Ke Alakai o Hawaii, Volume V, Number 48, 30 March 1933 — PEHEA KA PONO O NA OPIO O KAKOU, E HELE NEI I KE KULA O KA NOHO ANA O KEIA MUA AKU [ARTICLE]

PEHEA KA PONO O NA OPIO O KAKOU, E HELE NEI I KE KULA O KA NOHO ANA O KEIA MUA AKU

I ka weheia ana o na puka o na halekula Amerika i ka hoomaka ana o keia makahiki kula no ka hele aku o na opio he mau kaukani maloko o ia mau hale-kul'-i no ka hoomakaukau an?. ia lakou no ko lakou pono ō keia ola ana aku, ua haiia mai la kekahi mea kinai manaolana, o ia h'oi, he maopopo o ka loaa i keia miiu kaukani o na opio kane ume na opio wahine na hana i kupono no ka hoonaauaoia ana a lakou e hoao nei e loa# mai na kula lehulehu mai o kakou apiini ka aina holookoa. Aole he wa a na opio 1 huli aku ai e naha.iamua aku me ke oneanea eliko ne keia, ma>. ka wa mai o kv kakou mau mākua mua loa o Adamu ame Ewa ahiki i keia la, ,r a uhi paapuia mai omua e . x ao 0 ka maopopo ole ame ka powehiwehi. Piiikia no na kahiko ame NA OPIO Eia ka honua ke huli - aku nei ke alo i ke kulana kupilikii launa ole maoli, a o ke kumu nui mai o keia, i mamuli no ia o ka piha loa; o ka honua nei, i na mea i! hanaia ame na mea i kanuia. \ U& hoomau ko kakou poej a au i ka iuili*; anā*i.«a;ttitkini ano hou ho-, - emi'4Qs ft a 'ua nui na mikini o ia WO i loaa. " elike we ka oni aea o ia'umu mikini i loaa, ĪJe mau mikini hoemi kekahi i ka heluna 0 na ka-J mak& $ hana ai ma kekahi mao &ana, e laa na hana e hanaia ana e na kanaka he jgciarouli 0 na mikini i huh a lianaia mai ka naauao mai o ke kanaka, ua hiki loa ih© jksla hana ke hanaia e kanaka he umi wale no a nolaila ua kapala he kanaiwa poe kaml# _ a k° e iho la he umi tto" poe kanaka na laiē lhana ia hana, a hoaa poe kanaka he ke lo'aa iMpu apau na hana ma wahi okoa aku. P&& ka pii mau ana ae o kalke i ka hiili ame ,_uuaa—i-nu mīkini n kp-l#. nme keia aoo ahiki mai Ia i keia la, ō Ka pilikia a kakou e ike nei i keia mau la, 0 ka hoj)ts& ia o ka ike 0 ka 1010 0 lie, jka»aka ī huli ai, Ua ano like ihp Ia «0 hoi ke k?naka me ka puaa ma keia wahi, 1 ka.maopopo ole .10 lakou no kela pilikia a lakou e huI|,a '&āna nei i na mikini hoemi tllo, hoemi heluna kanaka hana, a hoonui pilikia | mahope aku, e laa ko kakou| pilikia apau loa, Aole o ia waie no, aka mamup o ka hoopapau loa 0 na kanaka i ke kanu i kela ame keia mea, no ka pono no o ko lakou noho a ola ana, aka i ka nui hewahewa loa ana o na mea i kanuia, ua ku wale mai ka hapanui 0 ia mau mea iwaena 0 na mahinaai aohe mea nana e kuai, nolaila hoi hou ka ka lepo i ka lepo, a 0 kekahi no hei, eia ke malamaia mai nei iloko o na hale papaa a ka poe alunu i hoahu me ka ma--4 nao $ hoea mai ana ka la e pii Joa ae ai ke kumukuai a 0 ko lakou wa ia e lu mai ai ia mau mea a lakou i hoahu ai, eia na6, ua palaualelo ia inoeuhane a lako.u, a o ka mea i ikeia a e ikeia nei, ke rrtokaki mai nei no ia mau waiw&i a lakou iloko 0 ko lakou mau ha!o papaa, me ka maopopo ole ia lakou i ka wa hea la 0 hiki ai ia lakou ko hoolilo ia mau mea 1 ke da!a. Ao!e huokahi mea

i maopopo ia mea, aka o ke Akua wale no o kā. lani, ka mea nana i hooulu mai ia mau mea apau i ttiau mea e pono a e ola ai ka eia nae. i, ka manao alunu o ke kanaka, hoahuia iho la ia mau mea iloko o Jia hale papaa, me ka manao i pii ae ke kumukuai a oia ko lakou wa e hooliloia aku ai no ka puka nui hewahewa, aka "he okoa nae ka ke Akua hana a o ia iho la keia a kakou e ike nei, a ninau aku a ninau mai i ke kumu o ke■ia pilikia.

He pilikia keia a lohe ole mai i ka a'o, a hookahi wale no mea e kanaaho iki ae ai o keia pilikia, o ke aloha oui o ke Akua ia kakou, aka aole no Keia e hana wale mai ma np aole kakoii i 1010 iho ia i ka eleele o ko kakou mau puuwai, o ia hoi o ka poe o kela papa i hoikeia ae la maluna. Aole po naha kak*ou iloko o ia papa. no ka mea, aole no kakou i Hhi launa i na kulana e hiki ai ia kakou ke hana elike me lat kou la. Aka hookahi no ano i o k& naau o ke kanaka, he i auwai ka naau a manao o na alii, a hele ka wai a hele ka ala, ahiki iho la i ka pau;i o ke kahe ana o ka wai ame ke kakaa ana o ka aht ; a' kij, rka hoaa ame P~i maopopo ole. penea la e nee hou aku & ai, a nana aku a nana mai, a puhili ke au nui i ke an iki, a haha poele ka papai o :Honolulu i ka poe i manao 0 lakou na kuhikuhi puuone iame na makaula t ka honua nei. Poloiei ka olelo a ka Pa - iapala Hemolele, "e hoohila:hiia ka poe naaupo i ka poe naauao,' 5 ka naaupo nae ma fco keia ao a naauao ma ko ikela ao, a oia no ka naauao 01 aku; "o ka makau ike Akua, ka mole o ka naauao."

Aole wa i ikeia ai ka puhili, ka hoaa ame ka mao'popo ole i na loea o ka hotiua i ka mea e hana ai i pau ae keia pilikia nui e kau nei maluna p Jko ka honua holookoa.

Aole keia o ka pilikia wale ana o ka honua nei. aka :ua nui na wa o ka h.£mua :neiame 'na lahuikanaka i loaa ai i nei mea he pilikia, a ua puka no na kanaka i komo mua iloko o ka pilikia iwaho ! mai ka piilkia aku ; a o ka ' hana pono e hanaia i keia la, [ b ia ka huli aku ihope a na'na i ka hana a kela mau la'lhuikanaka i hana ai a puka ai lakou mailoko mai o ko 'lakou mau pilikia, o ia hoi e heluhelu kakou i ko īakou mau moolelo, a peia kakou e ike ai i ka lakou hana i halia ai a lanakila ai lakou maiuna o ko lakou mau pilikia elike no hoi me kakou e pilikia nei i keia mau la a uwi nei na niho o kakou apau mo ke koe ole hookahi. mai ke Ikiekie a ka haahaa, mai ka a i ka ilihune, !

līookahi wale no wahi e loaa ai ia kakou ka ike i ka hana a ka poe i hai» o ke » u kahiko no ka hoopakele ana &e ia lakou mai ka piMkia i kau iho maluna o lakou. a ia no na buke moolelo. a 0 ka buke moolelo no i loaa 1 na poe apau, o ia no ka Palapala Hemolele, a malaila |cakou e ike ai i ke au nui nhie au iki.

Ke hoonoaia nei na ko|tamu o Ke Alakai o Hawnii ino na kalaimanao hoonaaui £o «na maluna o keia kumuhana ano nui loa o ka la. He makehewa nae paha 'ka ana aku i ko kakoil mau m&nao o na alakai « ko kakou aupuni. no ka

mea, aolt paha lakou e maliu mai i ka kakou, no ka mea, oi aenei he poe kakou i hele i na kula nunui elike me lakou, ka hele a hinuhinu ka puniu i ka ua mea o ka piha oloko o ka puniu i ka naauao, a o ka hele no ia o ka naauao a kn kakou i ka

kakou i ka nui o ko kakou ike a Hoopoina i ke Akua, e hoopoina mai ana no ke Akua ia kakou, a pa ke Akua • ka hooj>oina mai ia kakou,: aoie 1 kana ma' ko kakou pilikia, & ke nei kakou iā mea he p:likia lohe ole mai i ke a'o. I

Na kakon ka hoepoina i ke Akua, aole Ke?a e piHkia ana, aka ina ka-koBFg po-. ina a haalele īaia la, o kakou no ke'iwi ana na niho, Nolaila, hookahi wale no laau laa Ke Alakai o Hawail e * ike nei, o ia no ko kakou hoi hou i ke Akua, Malia pa~ ha eia nd kakou ke hoomanao iki nei no īaia la, aka aole i lāwa ke hoomanao iki. 0 ka hoomanao piha pono loa wale no ka pono, ka naau, ke kino ame ka uhane. 0 ia ka pilikia me ko'ka honua nei, he hoomanao ole i ka Makua Nana kakou i bana, aka ua lilo o DAEA % Akua no ka hapanui !oa o ka honua nei, a hoole maoli ae no kekahl poe elike me Nebukaneza, aoh? he Akua maluna, aka o ke kanaka, 0| ia no ke akua. Aolo anei keia he ku,amuamu i ke Akua, a o ke kuamuamu i ke Akua a o ia no hoi Kona Uhane Hemolele. no ka mea ekolu mea lik€ iloko o ke Akua, a ua heluheīu no kakou iloko 0 Kana olelo. o ka moa hoino 1 ka Uhane Homolele: 'iolo koiia he hewa hiki ke kalaia,;