Ke Alakai o Hawaii, Volume VI, Number 2, 11 May 1933 — HE PONO AENI E HOOPAUIA KE KANA WAI HOOLE WAIONA ELIKE ME KA KEKAHI POE E MAKEMAKE NEI [ARTICLE]

HE PONO AENI E HOOPAUIA KE KANA WAI HOOLE WAIONA ELIKE ME KA KEKAHI POE E MAKEMAKE NEI

. Ina no paha aole i hoea mai keia kulana pilikia loa maluna o ka ama eiike me ia e ikeia nei. ina no paha aole e ikaīka loa ka oni ana o ka makemakeia e hoopau i ke

kanaw&i hoole waion.a nona i hoolollia ai ke kumukanawai Aineiika a koino ai ka "hoololi 18 iloko o ke kumukana- \ w»i, no ka mea, o na kamaiho ana a ka poe e olelo nei i keia wa, o la ka nui mai o ka loaa i ke aupuni ina e pau ana kela kanawai a ku£i hou ia ka lama ma na wahl Mke ole o ka aina holookoa. Aole o ia maoli ka nianao o ka hftpanuto ka poe e olelo nej pela, aka o ko lakou manao maoM bq o ia no ko lakou poho ponoi waie iho no, o ia, hoi, joo ko lakou komo aku ilk na hana kuai a hana lalna i ka m& e p&u ai kela kanawai a na hou ka hana ame ke kuai hou ana i ka lama. O ka ninau paha e hiki ai ke hooleiia aku imua o ka poe e olelo nei, he mea e nui hou a,ku ai ke da!ā o ke aupuni ina e noa hoii ani ka ||fena ame ke kuaiia ana o ka - iama, o ia keia; "Mai liea e loaa mai ai ke dala nui i k_e aupuni a keia poe e olelo nei pela? He mea maopopo, aole na ka pau o kela kanawai ame ka noa hou o ka hana ame ke kuai apa i ka lama ka mea nana e wehe hou ae i kekahi mau lua gula a dala paha. Hookahi mea i maopopo loa, a o !a no hoi ka mea i ikemakaia i ka wa i hala, ka e hamam : a ana na haie haha ame inu lama, o ia hoi, mai ka poe inu lama wale no e loaa mai &i ke da!a o ka oihana haoā a kuai lama, Aole keia he mea hoopa.apaaia, Eia hou ia ninau kupono e ninauia: Ovai ka poe inu lama? 0 ka haipanui o na kanaka o ka a'iiia, mai ka poe nui o ka loaa ahiki i ka poe uuku loa o ka loaa, «ka poe hoi i hiki pono ole ke hoolawa i ko lakou mau hom'e ame ko lakou mau ohana me na meaai kupono e pono ai ke ola ana ame ka noho ana o keia ao. Aole e hiki ke kaohiia ka ono o ka pūu o ke kanaka i keia mea he lama, īna no aole ana dala, e hana ana no oia i kekahi hana e hiki ai iaia ke loaa ka ono a kona puu o ia hoi ka hīna. Ua oi aku kona makemalee e hoolilo ī mau wahi keneke- hope loa no ka lama mamua o kekuai aaa i ai na kana wahine ame kana mau keiki e noho a,na mr. ka home iloko o ka hune ame ka pololi o ka opu. Nolaila, e papaiii ana oia i komrmau pepeiao i na leo uwalo a kana wahine am'e na keiki e kuai aku i mau meaai no ka hale i ole lakou e pololi, a awiwi ka hoolilo ana i kana mau dala no ke kuai ana i lama e hoo!awa ai i ka, ono o kona puu, me ka hoolawa pu aku! no ho: kekahi i na hoaloha e pipili mai ana. He mea keia i kamaainaia e hiki ole ai i ke hoole mai i ka oiaio 0 keia olelo, * 1 Ma keia no e hiki loa ai ia kakou ke ike iho, mai ka poe ilihune ana kekahi dala e loaa, ai i ka poe kuai' lama a mai a lakou aku hoi e loaa ai ke dala i ka poe hana.lama. He oiaio e loaa ana no dala i ke aupuni ma o na laikini la a ke aupuni e haawi ai i ka poe hana ame ka "poe kuai lama, no ka mea, me ka laikini wale no e hiki ai i kekahi kanaka ke hana a i ole kuai !ama paha dala nae e loaa ana i ke aupuni no kela nvm laikini aole la mai ka poe lako wale mai no f ka poe hoi i nui ka J a *°" " ala « aka ma i poe ilihune haalele loa niai no . kekahi, i haaleleia aku ko lakou mau ohana e pilikia a e poioh mamuli o ka pau o na dala a ko lakou poe huli aala i ka hooliloia i ka lama. Nolaila, ma keia, ua lilo ke aupuni i mea hoopilikia loa aku i na ohana o ka poe ilihune ī pau na dala a na poo o ko lakou mau ohana i ka lama. Aole e hiki i ke Hupuni ke hoole i ka pololei o keia oleio, no ka mea, mamuli o kona haawi ana i na laikini i ka poe kuai lama ihiki ai i kela poe ilihune ke kuai lauīa 1 ka lama, a pau ke dala ia mea, ahiki ole ke kuai i meaai na ko lakou mau ohaua, na wahine ame na keiki e noho ana ma na home me na mnka - kau aku ana o ka hoi mai o ke kane a o ka ittakuakane hoi me kahi puolo meaai a maiiao ae ka piha o ka houpu lewalewa, eie nae, e hooi loa ia aku ana ka iewalewa o ko lakou mau houpo, no ka mea, ua puehu aku la ka papa dala i ka lama, ka ono a

kona puil, a pokole iho la ke aloha i ka wahine ame na keiki. Aloha walel

O keia. mau dala o. liola ana iloko o na paleeke o ka poe kuai lama ? ina aole e hoonoaia hou ia ka lama. e liolo ana ia iloko o na pakeke o ka poe leuai mēaai, Tca pae kuai poi, na haleaina; na halekuai lole, kamaa, papale a pela wale aku. Aka i ka hemo hou ana o ka lama, e loli ana kahi a holo ai o kela mau dala, mai kela mau halekuai mai a iloko o na pakeke o ka poe kuai lama. He pono anei keia? E hele wale ana na wawae o na keiki ame na wahine a kekahi poe me na papale ole, na poo me na papale oh, ke kino hoi me ka lawa pono ole ika aahu, ahe nui vale aku ana na hemahema ame na pilikia e loaa i ka r>oe lehuleehu, a e lohe pinepineia aku ana na leo uiwe o na wahine ame na keiki mamuli o ka nele ameka hune, ka pololi a pilikia e ae ; ka .pepehiia e na kai/e i hoi aku mai na haleinulama aku a mai na wahi e ae noupaha a lakou o ka auwana hele ana, a hoi aku me ka polMi hoohaBa i na wahine n© ka loaa oīe o ka meaai, me iho no oia ka mea liuli loaa, ame ka ike pu iho no aole lhaawi i ka wahine i dala e hiki ai iaia ke kua ! i i meaai. no ka home, hoohanā wa.le aku la no, a loaa ke kumlu e ai, a pe;pehi aku i.ka wahine me ko iala hewa ole/apioo na 10 a ianei. Hiki ole i na keiki ke hele pono i ke kula, no ka mea, ua hakahaka ka opu, a nawaliwali a ma'ima'i no hoi, 4 nui aku ka pilikia mamua"o ka mea kupono. G keia kekahi hua a LAMA AME WAIONA.

Aole .0 keia- w,ale na pilikia e loaa .mai.aiia 4pa*'e hou mai keia kupuino, aka, e oi loa aku aria na make i na ulia otom'obile, aole wale mamnli 0 ka hooku'iia 1 aku 0 na kanakā e hele waw.ae ana ma ke alanui e ka otomobi!e e kalaiwaia ana e ke kanaka ona, aka, rio k hooku'iia ku 0 ke kanaka ona e hele waw.ae ana ma ke alanui e ke'kaa otomobile e kalaiwaia ana e ke kanaka ona ame ke kanaka ona ole no kekahi, no ka mea, aole e ike ana ke kanaka °" a oke ailanwi kauaoao kona wahi kupono e hele wawae ai a hele malaila, aka, e. hele ana oia i ka laula ame ke akea o ke alanui, me ka. nana ole ae i ka hopena e hiki mai ana mamuli o kana hana hemahema. > Eia ka hoike i hoikeia ma? i kekahi wa aku nei i haia e pili ana i na make i na ulia otomobile i kekahi makahiki hookahi iloko o Amerika Huipuia: he82,500 poe 1 make a he 1,250,000 poe i eha. Ua like keia me hookahi make 1 keia ame keia umi-kumāmalima minuke, eha hoi 1 ka hora hookahi a 96 i ka la hookahi, a iloko hoi 0 kela ame keia minuke elua mau mea i eha i na ulia otomobile īioko o Aemenka i kela makahiki hookahi. Ua oi aku keia make i ka make o ko kakou mau koa i hele ai i ke kaua nui o Europa i kela mau makahiki pokole aku nei i hala eia nae, o keia make i.ke kaua ka. i lilo i mea hooweiiweli a hoomanaonao loa mai īa kakou, aka 0 na make hoi i na uha otomobile, aole i like aku ko kakou>%Qondt) ia* elike aKu me ko ieeia. (Aole i pau)