Ke Alakai o Hawaii, Volume III, Number 21, 24 September 1931 — HE MOOLELO KUPANAHA LOA NO WILAMAIKI HE NAAUAO LUA OLE A HE ALOHA MAKUA ME KE KEIKIMAHINE O KA PUNAWAI KUPANAHA [ARTICLE]

HE MOOLELO KUPANAHA LOA NO WILAMAIKI

HE NAAUAO LUA OLE A HE ALOHA MAKUA ME KE KEIKIMAHINE O KA PUNAWAI KUPANAHA

I mai la ka haku: "Aole au i ike iu mea he Akua, a s aole no hoi au i ike ? koha kanawaī eon<\ O na kanawai! wa!e no o ko'u aupuni ka'u i ike a oia mau kānawai'no ka'u I ai e malama ia. He manao ko'u, o-ka pepehi ana i kekahi kupUa hana kolohe, «ole ia he kue i ke kanawai o kekahi Akua, aole no hoi ia ho kue i.kei kanawai o kekahi He pono rio o pepehila na poe/hanaino a pau h>a e olā Js T o,u iho, aoli' o'u makemake e hana i kekahi hana kolohe, aoh- nn hoi o'u apono i ka hana kolohe, a ua a'o mau aku au i na knn#ika o ko'u aina aole lakou e h.'ina i k.ekaM hana k<'!«>h". Eiā no nae. iloko no o ko'u ao ikaika aku'ia lakou a'-fy o hana i na hana kolohe, hana no kekahi o lakou ia mau hana. Kc manao loa nei no aif, ina he hiki i ka hoaloha wahine hapa moo o kaua "ke alakai ia kakou i keia manawa a hiki i ka aina o kela kupua, alaila e hele no kakou." . n Otelo-m&iV.lj| hapa mor ■ "F oluolu mai oe e W'maua naktfa%nre koi ia kakou e heh' i kela wahi i keia wa, no ka mea, ua.poeleele a pau ka ike a ko'u mau i maka. ,f Olelo mai la ka haku: "0 ka wa ikaika loa ia o ka j }ike o ko'u mau maka, a na'u no hoi kakou e alakai aku.' O ka ha'i wale mai no kau i ke ala a kakou e hel£ aku ai a na'u ke alakai ana aku la kakou." Olelo mai la ka wahine hapa moo: "Aole kakou e hiki i keia aina ina jiela kakou 'e hoao ;-i e hele ilaila elike me kau i olelo maī la, no ka mea, aole e hikl ia kaua ke kamailio iloko okē kai; a pehea auanoi au e hiki ai ke kuhikuhi aku ia oe 5 ke ala ma ke kamailio an'a? A ina hoi au e hoao ana e kuhikuhi ia oo ma-ke kuhi ana o ko'u mau lima, e. hele loa ana kakou i ka pilikia, no ka mea, me ka hikiwawe loa kakou c hf!e ai a puka ma kela aoao i ole ai kakou" e poino i ke kai mamtili o ka T»aa o ko kakou hanu, oiai aole e hiki ia kakou ke hanu iloko [ o ke kai. Nolaila, ma e li'uli'u loa kakou iloko o ke kai | e pau ana kakou i ka make no ka hiki ole ke hanu i ka I ea iloko o ke kai. M i 4 *Pi-Hkiaio no ka hoi kakou," wahi a k.a.haku i olelo ■ mai ai me ka hoomau ana mai. "Ina pela, o ke kali no J ko kakou a apopo alaila hele." | "Oia wale no ka kakou hana pono e hana ai, e hoo-j manawanui kakou a apopo. O ka pilikia waīe no paha J o kou hiamoe loa no elike iho la me koia." j Pela io no," wahi a ka haku i olelo mai ai me ka ] hoomau ana mai. "Ke manao nei au e hiamoe pu kaua ianei e ka hoaloha wahine napa moo i loaa o oe ka nana e hoala mai ia'u," I mai la ka wahine hapa moo: "Ao!e e hiki ia'u kei hiamoe pu me oe, no ka mea, aole o'u hiamoe i ke ao elike me oe. O ka po ko'u wa e hiamoe ai, a o ke ao hoi kou." "Ae. ua pololei oe, wahi a ka* haku-i 01010 mai ai, me ka hoomau ana mai. "Hookahi no nono, o kou hele mai ehoala ia'u i ka wa pono au i ike ai." Holo iho la keia mea, na ka wahine rnoo e hoala ka hiamoe o ko laua haku, nolaila hoi aku 1« oia no kona wahi, a o Wilamaiki hoi hahai aku 3a iaia no ke ake no* e kuka no ka mea e pili ana i ke kaua aku mawaena o ko lakou haku hou ame ko lakou haku mua. I ka hoea aiia o Wilamaiki ma i ka halo o na opio wahine, ninau koke aku 'a o Wilamaiki i ka wahine haoa-l moo i kona manao no kana.i olelo ai i ka haku o lakou e pili ana i kona haupuupu wale ana ae no he pili keia mau wahine kup,ua a elua, a olelo mai ka wahine hana moo, aole maopopo iaia ka mea }>ololei, a ninau mai oia j ia Wilamaiki, ina paha h< mau kumu hou kekahi ana i{ manao ai o ka pili ana o keia mau wahine kupua. Olelo | aku la 'o "O kekahi kumu nana i hapai rpai iloko o'u i keia manao he r>ili keia nmi wahine ■ kupua, | mamuli no ia o ka pili loa.o kahi o ko laua mau mokupuni j e ku nei. He wahi kowa pokole loa ka mea nana i hoo-i kaawale ia laua kekahi me kekahi, a no ka loihi loa paha o ka manawa i hala, me .ka hele ole aku o ko keKahi aina ikekahi aina, nolaila nalowale-ke alahele ia laua nei," Olelo mai la ka wahine moo: "Ke.man.ao ae la au ua pololei kou manao, a pehea auanei e hiki ai ia kaua ke kaomi i ka manao kaua o ko ka.ua haku, no ka mea, ua ike ak.u la no oe i ka paa o kona manao?" _ Olelo mai la o Wilamaiki: "He oiaio no ia, aka, aole e hiki iaia ke hele i kela wahi ke ole oe e alakai iaia o kela wahine kupua,'" "Ae, aka, oiai oia ko kaua haku, a oiai ua.hoopaa kaua ame, ko kaua ; mau hoa e ku mahope o ko kaua haku j.ho.u ahiki i kona lanakila ana, nolaila aole a kaua hana j | e aku aka o ke ku no mahope o ko kaua haku hou ina ' ia he hana hakihaki iko ke Akua kanawai aole pa'ha," j , "Aole he like o ko'u manao. me kou ma keia mea. 0 ke kanawai o kfe Akua ka mea nui loa ia'u niamua o na mea j apau." Pela wale iho la no ka la\ia nei hoopaapaa ana a J ihiki wale i ko Wilamaiki hoi aua i kona lumi me ka like , ole o ko laua manao. Paa no ko Wilamuiki manao e ku , mahope o ke kanawai o ke Akua, a o ka manao hoi o ka wahine hapa moo, paa no hoi kona ipanao e ku m.a--; hope o kona haku, ina no ka lanakila a i ole pio j>aha. Ua mihi no o Wilamaiki no kona awiwi ana e hui pu ine kona mau hoa e hoopaa ia lakou iho e ku mahope ka makemake kaua o ko lakou haku. Ua pupuahulu oia. iloko o ka ulūku o na manao a .ua poina oia i ha lia-j nawai o ke Akua, ka mea i punaheie loa iaia. Aka, i akahi no a noonoo pono oia uo kana hoopaa ana iaia iho no kela mea; a milii īoa. oia no kona' awiwi ana e hoopaa iaia iho. Mihi aku la oia i ke Akua ' no keia mea ma ka aoao o kona wahi moe ia hoi ana aku ona a maha iho la kona noonoo. Nonoi pu oia i ke Akua e hoopa aku i ka naau o kona haku ma keia mea i hala oia imua ona ka haku nia ka honua nei elike hoi me kona liala ole aku imua o ka Haku ma ka lani, t