Ke Alakai o Hawaii, Volume V, Number 49, 6 April 1933 — KA HOIKE A KE KOMITE KUIKAWA NO NA HOME HAWAII [ARTICLE]

KA HOIKE A KE KOMITE KUIKAWA NO NA HOME HAWAII

5. I ka Haulelali o ka 1031, ua pomaikal ke KomlsltTa I k:v loaa ana mal ka hul mai o I>lbby he hoololhi ana o ka aelike mua no na makahiki hou aku he elima. Ua loaa keia oiai no nae aole i maopopo ka holopono o ka painaapala ma keia mua aku, ■ Mamuli o ka ikeiā o ,na poho e loaa ana mki na ma'i . ame ka nui o na hoolllo o ka mahi ana i n& apana liilii kau liilii mao a maanei, eia nae, i ka mahina o Augate o ka 1932, ua loaa i ke KomMna no ka pona © ka poe hookuonoono, he aelike mahi like, elike me ia oloko 0 ka aelike mua ame na aelike 1 hooloihiia. E mau ana ka aeiike hou ahiki i ka 1945. Ua manaolana io ia malalo 0 keia' aelike kanu hui ana e loaa he koena i ka poe hoōkuonoono o 25 pakeneka o ka hoolilo hoiookoa o ka mahi ana o ke.ia wa i ka halakahiki elike me ia o ka wa mahi kau liilii a e loaa pu ana hoi he mau kona maliuahua ae no ka eka hookahi. 7. I ka 1926 ua hoaieia i ka poe hookuonoono ka huina o $213,393.04. I ka 1929, ua pii ae ka huina i ka $329,262.96 he aweiike hoi o $846.43 no ke kanaka, hookuonoono hookahi. I ka 1932 ua pii hou ae ka huina i ka $350,359.22, aka ua emi mai la nae ka aweiike i ka $654.57. 8.1 lune 30, 1926, oke koena daia kuike o ke Komisina Home Hawaii iloko o ka waihona he $37,943.55 ia. O ke koena dala kuike i keia wa aia ia maiuna o ka $480,000. O ke koena dala i kela ame keia makahiki mai ka rn.akah.iki 1926 mai eia iho ia maialo ae nei: ... / lune 30, 1926 37,943.55 " 1928 152,110.96 " 1929 248,599.64 " 1932 879,281,84 Dec. 31, 1932 465,879.24 9, O ka ike i loaa mua i ke Koimisina a haawi ole ai i na dala hoaie i ka poe hookuonoono o Keaukaha ame Nanakulī % ellke JH ī, fkela mk ks> pillkl» o ka poe I apana aina o Kalanlanaole ma I! Moīokai. ka poe no lakou ka hu-' ina aie i ke Komislna he $20,03835 ī lanuan 31, 1933, elike me ia i e ixia papahelu mahope a# ne; Hiilna l hikl ole i lta wa uku. K.cunupaa liiki ole i ka wa , - uku na aellke ! i $13,925.53 I tTkUjia v uiLiua. 6,113.02 ! VT a a'.-HKe lioaie. ! kumupaa e «>.- ! ■ kuia $1,453.45 | Na aeUke hoaie. | ukupanee e uku% 3,195.07 "' ! Na kaki e ae .... 1,464.50 Huina aie ike Komieina, $20,038.55 j 10. Mahope mai o ke kua- 1 hauaia ana e ka Ahaolelo i ka j 1927, ua holomua na hana a ke Komisina, ikeia iho la, aole i holomua ka hana i lawelaweia e ke Komiuina, o ia hoi, ka hana Hookuonoono ma Kalanianaoie; e apo ana ia 22 poe home hookuonoono. O ka aie o keia poe hookuonoono I keia wa, penei no ia: Ka aie o 22 Poe Hookuonoono Kalanianaole i ke Komisina 1 lanuari 31, 1933. Huina 1 hiki ole 1 ka wa uku: Kumupaai hiki „ <aT ole e k« wa * uku oa aelike hoaie $59,322.15 Huina e ukuia:... 35,130.48 Na aelike hoaie, kumupaa e u♦8,701.68 Na aelike hoale, ukupauee ē ukui* 19,078.86 Ka kaki e ae .... 7,35459 Huina aie Ike Komisina $94,452.63

Ua hoiopono ka hana a ke Komisina no na aelike o keia poe hookuonoono he 22 nialalo o na kumu ame na aelike hookahi i hana mua ia i olelo mua ia ae noi. Ua haawiia ia lakou na home ma fc? mahele o Palaau Moiokai a 'e oki ana ka lakou oo halakahiki mua i ka 1934:. Elike me ka iiikiwawe i ko iakou mau pUikia <lalā ke kokua e haalele ilio ana kela poe hoo - kuonoono i ko lakou iuau apana uia Kalanianaole. Peīa ia-. kou ma ke kulana hookahi me ka poe hookuonoono lio 161 I hoonoho paaia ma Paiaau ame Hoolehua ma Molokui, . | U, X ka 1020 o s\a hoolilo| nee papa o ke Komisina ame naj

•:an p~a mau he $91,064,40 ia. Ua hoeoiiia uiai keia i ka 1932 a fce $53,911.62. he hoemi o 40 pakeneka.'- , 12, I ka 1929 o ka oi o na heolilo -hpohana o ke Komisina mamua o na loaa he $62,108.88' ia. I ka 1952 ua hoemiia maij keia a ka $11,918.38, e emi iho 0 80 pakeneka. O ka ninau o ka nul o ka hoomakua ana o ke Komisin? maluna o ka poe hookuonoono i kekahi o ka ninau hoopaapaa nui ia e ka poe aole o lakou wa-1 hi kaleana iki no ka hoohana ana i ka hana. i He hana mau ia na ke Komlsina ka hoao ana e loaa ka hiki i kela ame keia meo hookuonoono ka hllinaiia ame ka paulele c> kekahi i kekahi. O keia maoll no Ita manao o ke Kanawai Komisina Home Hawaii. , Me ka Mahalo (S) LAWRENCE M. JUDD Kiaaina o Hawaii. Honoluiu, Hawaii, Dekemaba 31," 1931. 1 ka Mea Hanohanp LAWRENC3Ē M. JXJDD Kiaaina o Hāwaii Ke Kapitol, Honolulu, Hawaii. Kou Hanohano: ke Komite i hookohuia e oe Okatoba 9, 1931, e nana i na hana o; na Hana Hoopulapula like ole o ka Home Hawaii ame na mea apau e pili ana ia mea, ke noi aku nei e waiho aku i kana hoike. Me ka Haahaa, ABIGAIL W. KAWANANAKOA, Princess Kawananakoa, Lunahoomalu KA HOIKE MALUNA O KA HANA HOOPULAPULA Dekemaba 21, 1931. Honolulu, Hawaii, Dekemaba 31, 1931, I Ka Mea Hanohano, LAWRENCE M. JUDD, Kiaaina o Hāwaii. O ke Komisina i hookōhuia e oe i Okatoba 9, 1931, e nana i na hana o na ano like ole o na Aina Home Hoopulapula ame na mea apau e pili ana ia mea, oiai ua haawi i na noonoo akahele a pha pono maluna o ia niea, ke noi stku nei e aeia mai e waiho aku i kana hoike elike me ia ae p.ei: TTa nianlmo kou Komite e pono e hoomaka kana hoike me kekahi hoike pokole e pili ana i ke Kafiawai Komisina Home Hawaii o 1920.

KE KANAWAI KOMIBINA HOME HAWAII 0 KA 1920. O ka helu kan ika ame na hoike e hoike ana i ka emi o ka lahui Hawaii e em' liilii ana ia aka me ka loa no nae e pau aku ana ia„ nolaila hanaia ke Kanawai Komisina Home Hawaii i mea e hoopulapula a e hoomauia aku ai ia lahui ma ka haawi ana i na Hawaii i na mea e hiki ai ia lākou ke noho malaila kahi e hiki ai ia lakou ke mahi i ka aina a loaa ke ola kino ikaika a kupono ma ke akea.

Ma kela Kanawai, o ka manao kanawai o ia mea he Hawaii, o ia kekahi pua i emi ole iho ke koko Hawaii iioko ona malalo o ka hapaiua e noho ana iloko o na Mokupuni Hawaii mamua aku o ka 1778.

KE KOMISINA HOME HAWAH. O keia kino mana a kuleana, o ia ke Kiaaina o ke Terifcore ame eha mau makaainana i hookohuia e ke Kiaaina, me ke apono ana mai o ke Senate o ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii. Aoie e iho malalo o ekolu o-'na* klī e hookohuia o ke Komisina i "maa Hawaii ponoi.

0 ke Kiaaina ka Lunahoomalu o ke Komisina. E waeia ke Komisina i hookahi o mau lala i Mana Kooko a i Kakauolelo no ka uku makahiki a ke K»mlsina e hooholo ai, aole e oi aku mamua o $6,000. O na lala o ke Komisina > koe ka Mana Hooko a KaJfcauolelo, e loaa ia lakou ka uku makahiki o $£00.00 me na hoolilo no na hele ana e nana i na hk>me like ole no ka lala pakahi. ; KA MANAWA O KLIMA MAKAHIKI. 1 Sepatenmba 16, 1 malama al ke Komisina;i kana, halawai mua Ipj|, a o kka ka hoo« maka ana o jta Komisina Home Hawail. O fa manawa hoao t ae!a e'ke k*#iawai no ka hana ana i Keia ahna ua pau ia i Sepatomsba 1651926, ia manawa, elitiytie ia e ke e nanfci* ka hiuia e ke KakaueK o e le Teritore, a o kana nu?a e manao ai e walho aku o kn .\haolelo Lahiii no ka mai. \

KA HOOHOLOIA ANA O KJE KANAWAI £ NA AHAOLELO KUIOKO AMĒ LAHUI Ua noii piha ka Ahaolelo o ka 1927 i ka hana Hoopulapula i lawelawela i ke Komisina Home Hawaii ma na Mokupuni o Molokai ame Hawaii. Olelo Hooholo Hui Helu Kkahi, hooholoia i ka holomua o ka hana Hoopulapula o ka Lahui Hawaii, elike me ia i hoomaopopoia ma ke Kanawai Komisina Horuc Hawaii o ka" 1920. Ua koi aku ia i ke Kakauolelo o na Hana Kuloko e apono mai i ka hooloihiia ,ana aku o na haxia a ke Korr isina malalo o keia Kanawai', e koi aku i ka Ahaolelo Lahui o Amerika Huipuia e hooloihi aku i na hoakaka ana o ia no na mokupuni apau o ka paeainā, me ke koi pu aku e hanaia kekaW mau hoololi e pili ana ilaila. Ua aponoia ka hooloihi hou ia ana o ke Kanawai Komisina Home Hawaii i Maraki 7, 1928.

KA WAIHONA KAKAA Ke olelo nei ka .Pauku 213 o ke Kanawai Home Hawaii o ka 1920 penei: Ma keia ke kukuluia nei i haawina o ke Teritore no ka waihona kakaa e ikeia ma ke ano ka waihena Hawaii hoaie home; O na loaa holPokoa e loaa mai aha mai ha hoolimalima o na aina, i hoakakaia iuoko o ka Pauku 203, o keia mau loaa e hui pu ana me ka mahele awelike o ka loaa mai na aina mai 0 Humuula Mauka, Piihonua, ame Kaohe Makuu, o iTa mahele hoi o ia mau aina e waeia aku ana ma keia hope aku, ame 30 pakeiieka o ka makahiki o na loaa Teritore e loaa mai ana mai na hoolimalima mai o na aina 1 mahiia i ke ko malalo o na hoakaka ana a ke kanawai, a i ole ia mai na laikini wai mai, e apoia ia iloko o ka waihona ahiki i ka loaa ana o ka huina o na daia e ukuia ana iloko_olaila mailoko mai o kela mau alahele ekolu wale i ka $2,000,000. No ka paku'i ana i kela tnau dala ame na dala i apoia iloko o ka waihona kakaa mau ma ke ano he mau uku liilii ana i nkuia e ka poe hoolimalima maluna o na aie i hanaia aku ia. lakou elike me ia i hoomaopopoia iloko o ka manao 2 o ka pauku 215, e hookomoia no iloko o ka waihona kakaa mau na dala e ae apau i loaa mai mai ke Komisina mai kekahi alahele e ae mai. (Aole l piu) . ——— o He laauma&e ka huahua no pono.