ko makou kaikunane, a pela hoi me ke Bana Hawaii, na makamaka ame na hoaloha i haawi mai i ka lakou mau makana pua, ame ko makou Haku Ama aloha, oia hoi o Mrs. Dapon:Renny, Douglas i ka lakou makana pua, ka Mpt,her's Club, ka halekula. o Moanalua, na kumukuia, ka Haukupila Moiwahine, ame na Kauka, kona mau keiki hana, na. kaikamahine ame Mr. Kane, ka makua hoi o kuu kaikunane aloha, ia Hon. A- * huna, John C. Lane, ka hope Makai nui ame ka Rev Akaiko Akana ame ka Rev. William k. Poai. Auwe ka mea ehaeha pka naau, ke hoomanao ae ia oe e kunane e. Na ke Akua no e haawi mai i na hoomaikai oi ae, Oiai ,he mahu ke kanaka i pua ae a nalo īho, e hoi fea lepo i ka lepo, a o ka uhane, e hoi ia me ka mea nana, i hana mai. A.» mene. O makou iho no me na naau luuiuu, Mrs» 3. K. Mokumaia, Mrs. A. K. Wiiiiain, Mr. A. K, .Wiliiam,: Miss Ciara A. K, Wiiiianu Mlss Puaena A. K. William, Mrs. Jo3cph Pawaa, Mr, Joseph Pawaa 4 Mr. K. O. S. Mokumaia, Mrs. K. O. S. Mpkumaia, Mi&s Hatiie Mokunmia. ame ka ohana, O ka loihi o ka niokualii Leviathan he 960 kapuai. a he 13 ona mau oneki. A o kah! o ke kspcna e ku ai he 250 ke kiekie i ka lewa. He 21.000 kukui e hoomalamalama ur.a ia luna ona. a ua Hke lioi ia ttse ka hoomalamalama ana i kekahi kulai\akauhale o 70,000 ka;u\ka. O ka nui o na mea ai ua h:ki aku i ka 144. 000 iona no nu kuleiw o'.un O kahi kUi>o,r,o loa no ko s'o an»i i ka oihana kak.iuolelo ro na Banako ma kahi no ia o ka piika-makaui. Ina e hoomaopoj.vi ; .A keiki a ke Kuhina o lapana. E neho tv«a\n ana r.ui kekahi w&hi ntakani uuku ma na la apau ina ka Banako laivi-ho-.n " ow-.iv, k»l&ibak:uihalo o loks o ka lunu.i ks e \\ 'ualUhia.