Ke Alakai o Hawaii, Volume III, Number 17, 27 August 1931 — HE MOOLELO KUPANAHA LOA NO WILAMAIKI HE NAAUAO LUA OLE A HE ALOHA MAKUA ME KE KEIKIMAHINE O KA PUNAWAI KUPANAHA [ARTICLE]

HE MOOLELO KUPANAHA LOA NO WILAMAIKI

HE NAAUAO LUA OLE A HE ALOHA MAKUA ME KE KEIKIMAHINE O KA PUNAWAI KUPANAHA

A p%u ka lakou paina ana, ku ae la kp haku iluna a i mai la: "E kala mai oukou t.pau ia'u. He makemake ko'u e kuka kamailio pump ke knmu h.imeni a kakou, nolaila e hookuu mai oukou ia maua e hele iki ae mauamaloko o kuu wahi lumi maluhia no kekahi mau mi,nuke a e nanea no hoi oukou maanei'a i ole p hele paha ina na wahi apau a -nikou p majtemake ai." Ia wa i ku ac ai ka wahino hapa moo a hnhai aku la inahope o ko lakou haku, aole mp na wnwar nawaliwali, aka me ua wawuc ikaika no o ke kanalna ol<ยป no ka toaa iaia a ia lakou hoi mp kona mau hoa ke ohohia e ko lakou haku. A kom<> laua il<iko oka lumi maluhia oka haku, pani mai 1a ka haku i ka puka a alakai loa aku la i ka wahine hapa moo a Haawi mai la iaia i ka noho maikai loa iloko o ia lumi. Ekeeke iho la ka manao o ka wahine moo, aka no kona makemake <->lee hoopau manawa wale, nolaila noho iho la no oia iluna o kela noho maikai loa a huli aku la ke alo i kona haku me ka makaukau e pane i na ninau apau e waihoia aku : ana imua ona. Mam'ua oka hoopuka ana mai o lta haku i kekahi huaolelo. ranee mai la oia i kona noho a kokoke i ko ka wahine moo noho a nana pbno mai la me na maka oluolu maoli. Na ia mea i hooikaika loa ae \ ka manao koa a wiwo ole iioko oka wahine moo a i ka puka ana mai no oka ninau mua mai ka waha mai o ka haku, oili koke aku la no kana pane. Aole i olelo koke mai ka haku i kpkahi huaolelo a hala he mau sekona li'uli'u, me he mea la e aloha ana oia i ka wahine moo, a e nune ana paha iloko ona ike. kumu i loaa ai iaia keia kulana. A hala he mau kekona o ko laua nei noho mumule ana, oaka ae la ka waha o"ka haku a i mai la. "Aloha maoli au ia oe." "No keaha hoi," wahi a ka wahine moo i ninau aku ai. . 'i .. . "No kou kulana hoi o ke koloheia ana e kekahi kupua. Ke ike nei au aole kena o kou ano mai kou hanau ia ana mai, aka ua hooiliia aku kena kino hapa moo ia oe e kekahi kupua, a oia hoi ko'u mea i makemake ai e hui kaua o kaua wale no. Ke makemake nei au ia oe e hoike mai oe ia'u i ka mea pololei, no ka mea, ke manaoio loa nei e hiki mai ana no ka manawa e ukuia ai ke kupua' nana i hana i kena hana maluna o kou kino. Aia wale no nae ka hiki ke hoopa'iia kela kupuna a kokua pu mai oe ma ka*hoike_ana mai ia'u i na mea a pau e pili ana i kau mea i ike no kela kupua nana i hookau mai i kena kulana maluna ou." "Aole &u e ijuna i kekahi mea ia oe e kuu haku maikai. A hookipa maikai ka hoi oe ia makou alaila e huna makou ia oe i kekahi mea. Malia io paha hoi o oe ka mea e pau ai ka hana kolohe ana a ke kupua nana i 1 lawe aihue aole ia'u wale, aka ia makou no apau. Nolaila, no'u iho, ua makaukau e hoike ia oe i na mea apau au e makemake ai e ike. Aole owau aka lie manaoio loa ko'u o ko'u mau hoa pu no kekahi ma keia Imanao e hoike ia oe i na mea apau e pili ana i ko makou Ihoopaaia ana e kela wahine kupua a ia olua aku la ka ihakaka na mea mana E kokua aku no nae makou ma ;na mea pu e hiki ana ia makou ke hana elike me kau e kauoha mai ai ia makou." Ina pela kou manao ami; ko kou mau hoa alaila ua pau ae la no hoi ha ko kaua noho ana maanei, a e hoi no kakou me ko kaua poe e noho mai la iloko o kela lumi me ko lakou kamaaina ole." Aia no hoi na wahi kanaka me lakou a o laua no hoi ko iakou kamaaina." * riv. makemake ko ka wahine moo e noho iki laua o laua wale no, no kona manao o huai mai paha hoi ka haku o lakou i kekahi mea e pili ana i kona kulana kupua, aka, ku koke ae la no kela iluna a alakai aku la ike alahele e puka ai mai ia lumi aku a komo i ka lumi a Wilamaiki ma e nonoho mai ana. Aole i hele lakou elike me ka ka haku i olelo aku ai i ko laua hele ana no ka lumi maluhia oia hoi. e hele lakou ma ka lakou wahi e makemake ai, aka noho iho la no lakou e kohokoho i ka manao o ko lakou haku i lawe ai <i ka wahine hapa moo iloko o kela lumi me ia. A hoea mai la ka haku me ka wahine hapa moo, nana pono mai la na maka apau maluna o laua e iini ana e loaa aku kau wahi mea hou mai kekahi mai o laua, aka aole he wahi olelo iki i puka aku mai ia laua Ia mai no ka laua hana oka noho ana mai iloko o kela lumi. A noho laua la iluna o na noho, pai mai la ka haku. ia Wilamaiki ma e hirneni, a mele mai la no hoi c Wilamaiki ma ike mele punahele loa i ko lakou haku, oia ke mele i hakuia e ka wahine hapa moo e pili ana i ka aina ame kona mau kanaka. Elike me ka lula mau oka piha hauoli oka haku, pela no oia i hoopiha ia ai no i ka haudli i keia mele a Wilamaiki ma. A pau keia mele, olelo mai la ka haku: "He hana nui ana ka kakou o keia mua koke aku. E kii ana kakou ike kupua nana i hoopaa ia oukou.ma kona aina me ke kue i ko oukou makemake. a lie makemake au ia kakou e hui i ka poo ka la apopo e kuka no ka kakou hoonee kaua ana *aku me ia."

Olelo aku la o Wilamaiki ma: "Pehea auanei e hiki ai ia makou ke hoonahoa aku imua o kela kupuna? no ka mea, no ka hiki ole hoi ia makou ke hana aku i kekahi mea iaia, nolaila pau makou apau i ka paahao ia iaia, a ky oielu mai nei hoi oe. e hele kakou e kaua me ia. lleaha auanei ka makou wahi pala? he hoohaiki a hoopilikia wait- aku no paha makou ia oe ke hele pu makou me oe. 0 oe no ke pono e hele aku e kaua me ia. Oiai no nae makou e makemake ana e kokua ia oe ma na ano apau, eia nae he poe ikaika ole wale no makou apau no ka hakaka ana aku me kela kupua."