Ke Alakai o Hawaii, Volume III, Number 17, 4 September 1930 — HE MOOLELO NO PUMAIA ME WAIKANA A ME KO LAUA MAKE ANA. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO PUMAIA ME WAIKANA A ME KO LAUA MAKE ANA.

. Ua hanauia o Pamala ma.Koloa, JCaual, o Malalhika ka ma r iewakane a o Kuhihewa. ka makuahAne. Oi nolio lakou nei a nui ūa keiki nel a ikaikft no hof kona kino, olelo aku la o Pu r maia i ka makuakane hie keia mau olelo: i nhmlu n#> e hplp »ji p ike

i -ka laau a kuu $ ka ae mai la no ia o ka makuakane. • ; Q7ko iahei heie aku ia_no ia •a hiki ma ka haie p ke. ikupumawahine a olelo aku" la: J, Auhea la ka laau?" . ifcne no hoi kela: "Eia ae no/' wahi a ka luahine. [ O jko ianei hopu aku no ia a ;kau Unna o ka a-i, a hoomaka |aku la e hele a haiawai mai ia ime ia o Waikaina, a «pane m'ai |o WEtitoina* "He huakai e hele iana ihea?" "He huakai e heje ana i ka makaikai ma keia mau iwahi aku nei," wahi a Pumala. | Pane hou no hoi kela; "E aho |hoi owau kekahi me oe ma keia ihuakai makaikai." [ Qka ae mai la no ia o Puniaia la*o ko laua nei hele aku la no ia. I Ia iaua no e hele ana, ku ana o Puukolea a olelo ana: "Nawai ke kupua o olua?" ! "No maua no," wahi a Puma-

ia. 1 - "A nui ko olua ikaika ola olua, impa ko olua ikaika make olua ia'a," wahi a ua Puukolea nei, me ko iaua hana ole akij iaia, oiai iaua ma ko laua al?ihele. O ko laua nei hakaka iho la no ia. Oke kino nae o kela ka[naka fie kino papalua, a o ko [lauā 'nei klno hoi lie iiookahi Ino klno.

Ua nina,u aku o Puhiaia iā Waikalnā: "Owai ka mea' mua o kaua e hakaka me ia^" P&ne mai la kela: "E aho owau." • Ae aku la no hoi o Puihaia; or ko 'Waikaina hele aku la no ia e hakaka me Puukolea. Mamua nae b ko laiia hoomaka ana e hakalka, hoopuka ae la o Waikaina i kekahl mau lalani mele. pene|t: v ■' Aia la, aia !a, o ka lehua wale o | P&unoni, KE auume mai la me -Ka'opna I kk lewa, Maluna malalo o ka wa! opna. • O "ka pahe koke "mai 'la no ta o ua kanakā nel: "Ē hoolohik>hi ana oe i keaha? He mele hoonaukluki kau no*u."

Aole nae i pau pono ke mēle ana a Waikaina, o ka hakaka iho la no la mai ka auwina la a hoea i ke aumoe. Kahea aku la o Waikaina ia Pumaia; "O ka nana mai no ka kau e ke hoa, aole oe e lele māi.e kokua ia'u, ua kokoke au e make." O ka lele māi la no ia o PuImaia a hakaka me iala, a o Waiikaina hoi hele aku la e huli ai r na iaua nei.

,• Oi noke aku no hoi laua nei ii ka hakaka a aneane [Uwali o Pumaia a noonoo ken i ka laau ana a ku ana o Waikaina a oielo ma,i 1»* "Pehea oe?" A ha'i mai la l!€[la: . " T - T a nawaliwali au, e kii aku oe i kuv. laau a lawe mai, malia paha he ka ia laau." Ia laua no e kamailip ana ku ana ua kanaka n?i he ,ano okoa nae aole o kona ano mua. O ka hakaka iho la ia, aole nae i lalau aku o Pumaia i ka laau ana, o ka make mai la no ia i, ua kanaka nei a pela no hoi o Waikaina.

O ka hol iho la 110 ia o na uhane o laua nel no ko laua : wah|l. i A ina makua hoi o n me Waikaina, no ka mea. ua ,boi |aku na m&kua q Waikalna |a r^t\o pu me na mgsua o Pumain Ta lakou nei e nanea ana, :kan! ana ke mele a ua man vt|han{e haukae nel o ka po: [Ktt an& ke ano I 0 Jnaua \nM t iE kii m«i an» ia m%u|a e IkW, lAoie e htkl ua paa ia Wai:vu.ui, |£ kli mal ana i% maua r v !kh>U-o m «la no—<!'

A pau ke mele ana a ua mau eepa nei, o ka oili koke mai la ao la © na makua, aoje t\;\c hō ltce iki aku i ka helehelena 0 keia n»u mea, Ol nawa wale lakou msv 0 a no a lnliou net mea i Ik* %kvt. O ko l«ua nel uK««k ut\a»\e lU&u *a no ia ma KokaM w&hi me he kino *U* no. la wa ike mal la m kanaka l ka lu>le aku o keia rn§u k:\na> : ka iwua, ia wa olēlo mai la 0 "Aole kela he n>au k»u&ka, aka he mau lav.s ala ,e liele mai la." _ j "Mahea kalii i maosepo al t- : x>c īju? Akua"" wahi a ua i\x net

e hookanikani nei. 01eīgj&ku la, Pupuiiima ia iakou. 'I haiii auanei au ika lau o ka ape ma ke .alaiiui nel a i nohue f he akua lapu," a halii īho la keia. ~ la wa olelo aku la o Puniaia ia Wakama: '"Aia ko kaua make la ke hana ia mai la." Ninau o Wakaūia; "Pehea la auanei kaua e pakele ai: >- Hoike mai ig o Pumaia i kona noa: "Ma kahi a ko'u mau wawae e hehi ai malaila inai 110 ,oe e heie ai, no ka mea, ua hanaiia au mai kuu wa uuku a hiki i ko'u wa i make ai a. loaa 'oe, iie ka oiea/a liana ana, jxa like ine ko Pamano hala : i ana i ka iau ape a pakele ke oia." Aoie ,1 pau