Ke Alakai o Hawaii, Volume V, Number 9, 30 June 1932 — E HAWAII O KEAWE, E MAUI O KAMA, E OAHU O KAKUHIHEWA, E KAUAI O MANOKALANIPO; E ALA! E ALA!! [ARTICLE]

E HAWAII O KEAWE, E MAUI O KAMA, E OAHU O KAKUHIHEWA, E KAUAI O MANOKALANIPO; E ALA! E ALA!!

Kekahi olelo a lakou, he lahui molowa. Hooulu makou i ke ko. kau makou i ka uku maikai no ka mahina ?ne makou ka hale. ka wahie ame kekahi mau meaai, eia na.e» aole hele nui ka poe.i ka hana, he hi.amoe ka hanajnā*<kemake loa a kela. lahui. Kolaila, ua kii makoil i nalahui t aku. He lahui i hoonaauao maik-ai ole ia, aole ike ike kakau ame ka heluhelu. Kolaila, e ae inai oe e Amerika € haawiia ka manakoho ia lakou ma ke ana waiwai, no ka mea o ka hapanui o kela lahui he Uihune. la mau la, va ku ae ka aoao kalaiaina Home Eula. ,a ua noenōoi». e hoo'ißE,i elele ma- Wakinekona ma ka aoait © kai iKhur>Mketa s»hul),x»o /ma ae i km. mau hakuepa wale a lakou, a hooholo lokahi ia o W*likoki ka elele no ia m&iona, a noonoo hou ia no. no ke alahele o ka elele rf a ua kohoia he poe-komiie no ka heīe noi dala ana iwaona o ka v>oa e kokua mai ana. a owau kekahi i waeia riQ ka hele ana iwaena o na Pake. a ua īoaa mai uo na kokua ana mai.ia tk>g mai: a ma ka honhuihui aaa oka kela ame ka keia komiie, ua lawa oI« ka uku alahele.o ka elele no Wakinpkon,a. a oiai ua ku haiki .Ina ka mapajwa. o ka la no ia o ka moku e haalele ihrv ai i na kai o Uawaii o ka lanakil? mai no ia o ka lakou nei. O ka lakou i, koi ai, aia a loaa i ke kanaka he eono haneri dala o ka makahiki.alaila hiki ke koho i na lunamakaain.ana, a ai-a. a loaa i ke kanaka ka waiwai paa. a* laila hiki ke koho i ke seiiatoa. Aia ma Jceia mau hora liilii wale no e noonooia ana ka hiki a hiki ks eleie no Wekinekona me ka pilihua., a kaumaha o ka naao o na mea aoau iloko o ia manawa.; oa ulu hou ka noonoo o na lala o ka aoao.kalaiaina Homej Kula no ka hele ana aku e noi i ko Hon. L. T, MoOanrUef«kj lokom?iikai no kana kokua, aloha no ka-.hoolawa ana i ka' manumanu o ke a)ahele o ka elele a ua hoounaia a he E-j kplu komite imua ona. me ka hoakaka du ia aku o na mea anau, a oiai. e noho ana no oia ia manawa iloko o ka aoao Repubalika a i keia manawa, oia ka makua oiaio loa o na Deraokarata ma Hawaii nei. Eia ka oane a ka Hon L. L. imua o na komite i hiki aku imua ona. "Aole keia o ka'u i manao ai i eha haneri dala wale ] no. ina oukou i hele mua mai mamua aku nei. ina aole keial o ka'u kokua no ka oukoū hana maikaL no ke aloha i ko; oukou aina ame ko oukou lahui. aka, ke, mahalo nui loa ! aku nei au no ko oukou hana ana i keia hana, nolaila, eia ke dala e wikiwikl o holo e ka moku." Kau aku la.ka-elele a au aku la ma ka moana Pakipika no Wakinekona ka pahuhonu. ua laki no nae. o ka manawa no ia e noonooia ana e na komite o ua poe nei. a j o ka ia mai no koe o ka olelo hooholo. n'o mao ka uwahi. he makole k akakou. ku ana ka elelp imua j 0 kou a ninau ka ninau: "n. Wa f 0 e?" "Owau o Wilikoki." j U A heaha kou makemako?" "U a mAkemal<e au ma oka j leoJa o ka lahui aloha, ka n.oe no ka Paeaina o Ha-j waii, me he poe pukoa liilii la iwaena o ka moana akea. o j ka Pakinika, nona ka mamao mai ia oukou mai- he inau tausahi mile a oi. ahe elelo an mailaila mai. M "Auwe ne-, hea ka hoi lakou nei, oiai mailaila mai nei no hoi lakou , nei?" "Ae, he poe elele koia na ka ku-e ia makou | na oiwi ponoi no lakou-ka aina. a he hiki !loa ia'u ke helu i 1 ko lakou nui me o'u mau manamanalima nei. a oiai. he kakaikahi wale no lakou," "Pehea kau i manao ai e Mr. j Wilikoki. a makou e hana a%u ai nou. a no ka nono'. o, kou lahui kanaka, oiai ua kokoke loa makou o. waiho aku j 1 ka makou olelo hooholo imua o ka' Ahaolelo I/ahui neij e haawi ana pono ma ko lakou nei aoao, ma ke ana! waiwai oukou.e koho balota ai." i Ua kū koke ka elele iluna a noi aku īa me ka haa-, haa: "Ē na hoa hanohano o keia kom:t»?. e oluolu mai j |oukou e hoao i kuu lahui ma ke ana naauao. o ka moa ike j ji ke kakau a hiki ke heluhelu, e loaa iaia ka mana kdjho j ;balota." la lohe ana o lakou i keia ieo oka elele, ualku j koke ae la lakou iluna me ka x>iha kahaha nui a hoohoinūi ] ae la: "He moeuhane paha kota a makou e.iW nei maiUko ! mai o na illna. E Mr, Wilikoki, ua nui ko lakou nei olhlo ] like ole no oukou; he poe ia oukou i hoōna«teto ma^ai: ole ia, he poe hupo aole he ike i ke kakaiu afil ka hsu-j helu, nolaOa, e hoao ana makou e haawi ja oukou ma ?ke j ana naauao; a e hoi oe me ka a hoike aku i' ■' ; i

kou lahui, po kela nioa a c «oi, a o hooko aku ana makou'me ka hakalla yl«\ ka lakui oiwi ponoi o Hawaii noi, u:\ loaa mai kfla mana koho ia oe e ,paa oei i ko lima i keia.. 141,. ma ; q ka hakokoia ana me ka hana'ma «» ka paio ana nku o ka aoao,kalalaina Home Rula nie koia Jiu-o ia kakou ka poe no lakou keia aliia. NōlaHa, e kuu lkhui aloha mai ITa,waii a Niihau, o ae la ko kakou wahi kule;nm-iki i Ino al ia kakou a kapaia ai .kakou he Lahui Hawaii, a o keiu wahi kulē-ana-ikl wale iho Ia no i loaa ia oe , kahi m'ana koho barota; 0 la wale iho la no kou wahi mea i kuleana iki ai 'oe e kuu lahui, a i iho la oe np'u no ko'u mana. Ae, ho uku ia, he i'a no Kahoolawe, ke makaala nae ou mau maka a 110 ka moa, eia iho no malalo ae ou o au popoki hanai ahuhu ke okuu aē a niai hiamoe, keTnoe no ko maka, he miki ka ke o&u, a huhu hewa oe i ka popoki. Ua hewa 110 kakou, ua laki ka poe .hanaiahuhu a Inkou Ke uwe nei au me ka walania u ka naau, pehea mai ana la ka oukou e hana mai ai uo ko kakou pono 1 keia kau koh« halola iho; e liana hou mai ana no anei oukou elike me rm kau i hala aku la; ka hoomuinoinoia o hookahi T)emokarata wale no iloko o ka hata o ke nonate? 0 keaha la ka mea nlki i keia Dvruokaralu hookahi o liakaka no ke aloha i kona aina ame ko kakou p«/iio me keia poe kalaiaina he umi-kumamaha ko lakou la nui?

He kumua'o hoohalike maikai anei keia i hanaia e oukou e kuu lahui aloha? Aole paha ea; a pela no i keia kau aku nei, o ia ana no; a ia mau kau aku-no, o ia ana no, Heaha ka mea i loaa ia kakou? he ihu eiepani. Nolaila, ke_nonoi aku nei no au i ko oukou a'ioha me ka haahaa, mai Hawaii moku leh.ua ulu haoeoe o Keawe, a Kai uai o ehiku wale no a'u poe senatoa Demokarata i6 noi aku nei i ko oukou lokomaikai i poe moho i keia kau e'hoea mai ana; a iloko e keia poe ehiku o ka hawae kekahi o na Kona; w-ae no a puka.ma ka puka maluna, koho no a puka ma ka puka maluna loa. E kuu lahui aloha, ke nonoi a ke nonoi mau aku nei no au ia oukou, mai hana mai hoi oukou ia makou, a ma ka puka apiki a ke keiki loea kalaiolelo o ka makani apaapaa o na Kohala, a o ia ka oukou puka i manao ai no makou, aole oukou e hana hoi ia makou pela, oiai, ua moe aku la no ka Hon. Kaniho, moe pu no oia me kana puka apiki poholo ae* malalo. E na leele i loaa keia mea he mana koho balota- a man&o oukotf o na keonimana wale no keia e uiia aku nei a ko« hoi oukpu, aole, pau pu me oukou a no ka aia maluna iho o ko oukou hokua ka o ke o ke kaumaha ame be ko'iko'i o na keia elepani kupua■■weHweli,- nona keia ihu nui pepeekue ku i ka hoomaka'uka'u e- holokake nei iloko o ko hale,. Pela nō hoi ka" hale* o na lunamakaainana.; e hana* mai no hoj oukou i ka hana kaulike, a aole hoi e, i hookahi wale no wahi lunamakaainana i kahi kau a i kahii Nou e ka wahine ka hale, a i hanai? ka hale i wahi nou e noho ai me ka maluhia me kau poe keiki, sc p oukou apau e aioha nui ia makou, a e hooku aku no ōukou na lakou la no lakou e koho mai.