Ke Alakai o Hawaii, Volume III, Number 9, 26 June 1930 — NO KA PUU O KAUIKI MA MAUI. [ARTICLE]

NO KA PUU O KAUIKI MA MAUI.

A pau ka laua nei kamailio n na 4 o ko laua nel hele «i.ii Ia īa p hoea ma Haiia, nia kfia h? olelo aku ]a o Puuomaaial V Puuhele, "e aho e hoi ī:i heT pu niai la no hoi knua, eif\ akr ne.hoi uu \va e hui hou al kaua " pka ae mai la no ia Pa,ihe 1 .- me -ka i mai, "aole i akaka ko'u e nele nei7 e īke hou arīīr paha au ia oe e ke aikani. aole p&ha, a o konotitT!Ta!" īn-— ia ua Puuheie nei i V;-i s lr : j " ke aikane." Iko ia ne,l hooinaka,..ana. e he - le, a ma ke ala, Ike akn la oia b Kanahaha, -a ike e -mai 1a nae o Kanahaha i ka aku o Puu heie, a o kona make kokr- iho 1? no t ia a waiho kahela iho la na T2ha o ira—TraWnīr kf aku i na pali o Waipio e waiho ae ana e lupea ia ana e kek&lukalu 6 kewa ī ka nolu o ka, papa o Maukele. O ko u? Puuhele nei hele aku la no ia a ike iho la ua make.

O keia wahi o Kapahaha he punawai ia e wāiho nel a liikl j keia wa mai kela au "kah'k>> ( a o n'a mea ilianaia ena pe? .kahiko ke kūkū mai nei lakou jmai 0 a maanei o ko kakou mav : mepkupuni, a ina paha i ike mua kakou maa kupun» i kf ka.kau, i na ua loaa na mea oolole: īoa e like me ka na haole.

, Hele ioa akū !a no.o Puuhele a halawai me Lehouia, a olelo la o Lehoula la Puuhele: ... "Nani hoi ka wahine maiksi a o pe, a ua makemake' o Lehoula e l|iele pu me ia."

Nolaila, haele aku la l'uia nei j a hoea ma Wananalua, hoohihi i ihp la o 3?uuhe3e ia wahi a olelo aleu la i ke aikane ia Lehoula. ''Nani mai la kuu i }ceia wahi, oi hele mai nei e i kahi kypono e iioho ai akahi no a loaa, nolaila, e noh.o ana au malaila wahi a hiki i ko'u wa e make ai." . .£ i ka lohe ana o ke aikane ' fceia olelo a kona huaheko hūli hoi. mai la no ia o Le» houla a hiki i kona wāhī mau. " Noho iho la no hoi oua o Puuh§[ie ma kona a ike mai la o Kaihuakala o ka īho max la no īa o Kaihuakala a meia. a o ka pane kikoola no opo Kaihuakala: l'Heaha kou kuleana nui o jb V)i]cv mai o neinei e keia wahtiksV' ' L,

plelo aieu la o Puuhele me "ka a3,'Wftli'Wāii: I hele mai nei hoi i ka paakaikai a loaa keia wahi a hoohihi iho nei ka ma&s£} e iaoho i keia wahi, a pela iha la wau i hoea mai ai i keia ou e ke kamaaiua." jEia nae, mamuli o na manao 'a aloha ole iioko o Kaihiuakala, pepehiia ihu ".a ua o ( nei a makt. kanuia ?ho :ia a iieio. . j E hao ae ana keia i kona niajna, o ka pii ia o ua puu nei a a kapaia iho ,la e ua o jKaihuakala o Puuikī, ?. ma ia jhope mai, ua kapa houia ua puu i«€fi o Kauiki, a oia ka ; inoa e kanei a hiki i keia manawa. a ,pgia ilio la.ke kumu i loaa mai ai )k«{ meie a kekahi poe i haku ai keia puu kaulana o Kauiki., la penei iho no ia i mele ia ai. Aia i Kauihi ke eke leta a ka i makani, Kahi e paialewaia mai ta e ka i iaa awa, Hali ka naln o ke Anini i ka ma- > i k»ni. I boohuli no a hnli 1 ka wai o i Pnnahoa. ! Aka, oka manao o kekah? poe 'na ka l7aiawp.ln ! lawe t kela pun mfcl Kahiki ma! 1 l:iwe!a ma! ai mk Ite ano he keikl hanal. a no ka uluhua o ua o Lalawalu ne' \ nahn mnu i ka kfanno iho b k:i maknaWne e hoonohe * ua ko?kl ue! nr,a Koloā. aole nae hr 1 malcemalte o iia kelkl nct e noho hoomanaw&nu! mal !:> nel ola ! ka hli ana i tia "kolki n---i a Ihoea i ka !ae o ma Oa h\i, aole no he makemako o kelki nei 4 nolaHa, lawe loa ia ms! ua r.o! :> pi\e ?va Kawalpapa ma Hūnu Maui Hlkhw a h'oenohoia mala'h a !Uo \ pmi nhk ka pmi o Kauiki,' a pela iho 1»J " 1 KLVh KAULAKA F. 1 PT!,I -\N V A \0 KEtA Pri' j 0 KAUIKi;

Ma m,\ Xo ( .a rn;s. lu' ww\ «a ( -v|L {\k. «W--luiia pt>t>o o keU pau h-«'o o * P AU gj *? 1 ilonaw.ui n:.i, ,i oki "ka ;r.e » loMQU M; Pan \ nc A!a hot nva Hema 'M puu bf a x v.->pn o w ■>. > A S& ino-A a uo u\ a«. ato

| n — v]n'bnel ike : i "> c Kauiki. Aīa no hoi malaila na niu a Km"' a!a makai prinol ola 1 l-e ipohaleu mii aia maloko 1 r i- n v*ai. na kājsaia hoi ka Inoa ' o Mokuhano. - i * m- hoi ma ka Hikina -ponoi o X—'k: o Pneokahi, oka mea i i ir^r «o a i o ka inoa oia walii he p" n no. na ke ATix f-a Pf?.pea, t vr - ike ua Pueo" nei Ika nul o —/ i iiailā', "hoomnka Tnat la--r- " a kaii ma ke kikina o ?-r, a māhope pepehlia aJ a oia ka mea 1 k&paia ai' -iM o Piieokahi. ' ■ ' " i-n ka.Akau ponoi Ao hol o' T< q maKIo peno o Kiauiki kiino kumu. ua kāpaia 1 oia na o Puuhele. rr.auka o Kauiki o Kaihu- :<■ -<k.<\ 7 n aia wale no a Wlle o \T. a\ noi a kala? maikal na po- > \arii alaila, ikeia keia wahi Ta wa _no ku mal la b Papahfi .ohaw'a a kaena iho h. rae ka i iīio lioi:. .. ■ Hp noho Vy*ale ae nei' no hoi, -ib : < nn a ike i ka o Maui : paha 'ia ke ia aku la u Kaihuokala. • ! - O Kaihuokala kai iuka. o Kauiki kai kai, alaila, hele na poe makaikai; e hele ma na wahi aoau. a oia ka mea i holo ai ma ke meie: l Malie o Maui, ua ikea o Kaihuf akala, l O Kaihuakala kai uka, o Kauiki f- karkai, I poia a ke kai, Kaihalulu i ke

' a!e o Kaniki, A pii Kauiki ia Mokuhano, Hii ke one ia Piieokahi, fTii Wail?oloa ia Kahuliii, Hii Vna nalu ia Keaniani, ana i Moknmana, He waa Hawaii e! Waikaakihi ke awa, Pnnr»hoa ka wai oneone ia ka Pneokahi, O Honuaula mauka, o Kahulili kai !troa. Pan Peapea la i ke ahi. \ ine e hele ana poe —rL Kanlln ira keia mr<u wali s |i ha'iia ae la, a o keia iho la na 'mea e p3li ana i ka ha'iia ana 'vai ia'u e kekah ? n-.ēa 'i ike i k? ' o o ka puu o Ka aik: he V'U" r-ku ro. nkā, u& lawii keia I"* MOĀNAULI. ?Pipi-holo-K.aao)

Mr. Hoaloha Kumalae," Aloha kti»ja:— _ . E ohielu mai oe i kekahi *kolamu k:—'\\'3.)e o KE ' ALAKAI UYv"'!a e hoonioni an:: I ke olahao; a i ka pimiu hoī o ka pw.lu pnha na lakou keia r>.ir.au Br!bala a ke kupoianaha a'u e ike iho' ai, a eia ke kupaianahn

O n;i k;vian-ai ap«u he hew>j wate r"v o kekahi hcwr.' aole ia he inea e 'make ai, aka 1 ke olelo -r" rc: ka Pauka 15.* Eia ko onkou pono, e olelo ae hia e >-iV->vj.;e i-ai ka Haku.' alalla, e c!a. makou. a e hana i 'kela n-ea i keia niea. Nolaila. eia ka'n pane 5a oe e KE ALA- :1 KAT O HAWAII 1 Pauku 12 ua papapau pu :"ia *v ;uxu! : ka Palapal:-. Hemo>lc e ka hewaKolaila. he pauku haibala pnnahele ka'u i hoomaopopo ai ame ko ke Ao nei apau mai kf kiekie a ka haahaa. a pau pu no~ tr.e na poe Kahunapule, na poe. % olelo nei he poe Kalikian?. Mai ka waiwaī a ka iiīhuue. mai npaupo a ka naauao a pau pu no me na poe e pule k.: ma* nei na alanui a pela wa -! it Aku. "A eia ua puuku puna-, lieie nei i ko kv Ao uei s\pau. Fauku 17—-KoUiia, u ku 4 nea, ;ke i ka hiuu pouo. aoie r 4 at. Ikuu). he hev»a uo ia, uoua, O keia ka'u Vi ahi pauku ane le viu Uvū e lioike i\ku ai x na poe i hole a leiui na iiīiiu i ka, iiuii a "i>ūiu ke ao. Ke luxki uei aa uuiumei ?n, ki aiolia .a vx o Pa'iua,, Mr. Kv *uaīftc.. Q\\ivU.. iio kuu hOiUoha, ttz. i'una PuiaaL' , 11SS Miuu.akea & Pauahi Sis iie UvKlu-i'.a u,ai i c;i k« Ku IloebucK ;,o k,v h<50. 4f ,4i4c1e aii. i ku o, 13 na o 38 la o ka malnna, aoie e akvi. ~\vo«v,i mai. ua *ike lv> ■ ia me 3m O ka rt;e;\ :. k. . uuk;u aKu n>ea r.> I. ;> o:a. Ao-Ie t~ v :\; .>-• ke i"..: . x , . ka .v/u i;eo O 'A-.-.'o >v. ;• j ;A ir,CA ? '.V-*r.AO iV.. :;. v - ;; vV man ■