Ke Alakai o Hawaii, Volume III, Number 41, 11 February 1932 — HE MOOLELO NO KA MAKAIKIU OLIWELA KE KAEAEA HANU MEHEU MAHOPE O NA POWA -A I OLE- Ke Ahikoe o ka La Makani, Pulupulu Ahi o ka La Ino [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA MAKAIKIU OLIWELA KE KAEAEA HANU MEHEU MAHOPE O NA POWA -A I OLEKe Ahikoe o ka La Makani, Pulupulu Ahi o ka La Ino

MOKVNA,I. Na X» mtia o kona ola ana— Kana mau hana mua loa Iwaena o kona mau hoa kamalii— hc elua mau keikf eia no ka laua mau hana— lilo nae laua i mau Hoaloha olalo nona.

Mahope iho o ka liula ana i ua mau keiki nei he liookahi pule ma ka hauklpila, «a hnokuuia mai la ua mau wa'hi keiki nei no ka mea, ua pau ko laua pili-' kia e hiki hou oie ai ia laua ke noho no ka haukipila, a i ko laua \va i hookuuia mai ai ma ka Poakahi, ua nui ky laua hauoii a hoomakaukau iho la laua no laua iho, a kau aku la xnaluna o ke kaa a 'hoea ana i kauhale, a.mai ko lauu mau hale mai a hoea ana no ka halekula a ko laua wahi hoa opio e. noho ana, no ka ipea, he hookahi no a lakou halekula e hele ana, -a haawi na lululinia, a ike haohao mai la nae kekahi j P°e opio i ike i ka.hakaka ana o ua mau keiki r.rj m ( .. kahi kei--1 ki uuku ma ke alanui.

Aka, aole nae o lakou ninau wale anu uo ka mea, ua hoppoponopono no paha lakou ia mau mea, oiai laua e noho ana maloko o ka haukipila, a o kekahi poe keiisi hoi ke minoaka mai la o ke ano hwpahenehene, aka, ; aole nae o laua nei nana wale aku. no ka mea, maopopo iho la no ia laua no laua ka lakou e hoopahenehene mai ana.

Mahope iho nae o ka pau ana o ke kula a na keiki, ua olelo aku la o Oliwela i kona mau hoa, o ka lakou i akaaka ai me he mea ala, aia iloko o ia mau akaaka ana he ano, hoopahenehene, aka, o ka'u nae e olelo aku nei, e hoopau loa Jakou i kela ano hana, a e lilo hoi lakou i mau hoaloha mai ia la aku, e like me kona liīo āna i hoaloha no laua, pela lakou e lilo ai i mau hoaloha a hiki i ko lakou kanaka makua ana. a ike aku hoi kekahi i kekahi, a kokua hoi kekahi i kekahi pela lakou e pono ai ma na hana a pau, i ka wa e komo ai kekahi iloko o ka pilika ma na mea ;.likc ole a pau e haawi aku kekajhi i na kokua ana,; a hooki iho la oia i kana mau olelo.

Mahope iho o keja mau oleio a Oliwela i kona qiau hoa ua huro ae la lakou mie na ieo nui no ekolu manawa be ka lululima pu ana a pau nui aku la ua poe kamalii nei ji ka hoi me lie xmu pualikoa :ala e maki ana ma ke alanui| no ka hel6 ana aku i ke kaua, a ma na kihi alanui i mawehe ae ai lakou a hoi aku la kela ame keia no kona home. iho. ■! ■

Ma ia ahiahi iho !ua hui ae la na makua o na opio i kahi o ] Ka kakou Kaeaea,, a iioolauna i aku la n a hoi keia, i kona mau I makua me na ma|kua o kona imau hoaloha, a p?iu ka lakou | ike ana ua haule aku la lakou fe paina, no ka mea, ua hooma- ] kaukau inuu na i waI I'.i papaaina no ka ihookipa aaa imai i na malihi n i| a ka laua IkHAi a peb, no hoi mo na kainoka opio a nonohh like iho ia j lakou maluna o na noho me na j kukaioleio me ko ilakou piha ! PU i ka hauoli. l ka lnva ana i na hora liii iii o ke aamw, akahi n 0 a hooI kuu ka lakou mau janaiua hoo--'ik.u Ja no hoi i ;akcu r - 1 ' lakea m.au home, me I ka hauoii no keia hui aua o lakou I a haule aku la no hoi lana hiai ka laua keiki. j I ko laua pnoho! &na ae ua jha!a mua ka laua ieeiki no kajua maa haiia ma;| mau o ke I kalowa nupept\. m«f ka manao |loa o na n\akua, aia no la oia jke moe ala tka lauia keiki*. a i | ka lioio ana aku o ka makuahiine o ka ulurn r->e,ke kiliei ke o ka ;iw i nw isa maemae. a ske koke iho ;ia ka makuuhine no ke kulana imakaala o ka laua keiki, no ka ,mea. ua a>jnu>j loa kela manawa; ia I.ikoii i ho; ai o |

mai o ka laua keiki no ko iakou home, ua paina Iho la lakou, a naluna »o'.ka papaaina, pane a'iu. la ka niakuahlne i ke keikt:

"E manap ana naaua o maujt ke alanma ae ana i kola kakā-' hlaka, āka, ia,'u nae 1 hele aku nei 1 koi£ Kumii ua halu mua oe, me lie ,aohe no oe i hian\oe i keiā po a 'hiki wale i kou haa,lele ana 1 ka home nel?" Pane aku la no hol ke keiki me keia mau fvua6lelo o ka naauao ' e hoike aku ana no ke kulana i loaa i ka lana keiki:

"O ka makaala ma ka hana, ke alahele mua loa ia a ke kanaka € hana ai ma kon'a ola ana i hiki a! hoi iaia ke malama iaia iho ame kona mau makua, a i ole paha ia ohana, e like me ka laua i malama ai i ka laua keiki a hiki i kona nui'ana, o na mea muia loa ia a ke kanaka e

nooiioo a hoohana aku i ua noonoo a!p no mea e hiki ana 'iaia ke hana iloko o kona mau la opiopio, e like me ka'p e Jtiarta nei ilōko b keiā kino opio o'u ,a i ko'u kanaka makaa ana e | k>li ae ai ka'u mau moa e hana . ai, i ku elike me ka ka poe nunuf e hana al."

"O ka liana kalewa nupep.a o ia kekahi o na hanā hooikaika kino maikai loa a hc hana lio hoi e hookamaaina ana ia oe ike na poe haahaa a hoea i na poe klekie, a pela pu no hai e loaa ai ia oe ka ike i ke kulalia o k'ela kanaka ame keia opio ka hiH loa ia oe ke ike iho a hoomaopopo no ke kulana i loaa 1 kela ame keia, a he hlki mo ia oe ke koho iho, a pela pu »© hf>i e maopopo pu al ia oe ko lakou maikai ame ke ino."

"Aole o ia wale, alea me ka ' &reu wale no e pau ai kau mau nupepa mua a kii hou n 0 ka lua 0 fea manawa, a ma ia kii ana au na na poe hoomoe ia ame kekahi poe e ae, oiai ua maopoPP ia ofe ka nui o kau poe hoomoe a hookoe mai no hoi no kauhale nei kekahi, a pela au 1 makemake ai e nana i kahi ■buke- a papa' e kau ana iluna :o ke pakaukau, aka, aole nae ;au i hooholo i ka'u hana e halaa &H keia manawa.

1 "O ke kulana eleu, mikimiki | ame ka ikaika o ia na mea nana Ie kokua mai ia oe ma kou alahele, BgO ka oi loa aka nae iwaena o lakou 0 ia no ka ikaika o kou mau lala i hiki ole ai i ke--1 kahi Bre lula mai ia oe." ! "O v ke kulana s aa iloko Q keInaka ka mea nana e haawi mai ia Oe i ka lanakila; a ina be e hoopepep e lilo ana oe i mea ole, a o ka hopena he hoopili meaai wale aku, no keaha mai ke kumu, no ke mea, a ia kela kulana hoopepe "me oe kahi i hahai pu ai. pela no an i aa al e hoeha i kela mau kelkl, he uuku no au, aka, ua aa nae au e paio me. laua a hiki i kuu lanakila ana malūna o laua, a he laau hahau pu no hof kela e a'o aku ana ia laua mai h uin hou aku pela, a tna no he kanaka nui ua aa au e paio me ia kaH e Hke me ka ik?.ika i loaa s >a*u mai ko ke Akua 'okoniaikai mai."

"Aole o la wale no, pela no au e aa ne! e hele hookahi no'u iho me makaala K\i no'u„ a ua maopopa pu hoi ia'u na alanui :naikai e hlkii ai ke ! v-\e mehameha me ka maka'u ok\ a ua -naopopo pu hoi ia'u na alauui

! 'o a na poe hivluv' v.a o pee ai kena noke ana aka ; ka helu i na alanu| malkaL a.r.ve ua alaino e hiki ole ai ia oe ke heU? hook&hi a i ole ekolu. no ka ala ma ia alaiuū na i">oe \m loa me ua hana Umakoko."

O kulana o ke'.a ix>e uia k.a aana aku. ua kahiko ia lakeni nu l na lole o ka poe o r,a kulana kiekis lm. t e kc:r.o oie iho aī n& hooiiuoi ana i! :ko eu no :-īa 'akou uuu har.a, loaa hei ike |&*u ina ke auo ulia wal« no.

Aole JagLJSmiifcQ4:- i U Ikh jae aie