Ke Alakai o Hawaii, Volume III, Number 8, 19 June 1930 — HE MOOLELO HAWAII POKOPOKO O KELA AU KAHIKO O HAWAII NEI. [ARTICLE]

HE MOOLELO HAWAII POKOPOKO O KELA AU KAHIKO O HAWAII NEI.

e kekahi mau Hawall)

MOKUNA 11. | WT O ATKANAKA I WAHIE LA- ' NAKILA AT—HOLO O KAm,O I OAHU.—HUT ME MAKUAKEKE A HEI KA I'A KAULANA. —LOAA HE WAHI- . NF HOU A A'OIA MA NA MEA TCAXTA. ~ «'p P hpt> rnai la kau huakai h ke nikine 0 "" " Kn 1 mai ka. ka h?na mai auanei kela a koe māi a mai kuhl mai no hoi oe he' po-' no. he hana Wmke a pakele.mai ne'r"kfMfi: ā penei ke ano nul o" kt?r 'unkaī ma heOe ana i kaii hoouna. : < "Ta'u i pii aku ne! a pee m?

kekahi ?ahi e Ike aku ai au i ua nei, e moe ana ra meā n'ei a'u e hoomaka*k' x ara -ke ana no wau ī ka Iho makp-'-alu 6 na la J atf a na kai\vl ra?r. 1 ; MamuM o keia lohe ana o Kav/eIo ī feeia mr>au olelo a r ke aikano e h?ha'ī net iata, kutvu !a "kona manao e pii e- hoao e nar,a a olelo aku la i ke aikane: "E aho e pil kaua e nana'? hakilo i uff kaikamāhme nēī. Heaha 'auane'i ka h(?wa ke make mai ka«a, a oleo iala ae m$ la no ia I keia' iiM a ke āikane," i"*ua a a lrnua a ola." Ia 'ana nei e pii nei a aneāne rku i ka hale, pee iho lr 'au.i.-o ka i>au ana ae ho ia 'o' ka auau ana a ua wahine nei!. O ka '"ai attau iho la no nae l:a ihe a na kaikunane oia hoi 00-i&\ la laua nei i ike aku ai i ua kaikan.o.hine Y\ei, o ke kau ākul

la no ia o ua Kawelo nei i keīa •vah' kanaenae: Aia la o a'u leliua o Luluupaīi, Ke ala e ka maleanl Moae, ;E nana aku ana la oe e ka lioa- ■ paio, 1 IT aloha au noti, e! J i A pau ka ianei kau ana aku ■ ba ianel mele, o ka pa mai la :o ia o ke kahea a ua kaīkama : 'iine nei. O ko laua 'nei īiele no ia a komo aua e "?a hale- o na makua/*"" ' Ninau mai la ka niakuakane i ke kaikamahine: /THeaha ke' kulean.i o ka v : .ki anā iyvaī'neW' plu§„ ianei?'' Pane aku me "ki 'holke" poj<Wi: *"T pii'niai ne' m'ana imua ou no .kou'a'o ane" niai ia ma na mipa kaua no ke pal! 1 ana aku i na kimop' a r.p na !',r rhn!r,a 6i opiopio, : oia ko n-a"j ku"iu o ka pii av mai nei Tnvaa ou." " - t I ka lehe ana o ua makuakar nei o ke I ke'a mai olelo. 'o ka hoomaka ilio no ia i ke a'o ia laua nei a makaukai-r-,a na ivea like ele. Oia a'o akino hoi lakou nol a pau ha mea ' loaa-i kn maknnkanp, a k(»mo ib la i'oko o ka r-akuakane ka ma nao o m ,l '.akoa ;a Kan-elo, hu na iho Ta oia he hookah|i n? 5 ko aole r',a 5 a'e ia Kawelo 6 p?lakou i ka nake ia' Kawel' oia ke .kiua pohaku. | Oi noho aku lakou neji a lUs!r--:ki 0 ko ianei hoao ae la no ia • "e Knikhvahineaoh%, ke kaikaa k.uia kumu a'o k%ua. Oiai no laua e noho a kane 8 k inu inai !a ka manao ilnko -la Kawelo 'nei e k" hou no : Wia nei a laua i lawam mua ai n\e Maukeke a olele aku la oia i ka wahkie: "£ hookun n ia\i e heh 1 au t ka la*aU." O kahl nae ' lakou e r.vlv noi aia no ia n\a] Waiawn, FKva. Oahu, a ae n\ai li-1 !".o hoi v v ',: ; k- "lakeopko k.elo] 0 ke k.ine i k;\ Inw.ua- ] [ O ko ianei hek j£u,ia no b j ;C halawai nie ka Jawsiia f a o ke | iv,- 1 aku U no ie, a iūk t i o nui ka iaua woAū i fcn& rvu.\' | i. O ko iaua nei ,kuu iho Ui u ka u}xaja s ahiu aku ia ] ,ra nei aehe kokoke i kv 1 ~»peua, | °'elc aku la 0 X.i\vc;o i k:. ] '.\yhc e' vi?u ki iV ' *& kaua. kee iiie uo i;ia e kao.u a 'aiivv. Vr.:i ka paXvii uan.\ e 'ior , f \ v alovale," a oia ka . • e.:. : la ai e ka j;kk k«ku meie. -1, .Uka ;\i. ao ka i'a i , e kakou . k : kamaillo ana nu Xa ,!aw&:a i-. ! Kawelo sna. a * huli>e kakvu ; ;' aku i ;n; makua e 'uu "a 1 Kauai. I na makua o Kawelo e ivoU„ ma iloko o ka pilikla. us Loou -a *a i",\, ',:c elwi u k,a.\av n-A' ia K;n\elo vr»a ; Oah« , »el, O ka laua o ka liok f

Kna rn%! he mau walil pikae Pc~ polo, mamuli mai o ka nui o ka pilikia, no ka mea t pau ioa kft i'a a me na apau i na kanaka o Aikanāka. Abiki ma kahl o Kamalama ma ua mau wahi 'elele nei, a oia kana i' niftau mai ai i ua mau wahi kanaka neit "Heaha mai nei ka olua o ka holo ana mai nei o Oahu liei?" "Wahi a kekahi o na mau walu kanaka nei; i holo mai nei aiīi - ua e kii ia Kawelo, o ka makua,kane ona ua kipakuia e Aikai.r. ka, a oisi ko maua kumu q noēa āna mal neī "e Kii iaia " MOKUNA 111.

VTTTTA O TCAWEfcO KHOl"I K*UAI E KOKUA I NA MAKUA —KU PAIŌ NA KOA O AIKANAKA ĪAIA A HEĒ. —PEPEHI I KONA " KAIKUAANA IA * - KAt?AJIOA. O ko' Kamalama liuliu iiio ia no ia i kona wahi waa e kii ia ma ka lae q Kaena- o Ka holo aku no ia, aole i iihi la'i[aa aku, pa-e no kahea a ua Kanalania nei: . "E Kāwelo e! 't7ā' pilikia ou nau. mak'ua,, ua kipakuia e Ai...mal kahi 6 kakou a ke uwana la." Pau po . keia mau olelo, o ka 'nuli hoi mai la po ia o ke ai:tane, no o loaa mai iia ia Kawelq ma -iwaho o ka ;oana a o kona make mai no a i ke aik&ne. A lohe ao o i kela leo ,;a}iea o.ke naeia I ;ī!o i. .mea ano n.ui iaia, no ka o kana i nanao nui loa ai .3-ka ma&e. o k.a enemi.. A 4vei ua hyli mai ia ka.lawaia a olelg,mai la ia Ka-

welo. "Ke ia mai la oc ." , O ka huH aē la no ia o ua o ,Kawelcr nei a ole]Q aku la i ka jLawaia: "Noiio. pono paa

a I lawa w a noho pono 0 Mawkeke, he lqht ana kana i ;o ,ui»i oJta hanu, me kona maaao eo e loaa mai o KamaUma aia, Epno no mapuna hoe a ua eu nei lihi iauna i ke awa. O ua, lawaia. »%i nei hol keīa, ie holea mau ia ala ka waa, "Hpiea Waimea i ka *ihe a aāa.hoi ke poo ke -lookul ala ma o a maanei o ka waa. . liapai no hoi. ko ke alkane ~waa» §.Qle i kaa aku ka hope i _ .kamumu . ana" feso *aa.a olelo koke aku la oia 1 ke aikane j»e keia rnau olelo: "Heaha kau o kahea ana ae aei?" "X kahea aku nei hoi jaha w&u ia oe„ c na makua o &&uā ,ua kokoke e inake ia Aiaia ka aina ke ulupa ia aiai la, pela au I kii aku ne\ ia oe e ke aikane e lioi i ka aina." O ka lialiu iho la no ia o ua Kawelo nei, ka wahine ame ke aik&ne me na ulu a ianei he nmi. ... Eia na inoa o na ulu, o na ulu 10 hoi i holo pu mai ai mai Kauai mai oia o Kaulukauloko \a*e- Kauiukauwaho. O KauluJs&j*apaake.a, K£uluikāwefclu. iPaapaaina v Aumai» Hawewe, Ha;ulUi, Hanaula ame Alwohi. 1 . O ko iakou liuliu xho ia no ia ao ka hoki aaa no Kauai, hana |la iho ia nae o Kaweio a kohu |ope moena a kauia Iho ift iluna | o ka waa. x i O ko lakoa holo &kn la no ia (a kaalo ana mawaho o Waiiua i Kau&i. l la l&kou e lana aiia mawaho j Wailua, ike msii ū o Aikanaka : U6 waa keia e laiia aku nei, a o * kali** aku la no la 1 kahi ana.

I "E H*weo e! Ē-o" wahi a i * t <k? 0 aana 1 kela wahi | e i&ua ma4 la, he waa ksua paha, «. i ole he waa mtCk*lKal } MiiA i k» Mok«-o-Kauai nei?" | Oko i» nei iwalo m&i la no ia [ \ ku āna ō >ce a ni--1 ;au i Kanak«s 0 luna o ka ; w&a: . 'He waa aha ka I Faae hi«A % .0 ! He w*a \sw im~ Vak v. , vale o <f KA-huhu* 1 a k«n« w»lti waV 14io i& m> e |N*u Ifc& no na ka i Wailu» nei ■:* ou^on*" t Q Ica huli Aku la no i* 0 , 44 elek m-i a ku a:ia imua , > aio £ iKe AIU 0 Aiknnaka U aiaau la: t He wa» aha ka w-jva ft He v «&a , I&& iohe aiva oXe AlB. oka U<K>&UUia :r.a; la no ia o ItekxW \we i i ke k&ua> * ko !ak..n; pa taua AUA» uō ka me^ s ua leMa CSA ina ( a»o kawi e «a iVku im.u& ona. , lui ua poloiei 00 imui o ke , Us.ua, no <$& ou