Ke Alakai o Hawaii, Volume III, Number 23, 16 October 1930 — PAU NA HAWAII I KA HAULE I KA LA KOHO [ARTICLE]

PAU NA HAWAII I KA HAULE I KA LA KOHO

Hauoli ka- poe i puka loa ame ka poe 4 wa,eia, a huhu 'no hoi kekahi poe i hauie. O keia iho na hiohiona l ikeia aku maluna o na moho i liolo moho iho" la i ka pau ~ ana iho la o na baioka i ka-heluia a maopopo ae la ka poe i puka" ioa a i waeia hoi ame ka poe i haule. NoHeekahi poe 1 naule, mau no ka ikeia aku o ko lakou mau helehelena hauoli mau, aka, o kekahi poe hoi. m ikeia ka loli ae o ko lakou heieheiena, e hoike mai ana hoi i ko lnkou apono oie i na hana a ka pahu haloka. : .■ He mhi kemu ai\o kamehal maoii no keia, aka, pelwa auanei e hiki ai ia kakou ke alo #e, oiai, ua hoike maī ka pahu haloka i ka makemake o na mana koho. , ■■ ■-.' !.. Aka nae hoi, ke nana pqi\piaj no hoi na huahelu o .na pnhu Uke ple apau o keia Kalana, ua huu loa no hoi ke ikeia aku ke i i t ka hana i hanaia a wae oieid ai kekahi mau moho i ike maoii ia no ke kupono, a no tfi ike paka paha o kekahi mau moho i haule i keia mea, n.7laila' ko lakou ano $~o ka noonoo, a ua olelo maoli ae kekahl o lakou he nui e koho ana lakci(»j ame ko lakou poe i na moho o j Ikekahi aoao kalaiaina a lakou j !i holo ole ai. Na ka la koho la 1 i e hoike mai i ka ikaika oia ma- i nao o lakou. ] E nana 'ae kakou owai la ka i poe i haule. Ma na moho luna-1 kiai, ua holo. elima l'ahui like ] Lole ma na aoao kalalaina a e- ' llua i mau moho no ka papa, a t i ka pau a'ha iho la o na haloka I i ka heluia, aia hoi. ua wnela i t iho la he elima haole" ma ka ao- ! ao Repupalika, hookahi hapa 1 Hawsiiv ««a o S. P. Correa a hookahi Pake, oia o Philip Bing. O ka hapa Hawaii eia oia ke noho hana m>l no ka halepai' Awaiakaika, a o ka Pake hoi,; eia oia ke noho hana nei no ka« nupepa puka ahiahi Star Bulle- ' tin. He mau keonimana īnaikai j no keia a elua. > | ' Ma ka aoao Kemokalaka hoi, ua waeia, he ekolu haole, hookahi Pukiki, hookahl Pake a #- lua Hawaii. A'ole Kepani i holo .moho ma ka aoao Kemokaiaka no ka papa, aka. he hoekahi nae o ia iah'ui i holo no ka hale !o na lunamakaainana ma ka AIpana Elima a ua waeia no hoi loia me ha paioka kiekie. t Ma ka nana iho i na poe 1 ! waeia i mau lunakiai ma ria ! aoao a elua ame na heluna palloka i loaa ia lakou, me he mea ila e puka ana he mau hao'i | hookahi Pukiki a hdokahi Pake, ! a ina no ka ikaika mai o na Ha!waii ia'u ame kela Hapa Ha- ! waii o kakou, alaila, e puka arta Imaua a i ole o kekahi p.iha o jmaua. J' ! Aole anei he pono 1 ko cuk6u hnanao e o'u gmu hoamakaalnan.i ia knkou h? f lco a lig pea nana e kiai i ko i kakou ' inav pono ma ka p; pa i'lunakiai o iKia kalkna? MarAo j au e puana ltke maī ana kakou, !"ae, he pono io e loaa ia kakou 'he leo a he mea nana e kiai i | ko kakou mau pōno ma ka papa j lunakiai a } .ko kakou * Ina pi-l". aiaila. heaha arsv ka kakou hana pono e haha ai i ka la koho? O 'ka nana maka anei o kakou la kakou iho? /Ola anei ka hana e hiki af i kekahi o kakou ke komo iloko o ka papa iunaklai? Aole paha ea? Alaila, ,u)io anei e hiki ia kakou ke kaunanuao iho. a haawi pau ' n ~i » ka kakeu kakoo ana 1 iona ' kakou he 'eo a mau leo a kiii a n.au kiai ma ka papa no ko i-akiM ma-u ike no hoi I . i ka'u hana i ko'u mau ~k A iki eha me ka hapa i no ■ sio ,u he lala no ko kakou papa : iuuakiai. Ua hoao au n-lawela- ; we i ka hana a oukou e ka hulehu i haawi nmi ai me ka poj no a ewaewa ole. me ke kaulike ' no na haiiukuia m&i o na ano aj pau O ke kauwa anei e hans 4 o ivooikaika ana no ko kak-- e pono ke kapaeia. Ē hoomau f>nei Kakou i ke o ana o ke'a olelo kāulana o HawaU'nei, "i m.ike :\o o Painano i ka io ponoi?** Va pono no »aha U ame la ►iiana ia wā, oiai, h« hookahi no, i«hui tean«ka e ka leiina i*' wa. aka. i keia wa. ua piha m r .l inei kakou i na iahui kanaka 15" ;e

r *, ~ i ,ole *;e >iana nullēa 'oar- gm< o « [ k?. peno' o keia noho ana ' keia '■ ;au 0 }na aole e loaa ia kakou he 1 l leo m& ka papa, aole hoi he | |mea nana e kial i ko kakou po- i i no, alaila, nawai e kia,i ko | |kakou pono maiaila? Aoie e hi- i '_ki_la _ka.koii ke manan iho' p ' ihele aku'kakou e hoo.unauna i i ka poe- o ka lahui e, no ka mea, i he paa a e 1110 ana no hoi iakou 1 ! īa i ka nana i ka pono o ko la- { ikou poe. £ iiki ana no nae laj [iakou la ke kokua iki mai ia kakou, aole e hiki ke hooleiia ia ! mea, aka, e ninau iho jk hoi kakou ia kakou iho, owai. ka oi 0 ka pono e hana no kakou? Aoie anei o kou i'o, iwi a koko ponoi? E hoole ana ane! kakou 1 ka pololei o keia ,plelo? Aole loa. £ ka I, ka Mahi amp ka Paiaiaui e noonoo iho kakou i ka pono o ko kakou iahui i ko kakou wa e noonoo pu ai i ka pono o na lahui. e ae apau e noho nei. iluna o ka lepo aioha ou e Hawali kuauli Aoie kakou e hana iki i kekahi hana kaha ili, no k& mea ; aole he pololei o i'a i ko'a noonoo afta: aka, he a'o wale no ka'u, aole kakou e poina e kokua la kakou kekahi i kekahi i ka ia koho haloka e hiki mai ana. Aole e nele ke kaheaia mai o ka lehxflehu e' kakoo i na moho 0 ka aoao nona" ka moha i lanakila iho la ka' meia 1 ka īa wae aku la, no ka mea, wahi a ia poe e olelo mai ai, "e koho aku ia lakou 1 lokahi ai ka hana ana a ka papa me ka mela. He maikai no hoi paha ia, aka, e nana wale no anei kakou i ka pono o ka aoao kalaiaina me ka nana pu ole iho i ka pono o ko kakgji lahui aloha? Aole paha ia he hana naauao a kakou e na Hawaii e hana ai? Ina o na Hawaii ka«Jiapanui i waeia iho la i ka la wae moho i hala aku la, e hiki ai no hoi iia kakou ke ike iho e puka aku ana kekahi mau Hawaii ma Jka la koho nui e hiki- mai ana |Nowemapa eha iho, ina aole a'u |oieio ana, a ina no aole he hoo-ipu-aia aku keia.manao Aka, o jka nana ae a he elua wiāe no i maua i . iho la, noiaila, Imanao ae ia e noi ke ola ia oue na hoa Hawaii apau me" (ka nana ole i ka'aoao kalaiaina. Malia paha o olelo mai ke"aole no kakou e pilikia, ino ka mea, e puka ana o Correa fea hapa Hawaii i waeia iho nel ma ka aoao Rfepupa3ika." Ina peia, ponp loa hol ia, aka, ī like aku no me keia koho o elua makahiki i hala &ku nei i haalele jla,ai o Gorrea, alaila, aole l kana ;mai ana ko kakou nele i ka leo 'oie ame ka mea ole nana e nana je makaala i ko kakou pono elia ;Hawaii. Nolaila,; no ka pono o | kakou e na Hawaii aloha, ke ;manao neī.au, p ka kakou ha'na • pono ioli e hana ai, oia no !ke koho i na moho o kekahi j mau lahui a kakou i nmkemake ; ai me ka h»<spctina ole nae i ke . koho i ko oukou hoa nei, a ina j hoi no ko mau& puka like me Correa, he nanl'loa hoi ia, alua Imaua e makaala ai I ko kakou ponō ma ka papa. No'u iho no Ihoi ea, he makemake loa au e 'hana.l ka mea kaullke mawa■ena o ko kakou lahuĀ ame na lahai e'ae apau .A*noho"nri l'oko ;o ko kakou aina kulaiwi nei, KohaHa, ina owau ;ma na koh'oa ms\i e oukou a Ipuka, e nana pu ana no.au f ka hx>no o ka lehulehu liolookoa, aole hoi e hoao e annnu no ko kakou pono ik>, no ka mea, aole e apono mai ka Makua I>ani ia ano hana. "O ka pono ke hanaia a hāule mai na | (aole'l pauif. ! Maloko oka moolelo i hoopaalia no ka ana aku ia |Kroki Wasinetona. kn TYvesidelrra mim loa o Hnipula *ma ka makahikl '1790 e hoike !ana he 2,000 kukui ihoiho no ka 'hoomalamalama ana ta lo'ko o !ka hall no lakou ns 1110 o $10 o |kn hora. a o na k\ik\iljwi]a hoi !o keia wa no ka hoorm!amala'ma ana oia ano hookahi he elua Ikenikeni wale no oka hora T lloko no o kda .au o ka iholho : na kukui a mal pe' 'mai na kukwi- a tloko o J ke kenek\iri* I haia :\ku i |ioaa ai na kuVuwtb he | makahiki 1 hā a ar nei ■ hoike al o Pope Pius XI jno Uflkv;kulu <|a :vk\; o na AhaJhui o e ku-e ana 1 'na hoomana Hoole pope e ku-e ' ne; i ka hot>mana Kakolika. a ! me fie mea ala e hoea U*>a aku ! ana keia kāvioM nn na wahi ajpau o ka honua ? ei