Ke Alakai o Hawaii, Volume VI, Number 20, 14 September 1933 — KA HOIKE A KE KOMITE KUIKAWA NO NA HOME HAWAII [ARTICLE]

KA HOIKE A KE KOMITE KUIKAWA NO NA HOME HAWAII

No ka mea . e pili ana i ke komoia o na aina mahmi e ka eleao ame lea make loa o ka ataa, ua nanaia na aina o Libby, MeNeiil ame Libby ma Maunaloa e hiki no ke hooleia keia olelo a ke Komike. Ma kela walii, nui no ka poino i hanaia, aka ma ka m:»Mai «kahele ana a nlia ka hana ana i na mea e keakea aku ai i ka naonao, e hiki no ke hoomahuahuaia ae ka nui o ka palnaapala I kela ame ke_ ia oo ma na aina i komoia e ka eleao, he hoike maopopo loa hioi ina no ua komoia ka aina e ka eieao i keia wa, Ua hiki no ke lanakila maluna o ka pllikia. Aole o . mkou manao he pono e hookuia ona ioea painaapala. He manao ko makou he pono e loaa ona kanaka makaukau a loea mana ano hana maliiai iehulehu. Hiki ia ke ao i ka poe hookuonoono i ke' ano o ka mahiai ana i na mea ulu like ole. IX Ua ike pu ke Komike ua h0.5hemahema ke Komisina iloko a ua neie i ke kokua i ka hrx>lala ana. no ka holomua o ka hana.

O ka mooielo o ka han.a liqopulapula k.a mea nana e hoike mai rsona iho a h* haina piha pono toa ia nō ieeli manao hoopaapaa,

O na Hawaii, i ko lakou hoi ana maluna o na &lna ua loaa ia ia lakou he iīanoa, e walho ana a ua kupono wale no no ka harsm holohoiona.

No ka e pill ana i ke komoia o na aina mahiai e ka eleao air.e ka make 'o ka aina, ma Ka nanaia ana o na aina o Libby MeNeill ame Libby ma Maunaloa. ■ ■ —

Iloko o na makahiki eiima Ua hoohuli lakou i keia mau aina waiho wale i mau ulna mahiai. hua nul, no ku nui o ka waiwai hoolaha mal la ka ahaolelo o ke Teritore mahope o ka noil ana ua iioioiuua ka hana a o kc Kak&uōlelo Kuloko o Amerika Huipuia mahope o ka n'oii klno ana, kakoo mai ia i ka ka ahaolelo Aole i pauaho ka poe hookuonoono, aole i pio ko lakou maaiuiiaiia aole no hoi lakou i kaamah i ioa iloko o ka aie. O ka poe o lakou iloko o ka 4 ii, uia ka poe hoolinialima i ka aina, o ka poe hoofcuonoono i haawiia ia lakou ke kaupakna oie o ka aie ana aku mahope o ko lakou waiho ana iloko o ka mana o Kui Royal Hawaiian, e lawe mai i na daia e ukuia mai ana ia iakou mai ko lakou mau oo haia mai. O ka poe o lakau i hana ole i keia mau hana he kala ka lakou me ka aina pu. Ke hoike nei ka hoike a ke Komike i kekahi mamua o ka ohiia ana o ke oo painaapala mua, haiolelo_mai ka Rev. Akaiko Akana nnua o ka poe hookuonoono a koi aku la ia iakou aole e kakauinoa i kekahi pala-pala a i ole kuai paha i kekahi mau mahele kea ahiki i ko iakon kuka mua ana me ke Komisina. Koi oia ia lakou e hoomakaulii, a e malaha i ka lakou kala. Hoala aku oia iloko o lakou i ka manao he aie nui ko iakou i ke aupuni a hooikaika aku ia lakou e uku ia aie elike ka nui me ka mea hiki ia lakou no ka mea e pili ana i na kala l hoaieia mai ia lakou, a ina he koena kekahi alaila e ; kuai i mau bona aupuni a i ole i kekahl mau waiwai e ae a ke Komisina e ao fiku al la lakou. Ao i ■ •• - • ••

hou aku no oia ia lakou oiai lakou iiuna o ka aina hoolimalima ole, e kaki no lakou ia lakou ilio me kekahi hoolimalima ma kahi o ka $20 o ka eka hookahi no ka makahlkl hookahi a e hookaawale ia huina no ke kuai ana i na mea e pono ai ko lakou ola ana ma ka ano kukaa, a ma ia hana ana e emi mai ai ka lakou kuipukual e. uku ai. Pineplne na manawa a Kiaaina Farrington mua i hooikaika aku i ka poe hookuouoono e akahele i ka poe piepiele a e malama i ka lakou kala. Koi pinepine ke kakauolelo m&na. hooko mua o ke komisina i hooikaika i ka poe hookuonoono e ma-! lama i ka lakou kala, e alo i ka! poe akena kual akmai a e ma- j kaala ia lakou Iho i na hana pleplele, Ua ikaika maoli kana hooikalka aiia la lakou e maluma a ho<skahl hul 1 olelo e hoomau aku ke Komlsina i ka poe pil ana lala. I na wa apau ua ao hookuonoono e akahele i ka Iu ana i ka lakem mau kala.

- X Ua ioaa pu i ke Komike e hiki no i keia mau kulana ke hoomamaia a i ole alo loa ia, ina ke Komisina i awiii i ka Ip.kou kulana oihana me ka ■uhane o ka hoaiauna ame ke aleaa. - Ua ike makou o ke Keikialii Kuhio, a ke manao nei makou 0 ka poe na lakou i hoolala i ka Biia Hoopulapula, ua manao lakou e hoohoihoi i na Hawaii ponoi aole e hoomakuaia aku; e haawiia aku iaia na ao ana ame na kokua akeakamai, aka nana no e lawelawe aku a e kaukai maiuna o kona mau pōno elike me ka hiki. O keia ke kahua a ke Komisina a ke manao nei makou ua hana kela kahua a e 01 aku ana kana hāna no na Hawaii mamua o kekahi uhane hoomakua aku o ka hoalauna a i ole hoaloha paha e hiki ke hana. . ■ Olelo ;pu mai ke e kauia ka poe hookuonoono ma ka mahele pila haawina. O ka manao o ke Komisina o ia ke kau ia lakou ma na' mahele pila haawina ma ka laweia ana o ka mea i kapaia ka "Exhibit A." Ua aeia lakou malalo: o kela papahana e hana i na ku-.i ai ana i ka lakou mau kala o na oo ahiki i ka eono haneii kala o ka makahiki, a 1 ole kanalima kala o ka mahina. Ua .maikai ka oee ana o kela papahana me ka holomua ahiki i ke komo ana mai o ka Hui Hoolehua ame ka Hui Royal Hawaiian iloko o ke kii. Ua kaumaha a haule pa-hu ko ma'kou manaolana no ka hana ole ana o k<f-Komike i kekahi manao pili ana i ka Hui Hoolehua ame ko lakou lioohanaia ana ma ka mokupunl o Molokai. Me he mea la o na hoohalahala apau aka poe hookuono-] onō e pili ana me ka pono olej 0 ka hana i oleloia e ka Tui Hoolehua, ka Hui Royal Hawaiian ame ko laua mau mana hooko ame na akena, o Messrs J. P. Morgan ame A. H. Lau. Ua haiia mai makou ma na halawai akea apau ma Molokai, o ka hoohalahala pookela a o ka hoohalahal, wale no ia. o ia ke kue 1 ka hoohana ana o na hui a elua ! ame na keonimana \ olelo hope ia ae nei, Eia nae, me ka nana ole i keia mea oiaio, O ke Komike i hookohuia e oe e hoii i na kuiana pohihihi o ke kaia 0 ka poe hookuonoono Hawaii aole i waiho mai i kekahi manao no kela mea. O maua o na lala Hawaii elua o ke he hilinai piha ko maua ia Mrs. Woods. O kana mau ha,na ame kana mau hoao ana ua hana waleia no no ka pono o ka hookuonoono. He 'men. olaio aole 01 i hele mai i na halawal no ka manawa i oi aku m»mua o hookahi makahiki, o ke kumu no kona heie c±e mai ua maopopo no ia i ka poe apau o ke koko Hawaii iloko o keia TeritOre. Me ka nana oie i kona hoea ole mai ua hui kul;a no oia me kekahi mau lala H,\waii e ae o ke Komisina a uu hoonaauao pihaia 1 na hana <> ka mana hooko 0 ke Kanawal Hoopulapula e ke Komisina Home Hawaii. O ka hopena o na nina linau ana I haiiaia v,ia ka mokvipunl o Moiokai ua ikeia aole hookahi mea liookuonoono he hoohalahala kana e kue ai\a ia Mrs. J. Frank Woods. O kana hana ua hoomaopopo piha loa ia ia e l&kou a he hilinai nui ioa ko lakou iaia im. O na mea i loaa i ke Komike e pili ana i ke Kakauolelo Mana Hooko o keia wa f ame ko lakon mau manao, « pane pakahiia ana iakou eia a aole he mau kamailio ana maluna o la mau me;) mai ia makou aku xrsr, O ka manao o ke Komike < hoopauia lea Luimnui ame

Loea MaMai ame ka Hope Lunanm ame ka Loea Mahiai, e iiaawiu ana ka noonoo akahele ana e makou aiahope o kanoonoo kuio.ana i ke alahele e laweia. .. i , • V 1 O ka manao o ke Komike e pili ana i na kaia o ke Komisina Home Hawaii ame ka malama ana ia iiiea, ua noonoo akaheleia a ke noonoo akaheleia nei e makou. He manao ko makou he maikai ka maluuia ana i na loina o ke Komisina ame ka hpohaiiaia ana o ke Kanawai Home Hawaii, mawaho loa o na hana kalaiaina. O ka hoiomua o ka houpulapula ana i na Hawaii aoie ia e pono e keakeaia a i ole c alalaiia e na hana kalaiaina ano ole. i O na manao o ke Komike e piii ana i na kala Hoaie Home ua hiki no ia ke hanaia me kekahi keakea ole a znai 1;«* ahaolelo mai. O na hooloii i manaoia i kej Kanawai e ku nei, no ka hooko ana i keia mau manao, e aku. ana ia ia oe e makou ilokp 0 ka manawa pokoie ma keia hope aku. i KA HOOKI ANA O ka noike holookoa, me ke koe ana o ka manao e pili ana 1 Ka Waihona Hoaie Home ua: nele ia i kekahi mau manao kokua. Aoie mea io i loaa i hanaia e hiki ai ke kuhikuhi mai ia makou ua pono ole ka iawelaweia ana o ke Kanawai Home Hawaii e ke Komisina Home Hawaii a e oe no hoi ma ke ano o oe ke Kiaaina, a e poxio hol la.ka nemaia mai. >1 j O ka manao e pili ana i ka; noiiia o na hana a ka Hui Hooiehua ame ka Hui Royal Hawaiian e waihoia aku ana e makou ma kekahi halawai mua o ke Komisina. Mahope 6 ka noii pono an%i keia mau hui a elua ame ka iaua mau hana me ka, haawiia o ka hoike piha i ka iehulehu a i ka poe hookuonoono no na mea e pili ana L-ka l laua mau iiana, e moakaka no auanei ke 1 kulana holokoa ma: Molokai. i Me ka : mahalo, AKAIKO AKANA ■ ! ELIZEBETH KALANIANAOLE' WOODS; JAS. A. DWIGHT 1