Ke Alakai o Hawaii, Volume V, Number 10, 7 July 1932 — HAINA NANE [ARTICLE]

HAINA NANE

I ka Lunaliooponopnno o ke Alakai o rfawail, Aloha kana: | E oiuolu 'of> e hookomo ilio xna i k\thl knawalp o ka elr!r mama { ahonul, Kp Alakni o Hawali. ij kn'n 'ii.iinn ame na no na nlnau hookala a hooiii j punhi a ks kaeaea hnku nano o Dnfc Mr. H Eftglo Flag o 1281 Fort St., no na hnp;\-hopu- ! haolelo malalo iho i hooponopo-1 no hon ia ma ke kolamu 4 aoao 8. Ke Alakai o Hawali o lune 18, 1932. Helu 49, e 01010 ana pf»npl: Kiw kelk} Kuu wnhi keiki Ninau 1-Nawa.l ke keiW 4 Ninau 2 -Owal ir,v m&kua? Nfnau 3.-Owni ka mea nana krtoipio "kuu kfiki?" Malalo iho n("5 t» iuan ul kn'u mau hninu, na wlu-W'he* ame na hoakaka aii.a e pili ana i kela mau nmmalaolelo a ke kanaka naauao loa i hanaula majuna o k-ī leno o Hawaii a aole hoi ona I lua hoko o na moolelo o kela la-1 hui kanakn, fDavida Malo). ! He haumana hoi \ a'oia i kP ; oihm kakaolelo malalo o ko'u ! k p nakane kualu.a Mona o Ki- ' pahulu, Maui. ' He haumana hoi i puka pono \ mai ke Kula Nui mstf o Lahalna- • luna 1 Maui, E nana 5 'kona mo-' olelo ma kana huke i unuhiia| ma ka oielo Beritania 5 kapaia,] "The Hawaiiana Lore." a i ole' "The Ancient Hawaiian Lore." ]' Aka aole au e lawe mai ana kana no ka pomaikai o kou ; Me kela hopunaoWlo hoo-1 kahi no maluna ae, e lawe hou i mai kakou i ka ninau ekolu: j Ninau 3. Owai ka mea nana! ka keiki?" O kola maii| maWa'iio hskeia ma ka ninau ; elua maluna ae nei. Eia hou; me keīa mau hua-1 nlelo "kuu keiki" tna ka mahele' mua, e lawe hou mai kakou i ho-1 punaolelo lawa a piha pono hou; I penei: ] Kuu keiki (a'U' I hanau ai,! hanai, malama, hoonaauao ai,: faloha ail, mai kou wa bebe ahiki i kou kanaka makua ana, etc). Me keia hommaolelo īawa a piha pono, e hiki ai no hoi ia kakou ikp me ko kokou mau maka; ame ko kakou mau noon«o ke h(K)maopopo i ka haina a kaleon e pane ai ino na ninau mna ekoīu e hoomaka ana mai ka nlnau ekahi mai penei: j Ninau I. Nawai ke keiki? I Hain i,- Na laua no. Malia pa|ha o A. ke kane ame E ka maikuahine. 1 ; j Ninau 2. Owai na makua? [ Haina: O laua no. Ina nae ilaua i mareia. (hoaoia ma ka oi lelo Hawali kumu). i Ninau 3. Owai ka mea nana i ka olelo, kuu keiki? ! Hc,lna: O laua no. Ina i } mareifl. ehoaoia" ma ta olelo I-la-waii kumu). i Mahele elua: "Kuu wahi keiiki." | lioko o keia maheie o keia kei nanehai, raa kona ano nui a i'o maoli, aia no laua eiua ma ke. kuamoo hookahi o ko laua mau manao. koe keia he ko'iko'i ma ka mahele hua a he anp mama, wa ka mahele hope. E lawe mai kūkou I ka loina a ;e hoolawa i hopunaolelo (seiij tence) piha oono. ehke nenei: | "Kuu wahi keiki ia u i hanai |ai, malama.. hoonaauao. etc.) jahiki i kou kanaka makua ann. }etc)." ; •. i Me keia hopimeiolelo oiha a ; I%wa pono (comnlete sentence >, le lawe mai kakou i ka ninau mua penei: *; Ninau 1, Nawaii ke k'eiki? Haina: Nr haf ke keiki. poe hehihelu. a poe ljoa huli mea ipohihihi pu hoi me a'u ' ka'n haina po ka hopunaolelo hapa ekahi, oiai, aole bikl ia'u ke olelo he hopunaolelo plha keia ma ka olelo Hawaii e olelo ana: I Kuu keiki. Ke hoike nei ka buke A'o p iii Olelo Hawaii. o keia hapn- , howmnololo la,. ua komo a \n\ .oili nku komi mau haina iloko o |kn ;iir.au 1. 2, ame 3 f ninau ana | 1, N;wai k« keiUl? | Ina ka,kou e lawe mai i ho~ |iumaolelo lawa a piha pono: ipenei: , Kuu keiki \a*u i hanai ai. a i hoon.iauao ai Kau wa Vbe msi aMki i kon ka'nnV*.' makua ana , ma keia ihopunao'e'o piha e Yiki ai ia kakou ke pane me ko kanalun olr o h.v> kf keiki. oi.v, 'noi a:a r,o k;'. huāololo "kuu -ko-ki" v s Me kela hopimaole'o lawa ā

plha pono maluna ae, e lawe inai kakou 1 ka ninau elua: Ninau 2. C»w»i na makua? A--ole o kona mau niakua ma ka hāsau ana; aka, mau makuahanai, a hookama hol. Me kela hopunaolelo lawa piha pono maluna ao nei (eomplete sentence) penei: Kuu wajii keiki fa'u i hanai al, malama, hoonaauao, etc„ ahiki i kou kanaka makua ana, etc). E iawe mai kakou i ka ninau elua, penei: Ninau 2,-Owai na makua? Haina: O hai no na makua. | Me kela hopunaolelo lawa piha ;pono mamua ae nei, e lawe inal Ikakou 1 ka ninau eha o keia kuikulu ninau, a e waiho ana i ka Ininau ekolu no ka mahele mua, penei: Nlnau 4.- Owai ka mea nana ka olelo, kuu wnhi keiki? Haina: 0 kela mau nakua hanai, a hookama no. | Eia hou me kela mau hua[olelo maluna ae e olelo ana, "kuu Iwahi kelki" ma ka hapa mua o |keia mahele elua o keia ninau a iknkou; e lawe hou mai kakou 1 jhopunaolelo lawa a piha pono ihon, fnew eompleie sentence); 1 "Kuu wahi keiki" (a'u i hanau i ai. hanai malama ai, hoonaauao ' ai, aloha nui al tnai kou wa bebe |mai ahiki .l kou kānaka makua i ana, etc). * ! Me keia hopuolelo lawa a i nlha pono e hiki aL ia kakou ke | ike me ko kakou maka ame ko ' kakou mau noonoo ke hoomaofpopo i na haina a kakou e pane ja) no nn ninau mua elua ame !ka ninau eha; e hoomaka ana Ima ka ninau ekahi, penei: i Ninau 1.-Nawai ke keiki? Haiina: Na laua no (Ina laua i maj rein ma ke kanawai a i ole hoao ipaha, ka mare o ka wa kahiko. , Na t k ame O w. \ Ninau 2.-Owai na makua? Haiina: O laua no. j Ninau 4.-Owai ka mea nana Jka olelo "kuu wahi keiki? O I k I ame O w. | O 'ka'u mau hoakaka a we|hewehe ana keia no keia ninau ; nlelo Hawaii, Oiai hoi ia manawa jlSke ua. hoike mua aku nei au ; mahma ae nei: He kanaka o • Davicla Malo i hoonaauaoia a ( pukn pono mai ke ku]a nui mai 0 I.ahainaluna, pela au e manao]ln nei āohe ana mau wehewehe ! e ae mawaho ae o keia a'u e i nanee aku nei no ka pomaikai o keia hanauna hou. * : īloko o ke a'o piliolelo ma kn Olelo Beritania. aia no he mau honunaolelo (sentence) i .hoonaloia kekahi mau huaolelo; . 'a oiai, ua hoonaauaoia o Davlda ( Malo e na kumu haole; noiaila, |aole no hoi e nele pu me kona ike ma keia mahele o ke A'o Piliolelo. ; Eia iho no ia ir>u ia hanau , ; mua p'u e noho la, a e auau rnau |la i ka wai huai o Haliiiua i Na--1 poopoo, S. Kona, Hawaii, Mr. Z. jp. Kawai^aumaiikamakaokao jpua. Aia iaia ka i'o o keia, a he manaolana ko'u o ka haina no paha e pili kna, a i aneane aku no paha 1 ka haina a ke kneaea o Haie Dute. Me ka lana o ka manao. Me oe e Mr. Lunahooponopono ka anoi ame na sela o ka moku <lima hei o ka mikini hoonoho hua ka welina a i ka mea naku ninau noeau ka hoomaikai hope. Mr ka mahalo nui, S. D. Zakaio Nāahielua, Waimea, Hawaii. Ua poho kou manaolana, no ka mea he okoa ka puana a ka moe. Huli hou ia mai. nui loa no nae 1 kau mau hoakaka naauao lua oie.

I PAKEI.K KE OLA MA KA APUA

Malokp o ka home hoohanau K.a?>iol?nl ma ka la 8 aku nei o ka īnahina o lune nei, i hauau ai na ka wahine" a David K(iihe o ke aianui' Campbell Kppahiilu he kaikamahine o F!velvn Mokihana ka moa, o ka keikl, KAPALAKIKO. lunē"^--Me paa Iloko o kona kaa oton\ob!lo jto na hora he 10. mahope o ka hsule ana ma kapa o keiwhi pali kuhoho. nia ke ai&nul Boulder. ua hoohala o Mrs. Mar*sret Tar»cr o Honolulu hē po ho'ookon i Tnh-\ rne kfi weliweli, a na k<* poe hana alanui. i hoo•īwkele i rtehinei Ta h;iki kona u-ha. E hoio ' °va o j .a it C alahole no ka o kona kaikul B Bai-bes. ;na Santa ' CrYw