Ke Alakai o Hawaii, Volume II, Number 39, 23 January 1930 — HE MOOLELO KUPANAHA LOA NO WILAMAIKI HE KEIKI I HANAU KUPANAHA IA HE NAAUAO LUA OLE A HE ALOHA MAKUA ME KE KEIKIMAHINE O KA PUNAWAI KUPANAHA [ARTICLE]

HE MOOLELO KUPANAHA LOA NO WILAMAIKI

HE KEIKI I HANAU KUPANAHA IA

HE NAAUAO LUA OLE A HE ALOHA MAKUA

ME KE KEIKIMAHINE O KA PUNAWAI KUPANAHA

| Olelu aku la o Miss Hale "Ua | poina ia aū. Aole no hoi i loaa Uiku in'-i ia'u ka ilamuku, aka, | o ke poo makaikiu wale no kal |-loaa aku nei ia'u a ua hiki no hoi ke olelo aku iaia ia mea a nana hui ia e olelo aku i kona poo. eia hoi, poina loa ia atu no ko u ake loa e hiki koke mai i ka hale nei e hoike ai ia oe i keia mea hou. E hele hou aku no nae au i ka hale oihana o nk makai a hoike aku i keia mea i ka ilamuku ina ua hoea mai oia i kona keena a i .ole,'e hoike no au i ke poo makaikiu ia mea. Aia aku nei ka hoi o papā ihea?" "Ua hele aku nei i ka holoholo." . i "Auwe me ka ike mai no ka hoi i kou kulana kaumaha a hele aku la no ka hoi pia," wahi a Miss Hale i ninau niai ai.

"No ko'a ano maikai ana no hoi kekahi, a no ko'u ae ana iaku nei no hoi kekahi 1 kanā iioi mai e hookuu aku aii ia e he4fe holoholo liilii. Ua uiha loa oia i ka noho i ka hale nei i na la hana, no ka mea. aole ona maa 1 ka noho i ka hale hei ia mau la. Ua pau ae la no hoi ka pilikia, oiai, 4ia loaa 'maiia ka nu-1 hou maikai a he laau lapaau hoi no'i;. Ua hiki no ia papa e hele ana. Koe wale no paha o kona lolie ole i keia mea hou au i hai mai la, aka, e lohe ana oia. ia'u ke hoi mai o).a. Aole no nae he kaumaha o kona manaoi i ko Wilamaiki nalowale. O ko na wahl kaumaha wale no, no k>ina ike mai i ke kauniaha ame ka inoino o ko'u noonoo. Aka, e pau ana ia inoino o kona noonoo a kaumaha no'u Jte hoi" mai ola a a£ū i keia f mea h6u."

''E hookuu mai oe ia'u a e hele hou ae au i ka hale o ka oihana makal, a. malia ua hoea aē la paha ka ilamuku i hoike aku au iaia i ko kakou manao", wahi a Miss Hale i noi mai ai i luahine. ; j

"Ae, o hele, ua pau ae la no hoi ko'u pilikia. a malia o hoi mai no hoi oe i ka hale nei. ke loaa hou ia oe he wahi mea hou e pili ana ia Wilamaiki," wahi a ka luahine i pane mai ai.

"O. i ka wa mua loa e loaa al ia'u kekahi niea hou. o keia ka'u wahi e hele mua nīai ai." Gooa bye a hui hou aku kakou."

Kaha aku la o Miss Hale a hele a hoi aku la 110 hoi ka luahine a noho maluna o kona noho paipaī me ka" hauoli«nui c[ ka naau, a makemake iho la oia e hele e huli i kana kane i hoike koke aku oia i keia mea hou|. aka, no ka maopopo ole iaia ka ia la wahi i hele ai, nolaila, hoopau iho la oia ia noonoo ona, a eleu aku la oia e hana 1 kekah mau hana i hoohiemahemaia. ia la mamuli o ka pono oīe o kona noonoo. Ia Miss Hak' e hele āna no ke keeha o ka ilamuku; .hafawsi aku la oiq me kahi; elemakule kane e hoi mai ana ma kahl mamao no nae mai ko laus hom<: mai, a hoike aku la oia i ka mes, hou ana'i hoike ai i ka luahin%>, a hauoli iho la no 'hoi ka eīemakule. I hauoli loa hae ola. no ksi mea, e hiki ana n a ke hele i ka hana i kekahi la ae. a e hiki ana iaia ke hoomau aku i ka he - le holoholo ana. oiai. aole no oia i makemake maoli e hoi i keln

nui, oiai e kuhikuhl wale ann no na mohai holoholona 1 ku mohai nui o ke ao nei ia lesu. •Holail;"!. t kona hlki ana mai. "piiu aku !a" ki mohalla iwaa o na holoi>i>i(>nn. Paa pu iho 1& hoi ka Lo\ ī m..u oihana. oia hoi na oiliana n;ui ■> au na oihana i? %e a laki e' m i n\e ana. ā pau pu me na kanawai o ia lttO« nv - hal anie ia mau han«, a oia wale no na k 11 ii i hoopauia, oiai. eUko no me ka pau ana o na hana o «i nvau kanawai, pola r.o i pau (a n\au kanawai. AJolo o r t k .'uiwai ho «mi o Ke Akua k ;; -pu» alc« la".

Hc k- loa maoli ka hoi lina o k.: w.iio ihc> no ko kf Akiui ' ,\upun: nio ko ole oiai 'hoi na u;:;n?ni o ka honua nei !f ku .u-i.', ;r,;Va!o o Ko lakou man kftV>i%SST\\ pv-UvM Vho- I

[wa ana e _huli hoi ana, aka, no ikoha manao ae i kana wahine e inoho ,mai la i ke kaumaha ke ikumu o keia hoi ona, aka,' i ka i lohe ana ihō lā i keia mea hou ,a hui pu hoi me ka hai ana aku a Miss Haie ua oluolu a ua maha ka noonoo o ka luahine, nolaila, makemake hou ilm la oia e hoomau hou aku i ka hele hololiolo ana ma kahi a kona mau kapuai wawae e lawe ai iaia. Nolaila, a hala o Miss Hale, kaha hou akw la kahi elemakule a hele no kekahi wahi e aku me ka ike ole 'mai o Miss Hāle ke hele la' oia no kekahi wahi okoa aole hoi no ka home. Aoie no ona huli mai 1 hope e nana ai \ kahi a ka elemakule e hele ana, no ka meā, ua manao mai ia no hoi oia ua hoi pololei aku la oia no-ka home, a o kekahi hoi e awiwi ana hoi oia no ke ake e hui aku me ka ilamuku a i ole me ke poo makaikiu'paha.

A hiki no hoi o Miss Hale i ke keena o ka ilamuku, haila mai la ua hiki mai oia aole e kala a ua paa oia me ke poo makainui ame kekahi poe kapena makai ma kekahi halawai iloko o ke keena malu o ke poo makaikiu a hai pu ia mai la iaia, aole paha, e hiki ana iaia ke ikē i ka ilamuku a pau kela halawai a lakou.

I ka lohe ana o Miss Hale i keia mau olelo mai ke kakauolelo mai a ka ilamuku, haalele iho la oia ia lumi a hele koke aku la oia no ke keena o ke poo makaiku. * I kona hoea ana aku malaila, hai hou mai la kakauoielo ua paa loa ke poo i ka halawai elike me ka mea i ha'iia iaia ma ke £ ka ilamuku.

aku la o Miss Hale i ka mea nana i hai aku 1 keia lono, he makemake kona e ike 1 ka ilamuku me ka hakalia ole, a paneia mai oia e kali a pau ka halawai e malamaia mai 1, aka paakiki loa aku la no o Miss Hale a i aku la, "E hoike koke aku kekahi o oukou eia o Miss Hale mawaho nei'kahi i kali ai, a e puka koke mai no ka ilamuka." ;

Ua maojK3po loa no ia Miss Haie ke kumu o kela halawai e malamaia mai ia oia no ka mea e pili ana ia Wilamaiki, nolaila, ikaika loa kana olelo ana aku i na kakauolelo a ke poo makaikiu. He makau ko kela poe i ka hooko i ko ia nsi makemake, aka mamuli o ko ia nel paakiki aku, hele okoa aku Ia ka mea koa iki o lakou e hoike i ke ku aku o, keia leele mawaho e makemake ana e ike i ka ilamu^u

I ka lohe ana o ka makainui ame ke poo o na makaikiu eia 0 Miss Hale mawaho e makemake ftna e ike i kekahi o laua, ku like koke ae la laua a haalele 1 ka iakou halawai me ke nol ana aku i ko laua mau hoa kuka e kala mai ja laua no kekahi mau minuke, a kaha like mai la laua e pufca mai ka lumi mai a hele loa mai la e hui me ka kakou ui koa nui wale.

Aloha nui oe e Miss Hale. wahi a ka ilamuku i olelo mai ai, "Pehea oe i keia ia a heaha keia hana nui o ka hiki ana mai la?" i hoomau mai ai ka ilanmku i ke kamailio ana mai.

"O, he maikai no au, a pehea hoi olua e na keonlmaiia malkai?" -

A. he maikai no hoi maua, a ua makaukau c hoounaunnia e 06 © ka leeW nutikal." A e hoike ma! i ka manao nui o ka hlki ana mai la.*'

"I hiki ma! la no au no "ka mea e pili ana ia Wilamaiki, a oia kt !> ia. I kona nalowale mua ana a hoi nou mai, aole oia i hoike mai i konii wahi i nalowale ai. nolaila, 0 ko*u kumu la o ka hoea hou $Ja mai la inma o ko olu» hanc»ano, Ua kuka mai uei iiu m«f Ka makuahine 0 Ra honu» anajp noho nei. ina oia e hor;i hou iiai, e ninau aku ohia i i m\l<wate at, 1 maofJp> no ho| ia kakou i kona wahi i heSe $i a i nalowale aī." ' < • Minoaka m*i la na keonlmana a olelo mai 1«. tat makainul. "E

i liookoia no kou makemake i k,- ' 'wa koko no o loaa ai o Wilai".v ! , iki " I ' "Mahalo-nui loa ia olua." wa-! hi a Miss Hale i pane aku ai. E kala mai olua ia'u. E • r.oi aku ana au ia olua e oluolu e hoil:e kōke i ka mea hou e loaa ana no Wilamaiki i na elemakule nona ka home. a. e lohe noi au mai ia laua mai i ko'u wa e! hoea ai ilaila." ! S Oielo mai la ke poo ona nia- i "Hn Ino Tra >n-.nln'hpig ' kau* noi. a ua hiki pu no hoi ia i maua ke hoike pu aku i ka lohe |1 kou hokele ina oe e makemake lia maua e hana pela." Olelo aku la o Miss Hale: "Aia_ paha ia i ko olua oluolu mai e na keonimana. Good bye kakou a hui hou aku." ' Gtiod bve mai lā no hoi na_ luna' aupuni iaia nei, a kaha! aku la no,hoi o Miss Hale hoi | hou no kahi o na elemakule a j pohOlo hou aku la no hoi na| luna aupuni iloko o ko lakou lu-! mi halawai no ka hoomau ana i ka lakou kuka ana no ka mea e piii ana i ka huli ana aku ia Wilamaiki. Hoi aku la o Miss Hale no ka 'home o na elemakule e hoike [■■ ai- I ka olelo a na kanaka o ke aupūni. I ka lohe ana o na elemakule ii ka olelo a na kanaka o ke au-1 i puni. ua piha loa laua i ka haoli. Hoi aku la no hoi o Miss Hale i kona hokele -a noho iho la na elemakule e kaumaha no ke keiki i nalowale hou no ka lua o ka manawa. Aole no he kaumaha loa o kahi elemakule kane. aka o kahi luahine wahine no ka mea kaumaha o ka noonoo no ke aloha mai ke kumu ia Wilamaiki. Ē waiho kakou i na elemakule ame na poe e ae apau a e huli r 'ie kakou no Wilamaiki, oiai oia ua nalowale aku la mai ko'la-| kou wahi aku.