Ke Alakai o Hawaii, Volume III, Number 31, 18 December 1930 — MA KE KAUOHA NA RULA AME NA LOINA [ARTICLE]

MA KE KAUOHA

NA RULA AME NA LOINA

E Pili ana.i ka Paka ai>a 1 na Kaa Mana Hoonee nia na KAHUA KAPIKALA, NA KAHUA BALE OIHANA TERITORE, NA KAHUA UALE HOOKOLOKOLO, NA KAHUA HALE KAPUAIWA. O na rula ame na loina mahope ae nei e pili ana i ka paK3 la ana o na kaa mana hoonee ma na Kaliua Kap&ala, na Kahua Hale Oihana na Kahua Hale Hookolokolo aine na Kalnia Ilale Kapuaiwa, ma keia ke aponoia nej e ka Lunanui o na Hanahou o ke Teritore o Hawaii. - ! NA HOAKAKA. O na mau" elike me ia e .hoohanaīa a.i iloko 0 keia mau rula ame na loina e manaoia no ia he paka ana mawaho ae o na paka ana no ka manawa e|ike me ia i- holkeia nīahope ae nei. - ■[ . . O na huaolelo "paka no ka manaWk" e manaoia no ia he paka ana no ka manawa no ka wa wale ncj e 'lawa ai no ke kanaka a 1 ole ia mau kanaka paha e hoohana, ana i ke kaa i paka ia e hana ai i ka liana iloko o na hale a i ole ia na kahua paha kahi oua kaa la i paka ia al. ' . II

KA PAKA ANA MA KE KAHUA KAPIKALA

1 1. Paka Mau. Oka paka mau ana i kekahi kaa mana hoonee ma na kahua Kapikala, ina i'ka manawa ao a 1 ole ia i kekahi manawa paha o ka po, koe wale no elike me ia i hoakakaia mahope ae nei, ma keia ke papa loa ia nei. O ka paka mau ana ma ia mau kahua i oleloia e ae wale ia no i na kaa e onaia ana a i ole ia e hoohlhaia ana e na luna aupuni a i ole ia e ka poe no lakou na keena oihana aia ia wa iloko o ka Hale Kapikula a i ole ia ka Hale Archives, a iloko wals no o na wahi e maka ia a e kuhikuhi ia ana no la mea mai kela ame keia manawa mamuli o ke kauoha a ka LunanuL o na Hanahou. 2. Paka no ka Manawa. O ka pakaia anā no ka manawa o na kaa mana hoonee msi ua mau la e a"e wale ia no ma na ano o na kanaka e hoohana ana ia mea he hana e lawelaweia ana ma ,ka. H»ie Kapikala_ame_a-ā ole i?. ma ka paha; 0 ua paka ana la ē ae wale ia no ia ho ka loihi wale no o ka wa 1 makemakeia o ka hana a__ua poe la| iloko o ia hale a mau hak paJtia, a Uoko wale no o na wahi e malka ia aku ana a e kuhikulii ia ana no ia mea mai kela ame keia manawa malalo o ke kauoha ana a ka Lunan'ui o na Hanahou. 3. Ke Kuleana Paka Kaokoa. e haawiia kekahi kuleana paka kaokoa i kekahi kanaka aole ana hana iloko o na kahua Kapikala; aka, eia nae, e ha,awiia no. na kuleana paka kaokoa e ka Lunanui o na Hanahou me ke apono mai o ke Kiaaina no ka paka ana i kekahi heluna o na kaa mana hoonee rria kekahi mau ia a i ole ia po kaokoa paha ilokt> o ua mau.kahua !a no kekahi maa manawa ano nui a kaokoa. 4. Paka ana ika Manawa Ahaolejlo, C)iai e noho ana ma ke kau o na kanaka he hana fea lakop me. ka Allaoklo e hiki no ia lakou ke paka ma na kahua-Kapikala aka, m?. na pa!ena wale 'ho e rfiakaia anaia e ana no. ia mea mulale oka m#Ta o fra Lunamn', ona Hanah<>ul ' ' ' "7'.,"" tn " P

I PAKA ANA MA NA KAHI'A HALE I OIHANA TEEn|OfeE, "' ~

1. Paka Mau. O ka paka ana i pa.k&a.mana hoonee ma na kahua o ka Hale Oihana Teritorf; ina ,i ka wa ao a i ok ip, i ka po paha, koe wale no elike rae ia i mahope ae, nei mS, keia ke papaia nei, O ka paka mau |ana ma ia mau kahua e ae wale ia no ia ma na ano o na kaa i <>naia a i ole ia e h,pohanaLa ana ia e na luna aupuni a i ole e ka ;poe hana paha no.lakou na keena ia wa aia iloko o ka Hale Teritore; a ma' na wahi wale r?o e makaia aku aha a ē kuhikiihiia aku an'a 110 ia mea ihāi keia ame keia manawa e ka Lunanuj o na Hanahou, malia pohaku kaekae ma ka aoao makai maijnua iho o ua hale ia. a ma ka pohaku kaekae ma ka aoao Ewa p j£a .hale i oleloia. 'a ma ka pohaku kaekae o ke kihi Ewa makai o ka hale i oleloia. 2. Paka Manawa. o ka paka ka p' na kaa mana hoonee ma na kahua i oleloia e: ae wale ia iio na ano o ka poe e hooliana ana ia mea he h£)na ka e ana iloko o ka hale i oleloia; a o ua paka ana la e ae wale ia, no ia no ka loihi wale no o ka manawa e makepaakeia no ka hana' a ua poe la iloko o ka hale i oleloi, a ma na wahi wale no 'e ana a e kuhikuhiia ana no ua mea la nu|tl kela ame keia e ka mana o ka Lunanui o na Hanahou, ma ka pohaku kapkae mauka mamua o ka hale i oleloia.

PAKA ANA MA NA KAHUA H|LE HOOKOLOKOLO

1. Papaia ka Paka ana ma Keklahi mau wahi. O, ka paka ana o ke'kahi kaa mana hponee ma na kāhua o £a Hale IJ,opkolokolo, omua iho o ka hale L Meloia e iiul pa ana me ka poepoe, a i oie ia ma ka pohaku kaekae ma ka, aoao ma Waikiki ie huli la i ka Hale Oihana Teritore) o ka Hale Hookolokolo i ma jkeia ke papa ia nei. ' I I 2. Paka Mau, O ka paka*mau:ana i ua mau kaa la e ae jwa!e ia 110 ma ka pohaku kaekae mahope e kokoke ana ). ka Hookolokolo, a ma na wahi wale no e| maka ia aku ana iv e kuhij kuhiia ana no ia mea mai kela ame'keia manawa e ka mana o jka Lunanui o na IHanahou. | ! 3. Paka ana no ka Hookau. ana anie ka ana i na Ohua. E ae ia no na kaa mana hod>nee e p.\k.a manaw:\ ma na puka omaa ame r ahope o |u Halo Hookolokalo no ka loihi o ka wale eo e lawa ai m k s \ hookau an|i' ame' ka hooiei ana ina oliua he liana lako X lloko oka hale i j)leloia v ' v |

PAKA ANA MA NA KAHUA KAP^AIWA

l. Paka Mau. O ka paku mau 1 kekahi kaa majjia hoonee i. a na kahua q ka Hale Kapuaiwa, ina i jka wn ao a lj3le b i ka po . .! .i koo \\;i!c no elike me ia ! haakakafa nmhope ue ne{ ke papa ' ' Oka paka mau ana ma ia mau kahua e ae wuk la r,o b n* \a ano o iia kaa i ofta ia a 1 ole e hooKanah ana \ na j\ i ole ia ? ka poe hana o fcoj lakou nuui t\U\ 1a nv ; i

iloko oka hale i oleloia ama na wahi wale no e a na 4 _ ■ kuhikuhii:x ar.a no ia mea ma ka pohaku kaekae omua o7a e T L ' okoke ara i ka hale i oleloia e ka man? 0 ka Lunanui o oa Hanahou. , 2. Paka Manawa, O ka paka ana no ka manawa o na kaa mana hoonee e ae waleia no ia ma aa ano no ka poe e hoohana" ena ia mea he hana ka lakou e lawelawe ana iloko o ka Hale Kapuaiwa, aka 0 ua paka a,na la e ae wale ia no ia no ka maaawa ' ! I makemakeia oka hana aua poe la, ama na wale ao e ma- ~ kaia ana a e kuhikuhiia ana 110 ia mea r:iai kela" ame kela manawa, o ka mana o ka Lunanui o na Hanahou, ma ka pohaku kaekae ma ka aoao Ewa o a e kokoke loa ana i ka hale i oleloia e holo ana mai ke Alanui Moiwahine ahiki i kahi paka mau mamua 0 k.a hhle i oleloia. ■ . * : VI NA PAKA n AE I PAPAIA. O ana apau I na kaa mana hoonee ma kekahi wahi o na kahua i hoakakaia iloko 0 na rula āme na ioina mamua ae, * koe waīe no «, a no na mea, i hoott\anaia a L ae ia" iloko a e na ;ula ame na loīna i n)p]ofa', ma keia ua papaia. — — ; V_ v v :^ LAE MANA AX ! E mana n'o na rulft ame na loina mamua ae mai a mahope nku O'ka la 1 o Tanuarii 1931. r v Aponoia i kela la 7 o īulai, 1930. (Kakauinoaia) Lyman H. Bigelow Lunanui o na Hanahou o ke Teritore o Hawaii. Ke aponoia nei na rula ame na loina mamua ae ma keia i keia la 11 o lulai, 1930. • LAWRENCE M. JUDD KIAAINA O HAWAII