Ke Alakai o Hawaii, Volume II, Number 35, 26 December 1929 — HE MOOLELO KUPANAHA LOA NO WILAMAIKI HE KEIKI I HANAU KUPANAHA IA HE NAAUAO LUA OLE A HE ALOHA MAKUA ME KE KEIKIMAHINE O KA PUNAWAI KUPANAHA [ARTICLE]

HE MOOLELO KUPANAHA LOA NO WILAMAIKI

HE KEIKI I HANAU KUPANAHA IA

HE NAAUAO LUA OLE A HE ALOHA MAKUA

ME KE KEIKIMAHINE O KA PUNAWAI KUPANAHA

OifiO~aku~ m~u WiiciiJiuiki. O ka pilikia oloko o kou opa, he leo ia e hawanawana mai ana ia oe e akahele i ka hoounauna ino r.na iaia. Elike iho la me kola a'u i olelo mua aku ai ia oe, he pono e loaa i ka opu he wa hoomaha, aole hoi oka hookomo mau aku i na mea ai i kela amc keia manawa a kou puu e ono ae ai. Aole oia wale, aka, maha paha e hea mai una kou opu ia oe a olelo mai aole e hooiho aku i na mea ai kupono 'oV _l!-:kt. Una E Loon a::ao oe, ' oka* lama, he mea ia p mo'a ai oka wahi o kou opu, a i ka iho ana aku o kela wai iloko a hoowela i ka wahi o kou opu, e uwe ana ia i ka wda a i ka eha paha, nolaila. kahea mai ia oia ia oe ma ka haawi ana ia oe i ka eha i noonoo iho oe i ku pono 0 kou opu Aka. oka rnea maa 1 ke kanaka, ',iu k;i ".ookuii i ka

Leo hawanawana a kekahi mea priah'i' •'! o \:>i" r < Ywn, ;. hr/,mau aku la no i ku hooiho ana i na mea maikai o]p iloko oka opu, me ka nana ole ae i Ka pono 0 ka opu, aka, oka makemake 6 lea puu ka mea nana ia." "lit ««;,, iki puhu iloko o kau r olelo mai nei. E hoao ana au e hoolohe i kau e a'o mai ikei la'u, a malia o pau io paha Sol ka pilikia o ko'u opu Ke Oomacpopo io nei s-i, i na wa lipaM au emu ai. e eha mau '*t*m ko'u opu Hele mau no hoi an J ke KauKa no kfia pilikia & ko'u opu a h;isw mai no hoi tatl i kn lann (i ka laau a ke kauka ke pfui jd'u a o ka'u kala ke pau ike eia no nae, &(fle he pau iki oka ma'i ka tjpft i makemakeia e pau." f %ftelo aku la o Wilamaiki ■ "Aole he Hirf/.r.jirike o ke kauka e pau kou ma'i no ka mea, ina lei jf&fti Hou ma'i, pehea hoi e I mail kl M ta loaa ana aku oka ke kanka kala main oe aku.' 3 "Aole o'u manao iki pela. He oiaio nifioli katie olelo mat nei. Me he mea l'i oia r>o paha ka hana a ka luipfinui ;i na kauka a)pau e hana i ka poe e hele nei ia lakou no k.s lapaauia mai" Olelo aku la o Wilamaiki: "A- -| ole,pela ka pololei, n > ka mea. I hie poe kauka hoopono no kekahi, a he hai mai !»ko ii ka mea \ | pololei 1 ka lakou poe ma'i, a he poe kauka aplkl r.o hoi kekahi 6 kou kuleana ia o ka nana a o fee kauka hoopono a hana pololei, iaia oe e hele ai no kou lapaauia mai", I ka hoaloha. Ke koKOlse nei i ko'u wa e hele ai, nolaila e kala mai ia'u. Mamua nae o ko'u hele ana, ke nonoi aku nei au ia oe. e o'ljgolu oe e malama pono i kuu hoaloha i ke kapena. E oluolu pu hoi oe e-kokua mai iau i ka pepehi ana i keia kupuino, a e waiho ana au iaia iloko oka poho o kou lima a nau ia e hana elike me kau i ike ai he mea ia nona e hookauwa hou aku ai i kekahi kanaka mai elike me a'u nei.

Ke haawi aku nei au i ha hoornaikai nui loa ana ia oe no kau man olelo a'o maikai ia'u i keia ia. a ke lana koke mai la ko"u manao e ola ana kela ma'i o ko'u opu." Haawi na lulu lima aloha, a kaha aku la ka hoaloha no ka puka a hele no hoi ma ke ala,hele a noho iho la no hoi o Wilamaiki me ke kapena O ke kapena kai hoopuka mua mai i ka olelo, a penei kana i olelo mai a:- •'HauoU loa kuu naau ina e pau io ana ka inu '.una o kela hoaloha aku la o kaua. He kanaka nui kela oka uku e hana nei me ko maua mau naku. eia no nae, pau wale no kana- kala i ka inu lamaia, a noho ku ohana iloko oka pilikia a ka nolo i ka ai ame na mea e ae e pono ai o keia noho ana. He kanaka makaukau loa oia i kana liana, aka. oka lama ka mea nana i hoolapuwale iaia. Pineplne ka manawa i make-

.ii fco m.-.i:.. iW '.-aku e hvopau iaia mm ka hana mat. eia a.'te l.;k,*;: I luvko it a makemake o lakou He wa wale no nae nona o mai ai mni ka h.ma Tna hiki mai kela wa. aole i kana mai oka pilikia o kau .ma nvaluna ona.

I a iT"rTa" ul LltT il'tlß ITiaiUllis oka wahinc arae na keiki. Ehia [mea aloha oka pope hanau hou 'a laua, no ka mea, aole he waiu o Im m;ikusihino. a he waiu pipj ka waiu c ai nel o kcla pepe a mo kc kala wale no c loaa ai o ka waiu." Olelo aku la o Wilamaiki: "Nani hoi ia ua hooholo iho la oe o waiho i ka waiona, e po no ia oe e hukl mau i kela hoaloha o kaua mai kona mau hoaloha inu lama mai, a ina hoi e ikaikii kela manao maikai ana i hoike mai nel no ka pono o kona opu, e lilo ana ia j mea e pona pu ai kona ola kino ame kona ohana holookoa pu no hoi.

O kona paa i na hoaloha inu lama kona mea e hiki ole ai ke kupaa. nolaila, e makaala mau aku oe iaia, a ina e hiki iaia ke kaawale mai mai kela mau hoaloha inu lama mai no kekahi mau mahina, he manaolana ko'u f ' hemo loa ana ka lama mai iaia aku."

Olelo mai la ke kapena- '"Eia paha ka mea pilikia, aia iluna o ka moku ka'u hana, a aia no i ka aina nei kana hana."

"At," v.-ahi a Wilamaiki i paup aku n 1 "pilikia io no. Ina no hoi o ko'u home keia ina la ua 1 hiki ia'u ke makaala aku iaia." Au'a ke kapena ia Wilamaiki e moe laua i kona lumi ia po, aka, hoole aku la o Wilamaiki me ka olelo aku, "aole paha e hJki ja'u ke moe me oe i keia poo lilo auanei ia i mea na na elemakule e manao ino mai ai, no ka mea, aole au i hoike ia laua aole au e hoi aku ana i ka hale i keia po."

Hoomanao iho la o Wilamaiki i kela mau po ana i hoauwanaia ai e ka wahine oka puna wai a huliia ai oia ia mau la. Aole ona makemake _e Jholholno' hou. ia ku manao a na eiemakule E kona nalowale mai ka hale aku no kekahi manawa.

Ua oluolu ae la no ke. omaimai o ke kapena, a i ko Wilamaiki hoeu ana ae e hoi, ala ae la ola mai kona wahi moe mai, a ko'mo i kona aahu a hookahi ko laua hele like ana, o Wilamaiki no ko lakou hale a o ke kapena hoi, no kona aina ahiahi. I ka pau ana oka Wilamaiki ma ai ana o ia ahiahi, makemake iho la oia e hele holoholo ma ke alanui. laia J hele holoholo ai ma ke alanui a hala paha he hapalua hola, ulu ae la ka makemake iloko ona e ike ia Miss Hale i hoomaopopo laua i ka holo ma ka moku a Miss Hale i holomua ai a loaa a? i ka ino a i ole malia paha ua maka'u o Miss Hale i kela moku i< e kali aku paha laua no kekahi moku okoa aku.

Aole no i aumoe keia wa oiai aole i kani ka hola ewalu o ke ahiahi. Eookahi ona manao iloko ona, a oia keia, ina e hoopaiic" ana o Miss Hale i ka holo a no kekahi moku aku, he manao kona e hooparfee loa i ka hoi ana i ko lakou home, a e noho ana oia e huh hana i ole e pan wale ka manawa i ka noho palaualelo wale ia.

Hookahi hemahema ma ko Wilamaiki aoao i kela ahiahi, oiai ua hooholo laua me ke kapena aole a la kou kula baibala i kela po, a ua hoike aku oia ia mea i na makua, mamuli o ke ano maikai ole ana o ke kapena ia la, aole nae oia i hoao e hele i ko Miss Hale hokele ia po e hoike ai iaiai ia mea Nolaila, iaia i hele ai i ka holoholo ma ke alanui, hoea ae la o Miss Halo i ko la kou hale. Nolaila, ia Wilamaiki i hele ai i ko Miss Hale hokele e ninau ai nona. hai ia mai la. ua hele oia ia po, aole nae i maopopo ike kakauolelo oka hokele kona wahi i hele ai. a hoaa iho la o Wiliamaiki a ku iho la no oia he* no ka hoomau ana aku i kana huakai holoholo ma na alanui o ke kulanakauhale AOLE I PAU : He loaa maikai ko ke kanaka 'k&kaikah! ona puka Ihi. ,

E hooikalka mua e loaa ke kauiana no ka hoopiuio, a mahope aku e kau ae al 1 na klnohlnohi.