Ke Alakai o Hawaii, Volume VI, Number 13, 27 July 1933 — KA HOIKE A KE KOMITE KUIKAWA NO NA HOME HAWAII [ARTICLE]

KA HOIKE A KE KOMITE KUIKAWA NO NA HOME HAWAII

Hoohenehehe ke Komike I ka mea e pili ana i ka paa o ka poe hookuoonoono malalo o ka aelike hali paainaapala o ka poe mea kālaka e hoelilo i na kalaka no ka hali ana i ka ukana a ka poe hookuonoono. He mea pono maoli e halila ka ukana a ka mea hookuonoono, o ka oi loa aku o ke oo pokole o kela ame keia kau mehana, a ua hoomaopopo ka aelike e kahea mua ia keia poe kalaka e hoonee i ke oo walwal. Ina aole i hookomoia keia mau aelike alaila aole he wahi hokalaka kupono i ka wa e makeoia e loaa ana na auna kupono makeia ai. Aole he wahi manao iki e hoa i ka wa painaapala ole, ua hiwaena o ka lunanui ame a'u, me icai:a mau hoike pu, ua pili opasi a i ole e keakea i ka mea hookuonoono ma na ano apau, ki iaia ke huli i loaa no kana kalaka eiike me nui e hiki ana ke loaa iaia, ma na<= e hooneeia me ka mea hoomemona lepo ame ka pepa e uhi ai i ka mala, i ka wa kupono. Ina i nanaia na moohelu oloko o ko'u keena ina ua ikeia, 1 ka 1931 he umikumamawalu o'u hele ana i ka mokupuni o Molokai a ua kukaī leka pinepineia ka hoouna leka ana mapinepine au me na hana o na apana hookuonoono. KA LUNANUL No'u iho, he hilinai piha ko'u i ka Lunanui ame kona mau hope, i hoikeia e,ka fcoike makaukau i waihoia' mf.i me makou eia, a i hiki ho s lie loaa i ke Komike. I hope loa i ka 1921, olelo mai 0 Profesa F. Q. Krauss o ke Kula Nui o Hawali i ke komisina Hc~xie Hawaii ma ka halawai a na leea ma Molokai, "He manao ko'u e hiki e loaa ia oukou ka pomaikai pololei inai na kanaka niaanei i keia wa. Me he mea la ma ko'u manao o ka ike I loaa ia Mr. Munroe, ua hiki ia ke haawiia mai i kfi Komisina Hon\e Hawaii a o ia kekahi mea nui ioa e loaa mai ai ka holomua." I kela manawa he luna hoohana o Mr. Munroe no ka Molok&i Ranch kaiū ona i hoohanaia ai no na makahiki ī oi aku mamua o iwakalua, me ka īke kupono i na kuiana ol Molokai. * I Hoike ka Mr. Munroe buke i ! hoomanao ame moohelu. oia a i 1 ole o kekahi o kona mau kokua ua hele pakalii e hui me keia ame keia mea hookuonoono pakaiii i na maliiiia apau, O kekaiii, \a kaawaie keia poe kanaka i na wa apau no k« kuka ame ke ao ana. Ma kahi hookalii makahiki i hala a*n nei. hoolako aku ke Komisvna i ka Lunanui i kekalū keei,a oihana no ka pono o ka poe apau. | Ua ike mau au i kona oluolu,' makemako e kokua a I ke aloha.No ka mea e pili ana 1 'ke ko-| ho i ka WiUwaiio" a ka luuanul o na hale inaluna o ka Apaiia 20! o «a Home Kalanianaole, ua lu\-! aw! mai ia 1 ka ncn>no kaullko' ole. Kia na mea olaio. O ka mea j

x iuaniioia e noho aku iloko o ka hale, aole ara wahi waiwai no ia uiea īpawaho ae u na pai>a' ame. na laau c weheweheia ana, 0 ka huahelu i waihoia uku, ua haawi waleia no ia i mea alakat t ke Komisina Home Hawail a ho koho ia ana o ka waiwaiio e ke Keena o na Hananou kekahi ? haawila mai ana mamua o ka iaweia ana o ko.la ninau a noonoo oihanaia e ke Komisina. E ike pu no oe ahiki i lune 30, 1931, ua maiamaia na helu ana iloko o na buke o ke Komisina Home Hawaii no ka waiwai piha pono o ka hoolilo me ka hoemi oieia: nolaila. o ka manao iioko o ka hoike a ke Komike no ka hoolohe ole o ka Lunanul 1 ke Komisina aole ia i kakooia ,mai e na mea oiaio, 0 keia mea holookoa e pili ana 1 ka hoolUoia ana o na hale aole ia, i waiho mua ia mai i ke Komisina Home Hawaii no ka noonooia aku. I ka hah&i ana i ke komisina Home Hawali mau kauoha a i ole na rula i ap<>noia ame na loina no ka pono o ka poe hookuonoono, malia paha "ua loaa ka huhuia ona e ka poe hookuonoono. aka nae ua hai pololei ioa ia mai au hookahi wale "haiawai ma-lu" a ke Komike i waiho aku i na kaki e kue ana i ka Lunanui. Aole i hiki i ka poe hookuonoono ke hooia i keia mea imua o ke alo o ka lunanui. O ke koena aku o na nema ame na hoohaiahaia ua hanaia malalo o na lohe pepeiao wale no mai na kanaka rtial, oial nae iia haawiia ia lakou he manawa e waiho mai ai i na mea. oialo, aolo nae i hiki ke hana 1 pela. Elike ia I hoikeia ae la maluna, eia na akena o ke Kula Nui o Hawaii ke hana like nel me ka hana a ke Komisina Home Hawaii ma Molokai. Jt(Aole e Pau)