Ke Alakai o Hawaii, Volume III, Number 7, 12 June 1930 — HE MOOLELO HAWAII POKOPOKO O KELA AU KAHIKO O HAWAII NEI. [ARTICLE]

HE MOOLELO HAWAII POKOPOKO O KELA AU KAHIKO O HAWAII NEI.

'Kakauia c n au j f MOKUNA T ,? KA\VFT j O FT; MAI' ■".! * WAIK -VOI KA >\n la- f WAIA AMS KA JP,TLA ANA ~-MAKAIir v U 1 NA WAHINE A AI&A-. NAKA, V-r j::.. -lj. „ iua. Fu- > u : 7>\?Lata. ai. c >ie-i-.1-a hr v.-, tk;, ■? o līpilā 'o * , ; >~, rr^ T;? i o -s*T( ka.!' "V \-> "J-5 »" 'A-'ak' hakak■> m» w-w, i,- koiki a ,r >i'a e- m- O ko ia f nei mua o KauahoM r ; o ;n. «a ka jiriakua hookahi. (Ta iawe' n?wa" ia o Kain'hoa e niUMi na Hunlii, kekulii ij rih iiui o Ha-naiL-i. K,t aūi..v t-"\ikua-1 ia a., iv; sa ikeia n£> ka i i. •- 0.i.. i ;r ana.oia no 3io ■ -> in-k-i iaia E -i: !t' ■'■- ■ ..,1::.-, aka'ia I?. K' o hoonanep aiia nw kmoe. - ■-.■■; n;aki;a,, kupu mai ii h - , īioko o uo. Kav,*elo ;T j i o !'■ 3 ( : . k.i muui kpj a o kana puni n, 1 >; !h mai kor.3 wa uuku. n.ui v-.aie i kona! <iiak(; aiii'.. , . j I Ka lb o Kma nrtu niakahiki i kupu ii'iii ia Ka īmr<3.o īioko ol utt iv t vuv» io e . mr waiu.Be jy» .'IX u u Ka.\\H,l. jNI" ,iuu c.Ā.i' i w. Liiae ia He- ■ lu - .... 4.4. ; u liOi ka nai k \ .-,vuiiine ( ak" 1 : V:Vd. Pehea' la ai"ī-c: e < t p„"' li n^na-, ttro, t n ; ? !'5 a%-J ip: "V ~ n; 'k. . -:c- nao kou e :ilo t:r, m ,■? hp.ku ae?'' "A,\" vjilm h iu o Kaw-lo 1 nei. ka nif.- e 'ik' ai, e a'o aku ia oe i ka ia'.a.a ' f 1 - Oko l:vpfi ne' I'-, J hn !f>. nn jfj ■'010 no ilo l c s jt :\' •-> 1 ; \na iho -1 I:a m ik?-r;L"! y > ,) ua 0 Ka-' • -f-īo ; ; > \\n or A hele uk'.i, -'io :i» - ;'. .w. - -'le no i eaio | i.a ia-'A'a ..a 1:- kp. paila o uai > i:c ■'ī Ui k wale aku kp-; >«. TV> '->p ;i■ " ona m?ai' ni! l '' nf 1 ro:a i k* l ' 1 H-lpo. * ] ' Aol \ .1,11 waiiine e .-ju « u.- . i. . "OI iH'i* xki p 1 / n a kar«a'i.> i" - n. hvt- "• i --■ - ' -l 1 ii ea he u. - »■ w-, ( , , n_ Qj | ~ ..-1,--. _ I ■' ■ i >k' e i:, "Kal - j ' T 1 ha . .< &; i ..-i!. - a. u li&l ia.u .: j ' -■ . ai k; h.: keia j' o<—A »_ .. a, X. ui 1 1 l€. : " f\ v >- --r 'j r , >, "> \ak I:^ : " 'i'i- T \ ■ h •»". ' v. h- 'a u,w 4 a oLe - . ... u.iu 1 • iku - .' < i t - Kav'pl 4 nei 1 k- -9 Ai: ;"T tke n IK' )r . ; - V.-. :" > k". lC" - nol' 0K ■ -e 1 - ?■ •; okj M 1 < '<■ ..... , e houK, ka nia;.io ii ... ■ - a Ka '&p .ea o L,..;., >' .: , a'u, oka nuL'." - j 1 1 : a nei,! 1 " ' k.. i.>le 1 ■ - i \vj.iuue nri .. , 4 :o O K- v 1 .; . v L > i t ., jou- * '■.<■ in i,!i- * | > niaanoi k {>u 0 y.,00 ai ike I '"ir r'"- -i'- '"«» k ->i ( > r : -n »<T ■wn!".- 1 -Vw*r. L*U O ■. 1 \V.\HIKJ-A-A 'I'. : O O K&W'l.n ī p •«; IPTME ' ' il, 'K' 5 ' 1 \ 1 \ 1. --r i —,-nI" ".,'. :-. k .i x •' >■. ' '11l ' |, -la \ \ •■■ • . s>\st «w> i\v»■ ■ -t • ' -;*«i kursT [•".Kl >.; - ■- ; f p.- ; - ; ■ • V \-*m. ' ' ; V ' - ■ - -,xi.Ata.fiuJk. | ■*« - ■•* • v5 . . \iii - .>■ ■ * - A<k*i*flfcA. v.. ; : )k 4! <f h\ x l% law-l' 1 w 1 * ; v 11-.!l 1 -.! !'<o sak«>- »j- J- 1 • -. * [ \ • f t jjg? 'l , 177 * '* '* I '; - ,5 . - j n, . ~4 t aoi mk ,-a «. -m., 4tt

pixni,". mai la fn? ; ku c i§.Jike me'ku i la 110 1 makua, . feO-Q ana ma k tfe#a» Q,,&araalamaik' p©Kit aia K-awe-mau 01919 : ma* w'ua irīai <?. na makua a m» - kM%- « heie ur fris o Kamala frsagpofcti a.ninau ana ia Kv j)Kr€lo tae keia inau ūlelo. J /-"Ē U&l4 a.n& kau h~uakai - f; |a 9 Kawelo no ka iane3 mnliii: "E liolo* ana au ( f?;.?'kajkai ia a hoi mai 0 ko.ianei plelo ia no irt e aho" ra - lioS owau pu kekahi e holo me oe i ike aku i ka Moku-©-Oahu. , I Ae mai lā tio hpi 0 Kau ulo 110 "kālanēi nol, a hoea la-Vc\ noi 1 na a panee aku la 1 ka waa, no'loko o ke kai, 0 keia waa a laua 1 kau ai uo Kaulukauloko a īue I^ulukauwaho. O ko lakou holo ma; la no ;a a hot\: i Oahuu mai la me ī.i o Kōu no Ewa, oahu he maikai, aoiie ptiu aohe keel" ; 'A liiiliii iki ka iakou nei n:ho ■:-na, hele keia e halawai :ne ka nui o Oahu nei ia \va, oia o.Maukeke. i l iia-iiui ana 0 Kawelo me Maukeke, olelo aku la o Kawelo ia Maukeke, ke kamaaina oia mau kaha, "Ua make anei na i'a ipiuiana o Oahu nei?" j Ōlelo mai ia o Maukeke: "Ua make iiōokahi a koe hookahi, iohe i hei i ka upena. " "Heaha la hoi! e kL kaua e iaia; inalia 0 make mai %"'k"aua. w | O £0 laua nei panee aku la no ila-i ko In.ia wahi waa a iioe aki: Ib a hoea i ka laē o Kaena ma Waialua, Oahu nei. : I.Jcp laua nei hoēa ana aku no ■4a; kc»,;a nei kahi hoi a ua i'a nei 1 noho ana, kulou iho la 0 MauKeke iialo e nana ai, a ike i ua f a "nei e holo ana no ua i'a nei 'ha kōna ko'a irau, a 01010 aku la ■4 Maukeke jne ka hauoli me keia 4iau olelo: 1 "Eia no ua"i'ajnei ke holo nei •iLH k.on& ko'a. wahi a Maukeke && lawaia jrai o Oahu nei." 1 Māanei e waiho jki iho kaua " ke kamailio ana no Kawele ■ ~ta a e huli ae ka kaua kamailie ana no na makuu o Kawelo e mai la i ka aina. Pehea aku la Ia iaua?" . 1 X na līiakua 0 Kawelo e nohe <ina u Ka aina o Kauai, luki: ifi aku īa na kanaka a pau e pit ana i ua :nau makua nei e Kipaku ia aku la nae ua .'■>ll au ma&ua nei 0 Kawelo a nohe e 'a kaawale ioa. 1 O kesa īiiau hana iuku wale i| x ua kauaka no ia o Aikanaka o ka lili maka weiaweia ■ir> Kaweio no ke kaili ana i kana 1 ,! k,u xvgliiiie mai kona poli akū ,aii uku pana'i no ia hana, oia ae ] '<J. keia. I" lUweio ma nae|,e nanea ai jj * ±ui nana i ua i'» nei me ka pu i ka laua upena, aole | iio hoi he wahi mea a paa iki j ! ui i'a nei ia laua nei, a o ka o na i'a nei o |-"jl hora aku laua me %ug |iī|au maunu hoowalewale,. aohe ] \:p he v,aiii mea a iki. O ke huu ho; mai 3a lio ia me ka ia la. r 1 I |lft laua nae e hoe hooniau ana |; |:vo Uua w:Jhi waa, |ke aku la e |Kjawelp i ka paapu ?nai o uka 5 1 ijft kanaka 11; ai na kane a na '%jAhiiie iuk a nunanoiia ua mea kauaK.i^. a uinau Jjoke aku Ia o*ja i ka iawaia oia o Mau«apee:, * ] "He piha aha kela e nonap.qnn mai la?" | piha Uoe-nalu|, a he hoonj»e «iea ai h£ kaikamahliie, -aoiie e puln kona ili i ke takt r . > > - " Otcto 0 K;vjvtio i kona w OwAi ka inoa o ua kaf>atftuh:nV *ul?" k U&'i m&i 3a kela: k "O KaneA ,oia no,hoi m ot 0 kela man kaiia ma ka nmlkai a pu no ho! r "te >luolu.. a ua lik? oia l mea :B 'yf!aa | L £a im4 o nei ia 4.a:wi 0 eml I ka hof Uj3PL I,ul ** a; «n* iw « ke a>kaii« 4 a 'hn 1 iiliu U fca la\vi\lA„a ktx s 1« n<- la.ia nd. aku ".a o KawTlc 1 fce ai,;ku hek; kaua i jfcahi » Wa n.ai o»clo a»s3 nsvjki kaua kaiaaain* hv> b?e--fesnn *v»ji o ka o kela w Jio iAi,i n>dl W lau*v .iwil&ii** r.u>au aWu (J i $ - Kv .ukai\o- "t T ft

kc na a paha oē m Kanew'alMne- _ " wahi & laTā i £ane māl' ii i ka ninau a'ke'aiKdnet/"~ Apie i liuliu m"a ia r hope Hio' ke nfat ia laiia nei 1 ua kalka--ahine nei, ~he wahtoe malka! 'o no. aole he'mea 'a kā naaū «■p.p ai, aka. aia nae l?a hoohihi loko ona no- ua ti'i' 'nepunepu tp: i hele wale a lupea i ke ona-->na. onaona na raa!h3a ke ik£" iku. ___! a ka hee mai la no ia o ua o Kanewahineikiaohā- 'nei, akali?' aalu.. alua nāTū U i Ke,kq]u q xk qer"ana u ka lili mal 'la jji> 'ial ka papa, hopu ka lole'a komo ¥ )aa, 0 oka pea ao !a rio ia a h'<s _līwa ae la ka pihe a īiaalele (.vrār i ka haalele aha mai 6 ua hiaoaiole nei ma ka hee-nalu a lua ole e like ai, he hookalakupua niaoli no kana man hana i leaHīeī i ka la ia "Tiōl TT?a~nTfflnr I ka hala ana aku o ua k«ika-mahine-'nei.'.la" wa olelo aku la j Kawe'o i ke aikanē ia Kamalamaikipokii: f, E hahai oe mahope o iala," a o ka hahal aku la no ia o ke p.ikane mahope o ua \ii r i nei/a { ke kokoke ana aku i ka ftaTe, pee iho la keia iloko o ke ppu nalie,Lehele ' ' laia nae e pee ana, ike aku la Keia i ka lele makawalu niai o ka laau a na kaukunane ma kahi kokoke i ka ianei wahi e pe.e nei, o ko ianei huli hoi mai 1$ no'ia a ku ana ma ke alo o ke aikane; i mai la kela r.ie kej& niau olelo:

KUU WAHLNE ALOH.I LA , HALA

Mr. I.imaUooppwpono o KE ALAKAI O Welina oe — „ „ , ..! Oluolu mai hoi kou ahonui'.i, ,ī:au vgLlii kaawale o ka elele. hoomanawanui a kaua, no \*-'ahi puolo waimaka e kau ae la, maluna. - - j Puiwa a hikilele ko'u njahao' ! i ka ike ana iho i ka lcta a ls4.' j luhi a maua e hoiKe mai ia'u, ua kii ae la ka Anela p niake a iawe aku la i lui ,hanji ela hope loa o kuu wahine i |g. loha nuiia, ma ka home jo ua luhi nei. a maua ma 3. Kona, Hawaii. . - Ma ka hora 12:20 4. M. Ā'anaao Lapule, lanuari 25, 19S0, i pauaho mai ai oia i keia ola. ana.. , . - Ua hanau ia oīa nia Manoa, Honolulu, 1 ka makahiki 1b63; a nolaila, ua piha i kuu wahine aloha ke 67 makahiki 0 ka hanu ,ana i na ea o keia noho.honya ana, me kuu kona hanu oia hope loa. Me ka mahalo.. Owau iho no na waimaka iuuluu o ie kaumaha no kuu wahine Mrs. Maria Hoopiiama. •• Kou oiaio, J. K, Kaneiakama Jr. :